Ka Makaainana, Volume III, Number 7, 22 April 1895 — Page 6

Page PDF (837.45 KB)

This text was transcribed by:  Iasona Ellinwood
This work is dedicated to:  Nā hanauna e hiki mai ana

Ka Makaainana.

 

HOOMANA KATOLIKA.

 

He Kuhikuhi no ke Ao ana i na Hoahanau o ka Ekalesia Anagalikana.

APANA MUA—MAHELE III.

 

KA OIHANA KAHUNAPULE O KA EKALESIA.

I. KA HOOKUMUIA ANA O KA OIHANA KAHUNAPULE.

 

[Hoomauia mai ka Helu 6 mai.]

iii.

            Ma na olelo "Aole oukou i wae mai Ia'u, aka, Owau ka i wae aku ia oukou," ua ao o Iesu ua loaa mai ka Oihana Kahuna Karistiano mai luna mai, a aole hoi no lalo ae. No ka Oihana Kahuna Karistiano, e like la hoi me ko ka Ekalesia Iudaio, ua oiaio loa no na olelo a ke Akua,—"ua haawi aku Au i ko oukou mau kahuna i oihana no oukou."

            O ka olelo "clergy," i unuhiia he "haawin a," a ma kahi olelo ana he "kahunapule," ua hoopukaia ia i neia wa ma ke kamailio ana no ka oihana kahuna Karisitiano. Ua hoike keia huaolelo ae la i kela poe i kau iho ai o kela haawina laa,— o na poe hoi ia a ke Akua i koho ai no kekahi oihana laa. Aole o na kahunapule wale na luna o ka lehulehu, e like la hoi me na poe lawelawe o Karisto no Kona poe kanaka. Nolaila, o ka lakou hana mua ia o ka noho hope ae no ke Akua imua o ka lehulehu ma ke ano poe elele (amabasedoa) nona. He elele, he mea ia e lawelawe ana ma ke ano hope no ka moi nana oia i hoouna aku. E hiki no i na kahunapule ke olelo ae,—"He mau elele makou no Karisto, me he la ua like ke Akua me ka mea nonoi aku ia oukou ma o makou nei: ke noi aku nei hoi makou ia oukou ma ko Karisto wahi, i hoolauleaia aku ai hoi oukou i ke Akua."

            He mea ano nui hoi ke hoomaopopo iho i keia. O na lala o ka ahaolelo kau kanawai e hoomalu nei i ko kakou aina (Enelani), ua loaa ko lakou mana mai lalo aku—mai na poe i koho ia lakou ma ke ano wahaolelo no lakou: o lakou na poe ma ko ka lahui aoao. Aka, ua loaa i na poe kahuna o ka Ekalesia ko lakou mana mamuli o ka hookohuia ana mai ia Iesu Karisto mai, ka Mea hoi a lakou e noho hope ana O lakou na Poe Elele, na Poe Kiai a me na Poe Luna Malama Waiwai o ka Haku. Pela iho la i loaa mai ai ka mana o ka oihana kahuna o ka Ekalesia o ke Akua mai luna mai. Na ke Akua i hoouna mai i na kahunapule i ka lehulehu. E hiki no i na kahunapule a pau o ka Ekalesia oiaio ke olelo ae,—"Na Karisto au i hoouna mai e lawelawe ma ke ano hope Nona; e kamailio a e hana au Nona; owau Kona Kahuna; ua hele mai au e lawelawe aku ma ke kino la o Karisto.;' "

            He mea ano nui no hoi ka hoomaopopo ana i ko Karisto wa e hoouna ai i kanaka i poe hope a wahaolelo Nona, aole loa Oia i hookaawale aku me Kona mana, ua waiho wale aku o Oia imua. Ke hooko aku na elele o kekahi moi i ke kanawai ma na aina mamao, aole o lakou kipaku ae i ke alii mai ka nohoalii, aka, ua kakoo a hooko aku la i kona mana. Pela no hoi me ka Oihana Kahuna Karistiano. Ua malama o Karisto i ka mana iloko ponoi o Kona mau lima, e waiho aku ana hoi ia mana imua mamuli o Kona poe kahuna la. Na keia oiaio i haawi ae i ka hoakaka ana o ka olelo kahiko, "ma kahi o ke kahunapule, malaila no o Karisto."

