Ka Makaainana, Volume IV, Number 6, 5 August 1895 — "MALOO NA IWI I KA LA." [ARTICLE]

"MALOO NA IWI I KA LA."

Eia ij.6 ka Loi ua ike a ua hooūaaopopo no ka hoi o Wilt KamikaiLoio Kuhina, p ka la« liui oiwi Eo ka area aao aui loa m» ke kulana pili kalaiaina o ka -aitta a aole loa hoi ia lakou iho a i ko lakou p@e koo i hele "mai me ke kohaua wale. I hea do la hei oia i ike mu» ole ai mea/ Eia a ua loiki na la o ka moho haakei ana, no a hoomaopopo iho ia" 0 ka makou 110 hoi nei i olel® mau ai, aohe nae hoi a h« iioolonoia mai. Nolaila, gela no hoi makou 1 maaap ai a e ma»ao nei f e oaau, anēi k® ka hhui noholik& , iloko <f%a. lokahi a me ke kupaa mau mahope o ka aina nei, aole I©a a® ia he mea e ko ai o ko la kouj3ei ma' ae iini. Heaha ke kumu ® ke akenui loa ia 'o ko ka lahui'law'e ae i kela hoohiki kakoo i keia Aupuni ina aole he mea aku kahī aia ma ke kaa a ma kuono lilo loa. Ina © puni aku ka hapaaui a lawe ae i kela hoohiki, loaa ka lakoa nei ma ae mea e kalahea akū ai 1 kē a kolookoa—aia ka lahui kumu me lakea, e like no me ia i nei wa a kahi poe e hoike' hoopunipuni nei »a nā ai'na e s 'B o ka ;mea oiaio nae, aole loa pela., Ua heo aku a ke au la o Wili' Kakela ma ke kai loa no ka Ākm t a mai laila aku hoi, ma ka aina nui akea no Wasinetona, ka pahuhopu e kana huakai, me ka olelo hoohol© hoohuiaina a ka Ahaolelo i hoomoe iho nei. Me ko lakou nei ike iho no aohe hoihoiia o ia maunu ekaeka, hoomano aku no ka hoohauna aaa. JD loaa ana no, e ula mai ana, He hoihoiia la hoi \ Mamua ae n'ae hoi o ko'Wili ana aku la, ua haawi a« la oia he peku (hoki) hope loa maloko o ka lakou nupepa, e hoole a&a aole loa oia 1 kakau a i hoeuew aku paha i na manao maloko Q ia nupepa, a aole no hoi ia nupepa a na ka ohana Kakeia. 0 ka inea maopopo

