Ka Makaainana, Volume IV, Number 1, 1 July 1895 — KELA A ME KEIA. [ARTICLE]

KELA A ME KEIA.

Hora u kakabiiik« j»popo e jVj ke k\ilh fui[AUiī © KHU- ! luwela • .'! E naiih iti' i hooli.hu <. Keo | e puk-u sku nei lio ; im.kou helu o keiei Ut. / —-* : Uacfjj n,d} W.lVia uwi iihr īnn- lohuieh'a ntsi iie $4-.iO »m na haii« hoo-eie ah: ō kk ia 4 o o luiai nei. iuue ll» ina K;)uai, ua u.iit\ sbv> \n e J M Kealoha | o I> }>amak: h roe Mi?? | ;Ber| E|komo i;; r}h ī?*akrfj r-c- , k(> i? uh h-ai(*t hei:je} 1 waapi'. o| ka h* 4 ae uei. 1 ' Ha:)HkKiki an« ( i-ihk k,, j ti':i'deu/ Kavfaiht»u : 6 ka^winL'i n<T'ka | Rta:auihin aūa m</ ka Kunkaa i.ka i« 4 Hehei j i?|ua max] ku n : o ke Kulanai ; e hiis.x Lui i uoio aky ooa ka , AlameOii hoomaha aua , uea o } oīr n»v Ho&'h&aau ■■a me Lui. . ■'. ■ ■ r .; . „i huilp. po Kaapiō ka "i herr*o alanu; Holele i ke iiLiaaf poasab: : ha'.a, maimili o k& hemo ai)K o ka pokake hoopaa. % - Poakahi i iiu>. i p nwe ae ai ka 'io me ke ka-. bj».Ji nk~»na o kfc hui kua ,: huaai kf- ki i! xia nr«- Alake* Uā ..okai^n^ E ho«o aku snt f?Ti*-*4£sejrfDi iea k a Wariit:\) ua la mua o Aiigate ae nei ke Kiaama Ake» ka makuakaue hoi o ke Kama lii Kaiulani. 'Ua waihd aku o0 0 Nakai* ma i koiiei ku'ai-a luoa nana pna hana iapanā maialo o keis Au pu 'i* a e lawe ana i kekahi ku lana iaalalo .o -ko*i>a Aupu ni. i&ĒP* So bj% jk>c e yriafeeui: ke a;'.a i na kii peua hoonniiii mai na kii liooleleaka, iaa ina, ka .w.oliooluu ;i inika paha,.. e }>cno e mnao i.i O. K Stillman (01iva he ageaa oia ma ia ht2Qa c E nitiairnm kela keena nona, mei '20-ni.p; Ua ]ō4.g aku iloko o ka.mmi o ke kupakako o Mikahaia ike ahiahi Poaiua iVio \s< V*e 20 myu t'ini opīuoia ia Kakiep» kekahL'o na haole 'ipiu o ka īlak Dute. Ke"fc iq& a hoonkemae hon ia-nei ke kii ka Na'i Aupuhi Kamehaiaeha I, $ ku ner ma ke alo o Alnolani -Hale, oia hoi, me ka uhi ahud 7 a hea o k& ■ wai go!a. • Ua. haalele'asru he kumu o ke kula o Puoalg'ou i ko lakou noho ao ana ma ia kula, 0 lakou na iaoa Mis ; tn uie Mis?s-> Dodge,- a me m Misi Barua a me A W Kokeik: •= • Moehonua a me Keliikipi ka i hoopaiia imua o Va Aha Apa^a 1 1a he $100 pakahi aie njjFicoii>a no ke kuai wai onii \me ka laikini ole. Aia i IKawa laua e u nobo n-ei. No ka lawe aihtra ana o Kaapuai i pih> giU o $7 &a wtsiwfti*io a Mose Waiamau, um hoop&iia oia e k-i Lunakaoawai Apana i ka Poakolu iho la he 80 la hoopaahao ma ka haua oolea. A loio! He palapala hoopii ia e lawe kaapuni ia nei swteua o na poe hamoleie do ka hoopaa ae o ke kapuni ia Konela Makaiena, ke kuoauao paikau hou, uie ke noi iku e paniia ia wahi e Kapoia Kokerane, o na koa maHnai o h jPiladeīepia iho nei,

