Ka Makaainana, Volume IV, Number 14, 30 September 1895 — Page 8

Page PDF (951.11 KB)

8 HONOLULU, OAHU, POAKAHI, SEPATEMABA 30, 1895.

[Hoomauia mai ka aoao 5 mai.]
-

ka manawa, aohe hiki ke hoahewaia, no ka mea, ua kau mai ka pilikia a e hana koke ia e pono ai.

-

                     Makemake loa o Peresidena Kamika e hoopau ia S.W. Wilikoki, Makai Nui o Kauai, a me elua kauka o laila, no ka hoolohe ole iaia a me ke kue pu mai hoi i ke Aupuni. Iaia no paha hoi ia wahi, oia no la hoi ka oi o Kauai. Ke hoohoa aku pana, pa oia i ke pai a na Hoahanau Wilikoki.

-

                     Pahua ka ike o na kauka o ka Papa Ola o ka olelo ana ke hala na la elima me ka puka ma'i hou ole, alaila, ua maemae, ua lanakila, a ua palekana loa. A laa ka huhewa la, i ke alo iho la no a hala.

-

                     Like loa no ka hoi ko Kapalakiko hoopunipuniia ana e kela kauka o ka Beligika me ko o nei, a e ole e loheia i na ohua, akaka ai he kolea ka ma'i o na Pake i make ai. E hoomanaoia o keia no ke kauka hookahi i laha mai ai o ke samola-poki ianei mamua, a lehulehu ai na iwi o ka lahui i maloo i kai o Kahakaaulana. Ke ino!

-

                     No keaha no la hoi i hoopalaleha a i hoomaloka ai kahi poe iloko o keia wa o ka pilikia, oiai, ua loaa wale hoi ka laau. He mea oiaio loa ua oi aku na poe i loaa i ka ma'i mamua o ka mea i hoikeia, aka, ua loaa e i kinohi i ka wa pono i ka laau a na Kauka Berodi a me Mare, palekana e no, a pela no hoi me ka Kauka Makalelana. E loaa no na omole laau ma ke keena o ko makou Puuku me ka uku ole. Mai no a hilahila a kaukaulua iho, aka, e kii ae. Aohe e hewa ke waiho wale mai, he makaukau ana ia no kela a me keia.

-

                     O keia ka helu hope o ka hapaha ekolu o keia makahiki o KA MAKAAINANA nei. E hoomanao mai no na makamaka heluhelu, a pela pu no hoi me na luna. Mai no a hoopoina i ke ola o keia hapaha ae.

-

Pauahi ma Kikihale Aenei.

                     Mahope iki iho o ka hora 2:30 p.m. o ka Poalima nei, ua kanike ae la ka bele pauahi o ke kikowaena, e hoike ana aia he ahi ma Kikihale, ma ka aoao malalo loa o alanui Hotele, kokoke i ke kahakai. Ua hoea koke aku na kaawai malaila me ka hakalia ole, aka, ua pio e no ke ahi i na lima kokua me ka hoohana ole ia o na kaawai. I ka hoomaopopoia ana iho, eia ka o ka hale o D. Kaapa. Auwe! O ke kumu o ke ahi, mai ka hale mai no ia o kela wahine i laweia ai i Kakaako, oiai e puhipuhiia ana na opala a me na apulu kahiko, ua lele aku la na huna ahi mai ke pulu uluna a loaa ka hale o D. Kaapa a hoomaka ae la e hamu i ko lakou makemake. O na pono hale a me kekahi mau ukana e ae, ua lele mua iwaho i na lima kokua.

