Ka Makaainana, Volume IV, Number 17, 21 October 1895 — Page 6
6 HONOLULU, OAHU, POAKAHI, OKATOBA 21, 1895.
Alanasaila ka Nani
-KA-
HAKU BARONA WAHINE.
-
Ka Naita Huna o ke Kapakila Ulaula - Ke Aka Kino Wailua Kamahao - Ka mea Hoopahaohao o ka Po - Na Lei Daimana Ekolu - Ka mea Huna Pohihihi lua ole o ka Lua Waiwai o Hamelota.
-
Ela Bene
KA HAKU BARONA OPIO,
-A ME-
Ane Bela
KA MANU HULU OMAOMAO
O SEKOTIA.
-
Mokuna 1 - Helu 2
O ke alakai nui o ka puali, ua huli akahele aku oia i ua buke nei a pau na aoao he 1313, a o na mea ano nui wale no maloko o keia wahi buke, oia ka inoa o ka mea nana i hookumu ka lua huna, oia o Aranasaila, ke kupunakane kuakahi o ua ohana waiwai loa nei, ka nui o na hanauna, ka moolelo o na Lei Daimana Ekolu, a me ka hooiliia hope loa o ka Lua Huna Waiwai. O ia wale no ka moolelo i hoakakaia maloko o ua wahi buke nei, aole loa i kuhikuhiia kona wahi i ku ai, aole loa no hoi he mau hoakaka hou ae no keia lua huna. "Aole he waiwai o keia buke," wahi a ke alakai o na powa, "oiai, aole i kuhikuhi iki mai keia buke i ke alahele e loaa ai ka lua huna."
He keu a ke kamahao nui wale o na mea e pili ana i keia Lua Huna. Ua hooholo hou iho la lakou e hoi hou i ke taona e huli a e hakilo i na mea e pili ana i keia luahuna kamahao a pahaohao nui wale o ka manawa. He mau la ka hakilo hele ana o ka puali powa me na aahu hoano e, a no ka loaa ole o na lono a me na mea a pau e pili ana i ka lua huna, ua kaahele aku lakou me ka huna ana ia lakou, a e ninau hele ana lakou i na mea a pau no ka ohana o ka Haku Barona Aranasaila, kona ano a me ka pau ana o ke kakela o Arana saila i ke ahi, a pela wale aku. He mea oiaio, aohe mea i ike i keia hopena koe wale iho no na Lani.
E ka mea e heluhelu nei i keia moolelo ilihia nui wale, e hoakaka aku au ia oe i na mea a pau e pili ana i ka hookumuia ana o ka luahuna waiwai nui.
He mau makahiki i kaa hope aku, ua kaulana loa kekahi kanaka kaahele honua ma na taona like ole ana e kipa aku ai no kekahi mau lei daimana ekolu, malalo o ka inoa ka Haku Emapire o Hamelota. Me keia mau lei daimana oia e kalepa mau ai ma na wahi a pau ana e kipa aku ai, a o ke kumukuai o ka lei hookahi ana e kuai aku ai, he $10,000,000. I ka la e lilo ai kekahi o keia mau lei, e hookahuli koke ana oia i kona ano me ka aahu ano e, a e ukali ana oia ma ka meheu o ka mea nana i kuai kela lei daimana, a hiki i ka lilo hou ana mai me ka ike ole ia, a oia kona wa e haalele koke ai i kela taona a holo aku he wahi okoa, a pela a pau na kulanakauhale iaia i ka heleia, a ma kana huakai, he mau haneri miliona o na dala kona loaa, a e kuai ana oia i ka moku a me na mea a pau o ia moku a huli hoi aku i ka aina nani o Sekotia Aia a pau kana dala i ka laweia a nalo iloko o ka luahuna, alaila, kuai lilo hou no oia i kela moku malalo o ke kumukuai mua, alaila kau hou ma ka moku a holo hou no ma kekahi mau wahi ana i hele mua ole ai. Pela mau oia i hana mau ai a hiki i kona make ana, me ka ike ole ia o kahi o keia lua huna, a mamua o kona make loa ana, ua hooili aku oia i kana keiki muli loa i keia lua huna oia wale no kona hooilina, a o na waiwai e ae, no ka ohana ia.