Apopo e -noho hou ae ai ka Aha Kieki,e e hoolohe i na hoohalahala i koe, o ka hoopanee anauaai Poana *xiai ~ , Hf akea kt> haawiia ana e ka - Hni Hawaii Repuhaiika 1 k;a po o ka la apopo ; a o na haioleio ola po o Luaiīi Kakina» WileKakelh, a'nie Wile ifamika I keia Poakahi a lV>alua ae e hoo»uf»kasa ai k«, ninaninau -jana i «a kuiuukala no na palapala o kr K.uiana papamua, ib» ■'a halekuia o Koleaka, e hooaiafea ana ika hora 9'a m. r Ua make i ke kakahiaka ijush nei o Manu Kahuuaaiole uiauka o Puuoui i ka haueri'a keu o tvona mau aiakahiki oke o}& aaa. Auwiuala iho n<rv \ nalo aku ai oifa. \ . Ua iouoia ae e uniki ai»a ka kekah: mau pa hu;ah?iia Euiopa o na opio Hawaii ma ka Ia 4 iho Hr »uau papaaina ke paho]& mua ii uimi aaa/a mahope ]ho aa hlm; leale& huluhii!«i. ETe« no !. v fiakahii?tea Poalima a mePoaone uei i pj»a loa uaai ai na raokuuiahu holo^pili-aina 1 ka V;ui> ho> inai kte ka piha kopau, a i keia ahiab< e p&u nm tk\x ai i ka bolo qo ko lakou mau awa pakahi. E iioomiinao i ka Mōnow&i i ka Poaiiii iho miii mai uo na Panalaau Hema. O ka Miowera hoi mt.i i>«. Pank; I«8U Hema ma: t;o aole hoi i k* 1h «p«'po e like mi 1 kona mani-wa iumi. Ke waiho mai "nei o Kok'ua L u ii a k b n a w a i B i k e to n a 0 kn Aha Kiekie, a , ke hoopihiia nei hoi kona wahi imua oia Aha e n& Luna<auawai Kaapuui Wa<tiua a me Kupa i J T ela ame kei-\ wa. Ua hemoia keknhi o na huila hope o Ke k&a o kn Hui ' Alahao Haw:-iii e ; f o]c> nei mn alauui Nuuauu ika Poiiha iho la, m.a Rah\ k:koke ī kn hale kuai o Kukiuih» a owa pu ih o hope o ke kaā, aole uae he mea e i poiuo. Ma ka Poalhua, lg 28,Jp lune, 1838, oia ka )a i Bi o Vitoriiī i no Beri tbnia Nui. Nokila, i %-a. Poaiima iho.m 28 o luae\: piha ai ke 57 o ua o kona iei aaa i ks Leialii o Berituria Nui, a 58 hoi ma ka nohoalk. Ua laweia wō iuina oka Aha | Apana ika .euwina la Poaiiaia 1 iho ia o.Keōui Boia'a me I\>m» . ''Pulu.no kn f",<>okaa oie i .ka.auhau waiwar a me auh»u kioo. Ua hele nu helehelena o ka inoa mua a uamikea, he mau helena m» 'r iio Mai a .aku o lu. lai 1, aoie loa e g ku ka | pepa i iiH poe e makemake mai i ana ke oie- e hookaa m.UH ;ia aiai |ka aahau o ka pepa. Pela pu Ino hoi uie os luua, nole e loaa i'aku aua ka pep* ia lakou £ i hoomaopopo mai ua po€ lawe ! i keia, , ; ' | Eiū*ke waiho nei iku m*i ke- | knhi o ua pio kalaiain?. oia o j Wile GsreigA a lae L n Mtsela. | 0 ka inoA inua oia ī ka lL<h j mai Moiwuhiue kahi i wMho t »2 j uie ke kiMiia iu. e V». iui.kai, a o jka lua lioi, i ke thih!n PoaJin:a nei oia i Uweia ae ai, Aoho i miiopopo laua poao, piai, uu hele a kupilikii» o ka iuoa mua uae hoi ka oi loa iku.

