Ka Makaainana, Volume IV, Number 17, 21 October 1895 — Page 7
HONOLULU, OAHU, POAKAHI, OKATOBA 21, 1895. 7
NA AINA MAMAO.
-
Mau Lono Huikau ma kela a me
keia Wahi o ke Ao nei.
-
Waiwai no kekahi kuahine.
He luahine, o Misasa Elizabeta Dale ka inoa, e noho la ma kekahi wahi kokoke ia Sana Hose, Kaleponi, e komo aku ana oia iloko o ka hookahi-hapahiku o kekahi waiwai o $56,000,000. Ua piha iaia ke 86 makahiki, a o ka waiwai he 24 eka aina aia ponoi iloko o ke kulanakauhale o Piladelepia, a e pau ana ka hoolimalima o 99 makahiki iloko o Novemaba ae. I ka wa o ka aina i hoolimalimaia ai, ua kaa aku ia mawaho o ke kulanakauhale.
Hapauuku no ke Sileva Akea.
O ka mea pili i ke dala, no ka hookaulike ae hoi i ka waiwai loaa a hoohana mawaena o ke gula a me ke sileva, o ia ana ke kumuhana ano nui ma keia kau koho peresidena ae. Ma ka wae ana mai nei hoi a ke komite ka koo i ke gula o ka Ahahui Kalepa o Nu Ioka i ke kulana o keia Hale o na Lunamakaainana ae e noho ana ma keia ninau, eia iho ka puana i loaa: He 88 lala no ke sileva laulaha, he 216 kue, a he 52 i maopopo ole ko lakou manao. O ke 88 no ke sileva laulaha, he 30 Repubalika, he 51 Demokarata, a he 7 Populisa,
Lelepi na Amenia i na Tureke.
Ua hoao aku na poe Amenia ma Konakinopela, i ka la 3 nei, e kai huakai aku no ke keena o ke Kuhina Nui, no ka haawi ana aku hoi i kekahi palapala hoopii. O na ao ana aku a ke poo ekalesia, ua lilo i mea ole, a ua hoomau aku ko lakou hele ana me ka hooho leo nui pu ae no ia wa hookahi - "O ke Kuokoa a o ka Make paha." He hakaka hahana ka i ulu ae. Ua kiia o Mekia Serevete Be, ukali o ke Kuhina o ka Oihana Makai, a me kekahi poe koa he lehulehu i hoao mai e akeakea ia lakou ma ke ala. Ua oi aku mamua o 150 poe i ki pu ia a make a eha paha, he poe Amenia nae hoi ka hapanui. Elima haneri poe ia hopuhopuia. Ua oleloia aia ke Suletana ma ke kelana pioloko loa. A na oleloia no hoi ua lukuia e na koa Tureke kekahi holuna o na poe i eha; a na pepehiia no hoi e na Amenia he elua mau lunakanawai o na aha hookolokolo kanawai.
Na Hunahuna Laulaha.
Ua lilo mai nei ia Fedinana Rokekaila ka hoahu poo-leta a ke Duke o Ioka no £56,000. Nui no kela!
He mau hana hoomakaukau e o ke ano nui lawelaweia la no ka hoopakele ana i ka halealii o ke Suletana o Tureke ma Konakinopela, mamuli hoi o ka loaa ana o kekahi hoolala kipi e hoopahuia na hale me ke dainamita.
Ua ao o Tureke e uku i kekahi poho ia Beritania Nui a me kekahi mau mana e ae, no na hana hoomainoino ma Ieda (Jeddah).
Ua hoike ae ke Kuhina Nui o Vitoria, Auseteralia, i kona kue loa i na hoolilo dala i manaoia no ka huakai i ka welau anu hema ma ka Moau Aneatika.
Aia ke hoohana la ma Foamosa he 60,000 koa Iapana, a aia wale no ka noho pio o ko laila poe kupa aia a mahope iho o kekahi hooili kaua hahana ana. Weliweli ino no!
