Ka Makaainana, Volume IV, Number 17, 21 October 1895 — "MALOO NA IWI I KA LA." [ARTICLE]

"MALOO NA IWI I KA LA."

I- « Ma ka halawai aua o ka Papa 1 Oia i ka auwiua la Poakolu iho la, ua hoike aku o Peresi(leua K&mika e hoio hoo:i)iiba aku aua oi'a no Nu Kilani i ka Poaha, a ua raaiJ«o oia e hiki hou mai iand i Deketnaba 12 ae. 0 keia T kēla huakai ana, a akou._ uo__ - ~ljo7 T" lioike kahiko ai, no ka i hoomoopopo i ke ano o ka hooi hpnaia ana o ke k&uawa* hooj poniipop.o ia wahi, ! malalo o kr Iwelawo.a hoopoa i'pono ona ko laila Aupmi PaualaMiu uo ka hof e~~ nui ko mnkou alolia noua, & o ke kitiu koe o na-waimaka. | E newn (>le no hoi oia ke hele j a nobo lo* > ; «u s a i ole no hoi Ma^m&Lnn—ā < na^āal I laia ma nei huakai imi naauao C f aua, o tuKii aaa uu kooa uku I Kuhina, a me ko ke Aupuni uku i aKU no hoi' kahi i kona mau | iilo kaahele. Uu eleu no ua i kaaka. Oktauno lā hoi nei e i ikeia nei o keia ano hana kokua j ia lakou E ole no nae hoi |h , 0.1.a u-a iwi oka oiaau ana i j kc -k-a.ua hookahuli a iue ke j kupuiuo koiera xho uei. j He lala no hoi kahi no ka I Oihana Ana aina i heo aku nti ! no Ara«|rika uuaiaio o nalilo'o Aiipuni, no k& hooauauao j ana-iaia iho ma ka ike lawe a ! hoopau ino a pelapela o'kakou ! nei, Ake pau ko laila ike iaia ! i ke omoia, ī)olo loa aku mo ko | Eoeluni ike, a na ka Oihana Ka- ' Iniama, me kf> kokuu pu ia akīi 1 no ka hoi.me na haawina o ka ! Papa 01 m , e kaaoa pu i ka uku ' ana i kotu\ māu lilo kauhele, : Nui no ka hoi ke kakakii aua. ! Ina o keia inau haua a uo ke ! au Moi", aohe o lakou nei piena | aku a koe mak A pieua nui [ wale ka hei lakou ik4 uia ae i ! k?. hoouuaia o na opio Hawaii 9 j noonaauaoia ma na aina e. Aka,

i \a ana )& " lakōo, a-Au- ekeiuu ae.be maikai wule no. I ; kela haU«wai aua uo oka Tiipa Oia a Kauiika, Peresideua, i kofke aku ai ao k?«a holo boaaiaba iwaho, ua heluhela ae oiu ho polapala na Kauka S«auiana {Dr. S«ru\aai\)j h* *Otelo E, a hoole ana ia kauka aole ilio nei keia uia'i i ulupa iho utn i kahi poe o ka lahui he uia'i k«iera Asia, aka } he ma*i koWra iuoino uo i like ok aku n hoi uie kela kupuiuo weliweli i»>a ia lua Asia- Haule puha hou no ka ; ke ona ho oua a ka Papa, ke pololei a oiaio hoi ks i-ei kau^u Ke ano pipilikia loa uei **ke Aupum maikai lon Ilawaii i ik« ai M luamuii ok* mn k<e**a

hewa lea o ku Sl e liio si ia kel& iiiau 01010 akKiwim i niea vvaHvi>l ole ao nii ewe a me im mamo » ua mika.uelo., No t]ua makahiki. a keu. u, ioiiiona a keu aku ky ais L»bi i hou. oia hoi, he 50 pa keuei-i hi-u iho i ko ke Aupuni Moi ai<.. a emi tnai hoi ua eh la o■■ khWaihona mai ka $300,000 a malalo iho <1 $50,000, me ku hookaumah* hi>u iho he $(»0,000 no na lilo o na pUi'liko* he lil'o oi ' akn uo \n, ii>*krb)ki _ ipamiīā ue 'ō liū 1.-lo ii-aou--; 110 no ka oluuia «Jii, oil.una koa, a nie kahi mi;u lilo e -.e o k< j ao noho'na Moi.

