Ka Makaainana, Volume III, Number 6, 15 April 1895 — KELA A ME KEIA. [ARTICLE]

KELA A ME KEIA.

E nana ae i na hoolaha liou. Ke pa kikiao makani nei no a he ole nae hoi kahi haule ua e paa ai o ka lepo. Hookahi no ka pule hoomaha 0 kamaiii hele kiila a hoomaka no i nei Poakahi ae. i Ua hookohuia. o D Nahookwa 1 makai no ka Papa Ola ma kahi 0 Geo. īlihia Paka i kaiehuia. La 20 aenei e hoau ai ke'ia kau kinipopo mawaena o na hui Kamehameha a me Hoku. Kakahiaka nui Poano nei i ku mai ai ka Arawa. 1 ke awakea ae no i holo loa aku ai no ka Hema. Po Poalua iho la, ma ka Ho teie HhWhii ke puhiohe a ka baua.,o ka Pilodeiepia. A iwaho hoj o Maki Ailana ka ka baua o ke Aupuni, Piha mau no na auaina haipule o keia mau la iho la o ka Hf bedoma Hemulele, ma t\a lua kini o Sana Anaru a me Malieo kamalu, a oi loa aku nae hoi i ka la i nehinei. Elua mau keiki maoli i hoo unaia e ka Lunakanawai Apana 1 ka Poaono nei i Keoneula, no eono malama pakahi, no ka ae .a tia. ua hoeha laua ī kekahi ka - kamHhine opio. i L'a lohe mai makou he $300 a keu na loaa o ka ahamele a na hauman;> ko)a n Kawaiahao i haawi ,ai i" ka po Poaono, la 3 iho nei, uiaioko o ka haiepaikau hou o ua'koa Aupuni. Mamuii paha o ke kue<> o na hoahanau me ko lakou k«buj, nolai 1 a, ua mala rna kaokoa\e n ua Kuokoao Kohala Akau i ko iakou mau hoike hapaha m« ka la 31 aku' nei o Marakl. Hnokuu akea hou ia no ka P]iadelepia i ka aiiwina la Poaono n<-i, o na poe M !eoha M nae h(>i ka hapanui i nei hana ana, E iiemo akea hon a i\a ho ki;. i neia P->aono iho No ka manuwa waapa. Ua lilo i in; lihini kj(kit, H A Wilimnnu i aio o \\ uui ei ke Fai\»ui I <>>epa o Ba j tt ti«ibugH h kd ukaii, Konelai !\a(uikani> } i ki l i pi v aku uei,j a i ka Poal.ua n< j k huii hoi ana mai a kau mai ma ke kaaahi.

Ahiahi Pououo v.el i huli hc; aku ai ka Au no Kapalakiko. Ua lioee. hou mai uei he mau pahu pu a- me na lako kaua no ko Aupuni, maluna mai uei o ka mokupea Robata Lui i.ka Poa* ha iho la. luka o ka pa kula o Kamehameha kahi i paikau hookahakaha ai na koa o ka lPilnāelepia ika Poalua iho la. A m&hope iho o ka pau ana, ua kukai alo ha iho la mawaena o napuahkoa haumana o ke kula a me ko k'a mokukaua. Ua hoomaoe ae kahi mea no Kakina i ka hele ka o kona hope a ahu a ike wale ia aku uo mawaho o koua lolewawae. I ka niuau pono ia ana aku, ua hoakoka ae la oia no«ka loaa ana mai nei i ke peku hoki io. Hu no kahi aka la.