Ma kekahi rumi mehameha loa o kona kakela, oia a me kana keiki, ua hoike aku oia i kahi o kela luahuna. Nolaila, o keia keiki, i ka wa i make ai o ka Haku Barona, ua pii ae oia ma ka inoa Haku Barona Emapire o Hamelota. Ua kukulu aku ka Haku i kekahi pa ilina nani, i hoopuniia me ka pa hao a kukulu aku la oia i kekahi hale ilina nani i hanaia ma ke ano e towela me na keena like ole, a he 60 kapuai malalo o ka honua a maluna ae he ehiku hale ka nui. Ua hoouluia na laau huaai like ole a me na kihapai pua nani, na kauwa lawelawe hoi e hoomaemae mau ana.
Kaa hope ae la he mau makahiki a ma kekahi la ua kau aku la oia ma kekahi moku a holo no ka aina o Inia, no ke kalepa ana malaila me na lei daimana ekolu. O na a'o a me na kuhi kuhi a ka Haku Emapire o Hamelota i a'o mai ai, oia no ka ka Haku opio i lawelawe ai me ka kulana o ka eleu o na hoololi ano e ana he nui wale, me ka ukaliia e na haawina o ka laki nui.
Iloko o ke kaulana nui a me ke pahaohao o na lei daimana ekolu, nolaila, ua nui loa ka inaina o na mea a pau i hoohokaia e kela mau lei daimana. A no ia mea ua nui ka hooikaika ana o na mea a pau e hopuia ka Haku a e hoopaa pio iaia ma ka hale paahao, ke holopono io na mea i hoolalaia. Ua hoolimalimaia na puali o na poe powa no ka hopu ana i ka Haku, aka, ua pahua wale na hoolala ana a na enemi, a ua ukali mau ia oia e na ulia o ka laki a hoea wale i kona mau la hope. A o ke daimana, na momi, a me na pohaku makamae o Inia, ua ku ke ahua aole i kana mai e muu ana maloko o ka lua huna, ka mea pohihihi i ike ole ia kona wahi i waiho ai.
[Aole i pau.]
-
He $600 ka lilo no na kapa piha o na Kuhina o Enelani. Kanono no!
Eia ke hoomaka hou mai nei na poe aihue kini waiu i keia mau kakahiaka nui.
Auwana mai nei ka hoi kanaka i keia mau la. Pehea la na kuauna o uka o Kunawai, ua pau paha i ka hoohaneeia. Paha!
Ma ka la 24 o keia mahina e malama ai ka Ahahui Hawaii Opio i na hoomanao no ka piha ana o ka makahiki hookahi o ke ku ana o ia hui.
Ua hookohuia aenei o L D. Keliipio i luna nana no na i'a a pau loa e laweia mai ana i Honolulu nei no ke kuai ana ma ka makeke hou, a e loaa ana iaia ka uku o $60 o ka mahina. Ola no ua kanaka o ka anee loihi ana iho nei.
Mai Naalehu, Kau, Hawaii, i loaa mai ai kekahi palapala ia makou, e hoike mai ana i ka make loa o na hana haipule o ka Ekalesia o Waiohinu, aole ka he eueu ae o na puapua o ko laila kahu. Aia ma ke alualu bipi, malaila kona malama a makaala loa.
Ua aneane paha i ka hora 8 o ka po Poakolu nei, i ka wa e hoonanea ana o kekahi poe i ka noho'na ikiiki welawela o ia po, ua hoopuohoia ae la lakou ma o ka ulu ana ae o ka hakaka mawaena o elua mau wahine ma Kikihale enei no. Ma ka hoolohe ana aku i na olelo a me ka laua mau hana, he keu a ka pelapela a ka lapuwale launa ole. Ua puka ae na olelo me ka menemene i na pepeiao ke hoolohe aku. Wahi a ka mea i hoikeia mai ia makou, ua aneane ka e eku aku kekahi puaa iluna o ko hai kuauna, a lilo hoi i mea no kahi e pii ai ke kai a o ka ulu no ka ia o ka hakaka. O kela keiki a kanaka no hoi paha ma ka olelo ana, ua holo oia iwaho o ka hale. E ao kanaka mai no hoi paha e kela mau wahine. Ua oki na hana ino!
-
Kuai Emi Loa! Kuai Hoopau!!
Aia ma ka Halekuai o
KU KIMA
Helu 411, alanui Nuuanu. Helu 59 maluna.
E hoomaka ana mai keia la aku no eha pule wale no.
Na Kalakoa o na waihooluu like ole, he emi loa.
Na Papa mu nani, he 40 keneta no ka i-a.
Pela me ko na kane mau lole maikai. Emi loa ke kumukuai.