nae aoi, oaaia uei ka ) nui o Lvd kuleana o ka Hui i Gazete Hawaiiaaa e ia ohana, ke ' ole uaakou, a ho mea 1 ole keia pale ana. E o@ke wale j no aohe hilinaiia aku, he mea i ua walea voa ia uona. A ke ! kuhihewa ole no, hoi makou, | aole no ( ia e ohaohaia mei ana | nia o, " " j Eia ke nunuha aaai nei na lala oka puali ki pu pololei ona haole, & ua hooholo nui e hoopau Ike ku ana oia hui. No ko lakou laakeuaake ole ka e noho mal&Io f o na īula koa, ano ko lakou hoohaahaaia e na aliikoa, aao ko lekoa aahu koa ōle hoi kahi, a pela akn. Ake pnu la kou mai ka oihana koa mai. e hoi mii ae aaa a malalo o ka Ilamuku, i mahele hoi no ka oihana makai. 1 ka halawai nui ana ae nae hoi o ua poe laeula nei i ke ki i kahi o keia mau po iho la 7 ua hoo lioloia aole lakou e pau, Noteila, ua lea hou n® kulou ana a na lāwaia. Ano, ua pau a ua lilo o īlamu ku Hikikoki i mea no ke au i hala, a e hoi hou ana oia i Makai Nui no Hawaii. lilo ae la kulanā ia Hope Ilamuku Balaunu, a uaa ko makou manao, tia pono ae la no ia no nei au, Aohe po niaikai oka «iaa Hikikoki> huhu hikiwawe me ka nanakee pu naai io hoi. Manao n« hoi makou aohe no he makemake iki o ko Hilo poe iaia. ■ .. ...i Pau aku la hoi nei Hikikoki, hoea oiai an>s no he Hikikoki, Hope Makai f Nui o Molokai, a oia ae la ka Hope Ilamuku hou. Apiki ... no |la! Aia no ria oihana iloko pouoi o ka poai' ona ewe, np welo, nā mamo, a me na Ua hiki no, oia ke oia I Make loa ke kanawai i iuanaoia v n.o kekahi alahao * kaa uwiia i ka Aha Senate, ke ole e make mua ma ka hoomoeia aua ano kahi wa aku 3 a ua hoao iho uei e hoololi ae i ka Mokuna ' 74 o kan|twai ©ke laii Ahaolelo $ 1890, e haawi ana ika ae i ka Hui Alahao Hawaii, Kaupalenaia, e hoohana i na kaa uwila. tko makou manno, aohe kuleana i ka'Aha Senate e hooleli ne ia kauawai, a he kne ! maopopo loa hōi ia i ko 1 lakou ku\nukanawßi e ku nei. ! Aueaue © piha pouo kk eono I ianeani dala ($5,926 90)' a ke I Aup\ini i Hlo i na hana hcioki\!a J knpūa iho nei aka niokukana ' Lelnia, aohe wahi palahinn i loaa iki mai, he ©le a he Me !oa no. Ua sno kikoola no k|i pan* a ke Knhiua Waivrai i ka ninau ■ a Ttikeke o ! Hilo mai, Mni Mei 9 mai kt I ■■ .i !■

hoomak|a aua e holo malalo | ka Loomalu vu& b ka ' Dute ; i 'kokaaia lioi e kg Oiha'ia | , Loio Kuhina ! i -i- | He ake loa no nei hoa ae la ©, | i Hilo msi- e ae akea iā ke puhi- ' S ohe aiift i jia La Po]a s i loaa. ai | hoi he; Ihoolaulea >nia i na poe j |_4)aahanß ; pela k hoike.imua 1 ! o ua loea, „ Huro ! 0 m akou pu | kahi me īa ma ia mea. Ano ole ' loa no hoi na olelo a kahi H-a- j uuna e laweia mai ka ona poe j kamaliiwakine opiopio Hilo | a mai, uo ke kokua una o ko Puna hoa ia mauao hookahi a naua no hoi ke noi ! mua, i mea looailomi ka i ka ' maiuhiluhi 0 ua mau hoa la a m@ ! ua poe !paahana 0 nei. Huliewa ' 110 hoi kainalii! Nawai ao hoi e ke ano ole o na oieio a Lunamakaainana Hauuua, e uoike mai aua 01 a i j ka ueie ]©a me kahi noonoo maikai Koeloahoi .o Lunaoaa j kaainaua Ki mauoha i ke kuu \ akea ia o ke„ Sabati ; 0 poimo ka na pono hoihoi ole ia a na mikau|ele. 0 makou nae hoi )a, h* makemake loa e kuu ia. fehe& hoi Kohaia j keiki i ka hololio i ua la nei, aoU ai|ei hoi ia he haihai kanawai ? pehēa koi na hana kifei pu ia ? Eisi aa«, aoh« kue aku 0 ke> Aupuni. Owai ana la ka mea nana e hoem&opopo aku no ka loaa mai 0 ka uWeaolelo moana i o kakou nei ? |Jia imua o na hale a elua he kanawai e noi aua no $10, $00 no ia hana. Malia o lilo jpau l ioa aku no ia mea hookahi, owai J ka i ik|© aku, a uona ponoi iho no | ia. A pakia, o pokole mai 110 e iike oqe ke IComisin& Paahana a me ka Lehua, Ku]Wianaha Plo da hana alph Aupuui ma ka hopif*ana i !r°ka- I hi mati kanaka elerarik\ile lio ke ! kokua ! o!e i na makai mai kela ! hou pihi ia aua o kahi. Heaha ! ko laua kuleana e komo wale ! ! aku ai n© e akeakea' i ka W ma- ! I kai hiha ? TJa kaenria hoi kahi f 1 i , . ■ 1 ka ikaika, Ihea iho la uae hoi koua ikaika ia wa t Malia ua c*na. $5 ole nae h*i 0 J Kukela, ! loaa al ke kokuaia 1 o fca taea i eha, !-Jana i hapai a 1 kau iluua o koua kaa law& ukaun mea-a* o ka hufe o liUi Ma, alawe loa ia t kai o Ika Halewai, eia nae, aohe | k« Aupuni i ae laia | &o i»|hana 0 'kekahi 0 ua ua ' hook\inia uo kon;\ i ! 1 4 * . „ " v l , _ i ka. "ma'i hauo, hf Panio!o oia; ! akā, o ka 01 wi hoi, he koo ika- I ika Ica no keia A:ipnni 4 ktkahi ? ■ hoi 0 ni kahiftu,pnie i'pelukiu, [ na kcpii.\ a miko 1 .\nhea ia ' oiwi,-L'M ke alo iho U no ka !