Ma ka hai&wai ana o ka puali kinipopo Ikeoleia ika po Poaha nei, ua waiho mai la o Keoki Kalaka i kona kulana kapena no ia puali, a na kolioia o Aukai Kamikana i kapena, a me ka ae pu ia hoi o C Wilisi a me Tome P«raise i mau hoa paani. Ua mahuka mai ka pa lioomalu ae o Kahakaaulana be /elua mau Pukiki i ka La Pule i hala, me ka ike mua ole ia. Ua hoike koke k«. lohe i ka oihana makai, a ua hoouna koke irf kekahi h akai kaulio e hele e huli, a loaa aku la mahope aku 0 ke kula o Keoneula. Ma kekahi halawai ana iho nei on i elele mai na Ku»a Sabaii mai o keia Mokupnni, i noho hoomalu ia f; Va Rev. J. M. Ezer«, a o L. Knuwalu ke kākauolelo, ua hooholoia e haawiia ka niana ia S. K. Kamakaia e lawe mai i iia lulu ana a pau o | ka Puali o ke Alohi». Imua o ka .Aha Kaapuni uia ke kiure, i ka noho aaa mai nei rna Kau, ua ahewa a hoopaiia kela Malaia r pepehi* kekahi Kepani a make o ka mahiko o Palmla, e noho paahao no 20 makahiki. 0 keia ae ka hi opai a ka Aha, oi*i, ua hooholo na kiure i kona ku i ka he'va ma ke degere elua. 1 pau ko G liihia Paka noho makai ana no ka Pana no kona hopuia aua i ke koi a lawe 1 ke dala mai ua wahiue Kepani hookamakama. Poalima, la 5 | nei, oia 1 hopuia ai a hemo mai j i kakahiaka La Pule malalo o $500 bona. Mai ka Poakolu iho la i hoopaneeia mai ai koua hihia a ka la apopo. Ua huii hoi mai uei o Keoki Makepolena a me ke Dukc p Waikapu, W H Konuwela ma ka Auseteraiia iho nei, a pela pu no hoi me J Euieluku a me Wile Kini. Ona wahi iuoa hope ua hele laua a nananakea i ka pae I ana mai, o kahi Kini me he ilio ! la i pepelu ka huelo ma na kuau ! hope. He ma'i paha. j I kahi ia o keia puie i mauaoJiaai e hoopuka hou aku i ka 1 nupepa Holomaa namu. Ai ka Ponono nei wawahi okoa ia lia pu*¥a & "ka haiepai ma ke kauoha a ka Ilamuku, mainuli iin o fcek«hr kauoha inai ka Ahu mai, no ka ukuia aku o k?\ moraki o $300 me ka ukupame ia H A \\u iuaua. : Eia ke noho mau ih i 1 < i kiai ma kh puka.

Ua hala aku nei o J S Lihoiaio, alakai o ka Fuhiobe Lahui, no Kapalakiko ma ka Auretera!ia o 'ka Poaono uei, kekahi haua pilikino nana ponoi' ano ka pono no hoi kani o ua keiki ai-pohaku. Ma ia moku hookahi no i kau pu aku m o B Keoni, Kat\ikina Kahulu, Keon A Maipinepiiie, 151uene j. me ka wahine, 110 ka himeai ana iloko o ka hnle hoikeika Lua o Pele ma Bosetona. Ka hookahi makahiki e hele ai. Ma ka Arawa o k« kakahiak* Poaono nei 1 huli hoi mai ai Kakina,Samu Damc>na 4 \Viliania Be!e, a me kekahi poe e ae, ua hele nae hoi lakou nei ma ae fa | a kunahihi i ka lele an& mai t I oiai, he ole ka hei a me ka hol ma na heleholena. He pahu pils grta ka Kakina wahi puolo e paa ana, ne koana mai no paha no oa hoikeike hnla Hawaii m& Kikako a uie Kapalakike, a kau ! oia i ka uwapo lilo i ka Loie Kuhina. Ua liio mai nei ia Samn De mena ko C R. Bihopa kuleana a pau iloko o kona hale maanei no $800,000, e hoomaku ana mai lune 1 ae. E hookaa j manawa ia aku «ua ma ka uku j panee ©iuolu a haahaa. Oiai ; lioi, o Bihopa ka hope pereside ! na o ka Banako Anagalo Khlej poni, u& makemake oia e pau kona waihona daia m&anei i ka unuhi aku uo o, aka, hoolilo e i mai la nae hoi E pau paha | auanei ko Kamu noho Kuhiiia j Mamua iho oke alo oka Hale | Leoa i kakahiaka Poaono nei t ua ! pu ieo aku kekahi kanaka ia I Ailuene Buki uo kana nupepa, e meu aku ana ka ua kanaka la uo ka .holo imua a holo iliope. Ua pii koke ae la ka ka eua o Buki } o ko makou lohe mai .ia, ] a mahope iho o ka paue aua. i aku, ua p«i aku 18 oia i ko ia'» ! Waha, a mui nlnaoa a heolele in; I ai a ka ui ma ia wahi, e ole walē uo e kenkeaia. Pau hoi keiii. ua hel* akn o a i ka i makai (Alopeka Makana} « kaiv j oha aku la e hopnia kela kanaka I no ka ona, aoie nae hoi i hooI koia. Ea, auhea oe, haki ka I iaahia © ko La Sabati la t* ka makamaka; nehea hoi nei bar?a. 4>