Ka Makaainana, Volume III, Number 15, 17 June 1895 — Page 3
HOOMANA KATOLIKA.
He kuhikuhi no ke Ao ana i na
Hoahanau o ka Ekalesia
Anagalikana.
APANA MUA---MAHELE III.
KA OIHANA KAHUNAPULE O KA
EKALESIA.
II. KA EPICOPATE, KE
LOKAHI.
[Hoomauia mai ka Helu 14 mai.]
"O ka bihopa no ke kikowaena o kela a me keia Ekalesia pakahi, e like la hoi me ko Iesu Karisto lilo ana i kikowaena no ka Ekalesia a puni ke ao nei." "O ka mea hoi e lawelawe ana i kekahi hana me ke kaawale mai ka bihopa aku, a me na kahuna, a me na dakona, aole oia i maemae iloko iho o kona lunaike hala." "No ka mea, e like me ka lehulehu ana iloko o ke Akua a o Iesu Karisto, aia no lakou me ka bihopa." He hoonui wale ana aku no ka Sana Igenatio maluna ae o na ao ana o ke Kauoha Hou, kahi hoi i hoikeia ai o ka hoomau ana aku "ma ka loina olelo a me ka launa pu ana me na Aposetole," he hoailona ia no ka Ekalesia lokahi.
Ma na mea hoi a Tetuliana [Tertulilan] (M. H. 200) i kakau ai, ua hoomaopopo iho kakou ua aai aku kekahi poe anaina i olelo ae no ka Ekalesia lakou peneia,----"E hookuu aku ia lakou e hoike ae i ka moolelo o na hookahuaia ana mai o ko lakou mau ekalesia; e hookuu aku ia lakou e uhola ae i ka lalani o ko lakou poe bihopa, e kamoe ana hoi ka holo ana ma kekahi ano mai ka hoomaka ana a ua loaa hoi i ko lakou bihopa mua o kekahi o na Apesetole kona mea nana i haawi mai i ka mana a he mea hoi oia mamua aku ona, a i ole ia, o kekahi paha o na kanaka i loaa ka mana mai kekahi mai o na Aposetole i hoomau aku hoi iloko o ko lakou launa ana a hiki i ka hopena."
Na Sina Kupiriano (Cyprian) bihopa o Catego Carthage) a mea i make (M. H. 200), i hoakaka mai i ke ku hookahi o ka Epicopate ma ke ano hoopaa no ka lokahi o ka Ekalesia. No kana ao ana, e heluhelu aku ana no kakou ma kekahi mahele hope aku o keia buke.
Pela kakou e ike ai iloko o na wa makamua loa, ua manaoia ka oihana o na bihopa ma ke ano o ka maawe hoopaa ia o ka lokahi iloko o ka Ekalesia.
III. KA EPICOPATE, KE KAHU KIAI O KA OIAIO.
Ma ke ano kahu kiai no ka manaoio oiaio, o ka Epicopate ka hoopaa hooiaio e kue ana i ke kuhihewa i ka manaoio a loina ao ewaewa paha. Ua hoikeia mai ka manaoio oiaio e Karisto a me Kona Uhane Hemolele i na Aposetole iloko o kona hiona pau pono loa. Na na Aposetole hoi i panee mai i keia hiona o ke ao ana i ko lakou mau hope, na bihopa. Ma keia ano iho la e hoomau loa ia mai ai ka manaoio oiaio iloko nei o ka honua. Ua hoopua ae o Sana Paulo no keia ano o ka panee ana mai i ka oiaio iloko o kana mau olelo ia Timoteo, ka bihopa mua o Epeso. Ua kakau oia ,----- "E hoopaa oe i ke kumu o na olelo kupono, au i lohe ai mai ia'u aku, ma ka manaoio a me ke aloha iloko o Karisto Iesu. O kela mea maikai i waihoia aku ai ia oe, e malama iho ma o ka Uhane Hemelele e noho nei iloko o kakou." "O na mea au i lohe ai mai ia'u aku iwaena o na poe hoike lehuehu, o kau ia e waiho aku ai i na kanaka ku paa, na poe hoi i hiki kupono (makaukau) ke ao aku ia hai." O ka Sana Paulo e kamailio nei, no ka waihona no ia o ka manaoio Karistiano, i waihoia mai ai hoi ia Timoteo, ma ke ano bihopa, e kakoo a e kiai aku
