Ka Makaainana, Volume III, Number 10, 13 May 1895 — Page 8

Page PDF (931.55 KB)

8 HONOLULU, OAHU, POAKAHI, MEI 13, 1895.
Mau Ulia Poalima Popilikia.

                     Ua holo puiwa ae he lio me ke kaa huilalua mai ka hale hana hao aku o Ulakoheo, ma alanui Moiwahine, i ke awakea Poalima nei. Iloko o ia wa i lele iho ai o Nipa, kela haole Geremania kalaiwa kaa hali ukana a naa i kona lio. He lio kauo kaa ukana ka i puiwa ae ia wa a paa aku la iaia, a oia no hoi ka manawa i holo mai ai o kekahi lio kaa puiwa hou a komo mawaenakonu o keia mau kaa elua e paaia ana e Nipa, a komo pu ke kolo maloko o ka io o kekahi uha a puka pu, hina oia a pii na huila o ke kaa maluna ona a naha ke poo i ka pa ana i kae alanui pohaku. Ua nawaliwali oia a aia i ka Halemai Moihine, oiai nae hoi, aia kana wahine i Molokai.
                     Ua aui ae paha hoi ka la o ka Poalima nei, ia Uilama Kanahuna opio a me kekahi keiki okoa ae e u hoi ana ma na kaa hehihehi wawae huilalua, mauka aku o Peleula, a e hoi aku ana no hoi kahi kanaka ma kona lio mahope aku, me ka nolo maikai a ma ia aoao hookahi no, ua hoao aku la kela opio nona ka inoa maluna ae e holo ma kahi aoao, a o ka wa no ia o ka huila hope o kona kaa i pa aku ai i na wawae mua o ka lio, a walawala ana oia mamua, huli ke alo iluna pa ke poo i ke alahao. Malaila oia i waiho-a-make ai a kaikaiia ae a loko o kahi o Misasa Haleakala Haka, a kauohaia ke kauka. Ke waiho nei kela opio me ka pilikia ma ka home o na makua, aka, me ka manaolana no nae e loaa ana no ka palekana.

-
Hala ma ke Ala a Kane.

                     Mahope o ka waiho ma'i ana no kahi mau la helu wale no, ua haalele mai la ka aho o Ierenia Vanabila Kimonakona (J.V. Simonsona i kela ola ana, ma kona wahi noho ma Koiuiu, alanui Liliha, i ka hora 11 A.M. o ka Poaono nei, i ke 49 o na makahiki. E hoomanaoia ua haule oia mai kekahi kaa iho mamua a eha kekahi wawae, aohe no nae hoi i ano oluolu loa, oiai, me ke ano oi no oia e hele mau ai. Aka, hoohua iho nei hoi ka hehi hewa ana i kekahi alapii kiekie a okupe, loaa hou ka eha, a no ka nui loa paha o ia eha maloko, ua komo ae la ka fiva a me kahi mau hoolauwili ana a pahua ka ike o kona mau kauka, Berodina me Mare. Auwina la o nehinei, hora 4, i maneleia aku ai kona kino koou a nalo ma ka Hina Waikiki o uka o Maemae, malalo o na lawelawe haipule ana a ka Rev. A. Makinikoki. Ua hele ae no hoi kahi poe o ka Pualikaua Hanohano o ka Repubalika Amerika i ka hoolewa a ua pule nui ae no ma kae o ka lua. Me ka hui o Hakafila Ma oia i hana ai no kahi wa loihi, a ua hiki ke hoomaopopoia ua makeeia oia mamuli o ka hele ana o na haku a me kahi poe e ae ma ka aoao o ke kaa kupapau. Lehulehu na makamaka a me na hoaloha, mai na haole a na oiwi, o ka mua ka oi loa aku, i hele aku ma kana huakai hope loa, a lehulehu no hoi kahi poe i hele ole. Ua welo hapa ae ka hae o ka Ligi Amerika nona. Ma kahi wahi okoa ae o keia helu ka olelo hoolaha mahalo a kona koolua pili kapekepeke, a aloha no hoi ka lualai ana me ka oluolu a hala kahi, mehameha a ano hoka ka noho ana iho.

