Ka Makaainana, Volume III, Number 11, 20 May 1895 — Page 7

Page PDF (847.79 KB)

HONOLULU, OAHU, POAKAHI, MEI 20, 1895.

 

NA AINA MAMAO.

 

Na Lono Huikau mai na Wahi Like Ole mai o ke Ao nei.

 

Ua Hololea Mana no ka Manao Hana.

                Ua oleloia iloko paha o Ianuari i hala, ua hololea ae ka manao lokahi mawaena o Amerika Huipuia a me Beritania Nui no ka ninau e pili ana i a Nicaragua. Na Enelani paha ka ninau ia Amerika heaha la kana i manao ai hana aku ke koi ae oia ia Nicaragua, a ua hooia aku o Amerika aole oia e keakea aku ina no ka hooko wale ana no i ka ukuia aku o ke koi dala, a aole hoi o ka hooili kaua aku me ka manao paha e iawe ae i kekahi lihi aina no kela koi. Ma ka lawe aina, ua hooia aku o Enelani aohe ona manao e hana pela, a ua hikinai o Amerika Huipuia ia hooia, a pela hoi oia i keakea ole aku ai. Ua paa ko Amerika Huipuia manao ua hika no i na mana o Europa ke lawelawe aku i ko lakou mau paee ana me na aina o Amerika Hema a me Waena, ma ko lakou mau lawelawe a kukai pili aupuni ana, ke hoao ole aku hoi ia mau mana e hookahuli ae i ke Aupuni e ku ana, kukulu ae i na aupuni moi a noho hoomaa a aku paha, a i ole ia, lawe ae i kahi lihi aina. Pela no ke ano nui o ka palapala a Kuhina Nui Sewada i hoike aku ai ia Farani a me Beritania Nui ma ka mea e pili ana ia Mekiko i 1862. Aka hoi, ina e kukala kaua ae ana o Beritania Nui ia Nacaragua, aole no ia he mea no Amerika Huipuia e kue aku ai, ina nae hoi o ia kaua ana no ke koi ana aku i ka hookaaia mai o na koi poho ana, a aole hoi ho kahi mea e ae. Ina mawaho aku o ia, alaila, he kue maopopo ana ia i ke kahua alakai Monoro, a he kue maopopo loa ana no hoi ia i ke kuikahi i kakauinoaia ai e Keletona-Buluwa (Clayton-Bulwer). Ke keakea hoi o Amerika Huipuia i keia mau hookoia ana o na koi poho ana aku ia mau Aupuni ewe Sepania, alaila, e lilo no auanei ia i mea no la kou e hoolana ai, a he mea hoohihia mau ia iaia me na mana Europa. Ua like no ia me ko lakou noho ana malalo o ko Amerika Huipuia malu, a ke hana kue lakou i na mana Europa, holo nui e pee malalo o Amerika Huipuia. Ma kekahi olelo ana, he mea pono loa e hoihoiia ae na kukai pili aupuni ana no lakou a pau loa ma Wasinetona.

Na Manao Eena ma Amerika Huiia.

                Mamuli o ka Beritania Nui mau hana ma Nicaragua, ua nui na manao lelepi ma Amelika Huipuia. O kekahi o keia mau manao welawela loa e kue ana ia Peresidena Kalivilana, mai ia Senetoa Setewata o Nevada, no ko ka Peresidena hoopili wale aku no ia Beretania Nui ma ke kumuhana pili dala a ma ke hana e pili dala a ma ke hana e pili ana a Nicaragua. A o kekahi hoi, no Senatoa Culoma o Ilinoi, e olelo ana oia e haalele koke aku o Beretania Nui ia Nicaragua, a ina aole, alaila, e kipakuia lakou o Peresidena Kalivilana ko Enelani hoa'loha maikai loa.
                Ua hooholo mai nei ka Ahaolelo o ka Mokuaina o Nu Ioka ma Alabani, i ka la 1 nei, i kekahi olelo hooholo e ahewa a e hoino ana i ka ulolohi a nele i ka manao aloha aina lahui o na poo alakai aupuni, e hoino loa ana hoi ia Kalivilana a me Geresehama. Na ke alakai Repubalika o na Lunamakaainana i waiho aku ka olelo hooholo, a ua kohoia me ke ku iluna e 91 pee ma ka ae a he 15 hoole, me ke koho pu aku o hookahi Demecarata me na Repubalika ma ka hapanui.
                Pela no hoi e ka Ahakuka Kulanakauhale o Husetona, Moku aina o Tekasa, i Aperila 29, he mau olelo hooholo ka i hooholo ia e koi ana i ka Peresidena o Amerika Huipuia e hana koke aku ma ka hoike ana aku ia Beretania Nui aole loa oia ma kekahi ano a hoopaakiki aku paha mamuli o kekahi kinaunau e noho ma kekahi awa o Nicaragua. E hoounaia aku ana ka olelo hooholo i ka Peresidena a me ke Kuhina Nicaragua ma Wasinetona.

