Ka Makaainana, Volume III, Number 14, 10 June 1895 — MAKENA A LUULUU HAWAII [ARTICLE]

MAKENA A LUULUU HAWAII

| E hewa ule uo paha hoi ma--1 kou ke ole'o b€ keia no i ka lahui Hnwaii e kuniukwna ai ine ka ■luuhui, oiwi, m »muli o ka raake aua mai nei o Kuhioa Nui fTeresfchama o Ai«< rlka līuipui*, ui ioaa he kaawinu e hookaninaha iho a| ivi kakou, aole hoi rfia kona ano heho ( .)ahui no kakou inai ka pupuu hookahi, a*a, ma ke ano he hoa'loha oiaio oia no kakou iluko o ko kakou maliiiiiii iaia a me ko kakou \va o ka pihkia. I akakd lea . hoj kona hoa'ioha ouio ana no ka lahwi ina kana m#»a i makemake li e hanaia no kakou, a oiai no liui, aoie oia i kamaaiua me kakou, ua lilo no ia i mea ole m&muH o ia iiana. Nolailai e hala ole ana no hoi p«ba kukou ke pu aku i na kumikena like ana aku me kona lahui a aina pouoi. Mdi no kakoj a naua ho kona 1 pili ole ia k&kou, («iai, ' * "■ ' . uo ia kakou he malihini oid i# 11a vaii nei, jus ,li o i ew'e, i kupi, i oiwi a m« f k.a o'elo au*, nofll.wdii uuku tui ma k>i h'ami aua i manao * i he pono ia no kakou, i pili- ; paa hoi no kt>kou mai ka po a j mai kuuiulip> a kumuuli ioa | mei. E hoomihaoia oia ke Ku. hiaa Nji o "Āmenka Huipuia i aa aku Vi i k:oua poo ae ma ka oihuua, iib£t : r*.s eieua KalivilaQ.p» e hoouuaWai i elele i o kVkou pei, ia na Bj]auna i hiki ole ke hoopolnaiu, • noii, e imi a e uieniele no na hana i kah u lihia ai ke Aupini Mōi o Ha waii nei ma kela la poina ole o īanuari 17, 1893. He mea makehewa paha ia makou ke helupapa sku ia maui mea i hanaia ai no kakou s uo ka mea hoi, ua lilo ia i mea moo!tio i maopopo a i paanaau "hoi i ka lahui mai o a or £i a n ae h o i - n i'. - tn a o p r. p o ] e a ia kakou oia oo ke Kahlna Nui i kakau aku si i ke-la p> l: s pala i i"lo i ia kako.u . e go aku i ko.wa r€r<s!dona e ha iaia tfiai ka pono ia Il»wau uuku '-it\ ma ka, lioihoi hou ana fce i ka Moi i ho«pauia : a\a ke ku!ana e like me ia aiainua a \ 0 ka hooleleia aoi mai o na koa •Amei'.ka o ka mokukaua tona mala'o o. tva, kauoha aua a Kuhina Kiwlni i pau i hanaiuo a lopuwale iho ai hoi ia kakou, a i ke kulana hoi o ke Aupuni e Uke me ia mamua aku o ia ui'inawa. Ua lilo nae hoi k'eia lumi 1 mea no laua *'oia a n < Ptrt s <1 n>») e inu loa i i » t ke kiihi in:\ , 't ,, o o laua lahui. Na kona ake e han u i k i pom» a . 0 tn> keei \ h >\ ka moa maikaft a nii' kn hau -h ino " k usa \vifauu 1 kono aku Uia e ao akn i koua

