Ka Makaainana, Volume IV, Number 8, 19 August 1895 — Page 3

Page PDF (883.19 KB)

HONOLULU OAHU POAKAHI, AU GATE 19, 1895. 3

NA AINA MAMAO.

Na Lono Huikau ma kela a me
keia Wahi o ke Ao Nei.
o Hawaii.

Kaua ma na Paemoku Pilipine.

Ano koke mai nei ma Gabagana, kekahi wahi o na Paemoku Pilipine, ua hoohalua na kanaka me ka manaoino i kekahi mahele o na pualikoa Sepania, a lehulehu na poe koa i make a eha. Nolaila, ua hoounaia aku kekahi mahele koa oolea ma ia hope koke iho no Gabagana a hoouka kaua a puhi aku i ke taona i ke ahi, mahope iho o kekahi hakaka ana i make ai he 116 o na kanaka maoli, i hui pu hoi me ke alakai nui. He kapena a me 16 koa o na Sepania i make a me ka lehulehu hoi o na kanaka i eha.

Hoaano no o Iapana e Kaua ia Rusia.

Ua loaa ae ka lono pololei i ke Aupuni o Amerika Huipuia, mai ke Kuhina Amerika ma Iapana, aia o Iapana ke liuliu la me ka eleu loa, e like la hoi me ka hiki pono iaia ke awiwi, no ke kaua aku me Rusia. Ke paikau a ke hoopuipuiia la kona mau pualikoa. Aia oia ke kuai la i na lako kaua nui hewahewa. Oiai nae hoi, aole oia i kuai i na mokukaua o Peru, aia nae oia ke kukai la me ia aina no ke kuai ae, a malia o lilo mai a hoohui pu aku me ka mokukaua Esemerala, ana i kuai ai mai ia Kili ma o Ecuadoa la. Ke laulaha loa la ka iini kaua ma na wahi a pau, a ina aole o ka Aha Kuhina kekahi ma ia ano manao, me he la e hookikinaia aku ana lakou e ae mai ia manao.

Lawe o Enelani a Kue hoi o Berazila.

Mamua aku nei i ulu ae ai he wahi paee mawaena o na Aupuni o Beritania Nui a me Berazila, e pili ana no ka Mokupuni o Tirinidada, i kailiia e ka inoa mua i kahua uweaolelo moana. Nui ka piena o na poe Berazila no nei hana, a ua hoouluia ae hoi na manao kekeue e hoaano aku, me ke kukai palapala pu ana no hoi kahi. Aka, ma na lono hope loa mai nei hoi, ua haalele aku ko Enelani poe koa i ka noho ana malaila. No ia mea, ua nui loa ko ka lehulehu hauoli ma Rio. He halawai makaainana nui ka i malamaia i ka po o Iulai 24 a ka hora 2 o ka wanaao Poaha, no ke kue ana i keia hana a Enelani. Lehulehu na poe lunahooponopono nupepa i haiolelo ae. Ua kiaiia na wahi kalepa Pelekane e na koa kaualio ia po, a oi loa aku hoi ma ke keena Kanikela Beritania, me ka manaoia o hoopoinoia aku e ka lehulehu, aka, maha e nae hoi i kela lono hoohauoli ia lakou. Ma ka manao o kahi poe ina ua ike o Enelani he mea pomaikai nona ka lawe ana ae i kela mokupuni i kahua uweaolelo, e aho ia mamua ae o ka waiho wale, oiai, he ahua pohaku wale no me ka pomaikai ole o Berazila.

Makauia o Kaua na Ilikini Amerika.

