Ka Makaainana, Volume IV, Number 11, 9 September 1895 — HOLAPU A KE KOLERA. Aohe i Ana Iho, Eia no ke Mau Nei ka Ulupa Ana. [ARTICLE]

HOLAPU A KE KOLERA.

Aohe i Ana Iho, Eia no ke Mau Nei ka Ulupa Ana.

Eia no ko nuai nei kn aai ana c ka Moi Kolera, kekaln o ua inoa kapakaoa no keia mai *vtli weli e holapn uoi i kapaia a na liaoie, uo ka men, aohe b«iih n hoomaopopoia o ke kulmni o ke kauaka, e p;m ana iaia i k« nln. paia mai ke kiekie a ka haahaa, iuai ka hanohano a ka lopa, a mai ka waiwai a ka iiihune, Mamua iho o ko Ka Makaaī nana nei puka ana i kela pule aku nei, ua mai ko makou pur.~u - * x"apa 01 a, no ke kuk<i &na no na hana pono e hoopio ai i ka ma'i, a no ka hiii pu ana ana hoi oka Papa me na poe a koikoi J waeua oka lahui. Oia ame J L Kau> lukou ka i kiiia e Makai D Kaapa ika hora 8 o ia kakahiak?i, maluna o -kekahi kaapio, a hoea i kai oka Halewai, a mai laila aku a hui pu me ka Peresideua o ka Papa Ola ma k.o keena oia huro. oka hop6"ua oia hui ana, ua Kaheaia liē -Halawai ana o ka Papa i ka hora 11 a, M, Ei& iho'iia iūoi o ke. kahi po« i konoia a i hiki ae, mawaho ae o na'Kuhma, na lala oka Papa, ame na kauka: Hanale Kamika, J. L; Kaulukou, Eaoka Johfison, Kale \ . JvOsa, J. IC- Kaiiia, K. KaHaoiik Kipili, J. U. Kawainui, Aiiuene Buki, Keoki Kamila, J. Nawahi, Keoni Kolo paua, Kaie Aki, J. M Poepoe, Kami Kuaika, L. J).'Naone, J, Kuaana, T. Heu, S.K Kat>«, M. K. Keahokalole, D H. Kahaulelio, E. M.' Hanunā, B. Kahoopai, Hana'o Walakahauki, W Hanale, Sa Robata Herona, ko makou puuku, a mekahi poe ae Ua maheleia nakukakuka ana e Luka Wilikoki. Aohe uo he mau mea ano nuiloa i puka ae ma ia k'ikakuka ana.

Halawai Kinai a na Oiwi, Auwina la ae o ka Ponlna i halawai hou ai oo ka Papa Ola me ua oiwi nlnkai mua ame

kahi poe hou a oae kekahi poe haole, a ma ia halawai anā i hoo)ioloia e alulike keh mekeia, me ka naoa ole ae 1 ka aoao kaiaialna o kahi/iio ke khiai ana i keia kupuino. Ud koho lokahi ia \k komite kuwaeua o ekolu lala| o Keoni Kolopana, Ailnene Buki, a me Apa Kaaka, a nn h kou hoi © hookohn i pot lala

mi'-'io aku > iio ka liele ana a.kfo»iwaena --o ka lehulehu e ao ai i ka mea ponf) e hana ai, k° r.'2'. K $ kr noho ana, k? haua aua i -ui £ jiee ai ai, ka ha awi laau ka 1 •.00--uōe33?e ana, a pela «.ku. Kcmvte Ola ?„ Kokua. Mai ke -u au;/ o"., k<-' kocoifce tnun f ua 11 1 :/ no i laweUwtia e K' j <.tii Kolopaa;-,, A§ueut BuKi, a p,oe e Aka, 1 kp > awi'i» na uei i uoqdoo -o) kh 'Papa .Oia a kukuluia ]«e Komite 01* a Kokua m> ko H*>i nf>i poe. Eia iho ia po^;