KELA A ME KEIA.
-

                     E heluhelu ae i na hoolaha hou e oili aku nei ma ko makou pepa o keia la.
                     Ua huli hoi aku ma ka Auseteralia o ka Poakolu iho la o Kapena J. Pama, mea kakau o ka nupepa Pou o Nu Ioka.
                     Imua o ka Aha Apana i ka Poalua iho la, ua hookuuia o Kalakahuna no kona hewa i hoopiiia ai he aeahaukae.
                     Mamuli o ke omaimai o ka Lunakanawai Apana Pere, ua lilo ae ia Luka Wilikoki, Maheleolelo, ka noho lunakanawai ana no ka Aha Apana i na la i hala iho la.
                     No ko Apenela haalele kula no elua pule mamua aku, ua hookauluaia ka hoopai ana iaia imua o ka Aha Apana i ka Poalima nei ke maikai a hele mau oia i ke kula ma nei mua aku.
                     Ua hookohuia ae nei o Misasa Hiu Gana i hope kumu no Misi Roda Gerina no ke kula o Kawaiahao. He kula hou loa iho nei keia a ua hiki nae hoi ka nui o na haumana i ke 65.
                     Ua aneane no paha e piha na malama elua ia Akoni Rosa, loio, ma Kauai, ua hoi mai la oia a me kona ohana ma ka Mikahala o ka La Pule, la 5 nei, me ka maikai no o na ola kino.
                     Ma ka Auseteralia i hoounaia aku nei ka aeia ia F.W. Wanabaga a me P G Camarino e huli hoi hou mai i ka aina nei, oiai, o laua kekahi o na poe i kipakuia e ke Aupuni.
                     Ma ka paani kinipopo o na keiki kula o ke Kula Alii a me Koleaka i kakahiaka Poaono nei ma ke kahua kinipopo, ua lilo ke eo i ka inoa mua me 26 puni kue ia 13 o ka inoa hope.
                     Aole i hiki mai nei na mea nou a apo popo o ka Hoku ma ka Alameda o ka Poaha iho la. Ua loaa ulia ia ka mea nou, ua haki kekahi wawae he mau la mamua ae o ka haalele ana aku o ka moku.
                     Ua paewa ka wa i hanaia ai o ka moraki o D. Kapoi a me J.W. Kamawae, e hoolahaia aku nei ka hookoia ma kahi kaawale ae o keia helu. O ka pololei ua hanaia ma ka la 26 o Iulai, M.H. 1888.
                     Maluna o ka mokukaua Piladelepia i haawi ae ai o Adimerala Biadeli he paina ia Kuhina a me Misasa Wilisi, F M Haki a me ka wahine, a me kekahi poe e ae i konoia i ka po Poa kahi i hala.
                     I ka auwina la Poaha iho la, ua laweia ae la no ka Halewai he kane me ka wahine no, a hoopaaia aku la ke kane no ka hoeha ana i ka wahine, oiai no nae ua ona like no laua i laweia aku ai, a hookuuia ka wahine.
                     O Pade Cutisa ka ona o kahi moku heihei Sepere i keia wa, kahi moku nana e hoano e nei ka noonoo o ka Luna Kiai Awa. Ua lilo mai iaia no $500, a e holoholo aku ana oia ma na mokupuni nei o kakou ma ke ano lawe ukana.
                     Kakahiaka Poaha nei i ku mai ai ka Alameda mai Kapalakako mai, a maluna mai ona i huli hoi mai ai na hoahanau G N me A S Wilikoki o ka mokupuni kaili la. Hora 4 no o ke ahiahi i niau loa aku ai oia no na Panalaau Hema.
                     Ua lonoia mai nei aia o Ferede Harisona ma Ladana, Enelani, a ke hooikaika la i ka hana ma ke kamailio no ko kakou aoao a me ko kakou pono.
                     Ma ka po Poakolu iho la i paikau hookahakaha hou ae ai na pualikoa Aupuni ma ke Kuea Halealii, a ua makanaia aku hoi lakou e Misasa S.B. Kole me kekahi hae silika Hawaii i hana maiauia me kekahi mau kanaenae no lakou.
                     No ka aihue ana o kekahi Pake, o Lau Ini ka inoa, i kekahi kinana moa o $1 ka waiwai io a kekahi hoalahui ona, ua hoounaia aku oia no eono malama e noho ai ma ka hana oolea ma Kawa i ka Poaha iho la, mai ka Aha Apana aku.