Kupikipikio Kulana ma Iapana.

                Ua hala ae na Kuhina Rusia, Geremania me Farani no Kobe, Iapana, i Aperila 28, me ka manao e hui aku me Kouna Ito, ka peresidena o ka Ahakuka Kuhina Iapana, a me Visecouna Matasu, Kuhina o ko na Aina E o Iapana. Aia ka Mikado ma Iakoto mai Hirosima ae. O ka la S nei ka la e hololea loa ai o na kukai ana no ka^ aponoia o ke kuikahi maluhia, a ma Sifu e kukaiia ai. Ua oleloia aohe o Iapana pomaikai ke hooopaakiki aku no ka hookoia mai o na kukai a apono ana ma ka manawa i kaupalenaia, no ka mea, e mau ana no ia wa kela mau kue ana a Rusia a me Geremania. I ka wa i kamailioia ai mamua no ko Amerika Huipuia komo uwao aku, iloko Novemaba i hala mawaena o na poo alakai ma Wasinetona a me Tokio, ua wanana ae o Peresidena Kalivilana ia wa e hoohui ae ana na mana Europa e hoonele ia Iapana i ka hua o ka lanakila. Aohe mea a Iapana i hana malu ai, aka, na hoikeia aku no ia i na mana, a aohe no hoi he mau kue ana ae i hoikeia ia wa, eia ka ua hookauluaia a hiki i ka wa e kakauinoaia ai o ke kuikahi o ka maluhia. Nui ke kupikipikikio a kupilikii o kulana.

Hihia Hoopioloke ia Ladana.

                O ka hihia o Oseka Waila no na hana haumia pelapela, oia ka mea ano nui i hoopioloke ae ia Ladana i na la i aui ae. l hopuia a hoopiiia oia no ka pue i kane a me kamalii, aka, ma ka hookolokoloia ana imua o ke kiure i ka la 1 nei, mahope iho o ka puka nui ana no kekahi manawa pokole, ua hiki ole ia lakou ke lokahi ae a loaa he olelo hooholo Elua laua i hoopiiia ai no keia ano hihia like, a nolaila, ua moe hou aku la ka hihia a no kahi kau hou aku o ka aha. Ua paleia o Waila e Sa Edewada Kalaka, a iaia i haalele iho ai i ka aha, ua loheia oia i ka olelo ana ae, "He ikaika ka oiaio a e lanakila no auanei." Nui ka pioloke mawaho iho o ka aha i ka wa i loheia ai no ka loaa ole o ka olelo hooholo. Ua noi aku ka loio no ke kauia mai o ke bela, aka, ua hoikeia mai e hanaia no ke noi ma ke keena.

Na Hunahuna Laulaha.