Ke noho la ka weli ma na Mokuaina o Idaho, Ne barasaka a me Waiomina, o ulu ae ke kaua mawaena o na ili-keokeo a me na ili-ulaula. O ke kumu nui o keia ano e, aohe i maopopo loa, aka, ua nui no na mea i oleloia ae. Hookahi, ua hanaino na haole noho aku i na Ilikini o ka auna Banoka, a ki pu ia he 15 o lakou. O kekahi hoi, ho ke ki a pepehi mau wale e na Ilikini i na dia, he mea i papa kanawai ia, a pii hoi ke kai o na haole. A o kekahi hoi, ua pau ua haole o kekahi huakai makaikai i ka lukuia e na Ilikini, a pau pu no hoi me na poe e noho ana ma Jackson's Hole (Lua-a Iakasona), Waiomina. Ua kauoha ae na Kiaaina o ia mau Mokuaina i ka nee awiwi aku o na pualikoa, a ke kokua pu la no hoi me ke Aupuni Makua o Amerika Huipuia. O na poe i oleloia ua pau i ka pepehiia e na Ilikini, aohe oiaio, no ka mea, ua mamao loa lakou mai kahi mai o ke ano e. Ua a ke ahi hoailona kaua a na Ilikini, a ke komo kokua aku la kekahi poe auna e ae. Nui ka pio lohe ma ia mau wahi, a ke hookaawale e la no hoi na haole i ko lakou mau ohana no na wahi mamao aku. Aia na Ilikini ma na oawa a me na kuahiwi, a ke haule la hoi ka hau, a ma na lono hope loa mai nei hoi, aia na pualikoa Aupuni ma kahi kokoke aku ia lakou a ua paa i ka hoopuniia. Mawaho ae hoi o keia, aia no na pualikoa Aupuni e ae ke ku makaukau la ma kekahi mau wahi okoa ae no ke kauoha e nee aku imua.

Hoauheeia na Sepania e na Kipi Cuba.

Iulai 9 i lonoia ae ai ma ke kahua poo o na kipi ua haawi makana ae ke Aupuni o Sepania no na poo o Gomeze a me Maceo ke loaa-ola a make paha. I ko Jose Maceo hiki ana ae ma Libone, he eiwa paha mile mai Sanatiago de Cuba, ua nui ko ka lehulehu hauoli a haawiia ae la he ahaaina hoohanohano nona. A i lawa no a loheia e na Sepania, ua hoouna koke ia he 4,000 koa no ka hopu ana iaia. Eia nae, ua hoike mua ia aku ia Ma ceo a kauoha oia ia Generala Pereze e awiwi mai i na kokua. Ua hooko koke ia mai, a i ko na Sepania hiki ana aku, aia hoi ua makaukau na kipi. No iwakalua minute i ku aku ai o na Sepania, he 700 ka nui, a kuemi hope nui.
                Ma kahi kokoke hoi i kahi o
Jose Mati i pepehiia ai i ulele kaua hou ai no na kipi malalo o ke alakai ana a Quinilano Banadore Ua piena loa lakou ma nei kaua ana no ka hoomanao ae i ko lakou Peresidena i make. Aia na poe aloha aina o Cuba ma Amerika Huipuia ke noonoo nui loa la i peresidena hou no lakou, a ua manaoia o Senora Tomasi Usetarada Pama ana ke pani ma ko Jose Mati wahi. Ke kali la kekahi mau wahi no ka hiki aku o na lako kaua, alaila, hookahi ka hui pu ana aku me ua kipi.
                A ma ke kaua
ana hoi ma Valenezuela, mawaena o Manazanilo a me Baiamo, ua hoopilikiaia na koa Sepania e na kipi. Wahi a ka hoike a Kapena Generala Matizere Camaposo, iaia e nee ana imua me 1,500 koa, aohe kipi i ikeia a Iulai 13, ua loaa aku he 4,500 poe kipi ma kahi kokoke ia Valenezuela. Ua lako pono na kipi me na pu a me na lako kaua. Mai na aoao mai a pau ka iho makawalu ana o na poka, a elua manawa i aneane ai lakou e nohaha liilii. Nui no ka hoaano o na kipi, aka, mahope iho o ka hakaka ana no elima hora, ua akakuu mai ka iho'na aku o na poka, a nee koke aku la lakou no Baiamo. He 28 i make a he 98 i eha ma ko ke Aupuni aoao, ko huiia me hookahi generala, hookahi ukali a me hookahi kapena. Aohe i maopopo ka poino ma ko na kipi aoao, eia nae, ua koho wale ia ua oi aku mamua o ke 50 na poe i make a i eha.

Na Hunahuna Laulaha.

He omaimai ano popilikia loa ko ka wahine a ka Hope-Pe residena o Amerika Huipuia.
               
