Ka Makaainana, Volume IV, Number 2, 8 July 1895 — HAHANA NA OLELO. Kakoo Ikaika no ko Kalivilana Kahua Alakai Kuwaho. [ARTICLE]

HAHANA NA OLELO.

Kakoo Ikaika no ko Kalivilana Kahua Alakai Kuwaho.

[Hoopau ana.j l( Ua loaa ia Senetoa $avfsi olelo hoika hoa aku no kekahi 'auo niauia' ma ka hoike aua aku ik i mea i hauaia e Peresi(lena K ilivilana, ina ke noi a ke iīupuhi Hawaii, e hooponopono a hoololi ia ae ko kakou kuikahi me la i hiki ai 'h'oi ke aeia ka hoolimalima ana aku ia Mokupuni Moku Papapa o Farani, ka moku Manu paha, i ke Aupuni Beritania uia ke ano kahua no kekahi uweaolelo | moana oaai Cans<la a Aiii?etera* J lia. = Malia e mihi a e minamina ana kou a pau loa, ke hala «e a nalo loa aku ka ninau huuluku j maoao o Hawaii, aole i sela eku -j kekahi noi uuku maopopo o like | me ia ae la. O na moku-. | puni e oleioia he mau inoku | pohaku uuk'U i noho kanaka ole 1 ia. 0 ka Mokupuni hoi, ; aia ia mawaena o na moku elua | e ae, ua hoakakaia mai ia Adi- | iloko o Aperila i |

hala -iae wahi uuku loa, aīieane paha '270 mile' ia uaaaiao moi ba mokupum :puuluulu' aku o Hawaii; a ūa f olela mai no boi ois, oiai hoi, ua kpi mau is rio e Hawaii, 'aole loa kahi mea hookahi i pae io aku malaila a lawe hoomalu ae, mamu'i hoi o ka pilikia ma ka pae ana aku/ Ua i'ke o S3natoa Davisi iloko o keia mea i kekahi hoao aua ma ka aoao o Beritauia Nui e v 'hoooolio aku iaia iho ma kekahi o _ n2 Paemoku l[llawaii), a ua kalahea ae hoi aole loa i pololei ka olelo ana ae ao Hawaii ka makemake ma ia mea/ Eia/nae, na ke Aupuni Hawaii i ui ae e loaa ka hookoia, hoakaka ae la hoi i kekahi manaoio paa e kokua lokomaikai loa ae no hoi paha ka ahaolelo Hawaii no kekahi uweaolelo lala a Honolulu, a ua olelo aē no ke 'ano pomaikai nui a oiaio maoli 1 ka aina' o kekahi wa kupono e like me ia, Me he la ua kupono ole loa ka hoomau hou ana aku i ka paio ana ma keia <; * * r -* ,l Oiai hoi, ua hoole ati, i kiaohi loa no e ike aku i kekahi ano okoa ae ē like me ia i, manaoia ma na elelo ana no ka hooponopono a kukai pili aupuui Demoearata a me ka hoopoiiooono a kuk&i pili aupuai Kepuhalika, ua makaukau loa au e ae nku ua lohe au no kekahi auo' hooponopono a kukai'pili aupuai hookamaui i k«paia hot i kahi'wa he 'Amenka holookoa ia*—a ua pomaikai no hoi i kōua poe kakoō ke o kt» hwi ana

uku o ia ka hoopouopono a kukai pili aup.uni R«pubaiika, ina no hoi lakou e makemjvke ana Mo.i<i no hoi paha he kakfittsbrtoa kona poe kokua e noonoo maopopo iho ana, aka, aia no he kumu e hopOhopo ai ua lehuiehu loa na poe i puni" hei.wale aku jio iaia; o aole hoi i hookaawale kaokoa ia kona poe kokua ame kona poe i punihei wale aku i ka aoao hookahi. Aka,, aia paha a kap.aeia «e na hanohano o ko kakou moolelo o ka wa i hala ae, aole loa neia he hooponopono a kukai pili aupuni Amei ika. . ile haua lalama a hoopiiikia ia; he kekeue a he hoohuoiia; he kuko ino wale aku no a aole hoi ano akaheie loa* e hoomaixeike ana hoi ia i ka hewa o ka mana me ka hiki ole iaia ponoi ke hoomalu a uumi iho i ke kuko ana, a he hooalakai loa ana aku hoi ia i ka noouoo e hoino wale aku no me kekahi hoomaopopo pono oie ika makee inoa maikai, O kona an(L_koa, oia-no ka hoopio aku; oko ia kumu mua, a pau pu no hoi me kona kumu hope, oia lio ka ikaika, Ua hoomaka mai ia i kona noho'na ola aua aaa ka hoala hoohihia aku ia kakou, malalo o kekahi Kuliina Nui Repubalika, tntf na hoo paapaa an» ona repubaljka o Amerika i 1881, i mea wale no hpi e papaia aku ai e kekahi Kuhina Nui Kepuhaiika okoa ae i 1882. Ua koi ae noua ka ke kuleaea, me kr* nana ole ae hoi i ko kakou niau moolelo kaniko a kakbu c hiipoi a e painuu loa nei, e k:pa ike aku~ a e huli i na mokū o na mana noho hoa'loha ina "ka moana akea iloko oka wa maluhia, ; i mea hoi e hoahewaia mai ai e kekahi

aha uwao noonoo kaulike. Ua hookahulihia aku oia mamuil o ka ikaika i kekahi Moi ma Ha. waii ma ka iuoa oke kuokoa a me ka a hoi mamuli oka ikaika i kekahi Moi ma Samoa ma ka inoa o ka ooho'aa kuokoa a rae hoomalu kuloko ponoi aaa iho. īna o keia ae la ke ant) o ka hoopouopono a kukai'pili aupuni R'?pubāiika ana, a © loaa hou mai ♦ ana no hoi ia kākou kahi oia | ano, e kokua mai ke Akua ika j Eepuhalika Amerika!" i - . i ..

E lawe i Ka Makaainana i iWi na mea bou. " Nb ko D tJmi paluku |aua ia Pake f no ke kjabi ika aihue o kana waliiae a uie kahi mau olelo e ae, a lilo lioi ke kii p ka Peke i mea haukae a| uli pu ua mauao ka Luuakauawai Apaoa ua pouo c,i, i kt ku ana aku hoi imiia oua i ka Poaha, lutie 27,* hookuu mai la aia e hele me ka lauakiln a mo ka pilikia ok.