Ma ko Sana Irenio [Irenaeas] (M H 200) olelo ana no ke ku una o na bihopa iloko o ka Ekalesia kuloko o Roma, ua hoike ae oia,----"I ka hookumu a kukulu ana o na Aposetole i hoomai kaiia" (Sana Petero a me Sana Paulo) " i keia Ekalesia, ua waihoia aku ka oihana kahuna o ka Epicopate ia Lino. No keia Lino, ua kamailio ae o Paulo nona maloko o ka Episetole ia Timoteo Ua pani aku o Anaceleto mahope ona. Mahope aku ona, ma kahi ekolu mai na Aposetole mai, ua loaa ia Kelemenete ka Epicopate, he mau mea hoi laua i ike i na Aposetole i hoomaikaiia, a ua hui a launa pu hoi me laua, a e mau ana no hoi ke kanikaniaula o na hai olelo ana a ua Aposetole iloko o ko laua mau pepeiao, a o ka laua hoakaka moolelo kahiko ana imua ponoi o kona mau maka." Ma ke kamailio ana no Polikapa (Polycarp) ua hoomau aku ko Sana Irenio kamailio ana ,----- "A o Polikana no hoi kekahi, aole wale no hoi ma ke aoia ana mai e na Aposetole, a ua noho mau aku hoi kekahi poe lehulehu i ike ia Karisto, a ua hookohuia mai no hoi e na Aposetole i bihopa iloko o Asia, maloko o ka Ekalesia ma Simana (Smyrna) ..... ua ao lokahi like ia aku keia mau mea, ana no hoi i ao ai mai na Aposetole mai, a ka Ekalesia no hoi i hooili mai ai, a o ia hookahi wale no hoi ka i oiaio."
[Aole i pau.]
HAHANA NA OLELO.
Kakoo Ikaika no ko Kalivilana
Kahua Alakai Kuwaho.
Aia maloko o ka nupepa buke oili malama Riviu (Review-----Nana a Makaikai Kulana) Amerika Akau o Aperila he manao i kakauia e Senatoa Keoki Kele [Geo. Gray----Keoki Ahinahina], o Delewea, i kapaia "Na Makahiki Elua o ka Hooponopono a Kukai Pili Aupuni Amerika," he pane i kekahi manao na Senatoa Davisi, i kapaia "Na Makahiki Elua o ka Hooponopono a Kukai Pili Aupuni Demokarata," a ua pili no hoi ia mau manao a i elua i ka ninau o Hawaii nei. Mamuli hoi o ka hoopuka ano nui ana ae o ka nupepa Buletina o kakou nei o Aperila 24, 1895, ma ke noi a kekahi o ko na poe heluhelu, i ko Senatoa Ahinahina kukulu manao, ke unuhi aku nei makou ma kahi mea hiki ia makou:
"Ua oleloia ae o 'na lawelawe hana ana a na poo alakai oihana o keia wa e pili ana ia Hawaii, ua lilo ae ia i mea hoakoakoa no na paewaewa, ka hoomainoino a me ka lawe alunu hewa a limanui ana." E like hoi me ka mea e pili ana i ke dute kopaa hookaulike ole, ua oi loa aku ke oolea o na kumu hoike oiaio mamua ae o na mea olelo wale a e hoole loa ana hoi i nei kuhi aku.
