Ka Makaainana, Volume IV, Number 13, 23 September 1895 — HOOMANA KATOLIKA He Kuhikuhi no ke Ao ana i na Hoahanau o ka Ekalesia Anagalikana. [ARTICLE]

HOOMANA KATOLIKA

He Kuhikuhi no ke Ao ana i na Hoahanau o ka Ekalesia Anagalikana.

A.PANA ELUA— MAHELE I. Ko Enki.an'! HoonuLinui.iiA Ana,

■ Hoomauia iiiai ka ilehi 12, Buke .] Ua hele mai o Aidana mai lona ae, a-ua hoolilo ae i kona kahua poo ma Linidisifana (Lindisfarne), he wahi mokupuni uuku, ke emi ke kai,.na hiki loa no ke hoohiki ioa aku mai ka aekai o Notumebelani. īanei, loaa msi he poe hoakana pu no Aidana mai lona, a mahojpe i hoopuni ae ai iaia iho me umikumamalua poe keiki Enelani, ana hoi i ao aku ai e lilo i poe misionarl i ko iakou poe hoalahui pegana. He kumu lioohauoli hoi, i na makahiki mahope mai, ua lilo ae he eha o keia poe keiki i poe hihopa. Malalo o-Aidana a me kona poe hou ia ae ka noho'na Karistiano ma ka Akau, He mea knpono hoi e hoomanaoia aoie o Aidana i huli aku a i loaa mai paha hoi he apoho aaa mai Rama, a i ole, mai Kanatebure, aka, us .hoonnaia e ka Ekalesia Celetica ma ke kauoha a ka Moi Csowala, ma ke aho i hihopa misionari no ka Akau. '

Ma ka hoohalikeiike āna i ka hana a Augusetine a me Aid»ua, ua olelo ae o B|Jbppa Laitbfata, —r"Ileko o ka uaakahiki 635-— Ee kanakolu inakahiki poiioi mahope iho o ko Angusetine..make ana—i hoomaka o Ai<lana i kana haaa. Oiai nae boi, ua aneane e haki na mākahiki kanaha mai ko s ĀugUßetim> pae mua af>a ma Enelani, ua mau no lea paa o k[a pono Kari|tiano ma kana wahi mua i hoopio ai ke kihi hema-hikina o ka mokupu ni, ma ke aup|uhi o KeD.etB. Mawaho aku hoi o keia palena, oiai nae hoi, \ia paeiiia na kaliua

panoa mahaiea ma o a inaaiiei, aole loa Le okana i lilo loa ae 1 kahua nohopaa uo ka Eu&uelio. Alaila, ua hopmakaia kela mau makahiki he kanukolu ob haua hooikaika kido, i lawelaweia e keia poe midiouari Celetica a me ka lakou poe hauuiaua mai Linidisifaua ma ke auo o ko lakou pa-kaua uhaue ia, i pau hoi ma nuli o ko Eueiani haawi pio aua aku malalo o ka auamo oluolu a Karisl«o." Ua like W ae me keia ae la na oleīo a tekahi īuea kakau kaulaua o ka Ēkalfsia Roma ma

Lu hoakaku »»i«\ j kb n na poe mis oa> ii R>ma Colt t ea raa neia mau olelo, — "0 m aupuni tnvalu :>.ku p\si k'aikahi' ikona, o Ke ne'te hookaM wale no ka i liio keokoa loa uiai a i pāaia e aa moneka Roma, na poe hoi i hauie pabu ai na hoao mun ana iwaeua o Sakona Eikiuam me na poe Notuajt-beria. Ma Weseka (Wessex) a me Anegc)iia Hikipa (E«st A<gli-), ua hoohulihuliia ua o ke Komohana a me na Aut.gele o ka Hikma e na kwelawe hui pu

ana a ■ra i sionßri m>*i o ka aina nui a m<e ua mo' ?ka'Oeletica. E pili ana* hoi i na aupuni Notumeberia elua, a me Eseka (Ess x) laua me Merecia (Mercta), ua hoopuniia boi ma o lakeu iho ua oi aku ia oaamua o elua hap o ka aina e nohoia aua e na poe Geremania lawe lanakila, ua kaa ka hoohuiihuii kaokoa hope loa ia aiia o keia mau ama eha eke komo mahihia aaa a na poe C«ktici, he poe hoi i oi loa a© ko ?akou mānto ikaika kupaa haua i ko na poe inoaeka Roma, eia nae, aia. a ua paleia ae na kumu alaiiai mua, ua ho ike nui ae la lakou i ka- oi loa aku o ka hooinanawanui a me ka loaa oi ae hoi o ka hnakil t " —iv — Pela ae 1& hoi kakou i ka na ilio ai e pili ana no ka» hana a AugusetiQe a we Aidine, a me ka luua poe haumana. Aka, aia no he poe e ae, a no lakou hoi kakou e kamaiiio pokoie ae a'i, i komo ma na hana o ka hoohuhhuii ana ia Eneiani, Ika mak» hiki mamua iho o ko A dina hoea ana ae i N ta-meb-ria> ua loaa aku_ ka Manaeio K rist &no i kekahi maheie o Eaeiani i kapaia o mai aa lima aku o ke k&hi mvsionsr} | o Birino (B)rin,as). Aohe i mao popo kona wahi ;o ka hoea ana mai, aka, ua maopopo ia makou ua hele aku oia no R )ma, a ma muli o kona hooia paa aua e hnioielo i ka Eaanelio ma ke kahi mau waUi o Ēaelani i kipa oie ioa ia e kekahi po« kumuao' Karistiano, ua kauoha ae ka bihopa o Roma o hooiaaia < la i hihopa misionari. Ua lilo mai o B rino, ka hihopa mua o Dokeseta (Dorchjester), n ua h i a ine ka hoiomua nui ma Weseka pdguua. ■ (E hoomauia aku anu.)

Ua pau sa malamaia uua o ka hakiwai a ka Puaii Huola maluna oka lialepohaku o uolioia nei e John N< 11, a e kukula aku aua hifeou i hale pea halawai m.i kv.i x uiua iho m\hko o ka pa o ku nei ma ka huiua o :ia alanui Ber iania me AUp*i, Ua lilo mlo kahi a ia puali i hulaw,:i mau ibo uei he >ftahi hoahu t»y k.a bui » Ilopnua*