Ka Makaainana, Volume III, Number 14, 10 June 1895 — Page 6
6 HONOLULU, OAHU, POAKAHI, IUNE 10, 1895.
HOOMANA KATOLIKA.
He Kuhikuhi no ke Ao ana i na Hoahanau o ka Ekalesia Anagalikana.
APANA MUA -- MAHELE III.
KA OIHANA KAHUNAPULE O KA EKALESIA.
I V. KA EPICOPATE, I KUMU MAI KE AKUA.
[Hoomaniamai ka Helu 13 mai.]
Ua like loa keia ao ana me ka olelo hoike o ka Ekalesia holo okoa mai mua mai, i hoakaka ae ai hoi i ka oihana o na bihopa ma ke ano he oihana ia e kumau a i kupono hoi mai ke Akua mai.
No eha mau hopena nui i hookumuia ai o ka Epicopate, oia hoi,
i. KA WAIMAPUNA O KA OIHANA KAHUNA.
ii. KE APO O KA LOKAHI.
iii. KE KAHU KIAI O KA OIAIO.
iv. KA MEA PAAHANA A ME KA HOOIA ANA NO KA LOKOMAIKAI.
I. KA EPICOPATE, KA WAIMAPU NA O KA OIHANA KAHUNA.
Aia iloko o na bihopa, na hope hoi o na Aposetole, na oihana a pau loa o ka Oihana Kahuna Karistiano. Aia iloko o ka Epicopate ka io o na oihana ekolu o ka oihana Kahuna,----na bihopa, na kahuna, a me na diakona. Ua hiki i kekahi bihopa ke lawelawe i na hana a pau loa i hiki i kekahi kahuna a diakona paha ke hana. Peneia, ina he mea ia e pono ai, ua hiki no ka hana holookoa o ka Oihana Kahuna Karistiano ke lawelaweia e ka oihana hookahi o na bihopa wale no. Aka, na na bihopa no e haawi, a i ole ia, hooili aku paha i kekahi o ko lakou mau mana i kahi poe e aku, a ua kapaia ia poe o na kahuna a me na diakona. Ua oleloia keia haawi ana aku i ka mana o ka hookahuna ana aku ia. Ua lawelawe ua poe kahuna i kekahi mahele nui o ka oihana Epikopala, aka, he wahi mahele wale no, o ke diakonate, a oihana paha o na diakona, he wahi mahele palanaiki loa iho ka lakou e lawelawe ai. I ka lawelawe ana o na kahuna a me na diakona no ka bihopa, he lawelawe ana ia no Karito, ka Mea hoi a ka bihopa e noho hope ana.
Ma ka hoolilo ana i kahuna ua hookaawale aku ka bihopa i kekahi poe i hookahuna ole ia e lilo aku i poe kahuna, a ua hookau aku hoi maluna o lakou i ka mana e lawelawe aku ma ke ano he poe hope nona. I na bihopa, a i na bihopa wale no, ka mana e hoomau aku i ka Oihana Kahuna ma kona mau ano (a anuu) like ole a pau. Ua hana lakou i keia ma ke hooili ana aku i ka mana i loaa mai ia karisto mai ma o ke kuuna Aposetole la. Aia ma keia kahua ka Ekalesia e paa nei aole e hiki i kahi mea ke lawelawe ma ke ano he kahuna no Karisto, ma ke ano ku i ke kanawai a ku paha i ka pono, me ka hookahuna ole ia e kekahi bihopa.
E like hoi me ka Huka [Hooker] i olelo ai,--Oiai hoi, o na lunakahiko," (oia hoi, o na kahuna,) "mamuli o ia mana i loaa ai ia lakou ke kuleana no ka lawelawe ana aku i na Sakarema, ua hiki wale no ia lakou ke hoolaa aku i mau keiki i o ke Akua la; o na bihopa hoi, me ka loaa o ka mana e poni aku , ua hiki ia lakou mamuli o ia mana i loaa ke hapai ae i mau makua no ka lahuikanaka o ke Akua."