            O ke ano nui loa o ke koi a na kahunapule e hana "ma ke kino la o Karisto," o ko lakou palekaua ia mai ka manao haakei mai. Heaha la ke kowa no ka hookiekie-pilikino ana ae o kahi nona iho iloko o kekahi kulana oihana i komohia aku ai hoi oia iho a nalohia aku la hoi iloko o kahi aku, a iloko iho hoi o ia i mae wale iho ai no ke kanaka, a ua oi kelakela mau aku no ka Haku? Aole loa he mea kupono iki no ka oihana kahuna e hoonalohia aku i ke ao ana a Sana Paulo,—"Ia makou no keia waiwai iloko o na ipu lepo, i ikea ka mana nui, no ke Akua ia, a aole hoi no makou."

[Aole i pau.]

 

            E pau aku ana ko M K Keohokalole noho kakauolelo ana iloko o ke Keena Kalaiaina, aia ka a huli hoi mai kona poo mai ka hoolanalana ma'i, no kona haawe pu ole iloko o Ianuari aku nei.

 

            La 1 nei, maloko o ka luakini o Sana Anaru, i hoohuiia ai o Misi Rosina I. Karati, o uka o Makiki, ma ka mare ia Charles Lambert, he haole no i ano kamaaina maanei. Na ka Rev. V. H. Kiticata laua i uo ae. He mau opio no laua a elua

 

            Ua loheia mai he mau hana pulapu wale no ka kela halawai hoohuiaina i malamaia ilalo o Moanalua ia D Koii a me Kahikina Kelekona, no ka mea, o laua ka na nahesa nana e hooikaika nei e kukuluia i hui malaila. O ke kumukanawai a me na rula o ka Ligi Amerika ana ko lakou mau kuhikuhi. Ua hapuku wale ia aku no kanaka me ka makemake ole.

 

NA MOKUPUNI.

 

Mau Lono Huikau mai na Apana Kuwaho mai o keia Aupuni.

 

Hoike Hui o na Kula Sabati Kuokoa o Kohala Akau, Hawaii.

            Ma ka la 31 iho nei o Maraki, i hoike hui ai na Kula Sabati o Kohala Akau nei, malalo o ke alakai ana a ko lakou Kahukula Sabati Nui, Mr. Keoni Kaimana, a me kona mau hoa kokua pu no hoi ma ka hana, a he mea hou no hoi keia i ikeia ma ka apana o Kohala nei. Pela paha ma na wahi e ae, aole paha?

            E like no me ke ano e ana o na hooponopono Aupuni honua, pela no na hooponopono Aupuni lani. Nolaila, ma ka apana o Kohala nei, ua hoowahawaha loa ka hapanui o ka ekalesia i ke kahu Rev. S W Kekuewa. A no'u nei la he ehaeha ka pepeiao i ka oleloia mai, "Owai la ko oukou Akua e pule nei e na poe aloha aina, no ka mea, no na haole ke Akua?" He lalau loa kela, no na mea a pau ke Akua. Nolaila, ke ku nei na poe aloha aina a pau ma o Iehova la, ke Akua, e like me ke mele a Laiana i haku ai, "Paa kuu manao aloha," a pela aku.

            Weheia na hana me ka himeni hui a me ka pule. Himeni hui hou,—Hawaii kuu one hanau e. Pau ia, hoomaka ke Kula Sabati o Honokane me Pololu. "Maemae ke kai i ka pua o ka hala" ia lakou. O Niulii me Makapala mai. Nani no, uhene i ka pua o ke koolau, iniki wela i ka houpo. Aohe waimaka paa o na poe aloha oiaio. Maikai okoa no hoi ko Halawa. Pela no hoi o Honomakau me Kahei a me Halaula, "Pu-a o ke ahi o Kamaile." O ka panina keia o na hana hoike me ka holopono. He mau manao paipai mai na makamaka mai, a hookuu na hana me ka pule a ke Kahu Kula Sabati. He papaaina ka i hoomakaukauia mahope iho o ia, ua ai a lawa.

            E. M. KAIMANA.

            Honomakau, Hawaii.