Nui ka wela ma Ladana, a o ka oi loa i Sepatemaba 26, ua hiki ke ana wela ma ia la i na degere he 88 iloko o ka malumalu. Ea, ano like no ka hoi me ko kakou wela o nei i keia mau la iho la.
Aole i hololea ka hoaoia ana mai nei e powa a e lawe i ko ola o ke Kuhina Nui o Iapana, ia Kouna Ito. Ua hoomaopopoia e ka mea naua nei hana hiena i hoao, he mea hoino a kue haole oia.
Ma kekahi hookahakaha ana mai nei a 8,000 poe paahana ma Viena no ke kokua ana i ka manao koho balota laulaha, ua ulu ae he mau oehuehu ano pipilikia me na makai a hopuia he 26 poe paahana.
I ka lohe ana o kekahi kanaka Palani ma ke Kulanakauhale o Mekiko ua make o Bisimaka, ua inu iho la oia a ona me ka hoino aku i na poe Geremania a me ke Kuhina Nui i pau. Ua lawelawe inoino ia oia e ua poe Geremania o laila.
-
Ua hoopaiia o Keawe (k) he $150 me $3.30 koina no ka malama banako piliwaiwai kipa i ka Poaha iho la.
Lehulehu wale o na olelo hoalohaloha i loaa mai i ka Moiwahine Kanemake Kapiolani, no kona kaikaina i make, ke Kama'lii Poomaikelani.
Ma keia huakai mai nei a ka Mariposa i ku mai ai i ka Poaha nei, ua makeia iho la kekahi o kona mau ohua mai Kikane mai ma ka moana i ka la 15 o keia malama, oia o Mekia H C Dane, he mea haiolelo i hiki mua mai ianei i ka 1887, a ua kanuia oia i ka opu o ka moana. O ka wahine ka i hookaulua iho la ianei no kekahi manawa.
O ka hihia ohumu ino o kekahi mau Pake elua i hooloheia ai imua o ka Aha Apana i ka Poakolu iho la, mamuli o ko laua hoao ana e hoopilikia wale aku i ko laua hoakanaka, ua hoopaiia laua e noho hana ma Kawa no 6 mahina pakahi me $5 hoopai a me na koina. Ua hoohalahala loa aku ko laua loio i ka Aha maluna ae, a ua kauia ka bela i ka $500 pakahi.
HOOMANA KATOLIKA
-
He Kuhikuhi no ke Ao ana i na
Hoahanau o ka Ekalesia
Anagalikana.
-
APANA ELUA - MAHELE II. MAHELE III.
NA KUMU O KA HOOHULI HOOMAEMAE.
[Hoomauia mai ka Helu 15, Buke IV.]
Pela i mau ai keia paonioni ana mawaena o na pope a me na moi o Enelani a hiki i ka wa i ala ae ai o kekahi moi oolea oia o Edewada III. (1327-1377), mamuli o kona kakooia e na bihopa a me na alii, ua kuahaua ae "aole o Ioane a o kahi mea e ae paha e hiki ke hoonoho aku i ke aupuni malalo o kekahi mana aupuni e ae me ka ae ole o ka lahui." He haawina uku makahiki mau o 1000 maka i kapaia o ke "census," i hookumuia e ka moi Ioane i mea e hooia ana i ka noho hilinai a paulele aku o ke aupuni malalo aku o ka pope, ua pau aku ka hookoia ana mamuli o keia kuahaua.
Aohe waiwai e hoomau aku ai i ke kamailio ana no ke paonioni mawaena o na pope a me ke Aupuni Enelani. E pakui iki aku nae hoi makou ua loli like ole ae ka hopena e like la me na wa kupono e hoea ae ana no kela a me keia aoao, - e hooikaika ana na pope e ko ka lakou mau mea i manao ai, a e hooikaika uilani ana hoi ke Aupuni Enelani no kona mau pono kuokoa, - e huli ae ana hoi ka pono o ka paio ana ma kahi aoao a ma kahi ae paha, e like la me ka loli ana ae o ka mana.