poo ae e haaa i ua hana pono la ī ka lahui Hawaii n.ei, a i ko iaua wa hoi i m'nkaukau ai e hooko mai i ua liana 1», ua hoopuhilHa ko laua mmu»o 4< o hanaia ka hejnea i no na laui e haule nit»i fti," ma 0 na mauao pili khhiiaina la o ka mana oi ae o la. Aupuui» oia hoi, ka Mana Kau Kanawui. Na ia uiana kiekie i hoopuhili io fie *T ko laua maneo a ko ole a.i ka mea T a Komisina B»huma i hoike.aku ai me ka oiaio loa no na mea i lumaia maanei a no ka uiea pouo loa e hanaia m«i ai no kakou. Aole ke)a a he painuu wale ae no, 'aka, ua olafo a ua oiaio loa he" hōa'loha kuio oia i*o ka lahuikanaka oiwi o Hawaii nei. Ua lawa kakou me na hooia no mea. lua kakou e huliu aku 1 hope, mai ko Per(s'doua Kali* vilaua wa i h> we ae ai i ka hoohiki oihaua Pe r, s dana a heokoh u a k u b i o i a i k » loa ** k a 1 a i a i n a i make aku la i J£uhina Nui nona, m:u *ia wa mai i kukuhi pna ia ai ke aloha oiuio o ke bke h'iōpono a kyu ri ih»ko on», n me lana pu i\o ; no keia h. hui uawuliwnli a hiki wnle no i kn wa i kbi!iia ai n kona aho makamae e ka Anela o ka Makp, i lifee oi h/oi me ka makemake o ka Mea nana oia i hana. A mai ka manawa hoi a ka Ahaolelo i hoopuhili h\ i kona a i k<j laua manao hana kaulike, loa i pio iki ka manao e hookoia mt>i ka pono a laua elua i iiai.au i ai no kakou, oiai, ua hilahila loa laua no na hana poholalo a pakfcha a kekahi luoa o ia A.upuui nui maanei, a ua kau hoi ke koikoi maluna o ia..Aupuui s Nolaila, mn ko'ka lahui oiwi aoao hoi, heaha la ka kakou hana maikbi e hoike aku ai i ke ao holookoi. 0 Ma ko makou v"ponoi.iho hoi, a o komakou manso maoli iho no nei, ua.oi loa aku ki hiwahiwa a t\ie ke ktla kel \ '> keia hans i '■io.it~»i& r.i e ke Kuluua N u i make iiku hi, a i kakooia t i no i.oi e ko:ia Ptre dena, mamua iio o ku hi Moi n A'.ii 'pnha o kakeu nei, s. na ka hoop 3 hua i hoopuhih iho ua mtnao la a lilo i mra ! ole loa i na iiui pili kaīaiaiua o kekahi poe uoo ioo olowi, hoo- ! pouo u kaulike ole A kj* ma- [ nao nei no hoi makoū no makou [ iho o ua Kahina Nui la i iia'a akula, ohi uo kekahi o na loea knNiaina alakni loa o Ame- ! rika Unipuia, mawaho te hoi o | I\ resid?na K><livi!aiia, a aoi e ' poe e «e mawaho s»ku o'lau'a ma ia aiu* nni, e hiki &i U hoi ia v nnkou ke hoobi-l ; ke i ku me ko KwUni p« o loea kahiiaina o ; k« i»t pu t e U-i Pohhkuhouoli, | S,»ukhur<\ iūmli re, a ptla liku»

0 latfa wal«* ae la no. 'Mamuli hoi o ka nr»a>ou ma'i hoakaka malnna ae, ua k<m«> iho makou he mea potio loa no i ka lwhui, a 1 ole ia,i ka Ahahai Alohu Āioa Hawaii kumu a l«1a, oiai, o ka ahahui hookhhi w«!e no ia e ku nei i ikeia, ke hooholo ;ho i uaau olelo hooholo hoiiloluiloha lua ko ka Jahft! a e hoouaa aku i ke Aopuni o Atiitrika Huipui.i ma o kōna Eiele a iCuhiua Nui la niHam i A i ole 110 hoi ia, e ? kaheuia ona ha!a« wai mukaauian» a'kea mulalo o kaupoku o ka laui/a e hoob(<lo lokahi iaona tntiU olelo hooholo, oiai, ua komo o HaWaii iloko o ka luuluu a ehaeh*- Wdla 4 nia # a ua kupono no hoi i'a kakon, ka lahui, ke lihnliha iho iloko o ka makena ana noaa. Ke wftiho gku n*i makou 1 keia a na ko knkon poe altrkai a naauao e noonoo tuui, a o ka mea e hooholoia nua a e manoo ia ana he pono, !> mn f>ku f ake hoeia e hku nei no Ka Makaat nana i kona nku id hau» ina:kai. lua he aken, e me k«? ehohio a mē ka ilihia ku i ke anoano, a e he'le t>e no hookahi, a ae no a pau loa t o kaue, w»hiue a uie keiki, me ka uuu he no u pnu a me ka huluipau ae no hoi a pau loa, "aohe mea ana koe.'' A oiai hoi, ua paa mua ae ka ma* nao maluoa f»e i ke kakauia, ua hoikeia mni ia m«kou eia ka kekahi poe o kakou ke noonoo nei no ke kahea ae i hah>wui ukea» rae ka uana o!e 5a hoi o ka aoao kaluiainli o kahi nua, 0 ka pono'maoli no ia.