iioi ka ulu a, o ka liala ,iao ia." Pololei ! A. ke pipili eai Kapali 0 Moanalua,, . Ihiiuoe maopopo loa io no paha kh Waikoua. Lehulehu na poe kalepa i lawe aku īko Lakou n.au palapr!a helu waiwai, ua koiia mni e uku aku i na auhau kine o na poe haaa m&lalo o lakou. Wini *o! AoTe ia poe he pot luna ohi/ Ka i no h®i i ukuia na luna ohi e hele e ohi- oiai hoi, ua oluolu kela poe ma ka hoike ana aku i na poe hana malalo o lakou, A ina hoi na ik poe e uku, e loaa mai ana no anei ko lak«u uku ? Aole, uwese oe ! O ka liio aku paha koe o kē kanawai aila-mahu pahu wale 1 mea uapau i ka heluhelu ekolu ia imua o ka Aha Senate. Ke lilo hoi i mea maaa, peheau i hookaawale aaua ae ūat paha hoi ka Ahaolelo i puu no ka uku.ana i na poho maaauli o na pauahi e hoea mai ana, a i ole ia, i na bona mai paha hoi no lakou iā waiwai? Aohe o lakou s©i nana no ka lehulehu He neo ia !

£ olt ka ahamele a ka A.kahu.i Kokr4a Mauawalea Lakui, ikeia ke aloh a 010 o ka papa kaliu waiws! o ina ko 1». kou alunū aaa a* i ka k&ok&k p&a v naloa& o īa lea o Ha* laiii," do ke kokua aua i na ohana hune o na pio kalaiaiiia. Ma kahi • kō lakau aloha i na oiwi, ua hoike ae la lakeu i ke al«h« ole, i o ka loaa popopo wale k& mea nui ialakou, lueko k& ahahui hfu\a a pahonohouo hon aku hoi kahi i ke alapii j>op*po. I make no la hoi o "?amano i ka io ponoi," a p«la no hoi me nai, Pololei loa ! Ptla ka paha hoi i oieloia ai i ka "popolohua # ke alā & Kane/' i na haua atoha ole & nt oiwi ina «iwi, ke helt la i& a ka manao no ka waiwai & Mamona. Ma ko mnkou manao iho, ua hooholoia kela haua 0 ka hap*nui 0 iuo«a mahope iho; DW,Kahu*kai» J. W. Maheiona, J. K. Kāhook&no, Enoka J®hnso*j W. J, M, Haole, R, K&uilaokalani» H. Oai 4 N*fcaUu a oie M. Keliihuluhulu. Ekolu mau hoa oka papa aia i kahi <?, hookahi i oia 0 8. K. heokahi ! Nta*i 4 ♦ia * J. W. Naukanaj a liookak! ai» i ka aina «, oia 0 S. K, Ka uiakaia, Kolaila* #ia iko uo kt k*ūk<n n& po*ke uoii Uia palia e hiki eaal au4 i ke» Ukou wa $ piliki* ai, lie mea wa palia koi ao / • : kon Ve noi mai e .sku. M*k«ui*k« »> Kauka s ua laikiLi 0 u& kauka