- ii -
Kukonukonu na kumu hookaumaha i hoomaopopoia mamuli o na koi hookikina kaumaha i na kahunapule a me na poe hoahanau. No keia mau koi ana ka kakou mea e kamailio ae ai i nei wa. Ua koi mai na pope i ka "PENI A PETERO" (Petero Pence). He makana haawi maoli ia aku no keia i kinohi e like la ka mamao i hope me ka makahiki 787, he haawina manawalea ma kekahi ano. a no ka malama ana hoi kekahi i hale no na poe Pelekane hele makaikai malihini ma Roma. Me ke koe ana o ka wa i noho alii ai o Edewada III., ua hookaa mau ia aku keia auhau no kekahi kowa (manawa) o 700 makahiki.
E pakui aku ana hoi i keia ae la, ua koi ae na pope i kekahi auhau hou, i kapaia o "NA ANATE" (annates). O ka anate, o ia na hua mua loa o kekahi noho bihopa i hakahaka a me na kulana oihana ekalesia e ae. Mamua ae o ka hiki ana i kekahi bihopa ke hoolaaia, ua kupono hoi e loaa niua he palapala i kapaia he "bulu" (ball). Ua haawiia ka inoa mai ka huaolelo Latina "bulla," e hoike ano ana hoi i ka hoailona sila kepau i hoopiliia aku me ia ano palapala. Na ka pope wale no keia mau bulu e hoopuka, a he ukuia hoi ko ia mau mea. Mawaho ae o keia, e uku mua aku no ka bihopa hou i hoolaaia i ka loaa holookoa o ka makahiki mua i ke alo hooponopono a ai loaa o ka pope ma Roma. Iwaena hoi o na kahunapule haahaa iho, ua ukuia aku na anate no kela a me keia hookiekie ana ae.
[Aole i pau,]
-
Na Hoahanau Pedero o Kalihi.
Ma ka Poaha, la 10 nei, i noho ae ai ka Aha Apana e hoolohe i ka hihia o na hoahanau Samuela a me Pita Pedero, no ke kao a ke kaikuaana i komo iloko o ka pa o ke kaikaina a puka na oleloino me ka hoololiweli pu o ke kaikuaana e ki i ka pu panapana ia Pita, mauka o Kalihi. Mahope o ka laweia ana o na oleloike a na aoao elua, ua hoopanee ka Aha i ka haawi ana i ka olelo hooholo a ka Poalua, la 15 nei, a hoopuka mai la i ka olelo hooholo e hoopai ana ia Samuela he $40, a i kana wahine o Palekai, he $20 me $1 75 koina pakahi. Na Samuela ka hoopii mua ia Pita, a ua hoopauia ma ko Pita hookuuia ana, no ka hewa hooweliweli. A o keia hoopaiia ana o Samuela, mamuli no ia o ka hoopii a Pita no ka hoeha ana i kana wahine, i awili pu ia me na oleloino a me ka hooweliweli.
-
Kakahiaka Poalua iho la i hoolaunaia aku ai ke kapena a me na alii o ka mokukaua Olimepia imua o Peresidena Kole.
I kakahiaka Poalua iho la i hoea mai ai o Kahele ma Kualoa mai me na eke i piha i ka oio, a i ka hiki ana aku hoi i kai o ka makeke, ua pau aku la i ke kiolaia e ka Luna Nana no ka palahe loa iluna o ka lio ma ke alanui. Minamina wale ka luhi o ka hooikaika ana!
-
HALEPAI MAKAAINANA.
-
F.J. TESTA (Hoke) - - Ona
Aia ma Alanui Konia, mauka o ke kihi Akau, ma ka huli ma Ewa, o Alanui Moi.
Ua makaukau loa e hana i na ano hana paipalapala a pau loa, e laa
Na Bona,
Na Aelike,
Na Laikini,
Na Palapala Kono,
Na Likiki,
Na Bila-poo,
Na Hoolaha Pai Alanui,
A pela aku, a pela aku.
NA HANA BUKE A ME PAI NUPEPA.
Aia malaila e paiia nei na nupepa "Ka Makaainana" a me "Ke Kuokoa" namu.
E hookoia no na kauoha me ka hikiwawe a me eleu. iul 15-mhp