KELA A ME KEIA.
-

                     He $3.20 ke kumukuai o ke kopaa i keia wa.
                     Apopo e ku mai ai ka Auseteralia mai Kapalakiko mai.
                     Ke konane hou mai nei ka mahina i keia mau po.
                     I keia la, a i ole, i ka la apopo paha e ku mai ai ka Miowera.
                     Ma ka la 6 o Okatoba e kapalulu mai ai ka mokumahu Kina mai Kina a me Iapana.
                     Mai keia la aku e uku kaulele ia aku ai na auhau kino ma ka 10 pa-keneta o ke dala hookahi.
                     Auwana no hoi kanaka i ka po, heaha la ka hana nui o ka lalama hele ana o Keu no hoi paha! Ano e!!
                     Ua hamama hou ae na ipuka o ka hale haawi laau o ka Papa Ola i ka Poalua iho la, mahope o ka hoomaemae hou ia ana iho nei.
                     Ua lawe ae nei o Keoki Kamila, hunona a Samuela No lena i ka hoohiki malalo o ke kumukanawai o ka Repubalika o Hawaii.
                     Aia o Z S Polena o Kauai i Wasinetona i keia wa kahi i piepiele ai i kana uweaolelo moana. Mai laila aku oia e holo loa ai no Europa.
                     Ekolu mau Pake i hoounaia aku no Kawa i ka Poalima nei, o Lunakanawai Pere, no ekolu mahina hoopaahao pakahi no ka hookaa ole i na auhau kino.
                     Ma ka mokupea Andrew Welch i huli hoi mai ai na kaikamahine elua a Kimo Ole, ke kahi o na keiki loea ma ka oihana paipalapala, me ke kane haole a me ke keiki hou a kahi o laua.
                     Eia ke hoonoho mau ia nei mawaho o ka hale ipukukui he waapa me elua mau makai i ka po, no ke kiai ana i na moku e holo ana mai keia awa aku me ka palapala ae mai ka Papa Ola aku.
                     Ua lele liilii ae na apana pohaku o ke alanui Kekaulike e hoopahupahuia nei i ka Poaono nei, a wawahi i ka pukaaniani o. ko Lulia (w) kale, a halahia ae la ka pohaku ma kona aoao iloko o ka hale. Pakele!
                     Ua pau nui aku i ka hoi i kai o Kahakaaulana e noho ai na ohua a pau e manao ana e holo no Kauai, a ilaila lakou e hoomaluia ai no elima la mamua o ke kau ana aku iluna o kekahi moku no ka huli hoi aku.
                     Ua heihei hou mai nei no ma ka la 14 nei ka lio heihei Hawaii Amarino ma Sakarameto, a ua haule hou no I ka holo ana oia ka helu elima, a i ka hiki ana i ka hapaha mile, oia ka helu eono.
                     Ma ka halawai ana o ka Papa Ola i ka Poalima iho la, ua hooholoia aole e weheia na kula a puni o Oahu nei i keia la, a hiki i ka wa e hoolaha hou ia aku ai, oiai nae hoi, na manao mua ia o ka la keia e hemo ai, aka, hoea hou no ke ino weliweli.
                     Ua hoomaluia i ke ku ana aku i Kapalakiko ka mokupea Alani, mai keia awa aku, a ua puhi hoomaemaeia na opeope o na ohua ana i lawe aku nei, pela pu no hoi me na ohua. I ke ku mua ana aku hoi o ka Auseteralia, aole i hoomaluia kona mau ohua.
                     I ka po Poaono nei i hopuia ai o Alawe (k), no ke kuai waiona me ka laikini ole ma Kikihale. ia ai imua o ka Aha Apana. He moopuna oia na Misasa Naai Kaana o Leleo aenei.
                     Ma na lono mai nei mai Kauai mai, ua haalele ka Papa Ola o Koloa. Kauai, mamuli o ka like ole o ko lakou mau manao ma ka lawelawe hoomalu ana i na ohua mai nei aku e manao ana e lele iuka o ka aina.
                     Imua o ka Aha Apana i ka Poalima iho la, ua hoopaiia he ekolu mau kanaka no ka malama piliwaiwai kipa, oia o Keaka $125, Kolopapela $150, a me Paoo $100. Ua hoohalahala loa aku lakou i ka Aha maluna ae.
                     Ma ka lono hope mai nei, ua hemo ka Belegika mahope iho o kona ili ana no kekahi mau la ma Susaka, Iapana, ma ka la 13 iho nei. He wahi poino uuku wale no malalo ae o kona iwi kaele. Ma Iokohama oia e hana hou ia ai.
                     Ke ano pii iki ae nei ka oluolu o F. Godefere, koe nae hoi ka palekana kupono e hiki ai ke puka a hele iwaho, mamuli o na ehaeha i loaa iaia ma kela hana hiena maluna ona. Eia no oia malalo o ka lawelawe lapaau ana a Kauka Makalelana.
                     Hookahi o kela poe keiki aihue lanahu o kai o na uwapo ka i hoopaiia imua o ka Aha Apana i ka Poalua iho la no eono malama e noho ai ma Ke oneula, oia o Keamohuli, a o ke koena iho ua ae nui i ka hewa a hookauluaia ko lakou hoopai.