Ua manao hoi o Hene ri M. Kanale ina e hoomoeia i alahao mai ka akau a ka hema o Aferika, e loaa ana no he pomaikai i na poe e hoala ana ia hana.
                Ua hoomaopopoia he 100 na poe ola i poino mamuli o ka pau ana o kekahi moku i ke ahi i ka po La Pule, Iulai 28, ma kahi kokoke ia Balatimoa, ma ka aekai o Irelani.

               
A hiki i Iulai 26, he 333 na Poe Kahiko, 69 na Liberala Uniona, 164 na Li berala, 65 na Poe Makate a me 12 na Poe Panela i kohoia no ka Hale o na Makaainana. O ka oi o ua poe Kahiko Uniona a hiki ia wa he 88.
               
Aia ma Dubuke, Iowa, Ame rika Huipuia, kekahi kanaka opio o Frank Boswell kona inoa, he kawili puna kana hana. Ua loaa aku iaia ka lohe i Iulai 22 oia ka hooilina o $450,000 mai ka waiwai mai o kona makuahine hanauna i make ma Enelani. Eono makahiki i hala ae o kona haalele ana aku i ka aina. Aohe ona makemake e kamailioia aku no ia mea aia a maopopo loa ka oiaio o ka lono, a ke hoomau la no ma kana hana mau.
               
Ma ka hoolewaia ana mai nei o kekahi koa Beritania ma Cairo, Aigupita, ua uwa a hailuku  pohaku ia aku ka mahele koa no hapalua mile e kekahi aluka o na kanaka a aluia ke kahunapule. E koi aku ana o Beritania i kahi hoakaka a poho paha no nei hana.
               
Ua poho ka manaolana o na Ailiki, wahi a ka manao o kekahi nupepa alakai o Dubelina, Irelani, mamuli o ka waiho koke ana aku o ko Haku Rosebere Aha Kuhina, a e moe ana ka hana no ko Irelani pono no eono makahiki. He keu ka a ka hawawa loa o ia hana ana pela, a ua hoike ae hoi ka lahui Pelekane i ko lakou hoihoi ole i ka lakou mau alakai hana no ke koho balota ana.

Ua malama ae o Mi sita a me Mi sasa Vikoli i ka la hanau o ka laua kaikamahine no ka piha ana o ka makahiki hookahi iaia, mauka o Kauluwela i ka Poalua nei, la 13 o keia mahina. Nui a lehulehu na hoa'loha i hiki ae malaila, a ua ai i na momona i hoomakaukauia maluna o ka papaaina a lawa.

Hui Mea Kahiko Hawaii.

Kuai mai a hoolilo aku i na ano mea kahiko a pau o kakou nei, na Peahi, na Eke-Lauhala a ano e ae paha, na Moena, a pela aku, ma Alanui Moi, mauka ae o ka Hale Repubalika.

HA RRY SAYLOR,
Luna Nui.
aug. 12-tf.

HALEPAI MAKAAINANA.

F. J. TESTA (Hoke) - - Ona

Aia ma Alanui Konia, mauka o ke kihi Akau, ma ka huli ma Ewa, o Alanui Moi

Ua makaukau loa e hana i na ano hana paipalapala a pau loa, e laa

Na Bona,
Na Aelike,
Na Laikini,
Na Palapala Kono,
Na Likiki,
Na Bila-poo,
Na Hoolaha Pai Alanui,
A pela aku, a pela aku.

NA HANA BUKE A ME PAI NUPEPA.

Aia malaila e paiia nei na nupepa "Ka

Makaainana" a me "Ke Kuokoa" namu.

E hookoia no na kauoha me ka hikiwawe a me ka eleu. iul 15-mhp

F. J. TESTA, (Hoke).

MEA OHI A KOI AIE

Mea Huli Moolelo Aina a Waiwai e ae paha.
Mea Unuhi a Mahele Olelo Hawaii a Enelani paha.

Mea Hana Palapala Kanawai o na Ano a pau.
Mea Kuai Mikini Humuhumu Lole.
Mea Hoolimalima a Hoolilo Aina
Mea Kuai Waiwai no ka Uku Komi sina Haahaa.
Ua makaukau mau oia e lawelawe i na hana a pau e haawiia mai ana iaia. He
kuike ka rula.

E loaa no oia ma keia keena. apr. 8-1 mk