 

Hoi Aku la Iloko o ka Lepo.

            Hora 11:20 A.M. o Aperila 1, ma ka Halemai Moiwahine i make ai o William Ross (Uilama Rose), kupakako uwapo o ka Hui Hooholo Mokumahu Pili-Aina, i ke 32 o na makahiki, a ia auwina la no i nalo ai He oiwi Sekotia oia, a ua noho hana malalo o kela hui ae la no umi makahiki a oi aku. No kahi wa loihi i hala ae kona ano omaimai ana, a mamua iki aku nei i halawai ai oia me kakahi ulia ma ka hookui ana o kona kaa hehihehi wawae me kekahi kaa lio ma ke kikee ana ae i ke kihi o kahi alanui a haule aku la oia a ku kona poo ilalo, a make aku la oia i ka ma'i lolo o kona kino. He pokii oia no Keoki Rose, luna nui o ka mahiko o Hakalau. Ianei iho nei o Keoki Rose no ka hooponopono ana i kona waiwai, he dala a he mau mahele o ka hui ana i noho hana ai, o ke kaikuaana me ke kaikaina a me ke kaikuahine na hooilina.

            Ma kona wahi no makai o Kakaako, hora 4 o ka auwina la Poalima, Maraki 22, i make ai o Pelehu, ka hapauea kaulana ma ke aholoa ma ka luu ana iloko o ke kai. Ua kahiko a ua palupalu oia a hala aku la ma ke ala e imi aku ai i kana wahine i hala mua, ia Kanalulu, kekahi o na luna hooikaika o ka pono i ike a i kamaaina i ko Honolulu nei poe i ke alakai i na opio e hele i ka pule. Iloko o ko Pelehu ola ana, aohe mea luu i hiki ke hookelakela aku me ia. Ke hoomanao nei no paha kekahi poe i ke eo ana iaia o ka hookuku luu ilalo o Manana, Ewa, me kekahi haole i hoolaha ae iaia iho ma ke ano he kanaka i'a oia. Oia paha ka hope loa o na poe kahiko aholoa ma ka luu ana.

            Poalima, Maraki 22. i make ai o Timothy Sullivan (Timi Sulivana), kaikuaana o J. J. Sulivana, hunona a J. A. Hakinika. Oia no kekahi o na hookele kaapio malalo o kona pokii, a he hanuna hoi kona kua. Aole no i loihi loa kona kaa ma'i ana a haalele mai la i kana wahine, kekahi o na kaikamahine haole a W. R. Bukanana, a me ka laua mau keiki iloko o ka hune a me ka nele. Mai ka luakini o Malieokamalu i maneleia aku ai kona kino, malalo o na lawelawe haipule ana a ka Rev. Makua Leonora, a nalo ma ka ilina o Koula. Lehulehu na poe i hele a i ukali aku ma na kaa.

            Makai o Kakaako, Aperila 5 nei, i make ai o Kaupe (w) i ka 17 a oi o na makahiki ma keia ola ana, ma kahi noho o kona kupunawahine, oia o Kaili. No uka o Kalihi kona hanauia ana na Noa a me kana wahine. Ua nalo oia ma ka ilina o Koula.

 

            Ua komohewa ko A K Palekaluhi inoa ma ka papainoa o na poe hookaa piha no eono mahina, aole oia kekahi. O ko J T Aluli inoa, aole he eono mahina, aka, ua hookaa piha mai oia no hookahi makahiki.

 

            He elima mau kaa nuinui i piha me na wahine, me na kane kau lei o ka Ua Popokapa o Nuuanu, a holo nui aku la no Waikiki e ahaaina nui ai, i ka Poakolu nei, a mai laila mai i hoi nui mai ai a hookahakaha nui iho la ma na alanui o ke kulanakauhale nei i ke ahiahi ana iho. Ua holo wale lakou maluna o na kaa me ka uku ole, o na kaa pakui o ka Hui Alahao Hawaii. Me na koena ai no lakou i hoi nui mai ai a uka o Nuuanu, hoonuu nui hou no i ka lakou mea i luhi ai. Ma keia ua aie oukou ia makou e na wahine kau lei he hookahi kakini lei no keia hunahuna