J P Ko-opaiiH, Jut?abnom?)ii; F B McSi,Oitr. kakauolelo; L A Kakina, W A Kiīu, C L Hapakiui, ke ko-nite heoko; E C Mukapolena, G W Kamika, S K Kane, no aite' waiwui; A W Kaaka. la halawai ai« n : i mahele heleia ;.i >* Houo uīu nei iloko o 19 apan«, e me tia lana nana pakahi o i:\ mau "spana, peneia iho: Ari»nft I—J A 2—T Ā Liuyd, . Prank, 4—Hanale Kamika, 5—H Hol&afcs, 6—A Vto, 7—JH Fi3her, B—C B~Wi]soii, 9—F J Lowrt;y, 10—-11 E - Coopfr, 11—.. - Uiiai»a 07/O 7 /" 1 , 12— Perry, - 18 —WU i' īp iUign h « ua, 14— G P Kuke i), 15—R N" Boyd, 16 C«i'i .i#r, 17—C B Ē-3pley, 18—A Fematidez. .19—W Mutch. Aia ke keeua o ke koniile i&& ke k>ei<a \ no o Kaaka a me Kiui, alaa.ii Papu. E hamama ena i ke ae a me ka po. t O o ia ke komo ana i kelk u !H8 keia h..la a e lawe m*;i i i elu o ua poe noho maluk - o ia apaua, o a me keia haie, oALa hooma.>popo aku i na ruio o !ve-ola a' tne ka noho hoomae.inii 1 , i ua pot uele u hu ue maoli, a pela aku 1 nehinf i i hele. aui ae ai | keia poe, a me 15 poe kokua aku o kel;« a me keia luan iu;ua pakahi. e heoko ai i ka lakou hana helu kaui-.ki? o ko kulannkauhale nei He pono a. maikai keia, i emooleiai ka l<-aa o ua koku:. ana i ka wn o ka pihkin. Hoiko Piha i na WaM mo na Make;' k<?k,,hi o i\a ma'i « ;r\kon i hoike aku ai i ka he,li: i h*Ua, make ma ka hor f i k..k:.husk« o ka j la ;>. 0 sfu ka ma'i i lonoia ae j ai . "he „e e :.i ī k>v lanu a ke I ke u»v a ua pale ae o n ; kn hiau j i k n wa i hnch \iiuna i ku a

hanini nialu-- r a moa ku lole. Sepatemaba 2—Kahf;trtuila. (k), 17 makahiki, hoikeia ae i kf« hora 7:30 n.?ti. } n \ n 5 «- ißi?a i]>o o k>> h(»ra 7 No Sepatem'il>a 3—Lono (k), 30 m&tcubiki, hoikeia ae i ka hora 6:20 a.in , do Auwaiolimu, mskui ii«o o ii;; luf-,kini Moremotia. Uu oia'ie oia ikj ]ic ra 11 oka [ 0 iu.'imua iho David>? Pau, 35 nic-kr,}vki, no KiLoi. Ho3fefijj i hora 6.05 a,m. Ua uiake t iiba no i k,i bor.-j 7 " ke ahiahi naainua Keiu?a (w) t o3 makahiki, no ;.]p. Hoikeia borti 7:40 a m. K:ihiio (wj, 43 makahiki, ho horo 0 , nn KopunKolo, kekahi o 'aa poe i boo!;aawaleie no ka hoomalu ana ma Make \ ka hora 11:05 o ke aumoe. Kealaka; (>5 m; kahīki } hoikei& 11:30 a.na , no nahlo Flome, mj?.ke i ka hora 2:33 p m

Paku (k). 14 m^k:ahiki ? ho ikoia hora 12:3p p lb., kekalu o , na poa o Kr.puukoh- i heokaawaieia no ka hoomalia ana ma> ka? v [\skaako Koawe (k), 40 mak&hiki, hohora 9:30 p m., no Auwaiolimu, na inake mhaiua o ka ho'keia ana mai. 0 keia ka ina'i I ioaa eku p waiho ana ila na o ke pakMikau ?,ohe "he it;i wdie no rna kr na poo. ī ke fco.no ana akn o Kekahi kiu i ] >We i £3. i;weiā, oa pau aiku k;V obbun i ks>. naholo i wuho me ka lu.alele iho i ke k:-papan,