II. KA EPICOPATE, KE APO O KA LOKAHI.
He palekaua ka Epicopate, a oihana paha o na bihopa, e ku mau ana mai ka mokuahana a mahae ana paha. E lilo no na poe e hookaawale nui ana i lakou iho mai ko lakou bihopa aku i poe hoomokuahana. O ka hookaawale ana mai na bihopa aku, oia no ka hookaawale ana mai ka Ekalesia aku a na bihopa e noho nui ana ma ke ano he poe poo alakai. O ke kupaa mau ana aku i na poo alakai o ke Aupuni, oia no ke apo o ka lokahi iloko o ka lahui; ke kauaia hoi keia haawina kupaa mau, o ka mahae a ala kipikipi ae no paha hoi ka hopena. He hana kupaa ole (kipi) hoi ia Iesu Karisto ka hookaawale ana mai na bihopa aku, ka Mea hoi a lakou e noho hope nui ana.
Ua hoopaakiki loa ia ka manao ana no ka Epicopate ma ke ano he maawe hoopaa ia no ka lokahi e na poe kakau mua loa. I kumu hoohalike, ua kakau ae o Sana Igenatiasa (M.H. 110), ka mea i make kaulana a hiwahiwa, bihopa o Anatioka, a he haumana hoi na ka Aposetole Sana Iosue,--"Ma kahi o ka bihopa e ikeia ae ana, malaila e hookuu aku ai i ka lehulehu e akoakoa, e like la hoi me kahi o Iesu Karisto e ikea ai, aia no malaila ka Ekalesia Katolika."
E hoike hui ana na Kula Sabati o ka Mokupuni o Kauai ke hiki aku i ka la 30 o keia mahina, ma Lihue.
He halepule hou ke kukululuia aku ana ma alanui Alakea ae nei i keia mua iho no ka Hoomana Karistiano. Eia ke hoolalaia nei na hana no ka hooholo ana imua.
La Pule i hala, Iune 2 ua lunaiia (bapetiso) ai o J.G. Hoapili o Kona Akau, Hawaii, iloko o ka Hoomana o na La Hope i hooponopono hou ia, makai o Kakaako, makai aku o ke Alahukimoku. Ua lilo aku la oia i hoahanau no ia Ekalesia.
Olelo Hooholo Hoalohaloha.
Elua keia mau palapala hoalohaloha i loaa mai ia makou aoe e kala, a akahi no a loaa ia makou he wa a he kowa kupono e hoopuka aku i kekahi, o ia ka mea malalo iho. O keia wale iho no ka makou e hoopuka aku ana, no ka mea, ua like loa no na olelo o na palapala a elua, a he mea hoopiha pepa wale no hoi ka hoopuka ana aku ia laua. Aia wale no ka like ole ma kahi e olelo ana, "o makou, o na lala o na Hui Aloha Aina o na kane me na wahine o Kohala Akau, Mokupuni o Hawaii," a ma ia wahi hoi na olelo o ka palapala e waihoia nei, "o makou, o na hoahanau kuokoa o ka Ekalesia Hoole Pope o Kohala Akau, Hawaii." O ia wale ae la no ka like ole, a ua kakauinoaia hoi ia palapala e ke komite malalo iho.
J.I. Kaimana, J. Nalii, J. M. Kawelo. J.W. Kaaikuoha, Moses Kahipa, Elia Keawekolohe, Robaka Kaiooni.
I na Mrs. D. Kanehailua me H. Mana a me ka ohana o Mr. Kuuku;
Me ka welina:
Oiai, ua oluolu i ke Akua Maua Loa ka lawe ana aku i na uhane makamae o ka oukou mau
mea aloha i hala e aku la i ke ala hoi ole mai, nolaila,
E hooholoia: O makou o na lala o na "Hui Aloha Aina" o na kane me na wahine o Kohala Akau Mokupuni o Hawaii, ma o ko makou komite la, ke komo pu aku nei makou i ke kumakena like ana iloko o ke kanikau me na ohana i hooneleia i na makuakane ole, ma o ka laweia ana aku o ko lakou mau uhane no
kela home pua mae ole o ka nani mau loa.