                     Ua aeia keia poe malalo iho, na pio kalaiaina i kipakuia ai mai nei aku e huli hoi mai, oia o Harry Von Wertoern, M C Bailey, F W Wunderberg, A Carrianne, Arthur McDowell. A White, C Creighton, F H Redward. P M Rooney, a me Fred Harrison.
                     He 80 ka nui o na kanaka i ohiia i ka Poalima iho la no ka hana ana makai o ka uwapo Osianika, a ua hoi nui aku lakou ilaila e noho ai no ka hoomalu ana a hiki i ka wa e ku mai ai na mokumahu o ia hui. Aole e aeia ana lakou e puka mai a pau ka wa hana.
                     Ma ka Poakolu, la 25 nei, mauka o Kapalama, ua make iho la ka bebe hou loa a Misita a me Misasa Thomas P Spencer (Kamaki), mahope o ka loaa ana i ka ma'i kunu kalea no kekahi mau la. Aloha wale ia opuu hou. Ia auwina la no i hoolewaia aku ai oia a waiho ma ka ilina o Koula.
                     Ua hookauluaia ka hoopai o kekahi poe keiki Pukiki eono imua o ka Aha Apana i ka Poaono nei, no ko lakou hoao e komo malu iloko o na hale o kekahi poe ma ke ano aihue a lawe i na mea liilii, oiai, he poe kamalii wale no lakou. I ka Poalima aku ka hopu nui ia ana a hoopaaia ma ka Halewai.
                     O kela haole kamaaina nona ka inoa o M. Davis, nona ka halekuai mamua e ku ana ma ke alanui Nuuanu, ma ka aoao ma Ewa, e kokoke ana i ka hale hana hao, ua make oia i kakahiaka Poalima nei. I ka auwina la Poaono nei i nalo aku ai oia ma ka ilina o Maemae, malalo o na lawelawe ana a ka Hui Masonica.
                     O ka la keia i manaoia ai no ka wehe ae i ke Kula Kiekie ma Keoua Hale, Kaakopua, eia nae, e moe hou aku ana paha ia manao no ka puka hou ana ae nei o ka mai.
                     Ua pau nui i ke paikiiia a hookuuia na ohua Pake o ka Rio de Ianeiro i hoomaluia ai makai o Kahakaaulana. Ua pau nui aku lakou i ke kepela no na mahiko.
                     Ia Hanale Kaia i hoao ae ai e pinana iluna o kekahi kaa ukana i ka Poaha iho la, ma alanui Moi nei, ua alualuia mai la oia e kekahi ilio a nahuia mahope, a pakele na opea mai lilo. Ua noke iho oia i ka akaaka iluna o ke kaa a maemae na iwi aoao. Hu ka aka.
                     Ua ku mai i ke kakahiaka Poaha nei ka Monowai mai Kapalakiko mai iloko o 7 la holo. Aole ana mau ohua i lawe mai ai no keia awa mawaho ae o na eke leta. Mawaena o na hora 12 a me 1 i holo loa aku ai ia no na Panalaau Hema me ka lawe ole i kekahi ohua mai keia awa aku.
                     Hoopunipuni loa ka Buletina i kahi o keia mau la i ka olelo ana ae i ka uwe o kanaka i ka hiki ole ke lawaia iloko nei o ke awa. O ko na haole ano iho la no nae hoi ia, he hoino i na oiwi, a o ka lakou wale no ka pono a me ka oi loa. Me he la o ia makamaka no paha ka i uwe no ka nele a me ka hune.
                     Mea ia mai o na poe i ikemaka i ka hele ka o na i'a o kai o na uwapo a laka. Nunui no ka hoi a minamina wale aku no i ka hiki ole ke lawaia. Ina ka e kiolaia aku kahi apana mea ai a maunu paha, he emoole ka ia ke hamuia mai, e hoike mai ana i ka pololi maopopo o ko ke kai poe, a he muimuia okoa mai no ka hoi ia iloko loa nei.
                     Ua lohe mai makou ua manao ae o G.W. Kualaku e haawi ahaaina ae ma kona wahi noho ma Keoneula , no ka la hanau o kana keiki o kona mau la aoo i ka Poaono nei, aka, papaia ka e ka Papa Ola. Ua ku ka ka lanai a ua make na puaa, loaa aku i ke kauoha, eia nae, ua aeia no ka i ko ka hale poe wale no, aole ae hoi i ka lehulehu. O ka pono no paha hoi ia, eia nae, ua nui ka poino a me ke poho.
                     O ka hihia wahi puupaa o ka Pake i hoeha ai i kekahi kaikamahine uuku ma Kamanu wai i ka pule i hala, ua hooloheia imua o ka Aha Apana i ka Poaha iho la, a ua waihoia aku la imua o ka Aha Kaapuni. Pela pu no hoi me ka hihia o Kepano, no ka wawahi hale, o ia ke komo aihue ana iloko o ka hale kahi umiumi o kekahi Kepani ma alanui Moi nei, kokoke i ka luakini o Kawaiahao.
                     I ke ahiahi poeleele o ka Poaha nei, i kekahi wahine i hele huli aku ai i kana kane ma kekahi mau kauhale e kokoke ana ma alanui Maunakea, ua loaa aku la oia e hoekepue ana ma kekahi hale, a ua koi aku la ka wahine e hoi mai laua, aole nae he maliuia mai. Ua ulu koke ae la he kaua kuloko ia wa mawaena o keia wahine me kekahi mau wahine okoa iho, a o ia no ka wa o ke kane a keia wahine i lele mai ai e hopu i kana wahine a kiolaia iwaho o ka hale, a ma ia hana ana i haki ai ka lima akau o ua wahine la. Ka hana no hoi a ke ino!