Ka Makaainana, Volume III, Number 11, 20 May 1895 — Page 3
HONOLULU, OAHU, POAKAHI, MEI 20, 1895. 3
HOOMANA KATOLIKA.
He kuhikuhi no ke Ao ana i na Hoahanau o ka Ekalesia Anagalikana.
APANA MUA--MAHELE III.
KA OIHANA KAHUNAPULE O KA EKALESIA.
III. NA APOSETOLE A ME NA BIHOPA.
[Hoomanaia mai ka Helu 10 mai]
O ko kakou Haku i Hoomaikaiia ka mamo a poo mai o ka Oihana Kahuna Karistiano. Iloko o Kona Kino laa, na houluulu ae Oia i na kulana oihana a pau loa o ka Oihana Kahuna. Maloko o ke Kauoha Hou ua kapaia Oia, peneia iho,--1. APOSETOLE.
2. BIHOPA.
3. KAHUNA.
4. DIACONA, a Kauwa paha, o ke ano ia o ka inoa.
Ua amo ae ko kakou Moi iloko iho ona i na kulana haahaa a pau o ke Aupuni. Aia iloko o ka mea nui ka mea liilii. He oiaio keia e pili ana i ka Aposetolate, a oihana Aposetole paha. Ma kekahi ano palua ae (o ka olelo ana) o na Aposetole no na poe na lakou i hookumu i ka Oihana Kahuna. Ua kukala ae o Sana Paulo na kukuluia la Ekalesia "maluna o ke kahua o na aposetole a me na kaula." Iloko o lakou na mana pili kahuna a pau, a iloko hoi o ko lakou mau lima kahi i hookuwaonaia ai o na mana pili oihana a pau. Ua waiho malie iloko o lakou na kulana a hoonoho oihana haahaa iho o ka Oihana Kahuna Keristiano, e hoomohala pono ia aku ana ke ulu ae ka manawa no ia mea.
----i.----
O ka mua loa o keia mau kulana i heaia ae e na Apo setole, oia no ke kulana haahaa loa o "na discona." Ua ukaliia aku keia ma ka hoalaia ana ae o kekahi kulana elua, i kapaia maloko o ke Kauoha Hou, o "na lunakahiko" a o "na bihopa" paha. Eia nae hoi, na kapaia na lala o keia kulana elua i kinohi o "na bihopa" i kahi manawa, aole nae lakou he mau bihopa ma ke ano io maoli o ka hoohanaia ana aku o ia olelo mahope mai. O ke ano o ka huaolelo "bihopa" he "luna." O keia poe bihopa i heaia ae pela, he poe lala lakou no ke kulana elua, ia lakou hoi ka hooponopono ana i na anaina pule o kanaka. Nolaila, iloko o na la o na Aposetole, he ekolu mau kulana e mau ana, oia hoi:--
1. NA APOSETOLE, hoounaia mai e Karisto.
2. NA LUNAKAHIKO a o na BIHOPA paha,
3. NA DIAVCONA, na na Aposetole i hoouna mai.
Aka, i ka wa i kokoke mai ai o ka manawa no na Aposetole e haalele mai ai i keia ola ana, na wae aku lakou i na lala o ke kulana elua e pani aku ia lakou iloko o ka hooponopono ana o ka ekalesia, a me ka poni ana aku i kona poe kahuna. Maia ano o Sana Timoteo a me Sana Tito, i hookiekieia ae ai e ka AposetoleSana Paulo mai ke kulana elua a i ke kulana ekahi, a lilo i mau poo no ka Ekalesia ma Epeso a me Kerete pakahi. Pela iho la i nee akahele ai ka hoopauia ana o ka inoa "bihopa" mai ka hoopiliia aku i ke kulana elua, a lilo i mea i hookaokoaia i ke kulana mua.