                No Ladana mai ka lono o Aperila 17 aia na poe o Amenia ke liuliu la e kaua aku i ke Aupuni o Tureke. Ua lako ka aoao kipi me ke dala a me na lako kaua.
                Ua hoomanao laulaha ia mai nei ma kekahi mau kulanakauhale o Amerika Huipuia ka la hanau o Generala Garani, oia o Aperila 27, me na haiolelo a me na hoohiwahiwa ana.
                E lilo ana ka okana aina o Uta i Mokuaina ma nei mua iho, a oia aku ana paha ka hoku hou iloko o ka hae o Amerika Huipuia. Ua makaukau na mea a pau, o ka hooholo a ae wale ia ae no ka mea i koe.
                Mahope iho o ka hoopanee ana o ka Ahaolelo o Farani, e holo makaikai aku ana o M. Felika Faure, Peresldena, ia Alegeria, Aferika. Oia wale no paha ke poo aupuni o Farani, mawaho ae o Napoliona III., e ike a e hehi ana ma ia okana aina.
                Aia he 1,500 poe Ilikini ma Dakota Akau, ma ka palena aku o Manitoba, Kanada, ke liuliu la e hoouka kaua e pili no ua hoopaapaa palena aina, a he 700 wahine a me na keiki aia iloko o na halelole ma kula kahi i noho nui ai. Ua oleloia na na poe koko hapa keia mau hoeueu.
                O ka manawa holo loa o kekahi kaamahu ma Amerika, ano koke mai nei no ia i hanaia ai e kekahi kaa hali nupepa kuikawa mawaena o Piladelepia a me Kulanakauhale Atelanika. Iloko o 46 minute i hanaia ai, he kowa o 58 3 10 mile, a ua like hoi ka awelike o ka holo me 76 1/2 mile o ka hora hookahi.
                Mamuli o ka naha naa mai nei o kekahi paniwai ma Epinala, Farani, a kahe heleuluulu ka wai iluna o ka aina, ua koho wale ia ua 100 a keu na poe i make. A hiki i Aperila 28, he 50 wale no poe kino make i loaa, me ka manaoia no nae aia aku paha ka nui loa iloko o na poopoo. Nui ka poino o na meaulu ma kekahi mau wahi lehulehu o laila.

 

Kauka Lapaau Hou.

                Ke awihi iki ae ko makou poe heluhelu i ka hoolaha a Kauka Ione, ma kahi okoa ae o keia helu, e ikeia no ua wehe ae oia i keena lapaau nona ma alanui Konia, ma ka huli ma Ewa a mauka ae o alanui Moi nei, aole no i mamao loa mai ko makou keena aku nei. He kauka opio oia i loaa no ka mahaloia iwaena o na Pake, oiai, he ewe no oia no Kina i hana a hoonaauaoia ma Amerika Huipuia. Ua hoonaauaoia no oia i na ike lawelawe lapaau o Kina, a ma Amerika hoi i hooolawa loa aku ai oia iaia iho me ko laila ike lapaau, a mai laila i hiki loa mai ai ianei. Aohe no e hewa i na poe popilikia ke hoao ae iaia, malia no hoi he wahi pono iki no hoi kaua.

 

Komo Kolohe o ke Awakea.

                Lehulehu wale na hale Kepani mauka o Makiki i komo koloheia e kekahi mea me ka maopopo ole, a ua lilo aku he $50 ami keia mau hale aku. Ua hanaia keia kolohe i ke awakea. Ua hoike ae nae hoi maa Kepani, he kanaka ka lakou i ike i ka maaloalo mau ma ia wahi mamua aku, a ua koho wale ia aku no o Kimo Kukona opio. I ka Poalua, la 7 nei, ua hele a komo aku la o ua o Kukona iloko o ka hale o kekahi Kepani ma alanui Moiwahine. Ike koke ia nae oia e ka mea nona ka hale, a hanai kuala paaia mai a ua paa ae.

 

                He heihei kukini ko ka po Poalima, la 10 nei, mawaena o elima poe opio haole o ka Hui Hooikaika Kino, mai ke alahaka o Waikiki a ka Hale Opera Hawaii, a ua eo ia Biadamoa iloko o 28 minute 58 4 5 sekona. Lehulehu na poe makaikai ae.
                Ma ka Alameda o ka Poaha la 9 nei, i hoea mai nei ke aliikoa Amerika nana aku ana e ao na koa o ke Aupuni i ka paikau a me ka kaua, oia o Mekia R.H. Makalena. Ua hele makaikai pu ae oia me Peresidena Kole iloko o Aliiolani Hale oiai ka Aha a me ke kiure e noho ana. Imua o Hanale Kamika oia i lawe ai i ka hoohiki, a ikeia no Nu Ieresa kona hanauia ana, he 44 makahiki, a he aliikia manuwa kana oihana.