"Ua oi aku mamua ae o kanalima makahiki i hala ua ike aku ke Aupuni o Amerika Huipuia, e hana ana hoi mamuli o ka mea i hoomaopopo he loina hana Amerika ia i kupono, i ke Aupuni oiwi maoli o Hawaii 'ma ke ano he aupuni i kupono i ke kulana o ka lahuikanaka, a e ku ana hoi maluna iho o ka mea a lakou i lakou i koho ponoi iho ai o ko lakou makemake ia." Aole no hoi o kakou wale ka mua loa i lawe aku ia keehina, aka, ua hoopaakiki aku no hoi kakou e hoomaikai ae na Mana e ae i ke kuokoa a kakou i ike aku ai. O ia iho la ko kakou kahua alakai hana i kuunaia mai a i ku hoi i ka hanohano. Ua hoololi awiwi loa ia ae hoi keia kahua alakai hana iloko o Ianuari a me Feberuari, 1893. Iloko o na pule hope loa o ko Peresidena Harisona noho alakai aupuni ana, ua hoohikileleia ka aina nei e na lono nu hou ua hookahuliia ke aupuni i kumu o ko Hawaii Paeaina mamuli o kekahi ala kipi ia ana ma ke kulanakauhale o Honolulu. O ka mokumahu nana keia lono i lawe mai ua lawe pu mai no hoi i keia aina he poe komisina mai kekahi Aupuni Kuikawa i kapaia pela ae la, me ka waiho mai i kuikahi no ka hoohuiia mai ia Amerika Huipuia. Oiai hoi ka lehulehu e ninaninau ana me ke ano pahaohao pehea la i hiki ai keia kipi ana ke hololea me ka noonoo mua ole ia, a me ke ki ole ia hoi o kekahi poka hookahi, ua hoouna o Peresidena Harisona no ko ka Aha Senate apono ana mai i kekahi kuikahi i hanaia mawaena ona a me keia poe komisina, e hoakaka ana hoi no ka hoohuiia mai o na paemoku iloko, a i mahele hoi, no Amerika Huipuia.
"Ma na palapala i ukali aku me ka ka Peresidena palapala, akahi no a ikeia ae no ka manawa mua, mahope iho o ka lakou poaiia ana a noonooia, e ole o Kuhina Amerika Kiwini a me na pualikoa i hooleleia mai ka mokukaua Bosetona i kokua eleu aku, eia nae, o ka nui o ia kokua ana aole i maopopo ia wa, ma ke kipaku ana ae i ka Moi. Ua ikeaia ua hanaia keia kipaku ana i Ianuari 17, 1893; ua hookohuia na komisina i Amerika Huipuia Ianuari 18, a holo nui no Kapalakiko Ianuari 19, a ua hoike aku hoi lakou no ko lakou hiki ana mai ma kekahi palapala ia Kuhina Nui Foster [Poka], i kakauia Feberuari 3. Ua hooholoia ke kuikahi hoohuiaina Feberuari 14, a hoounaia i ka Aha Senate Feberuari 15 Aole keia awiwi ano haukae ana aku i halawai mai me ka pane i koiia aku ai i ka Aha Senate. Aole ka aina i maopopo i kekahi mea, a ua hiki ole hoi ke maopopo i na mea e hoopoaipuni ana ia hana, a mamuli hoi o ke kuia a hookauluaia ana o ke komite kuwaho o ke Senate e na hoakaka ano e aku i ka hoohuoiia i loaa mai maloko o na palapala pili oihana i oleloia ae nei, ua hoole e hana aku no ke kuikahi maluna ae o ka pau ana o ia kau ahaolelo ma ka la 4 o Mei Maraki o aku, oiai nae hoi, ua hookokonoia aku e ke Kuhina Nui e hana koke aku O keia kaukaulua akahele ana iho ma ko ke komite aoao, ua hoapono kupono loa ia e na lono i loaa mahope mai.
(Aole i pau)
He haole opio malihini ka i hiki mai nei ua like loa kona inoa a me ua huakumu me ko ke Komisina Beritania, a ua kuhihewawaia hoi he keiki nana. Eia ka hoi he keiki ohana oia na Misasa F. M. Haki, a he aliikoa konela hoi kona kulana, a he kapena hoi ko ke Komisina.
Dr W D JONE,
[KAUKA IONE]
Kauka Lapaau no na ano ma'i a pau o loko o ke kino, fiva taifoidisa maka eha, niho eha, puu eha a me na ano e a pau e loaa ana i ke koko ino a me na palapala e ae. Aole ana mau okioki a kolikoli ana. Hiki loa iaia ke lapaau i na ano ma'i a pau loa, a ke loaa ole ka oluolu, aohe uku ana, ina nae hoi nana wale no e lawelawe mea i ma'i.
MANAWA HANA: Hora 9 a 11:30 AM 1 a 6 P.M.
KEENA: Alanui Konia, ma na keena mauka loa o Birito Hale, ma ka huli ma Ewa ma alanui Moi aku. mei [13-3m]
G. E. SMITHIES,
[KEOKI KAMILA.]
Mea Hooponopono Hoike Helu, Mea Ohi a Koi A'e, Mea Kakau Kope, a Mea Kalepa Aina.
KEENA: Helu 406, Alanui Papu, ma ka Hale Opunui.
Telepono Helu 184. mei 27-3ml