I kamake ana o na Aposetole, ua lawe ae keia mau bihopa i ko lakou wahi, a lilo i poe kahuna poo no ka Ekalesia, me ka loaa hoi o ka mana Aposetole maloko o ko lakou mau poai ponoi iho, e poni a e noho hoomalu aku hoi maluna o na kahuna a poe lunakahiko paha a me na diakona
----ii----
Ua komo iloko o ka Apo setole ke kumu (a me ka mole) o ka Oihana Kahuna Karistiano. I kinohi ua moe ka Episopete, a kulana oihana paha o na bihopa, iloko o ka Aposetolate. Oiai hoi na makahiki hope loa o ke keneturia mua, ua komo (a nalo) aku ka Aposetolate iloko o ka Epicopate. Ua nalo aku ka oihana o na Aposetole, a ua lawe ae hoi ko na bihopa i kona wahi ma ke ano he kulana oihana paa mau loa iloko o ka Ekalesia. Ua kupu ae kahi oihana mai loko ae o kahi ma ke ano he lala mai no ke kumu Aposetole. Ma kekahi ano okoa ae ua lilo na bihopa i poe pani no na Aposetole, me ka ili a loaa aku o ka mana kahuna piha loa ia lakou. I nei wa, o na oihana paa mau ekolu, oia no,-----
1. NA BIHOPA.
2. NA LUNAKAHIKO, A KAHUNA paha.
3. NA DIACONA.
Me ka nana ole ae hoi i ke ano lauwili a huikau e ikeia ana maloKo o ke Kauoha Hou no na inoa i haawia i na kulana like ole o ka Oihana Kahuna Karistiano, ua moakaka loa no nae hoi na oili mai no ka oihana pakolu mai na Aposetole mai a Iesu Karisto, i maopopo hoi mai ia wa mai ma na inoa oihana o "na bihopa,' 'na kahun,' a me 'na diakona.'
(Aole i pau.)
Ke hanaia nei he pa pohaku puna no ka pa o ka luakini o Sana Anaru, malalo o na lawelawe hana ana a EB Toniesi, ma ka aoao ma alanui Ema a me Ema Kuea. E a nae hoi ke kaulua nei no ke kali ana i ka hiki mai o ka pa hao o luna ae mai Kapalakiko mai.
ENAENA KA OIAIO.
Mau Hoakaka no "Ka Mana Misionari ma Hawaii."
[Hoopau ana.]
Eia nae, mahope loa iho, aia ia lakou ke Aupuni a me na kanawai a me na aha hookolokolo a me na poe kiure a pau loa iloko o ko lakou mau poho lima, ua makau lakou ke hilinai aku i kahi o lakou, a i ka hoailona mua o ka hoopuiwaia a mamua ae hoi o ka hooleleia ana o na ai a ka ui, ua pani ae lakou i ha aha hookolokolo a pau loa a kukala aela i ke kanawai koa . A o keia ko kakou repubalika mikanele Kalavina haipule. O keia ka hua o na makahiki he kanahiku o ke ao ana Kalavina a me ka hooponopono aupuni mikanele ana.
"Ano, ua manaoia e hoohui mai i keia mau paemoku, me ko lakou poe hihiu, hoomana kii, lepo, haahaa loa, pegana Kalavina, poe hoomana Karistiano a me ka 100,000 o na poe Monogolia (Pake) a me ka hui pu mai no hoi ine na ewe Pukiki koko hapa, a e lawe mai hoi ia lakou iloko o ko kakou repubalika ma ke ano oia kekahi o na Mokuaina o ko kakou Noho Hui ana e kokua mai ai hoi i ka hooponopono ana ia kakou. Ua hooholo e ae nei no hoi he hookahi mahele o ka Ahaolelo e hoolilo aku i $500,000 ma ka hoomaka ana aku e hoomoe i aku e hoomoe i uweaolelo moana no nei hana, a e komo kukona konu hou aku ana no paha hoi kakou ma ka ui o $3,000,000 hou ae, mawaho ae hoi o ka mea i hoolilo e ia, e kokua ai hoi i na poe Hawaii e kanu i ke ko ma kahi o ka lilo aku o $50,000,000 mai keia aina, i unuhiia aku hoi mai keia aina, i unuhiia aku hoi mai ka waihona dala o ka lehulehu a hookomo aku iloko o na ekeeke o na poe mahiko, i hiki ai hoi ke kokua aku ia lakou e hoohana aku i na poe Monegolia a me na Pukiki koko hapa.