E hooholoia: Ke aoi ae nei makou i ke aloha o na Lani, Nan no e hoomama ae i ko oukou mau puuwai i kiponaia me ka ehaeha no ka oukou mau mea aloha i hala aku la no ke ala koi ula a Kane.
O makou iho no me ka haahaa ma o ko makou komite la,
S.H.K. NE,
Elele Aloha Aina o Kohala,
Kohala, Hawaii, Apl. 25, 1895.
Piha u ka luakini Halepapu i ka po Poakolu nei i ke anaina pule hoonoho i kona kahi hou.
Ahewa a hoopaiia o J. Haawinaaupo, bosi o ka Bulugete ma alanui Kalepa, i ka Poakolu nei imua o ka Aha Apana, no ke kuai waiona me ka laikini ole, e uku i $100 me na koina.
Ehiku poe Paki piliwaiwaiwai i hoopaiia imua o ka Aha Apana i ka Poakolu iho la e uku i $10 pakahi a me na koina pu. Eia nae, wahi a ka oleloia, ke kaena nei o Kapena Poo Heleuluulu na meha pu loa ka na hana haihai kanawai.
Poakahi i hala, mahope iho o ka puka ana aku o ka makou pepa o ia la, i pau ai na paio
ana no ka hoopii noi palapala kuu kino a Kama'lii Kalanianaole. Ua olelo ae na Lunakanawai e pau ana paha he ekolu pule ia lakou ma ka noonoo ana no ona olelo hooholo.
Na Hoolaha Hou.
G.E. SMITHIES,
[KEIOKI KAMILA.]
Mea Hooponopono Hoike Helu, Mea Ohi a Koi Aie, Me aKakou Kope, a Mea Kalepa Aina.
KEENA: Helu 406, Alanui Papu, ma ka Hale Opunui.
Telepone Helu 184. mei 27-3ml
KALAHIKI.
HALEKUAI LAHUI.
Helu--, Alanui Moi, keena hana mua o ka Hawaii Holomua.
E weheia ana ka halekuai maluna ae i ka POAONO, MEI 11, 1895, a malaila e loaa ai na waiwai a me na lole hou loa o na ano a pau, no na kumukuai emi loa mamua o na wahi e ae.
Aohe hewa ke kipa mua mai a e ikemaka mamua o ka hele ana i na halekuai e ae.
M. PALAU,
mei 6---3ml Luna Hoohana.
Olelo Hoolaha.
Mai a mahope aku o keia la, na kapu loa na ano holoholona a pau e hele ana maluna o kuu mau apana aina i kapaia o LAUKA a me KULIHAI e waiho la ma Hamakua, Hawaii. E hopu no au a hoopaa ma ka pa Aupuni e like me ke kauoha a ke kanawai.
KEAMO (k).
Hamakua, Hawaii, Mei 20, 1895.
mei 27-3mw
Na Mea Kanu no ke Kuai.
Aia ma kahi noho o Kimo Poe, ma ke alanui e holo la iwaho o Waikiki, ma Pawaa, e loaa ai kekahi mau mea kanu kupono no ka hoonani ana i na pa halenoho no ke kumukuai oluolu loa. Aohe e hewa ke kipa aku e ike pono a e kukakuka pu.
iune 3
Hoolaha Hooko Moraki a me ke Kuai.
Ke hoolahaia aku nei ma keia mamuli o kekahi maua kuai i hoikeia maloko o kekahi moraki i hanaia i ka la 21 o IANUARI, M.H. 1887, e D. KAPOI, KAHAULELIO (w) a me L.W. P. KANEALII, kana kane mare, no Waihee lakou a pau, Apana o Wailuku, Mokupuni o Maui i ka Hawaiian Commercial and Sugar Co., he hui i hoohaiia, a kopeia ma ke keena o ka Luna Kakau Kope Aupuni maloko o ka Buke 102, ma na aoao 498 me 499, ke manao nei ka Hawaiian Commercial and Sugar Co. e hooko aku i ka moraki i oleloia no kekahi uhaki ana o na kumu i hoakakaia ma ka moraki oleloia, oia hoi: ka hookaa ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee ke hiki i ka manawa.