                     Auwina la Poalua iho la i holo puiwa ae ai kahi lio o Kauka Hai me kahi kaa, mai kekahi kihi ae o na alanui Moi me Papu. Aohe mea o luna o ke kaa ia wa, a ua palahuli ae a ua lilo i mea poino, aohe nao ai i koe iho i ka papaa me kahi poino hou ole ae.
                     Oiai no hoi, aole moho holo balota e ae i kue aku ia Alika Lopikana, ua kohoia oia i pani ma ko Kale Kaaka wahi i ka Poakahi i hala, i lunamakaainana no ka apana eha, e 128 balota. He 17 balota i inoino a hewa, a koe iho he 111 Hoomakeaka wale!
                     He Pake ka i hopuia i ka Poaha nei e kahi makai haole kuikawa Kodesi, kapena makai kaulio mamua i pau, no ka loaa ana me na kini opiuma ma kona wahi. I ka huliia ana o na kini opiuma i ka Halewai, aohe mea o loko, nolaila, ua hookuuia mai la ka Pake ma ke kauoha a ke kapena poo.
                     Ma ka Alameda o ka Poaha iho la i hoea mai ai na ohe he 15, na pahu elua a me na kimebala no ka puali puhiohe o na ma'i lepera ma Molokai, i kauohaia aku nei e H Bega, kumu puhiohe o ke Aupuni, i Kaleponi. I keia kakahiaka e hoau mua ia ai ua mau ohe la mamua o ka hoouna ana aku i o.
                     Palena ole ko na Kepani hauoli i ka Poaono nei, ma ko lakou ano no o ka lealea ana, a o lakou na haku o Honolulu nei ia la. Hookahakaha hoikeike koa aina a me moana, ki pu aloha, mau haiolelo, hana keaka, hooikaika kino a lealea e ae mawaho o Pawaa. No ka haiki o ko makou kowa i keia la, ua moe ka makou hoike piha a keia helu ae.
                     Ma ka Malulani o ka Poalua iho la i hoea mai ai o Samu Nolena mai Lahaina mai, a ma ia moku no i huli hoi aku ai no Lahaina me ka wahine a me ke kaikamahine i ka Poalima nei. No ka wahine no kana huakai i hiki mai nei, oiai, he mai kona o ka waiho ana iho nei. Aole oia i ku hoike no ke Aupuni ma ka hihia ohumu kipi o Buki ma.
                     Ua hiki mai nei he keiki ohana na ka Peresidena, oia o Edewada Pisona Kole, a ua noi ae i palapala loio nona malalo o ka hoomaikai ana a ka makuakane hanauna. He keiki kekahi na Kale Kike o Maui i noi ae i paipala loio, oia o Laila A. Kike, a na W O Kamika a me Wile Kini i kakau kona palapala hoomaikai. Lehulehu no ka na noi e ae a na haole e lilo i poe loio maanei.
                     Ua ae na Ahakuka o ko Aupuni i ka Poalua iho la i ke noi a J. Kamakani o Kau, Hawaii, no ka hoihoi hou ia aku o kona mau pono kivila, i lilo mamuli o kona ahewaia ana iloko o 1881 no ke apuka. Lehulehu na poe koikoi a kuonoono o ia apana i kakau ma kana palapala hoopii, a ua apono hoi ka Mana Hooko i ke noi.
                     Imua o ka Aha Apana i ka Poaha iho la i hoopaiia ai o G. Waihee e uku i $100, no ka lawelawe i ka hana piliwaiwai ki-pa. Pa oia i ka laau ia Puaahiwa, ka mea i hopu mua ia ai no ka ona, a i ka loaa ana o na palapala ki-pa iloko o kona mau ekeeke, hoopaaia no ia hewa, a mamuli hoi o kona walaau ana ae i hewa ai o Wainee.
                     I ka La Pule i hala, la 5 nei, ma Kapuukolo, ua amuia iho la ka pepeiao o kekahi kanaka Hawaii e kekahi paele a moku. Ua onaia keia kanaka, a hana hua ana hoi nei paele a me kekahi poe paele okoa iho i ka wahine a ua kanaka la a no ka loaa ole, lele okoa mai ana kekahi paele e nahu i ka pepeiao. Aole he mea i hopuia a hiki i keia la.
                     Ma ka halawai ana o ka Papa o na Kauka Ma'i Lepera i ke ahiahi o ka la 7 nei, ma kahi o Kauka Wahie, ua hooholo lakou o kela poe ma'i he 12 i laweia mai nei mai Molokai mai, e hoaoia lakou e lapaau e na kauka maanei ma ka elua ma'i a ke kauka hookahi. A e malamaia hoi he moolelo pololei o ka lakou hana a hoike aku imua o ka Papa Ola i kela a me keia halawai ana.