Na paa lole kamalii, o oluolu ka auhau.
E hele mai i ikemaka, aole lohe pepeiao.
ok 14-Piah
Ma Ke Kauoha.
-
MAU RULA NO KA PAPA OLA.
KEENA O KA PAPA OLA,
Honolulu, Okatoba 11, 1895.
O ka lawe ana mai i ka i'a, i'a-iwi a o kekahi mea e ae paha o ke kai a wai paha o kekahi loko, kahawai, auwai, kaikuono a awa paha, a i ole ia, ma ke kai paha a kahi o elua mile ka mamao mai ka aekai aku, mawaena o Laeahi a me ka Lae o Ahua, ma ka Apana o Kona, Mokupuni o Oahu, a mai na kuahiwi a ke kai, ua papa loa ia.
Ua papaia ke kuai ana i ka i'a a me na mea e ae a pau o ke kai ma ka Apana o Honolulu, koe wale no ma ka Hale Makeke Hou, a malaila e hiki ai na i'a unahi, na olepe, a me na ula mai ke kai mai mawaho aku o na palena i hoikeia maluna ae ke waihoia no ke kuai aku malalo o ka hoomalu ana a na Luna Nana e hoonohoia ana e ka Papa Ola.
O na olepe haole mai Puuloa mai, ua hiki no ke kuaiia ma kekahi wahi e ae malalo o kekahi ae kuikawa ia ana aku.
E loaa no ia poe Luna Nana ka mana e hopu, hoahewa a hoopoino aku i kekhai i'a a mea e ae paha o ke kai e waihoia ana no ke kuai, a i ole ia, laweia ae paha i ka makeke, e loaa ana hoi ia lakou he kumu e manaoio ai ua laweia mai kahi mai i papaia ma keia mau Rula, a i ole ia, ua kupono ole no ma ka nana ana i mea-ai.
Ma keia, ua hoopauia ka Rula o ka Papa Ola e pili ana i ka lawe ana mai a kuai aku i ka i'a maloko nei o ka Apana o Kona oleloia, i hanaia i Sepatemaba 3, 1895. Ma ke Kauoha a ka Papa Ola.
WILLIAM O. SMITH
ok 14-2mnw Peresidena.
-
BURO O NA AINA AUPUNI.
Mamuli o ka mana o na Komisina o na Aina Aupuni, ua hookohuia o MR. C.P. IAUKEA i Hope-Agena no na Aina Aupuni no ka Mokupuni o Oahu, e hoomaka ana ia hookohuia ana mai Sepatemaba 7, 1895.
No na Komisina:
J.F. BROWN,
Komisina a Agena o na Aina Aupuni.
ok 7-3mnw
-
HALEKUAI LAHUI KALAHIKI.
Helu 405, Alanui Moi, ma Waikiki aku o Alanui Nuuanu, ma ka aoao mauka, ke keena mua o ka "Hawaii Holomua."
Ma ia halekuai o na oiwi e loaa ai na anoi a me na paihi o na ano hou loa, e laa
Na Kalakoa, Na Keokeo,
Na Makalena, Na Kinamu;
Na Huluhulu Na Lihilihi.
Na Kamaa o na Kane, Wahine me Keiki, a pela aku.
Oluolu no ke kuai ana. Aohe hewa ke kipa mai e ikemaka, a aohe no hoi he kunukunuia no ka hoikeike ana i na mea kuai.
M. PALAU, Luna Nui.
ok 14-tf
-
J K KAHOOKANO
LOIO a he Kokua ma ke Kanawai.
KEENA HANA: Alanui Kaahumanu,
Honolulu. jan 8, '94-1mk
-
HALEKUAI KUIKE OAHU
-
"KE OLA O HAWAII."
Helu 322, - - - Alanui Nuuanu.
Oiai hoi, ua pau ae la ke kuahana ana, ua weheia hoi ka halekuai maluna ae i Iulai 1 nei, nolaila, ua makaukau loa e hooko a e hoolawa aku i na iini o na poo a pau. E ko no ka makemake o na wahine ke kipa mai malaila, a e pono no hoi ke kipa mua mai mamua o ka hele ana i na halekuai e ae. Malaila no e loaa ai.
Na Makalena, na Kalakoa, na Keokeo Halua me Vitoria, na Papale, na Kakini, na Hainaka, na Waiala, a pela aku a nui a lehulehu wale.
E ike mai ia kakou hoakanaka.
M.E. SILVA,
iul 8-tf Luna Nui.