Ke hoolahaia aku nei no hoi ma keia e hooliloia aku ana na aina, na pono a me na pomaikai a pau i hoikeia a i koakakaia ma ka maikai a pau i hoikeia a i hoakakaia ma ka moraki i oleloia ma ke kuai kudala akea, ma ke keena kudala o George Hons, ma Wailuku, Maui, ma ka POALIMA, la 31 o Mei, MH 1895, ma ka hora 12 o ke awakea o ka la i oleloia.
Eia iho ka hoakaka ana o ka waiwai ma ua moraki la, penei:
1--O kela mau wahi a pau loa i hoakakaia maloko o ka Palapala Sila Nui Helu 7654, Kuleana 11257 no Waiolama, e loaa ana he ili o 71-100 o ka eka ma Waihee i olelo mua ia, a i hooliloia ia D. Kapoi i oleloia ma keia, a i hooliloia ia D. Kapoi i oleloia ma kekahi palapala hoolilo a Waiolama i oleloia, i kopeia ma ka Buke 20, ma na aoao 263 Le 264.
2--O kela mau wahi a pau loa i hoakakaia ma ka Palapala Sila Nui Helu 1226, no Kihuluhulu a me Kapoi i oleloia, e loaa ana he ili o 29 89-100 eka ma Honuaula, Maui; a no D. Kapoi i oleloia ia kuleana a pau loa ma kona ano oia kekahi o na mea ma ka Palapala Sila a mamuli hoi o kekaho palapala hoolilo mai ia SDW Konuha, i kopeia ma ka Buke 78, ma na aoao 358 me 359.
3--O kela mau wahi a pau loa i hoakakaia maloko o ka Palapala Sila Nui Helu-- Kuleana 3960 no Napahoa, e loaa ana he ili o 1 44-100 eka ma Waihee i olelo mua ia, a o ia no hoi na wahi i hoololiia mai ia D. Kapoi i oleloia ma ka palapala hoolilo a Moses Kealoha, i kopeia ma ka Buke 46, ma na aoao 156 me 157.
4--O kela mau wahi a pau loa i hoakakaia ma ka Palapala Sila Nui Helu--Kuleana3925 no Nika I, e loaa ana he ili o 9 32-100 eka ma Kaanapali, Maui.
5--O ka pono, kuleana a pomaikai a pau loa o Kahaulelio i oleloia iloko o kela mau wahi e waiho la ma Waihee i olelo mua ia, a i akaka i ka heaia o kahi o Haaheo, a i hooliloia ia Polly Kalua ma ka palapala hoolilo a W. Kahinu, i kopeia ma ka Buke 84, ma na aoao 262 me 263, a o ia no hoi ka i hooliloia mai ia Kahaulelio i oleloia ma ka palapala hoolilo a Polly Kalua me Jno W Kalua, kana kane mare, i hanaia i Ianuari 14, 1887, a i kopeia ma ka Buke, aoao .
HAWAIIAN COMMERCIAL AND SUGAR COMPANY.
Kuike na Kumu. Ma ka aoao o ka mea kuai ka lilo no na palapala.
No na mea hou aku i koe, e ninau ia
JOHN RICHARDSON,
Wailuku, Maui,
Loio no Hawaiian Commercial and Sugar Company, a i ole, ia
GEORGE HONS,
Luna Kudala.
Wailuku, Maui, Mei 4, 1895.
Ua hoopaneeia ka hooko ana kau i ke kua kudala o na waiwai maluna ae a Iune 21 MH 1895.
[iune 3 -- 3pl.]