ake, tio k& niika o aw po n> * me na liami lapf»»n k.'i wai, 110 uoi ina o ng lAikiai o k*ui poe o l. A kou iekā hi e hoopauia? In* p«la t pai a pai. UKihua loh ke fCubiWii vr*i i fcft nohu Kuh / fu#', > oka lilo i meaL vaahanah&vi& !o& i M āhuwaU at fi k»A\>s • rat.iv vihiivh\ *Dt i ka pi-po u Eiae kf mu iloko 0 ke lf «ke.kalena" o k» lelialehu, inaoauli ho' o fca h< onijU lo» o lioh. i k» uni m&oli no p«ba h< l kuhi oki ono. E nhoWo peha oU e hoi mai 6 m&weho n< i t e noho ae do ;uh k« ioo 00e b*n«ko. Piha kaf)gua - kumbmMu& -U *» ka noho aea e ke k&u Ahat>U lo kuik»vTA i iu® oka R poh lika, «the eiāu me& iuo mii )o« i h» nāiā ae no ka pooo 0 ka !ehu i©hu, koe w«i» ao paha k» ikei» āaa &e o k« popopo o ka w«i hooā. Ua «hoDtv oo i», uā —a ! Ahea 1* paiī ?. Ao};« 1 pau ai&V 08 bana ? nol iila, u* māopopo o;<s uo, No kālā k<*i poho a Ki?oo D 1 rie!«, eiā na ohua pnlēoao o k/< āoio Aupur.i ka olel > nfi hf> lop>i ā he luaopopo oia, oiai, ht kikā awai [n<nvo Uā uuku '^ele ■■ 110.konn .■»»». ke kihi akau pa o Luka H*lf\ ā^a—kekahi' fcioi, he kuke »>ia laa no he ole h>ā oi.a 0 aa ole' o^ • ukuia e poio ai koua hoop»» hewa iaiana •Loe k'e kuiiīu ole Aole so kt* huue ana 0 kai»i ka met i *i ke Aopuui e h«puhopu w&le tiku uo Aua Amerika Hu»p'di a e kako?> m*<i aua ia koi t ■'& e ana no; ake pau ae hoi jā,'tfa hou aku uo, a kmikiai * wanuunuu wal*\ a h&ha ka hajwe a k&uiUfiha a luuluu. " Um ooi ae o Luiiaupakaaiaaoa a vja "sooholoia, 1 $125 no ka aku aaa 110 25 kop* o kekā oi bu *e e hoopukaia aku aua ao na hahe (oehaa) o uei kāū kuisawf E loaa «ua p&ha iāiā kope, 00 knh) iiū?> hookahi wa e no m* pomaikāi oia oae pbba hoi, oua iii kekahi '.«% lakou i paiin iho nei e koiioo ana ma ia buke. A 00 kona maluhiluhi !oa uo fc« lilo mau wale 0 ia mm dcda o k« lehuleha, ua aeia oia e ht i hoomāha; no elua pule, a holo Ēia ke hohono mai nei kw a au hauā «kaeka 1 lew«Uwm eke Nui. 0 H*ur, m pah&, o kā uaai no kii hoi i kn olelo t»t»i, mai hani? oakou i kumu hew« mawaena ou a kou hoalaup». eia nae, hoao uo * p&o i ku knewiu. • ke kan»ks hoa mai u** kaia t ka L ri i pono i> ? Mai h(Hke o Kait«#k i kot>» ihloha oi«io iuu m* i lawe xh\i u«i ia Kale Ak? i kikas > eie? nw»