4— Kukanlahi 1 (k), 63 makahiki, hoikoia hr.ra 5:10 kekahi o na poe i hoojcaciWaleia o Kapuukolo kai o K&ka^ko. Kanakolo (\fc. Nevil'e), he 60 Eiakahiki, hoikeia hor- 11:55 p.m,, no Waipilopilo, K«palauia. Ūa make iio i ka wa i 'ioikeia a,e, ai Sepatemaba s—LoVt K p h\ (w), 3'2 hoiken 12:30 a make uo i ka hora 8 ue. No Wiiipilipile», Kap;»lam&. Kalewo (k), 30 mak?biki, hoikēia ho?a (>:2O a.m,, no Puunui. Hoiko?? nrai u-a m^ke. Kaluakini (w), 40 makahiki, ! hoikeia 8:45 a.?n., xio Au»vaio ! limr., kokoke i ka luakini Mo- I remcnīi. Make \ ka hora t:45 I p.m. «> (>, Koluia (w), nii\hu\rt w'ku paha o mak><hiki, hoikeia hora a.m., no K'ipuuko"». Mnke*; hcTa's:'2s «.vn o k;i 0 1 Pono w, 0 makv iki, hoikei# 1 hora 8:15 , a m , no \\ r ,rpil>i>iln, ! K :.pahuna. Mpke m 1 ka hora | 4:30 a in, o ka ia (> me ka ehn 1 uui, , Keakn w, 80 iki, hoike* ' i:\ hora ! ;30 p Katflnwe\. ' Mwke no i ka hoikn* ana k [ Aoh<? o m»k ī liiiiuai o \u ma'i

Js kr>;a ae. j i poit-o ai. 0 ko Kanaaūiiui iaia, tre ma'i oiha' a ua aoo a flalupalu loa no h Ii ■ «, T ! - a<> Eaoka Johason i niai, o kooa.kua k.ihu hanai no ia. Geo. Jackson. 30 makahiki, boikfin 9:30 p.tn., Pr>>k;:} P-Sep-tema,ba 6^—TCalamr k, o5 m;/kahiki, hora 5:10 o ia kt.kuhiakn, aa make miīa. w, 26 ixiskr<hiki, hoik*ii horM G:3O a. n., ao Waipitopi!o, KapaUma. Lunkia,_Wj,s uaakahiki,' Likape k w, 4 ame Elena w ; 5 hoike»a m lakou • ?.«au *.oh ka' hor« 6:30 a.uj. ( no Wnipiīopilo; KapaU mi L'jh?.p JW> 03 trakahi-:i, hoi km hor,i 8 a.m., qo Home JjunaliiOv.» iuiake .iaa ka hora 3:45 <" in auwia.; la. Wa,>ka w, ()5 uaakaliiki. hoikeia hora 8 a,ra., r.o k&HomeLuna i o <Sapatemaiba 7-—-Kala w, 9 mak»hiki, heikeia hora 10:30 oia kakahiaka,; ua make? mia, no Honiiiknha,. Keaialaioa w, 60 makahiki, uiiikeia 12:30 p,m., no Kepohoni. Make ika hora 2:20 ia anwiaa la 00. Oiirro-1,50 • ia'iahiki. ho ikeia licra 12:40 p.m. ; nei ale.nui Liktii3ke. ,Make ika hora 11:30 p.m I Ki, aii au k, 48 makahiki, hoikeia 1:10 ';>uwiua la, no K-\pa-]hn>a kai. j 4neaao e niake i ka j.ioikfcki aiid iiiai, a make loa i ko kd k»nka hiki anp aku. C.. L Didge, -38 makahiki, ho ikeia i ka. 1 liora 2:30 aawio i la, uo t:\ivfvi P-:owr.i'ia. Ai i ka i'ii raaloo i kh la loainua iho: VJ«ko i i-a hor , 1J ;30 pm. Oia, ka wahihe ha<-e ae, a nie Kealalaīna, t\ 'kokua ia Peke Panee pau. ku lakou ueiika poinO. . ■ ■ i Peke Panee v%\, 30 makahiki, hoikeia hjora 3:lo īiiiwiuh ift; no alainii Piiowaina; Ik&la 4 aku kona ma]i «na. Mua w[ 40 hoikeia hora 4 iV.iīahi, v.o A ia. Ma'i i

ka la 3. j Mpk ? ni;a i ka hoiieeia ?itia Ke. j i Pahukoa w, 45 maklahiki; hoikeua hc*ra 10 o ia po, uo Wai pikipilo, j Kapaiaoia. Make i ka hora 12 jo ke o nehinei. 3—Poq>re \v, 05 inakahiki, hoikeia h jra 8-30 o ke no Waipilopilo, Kapaia&a ! Johu j Pa<»wa. i>o', rujkahiki, hoikom hora » ke kiikahi i\o' Walpilopilo, .KapaiAmn. Kep&uo 6' i uS?'aa, hoikeia b •>Ta 12:30 Awiaa l.|j ucf" pilupiul *na I Akahi ueu a hoouii I •<& x " B?U>m,k v $5 mak\ifi»ki, hoike ia hora 8.5'2 miwu\ i i|m, no xm\h i kiiik a*v.i aku, hora 5;?0 ahi mi. t T a pahi ahi ia h?;V i kns' kf»lrahiHkis. laiika w, <»5 m \kahik: no Ka lia. make hrr - 11 ;f$ o k? :x\ Hookahi Pake, hhikm hora