-
Hoolaha Mahalo.

                     Eia ma keia ke haawi aku nei ka ohana o MRS. MELE HIIPOI KAIMIMOKU i make, i ko lakou mahalo a hoomaikai ana i na makamaka a me na hoa'loha a pau loa i laulea ae ma na lawelawe hope ana no kona kino make me na hoohiwahiwa pua ana, a me ka ukali pu ana no hoi ma kana huakai hope loa. mei 13-Ipl

-
Hoolaha Mahalo Piha.

                     Ma keia ke haawi aku nei au i ko'u mahalo a hoomaikai piha i na makamaka a me na hoa'loha i kokua mai ia'u iloko o ko'u wa o ka pilikia, a i na poe i ala pu me a'u i ka po a ao ae nehinei, a i lawe mai hoi i na hoohiwahiwa pua o na ano a pau no J V SIMONSON, JR., i make, a me na poe a pau loa i hele i kona hoolewa i nehinei.
HATTIE AANA NIAGARA.
mei 13-IMNW*

-
Hoolaha Nalowale.

                     Ma ke alanui mai Ulakoheo aku a hala loa iuka o Alanui Liliha, he apana lole huina-ha i hana paka ia me ka noeau ka i haule a nalowale, he komo humuhumu gula ko loko i kuniia me na huakumu M.A.R. Ke loaa a hoihoiia mai ma keia keena, e loaa no he uku makana kupono. mei 13 - 4pl*

-
Dr. W.D. JONE,
[KAUKA IONE.]

                     Kauka Lapaau no na ano ma'i a pau o loko o ke kino, fiva taifoida, maka eha, niho eha, puu eha a me na ano e a pau e loaa ana i ke koko ino a me na palapu e ae. Aole ana mau okioki a kolikoli ana. He ewe oia no ka Aina Pua i hanau a hoonaauaoia ma Amerika Huipuia, a mai laila i hoea mai ai ianei.
                     MANAWA HANA: Hora 9 a 11:30 A.M.; 1 a 6 P.M.
                     KEENA Alanui Konia, ma na keena mauka loa o Birito Hale, ma ka huli ma Ewa mai alanui Moi aku. mei 13-3ml

-
KAUKA YONG KAM PUNG
[APANA.]
KAUKA LOEA O KA AINA PUA.
-
Helu 306 - - Alanui Hotele

                     Ua hiki ke hoolaia na ano ma'i a pau, o na kane, wahine a me na keiki liilii. Pela me na ma'i ha-no, akepau, eha ma ka puuwai, ka ma'i korela, hebera, fiva lenalena, puupuu ulalii, koko ino, a me kekahi mau ano ma'i e ae. Ua hiki ke haawi i laau hoohanau keiki, a pela aku.
                     He oluolu loa ka uku. E naue mai i ike pono. Oluolu na kuka ana.

mei 13-1mhn