"Aka nae hoi, e hoolilo hou aku ana kakou i mau miliona lehulehu hou aku ma ka hoohui ana mai ia lakou. Na ia auanei e kono mai ia kakou e kapili i na mokukaua no ka hoopakele ana aku i ko kakou panalaau ke loaa mai ia ia kakou.
"Ke manao nei au o keia ae la ka mea oi loa aku o ka popilikia a me ka poino haalele loa i hanaia ae ai maloko o keia aina. Ina e hololea ana, o ka hoolanaia aku no ia o kakou maluna o kekahi au hookumu panalaau a me na hooili kaua liilii kuwaho ana i mea hoohilahila. E lawe mai no auanei hoi ia iloko o ko kakou repubalika i na repubalika hoomeamea, a loaa hoi ka mea e hooi loa aku ai i ka inoino iloko o ko kakou Aupuni i loaa e no i ka inoino, a hoawiwi loaa e no i hoomeamea, a loaa hoi ka mea o hooi loa aku ai i ka inoino iloko o ko kakou Aupuni i loaa e no i ka inoino, a hoawiwi loa aku hoi i ka hoopoino ana i ke kulana kulo maoli a pan loa ae iloko o na oihana repubalika.
"Aia kakou ma ke kae o kekahi pali kuhoho, a he wahi hooikaika uuku iki wale no kahi mea i koe e kulai mai ai ia kakou a o ka haule no ia. Ina owau hookahi wale no ke ku ana ma keia mahele aina nui, e kue no au a e hoole loa aku hoi i keia manao holookoa o na hoouka kana kuwaho, hoohuiaina a me na manao hana panalaau a hiki aku i ka hopena loa."
Ua olelo ae o Kalika R. M. Remona ua kakoo oia i na mea a Misita Seamana i olelo ai, me ke koe nae hoi o kekahi mau olelo ana no ka oihana kaua moana. Aole o Kauka Ahota i lokahi me Misita Seamana ma na ninau e pili ana no na kumu hoike oiaio, aka, ua lokahi nae hoi oia me Misita Seamana ma kona kue ana i ka hoohuiaina.
Ua unuhi mua ia no ka manao mamua ae e Ka Leo--Oiaio, aka, aohe a makou nana ana no ka lakou i hana ai. O ka makou no ka makou i hoomaopopo, oia hoi, he ake e paa iloko o KA MAKAAINANA nei, a o ke kumu ia o keia unuhi ana. A no ka pane nae hoi a Wili Kakela no ia o keia unuhi ana. A no ka pane nae hoi a Wili Kakela no keia, aohe o makou makemake, a nolaila no hoi, aole makou o unuhi aku ana e like la hoi me ia a na makamaka Ka Leo-----Oiaio e huai nei.
Eia ke hanaia nei kaupaku hou o ka luakini makua o Kawaiahao.
W.H. DANIELS,
BILA DANIELA
Agena Kuai a Hooponopono Aina, Mea Hana Palapala Kanawai, Mea Ohi Aie a pela aku.
O na hana a pau e haawiia aku ana iaia, e lawelawela no ia me ka eleu a me ka emoole. Keena Hana a me Wahi Noho, aia ma Wailuku, Maui.
mei 6mk.
J.K. HOOKANO
LOIO a he Kokua ma ke Kanawai. KEENA HANA: Alanui Kaahumanu, Honolulu. ian 8, '94-1 mk
F.J. TESTA, (Hoke).
MEA OHI A KOI AIE.
Mea Huli Moolelo Aina a Waiwai e ae paha. Mea Unuhi a Mahele Olelo Hawaii a Enelani paha. Mea Hana Palapala Kanawai o na Ano a pau. Mea Kuai Mikini Humuhumu Lole. Mea Hoolimalima a Hoolilo Aina. Mea Kuai Waiwai no ka Uku Komisina Haahaa. Ua makaukau mau oia e lawelawe i na hana a pau e haawiia mai ana iaia. He kuike ka rula. E loaa no oia ma keia keena.
apr 8-1mk