Ke kukau uui ia n«i kekahi palapala n-oi no ka liuikala ae ia Keoni Bola, kekahi o na pio kalai&iaā, ena Pukiki. Mamuli o ku lakou n«te'i ka iiana, a oiai hoi t he 'mea hoohana nui oia ia lakou, oia keia e heiopii nui nei, Eia he hoopaapaa nnpepa mawaoua o ka Rji)<'tioa a ioe ke Kuokoa uamu,- no ka i»ea e. pili sna i ka inoar-i> ka nupepa hou I kekahi iho paha 0 keia maūla e ku ae ai, imua o ka Aha Kaapnni ma ke kaulike. Pakeie o Misapi Hauale Kaaka mai hnlawai tne kekahi uha 1 ka Poai'.Ki ibo Ja% oi*i oia ra&lun«r e kek&Ui kaapio % .Hawaii ma alaaui Pfipu, ma &e alo iho o ke!& Hale Opunui, ea hemo ae la ki. pokake o kekahi. huila a kumhi ke kaa Aole ka lio i paiwa a paa -i ka hopuia e ua lima kokua Poalima nei i hoopiiia ai o S .K; Kaeo ao ka aie ia -A, Tega ma kekahi nota no $267.44, a uo kona hiki kino ole ana 83 imua o ka Aba Apana, ua haawiia ka pono no ka raea ianopn e like me ke koi, o ke Kuhina Waiwai a me « ka Ilnie o na Luāamakaainana na mea i hoopaaia no ia ōiau dala, Auwir\* ehinej, m a Kamakela aV; nei $ u& iho la ka lae o ke£?Sl o Bi)a ta inoa e kekahi haole Malaka a puka pu He wahi hoopaapa ka i ulu ae iuawaena o lau& e pili erua oo k»kahi wahioe mamua iho, a uhauia ai me ke kumu uwepa. Ua paa ae ka haole i ka' Halewai a i- k'na kakahiaka e h'oukolokoloia ai, Vs ka Mhlulani o kakihiaka Poa na nei i.hoea ' mai ai kk Hvv B. H J»avisi, poo o ke kula kaikam*bine o K«inaliu, Kon» .Henia, H»waii, a i kakahiaka u nehiiiei i holo loa aku ai no maiun» o ka mokupea B O Waiia. He huakai imi ola a hoolnolu aua, ae haia «na paha iaia he 'aiau malaiua ma o a huli hoi hou mai. Ua h-iawi se o L'inakanawki Kaapnni Kupa i kauu olelo hoo holo i ka Pot<h*a iho-la ma kela hihia hoopii a Tom& Kalaka kue ia HiUe Pa'k i a me ke kaae, uo ka hooko aku i kekahi aelike.' Ma koka.Aha wan«o, "mahope iho o kona »na «e i ke khnawai inn ia hana e liOwpau wale ia kh Hoopii, a o ■īi; ae īa uo pau. Poalua ilio la, luae 25« ilmalamaiā ai ka hoike o ke kula hanai kaikamahine o Hawaii, a .walii" a ka lonoia mai, ua nui ka mahaloia eka lehulehu i hiki aku t ikemaka. Mdkai na haawin» i aoia ai, a maikai pu uo ka h<\i me na haua humuhuom lima a hana p se a na baumau&. El'na rvdu a ko \in\kon pnnku «ia ilaila, l ka lu 1S ae e 1 uoiuaha ai ke kuk. Ma'ku hora iioke kakahiaka . Poalima iho e uoia &i aia ka btT?ta.' maemae o ka mHtereuu? uio o S.uuue!a %ka Ua o \Vaiun«a. a me Mbi Aiio - L*hfo ka Ua Kuki\Lh*iV. o n^no!ulu # ku iuaki'vi o Snua Auar\ tka Bihopt» o Houolulu. Ma Le n»? o,i* htiwiu*i la t lulo aka i/\ Uua uo ka Air.* Maunn» ku aoho hoi o ke a thu* e b olia'.a ai ī ku Uiu mau U )kt uoho*aa

Nui ka hauoli oha liina Aupurii i ka Poaoao nei, 110 ka tnea oka la ohi ift o kahi ola uo k& miliima i pfto. Mo ( be Ja no ia mai pnha hm ke kumu i puhi puhiahi ona makai i nehiuei e hopnhopu i" kflu Pako ku»i puaa oka huioa ae nei » Kale uo ka uhaki kanawai. I ka Poaono i hala, I:: « 2, i pau nui maiai'i ka hookuuia pa Tapana a me na Pake i hoomnluia iho nei mokai o Kahakaaulaua a ke Kopstika i law« mai ai A o na ukaua o lakou 1 hiki aku i ka elua tona ka uui ua paa uui ia e na ]uoa o lea Hale Ouie* no ka mea, he mau waiwai date ia hikou I kn Poakolu iho )a,°luu« 26, i piha ai -ka uiakahiki hookahi 0 ke ku aua o ka Puali o ke . Aloha a S K Ratn#k«ia i kukulu ai. Ua hoomauāo ae lakou ia ia sae ka halawai hoomaikai i ke Akua, ka kai huakai aua ua aianui a me ka paiua mea-ai mama i ka auwina la maloko o ka hakaioa Pake e ku nei m& ka huiua o ua aUoui Nuuauu & me Kalepa. Māikai oa mea a pau. Ua lohe makou, mauka e- „ Niolopa i ke La lune ' 23, ua hana hoohilahila I iho'la o Nameahookano (w) iaia ! iho ma ka uhaehae aua i kou'a i lole a pau a hoike ae la i V a waI ihe noolale o kona kino Aolei | k« kumu i ulu mai ai | mau hana maiki i ole iaia o |ke ano hupo, a e <fle ka mōkai f hoihoiia »i iloko o kekahi hale '• me ke pani ,nae o ka makai i | kana mau uiaka o le'e auauei" ka f hulu oka man-a. M* he mea la 1 he paha. *I ke kakahi *k,*> P#aha iho lē : ' haslele mai ai ka moku misio- !• nf;ri Hokoao m Kou m? a holo ! aku !» no aa paeaina Maikoni- ! sia, mabope iho o ka.pau ana o ! na hana haipu!e malnna o kona ! oneki Ua lawe pu* aku oia ia ! Lni Mjfc£]& n<e kana wahine'no ! hoonoho ana k aku iaia ma | kekahi o n* paeaina Kilipaii» a 1 me poe e se. I kakahii aka Poalima uei i boi hou mai ai | oia maoiuli o ka poiua o kekape- | kaua mau pepa, a na ke KauikeU I Miia i mauka nei I a hoonaui aku ai E:a nae, ua s kuhihewaia ua loa* mai oia i i kahi" niuhi a o ka mea ia oua l mokukaua misiouari i pelu ī bope hou mai ai.