9 ka |»o nei, kok/' ap, kf> p t . a mwe i * a Wd 2/20 o kei& wauaao. 1 * Sepateraab'a 9—A hiki ika bor ; H o :,3i fi k^kihiKka, Kaueko (K>pani) r 48 hoike:« hora fi:3o k«kshiakn nei, K:iV--'-k:o. Mtie Puaahiwa w, 21, makaf me K<?oh«liku w , 18 oaa- ► k.- htk', l ioik«?ia hora 7 o nei k&k?.liiake, mai nn. pee o Waipilopi'o e 1... mn Kakaako. He 62 ka liuioa niū ]oa o n.n ma'i a kn hora 6a. m. nei, oia -_hoi s elua i ola 'na he 12 raa ka iiaieoaai, a 4i nake. Iwaena o ke-a bfluu _ he 57 Hawa :? i maoli, 1 bBpf., 3 a 1 Pake. Ama ku hora 9a. m. nei hoi, be eknlu poe'ma'i hon i loaa, 2 Kawaii a 1 Kepaai; a huina nui pau loa, he 65. Iliaa no na Make i ke Kolera. Ma kekahi o na halawai ana o I ka Papa 01 ai ka Poaha uei, ua J ulu &e ka .r-ināu no kahi e kanu- ] ia ai oaa myke. Ua mi&nao ke*4,h. popu- puhi \hi ia, ao k* sekahi ho:, e lawe loa ia i l£sr moaoa kai lipolipo, he 20 paha mile ka mamao iuiii ka aioa ne 2, alīt i l»\ kioje ak u. Aka, inaui.uli..hoi o ko Kuhina Daniona ike be me.a in6iiit) ia īwaena o kak©u, he mea menemf*ne a eeu np ka ili, ua Inawi mai ni.'i

i Keka ii wahi ōaa ma Moanalua, ma i k&iho'na ?ku o Halawa. Ua aeia kooa lokomaikai eka Papa, a o ia aku ana kahi ona poe make Ike kolera e kami?a ai. Aia na poe eli lua, he 8 paha ka uui • ilaila kahi e noho nei, ua lako i hale, \ kn. kulu 'koke ia iho n<i uo a paa, a *me nā mea e pono ni o ko lakou noho ana. He poe Oiwi ko !?.kou hapanlii. K.ue Oolea- mau Wahi. Aohe o Kaiuī i kahi ineku ma: nei aku e ku ilaila, a ko ku makankau U?a }n po*s tue n{\ pu t kue 'iiui, ink e hoopaakikiia -aku fsua & hooiele sku paha i ka hi mea Mai la»! t mai ke Kilaueu i kip&kuia ioai ai me na Pake paahana i hetno ae mai ka t hoamaluia ana ma Kahakaaulalui keKn pule aku neL Pe!« ! uo hoi me ko Maui a me HawaI ii poe, ' O na Koo!i?a, Waialuo, ame | Waiaiuie kahi. Ke ku la ko ! a : *!a | poe kiai me na pu Maalea nae hoi 1 ko Waianae poe, nin «kn ue» a nui palaoa amo na ai e kus nei Eia n;\ a\*Mura o kukon ke k?ai . 'oa xīt >. Aohe ia ?k » kai iiku īiei poe $ hr!e> a j>ela no , hoi mr ko' uks :vsi-i voe, ke ole plu p. )n : v m*i ka t Pap \ 01?. : Lehuh hn na pvjs. e Turtwi i i,s koku.i f.iu\ i ka P*pa . Oi*> u. iia w*!e t\o e Waa *i nis pah.pnla ae. k ■ .

Ua hopuia i Poalima nei o 0. MvviVMWA, H .nc k*>Puko -40 ><*> ru > i \iB i V i mf*K>o i ltb ?V \u hemo \mi malalo o $st> b v >h p? kAhi, :::r;>;iy : /||;f ;H;"f.;VSi ;: vf.