0 keia iho le n./o 'hui .-m hr.i- ) frroūE~rr'' Ai: | > u ōTTīū il^TToa"~l a Kiwiui i kukulu ni. a ke | Kuokoa hoi e uwe h'o-. Inulou ni&i j nei 110 ko kf. Ih* ui uu iin ol« i»k-i j Ke kuhiliewa o)e mal'on, hehoo ] kahi no hbna a ke Aupuni e ! hana ai, o ia uo p -ha hoi k<» J hoopii ae i na auhau « j . ?.nihrwahewa, a i ole hoi i*, ! aawi ae paha i laikini opiuoia. Hf- kuniqhana ka opiuinu e pr:>e ufi i >-p poo o ,'Ua 3r ea o keia au. Eia nae, aole a W. 0. Ka inika e holo «nn no ki i {\ ao no ka ln.na i AhT-rikr» : aia i Nu Zilani a me Aus»ifr>.l n, I a no ia uiau panalae i Berit i?)iu mai ka ma!amfclamM ana e unī aku ai, me k* ukr-lii i <iku ka e Alika Lopikann. JJjii hewahewa lo>\ ko makou — minaoiina i na kilnwai maka pueo o ke Kuokoa ma'£a>kciebwe, no ka ik'e ole ae ka o rta poe u anee alii" ua paa ko lakou Aupuui, no ka mea, Aupuiii „ia ua ">ke ole i ka poao a me ka e make aku ra-/a bc«i "iloko o ka ma-ke an% o na hplohōlona , uhane ole."- Ea, pili pono io oo ka Lei oa haa~ ■ palapala a ke Kilokoa i olelo * mai nei no k-oha a* ka aoao hapanui o ka lahui i mau huapal«pda e k.iha'kālum-a.- - ia aku ai a papahiia ae hoi e lakou eia ko lakou poe lae a pau : loa, a uo lakou aku hoi ka make e uwe ole ia ai. AiVwe, ino ka hoi 1 ~ Holo ka uiakau 6""lakou oei ; ma-ae i ka ikeia o na houilona kukui iluna o Puowaina| & j ke kualapa ma kua akh, he muu pule aeuei i hala, a ; "puoho a puiwa" ai likou, a mai lele nui i ka pali, h>a ■ opala lawe. A no in makioi n\i'i | no paha hoi i hoopioia a» ka a aha o ka ipukukui omao- j mao o ka Hale Dute, kn'] hoailoua pololei hoi no ntt moku j i ka nuku o ke awa, ko hoea mai' ' ī kā po, a ua uir«u u iunn pel i $0 elue pule, s ein piiba hoi '

j mau r-i He kru ako i.ikou ēi lliu ao bilahiii\ ole, Pi''liea :mi :ma 1 i lakou ke ao,a io p<.c o ke kai, no ka mea, ei.< no ke iiihee'o mli e nei ike akaku wale uo, Ole ke ia ae »kaku a hoea iu mui. Eia uap, o kahi iueti lea ioa, iiok*> o «eia wau j ion->. no ka h'»ea o na kipi, ! | ua i.nio hou li, iiiai >iei &ia U a j j Liiiu i.ui ka ua t ioc kipi ia ī j Boseto;us pei» ku b->ike a ke ! Kuiii-oila Ihnw.ii . Hu j iu> i>x>L ka_.£J*:a- O-ke- *«apuni -j ho/iiN: loj >-e (>ahr. hoi koe a I hiki i tia Moku Pupapa, nUila. ; h> wa aku pahi noi uouuei e : hoen 10 aii-.i ai i o k&kou nei. ! j Amve kn ] 3 we\ 1e ! j E'eu uo kb Oihaiu i j iuii n neii ana i ua hih.ia e p~e, o jka oi loa aku nue p;f ,l; .a hoi ona J ]>oe Poke p'.iiwuiwai a i>uhi op}- ! uiiui, A .Kiki j nhi iihe hoi i keia | ia, -ohe mea i hannia a i losa ae I e pi'i ai.-" :'.o kel:!> ī,ihiti h»p'>la ; ki;. LT'. j hnr ( p:iia oK& )ni B,:'Lr unu, ho ke ana i kekahi haole h;'.VK J .Vo' , j i k0 :i wa hiamoe a hof 1.-j.u, uki i $200 me rui .•! e h\)fph.v/i-> #0 makahiki, me ke aoi ne »-,o hui o ka i Aupmn r hooko f-.ku i ka hoo- • pii. A pehi'a aiu ka hoi iiM p'.e h; kū, ho;e anei h«a i?4-\uu e ho fn>; no elus

a oi akn r>aha ? Pthe« do id hoi'«--uane-i iakoi«_ e hoop;;rn ai. no khf* poe --waie no -nft i~kti paku o ke A'ipuiii, ke kuhi ! )€wa ole hoi k:i m<tkou k-.M,- ?tia. A e hev;:i ole no nae . paha hoi makou ko h.»o naoe ae, no keiiha mai la keia pv ,f /auaau a ano palaleha loa o na poo o ka Oihi;na Makī i, ine aole no lie kuniu ua pih ioa i ka oiwi, oia • hoi, he io, he iwi, a he koko i waena o na koo o ka poai "••Ua -'&pwh hor - makou ma keia. īdīi peln, e-a, e kal& mai, . ; ■ , , ■■;:"' iio hoi ko Percsideaa Kole hh'j'e ar<a mai 4 Ho iho ī.i.i k,i a kaa poi.o ~ae mawaliO o ka puka pt> o kahi noho o ko ks Alii Kohin -i Kalniaua no lioi i kōku.i ai e hook>Uu;li a kipak.ī. Eia uae, ua u\ul no bfti"le nna, a ma kahi hoi o ka n«munakaia i mai, nVū ua kokna I ana iaia. A i ka oHu-iu i»n& ae i ] hei o k )na pohua, lae k» olelola | • mai no ma ke e hoihoi ai ' i - 1 .*•..] [ iah* ? ra pnakiki uo wa e* kf»U j [ hou i kooa Ho a hoi y i)a. , j | Uh iu ikt 4 nni ki'in h?uin ko- i ■ kua a ia m<»a a l:ikou liei ma ne ® i hoino Ai ua waiho oia i kona 1 ; nn.iiao kue, ..k,„ o ke kokur ' ka iae* bo ] oko o ka vn. p* \

kia, li.'ā iio o kou £aeori ia ou.a i halawai me ka pilikia- He wahi maikf=i no t»ei i nr we]o mik&uele, oia hoi, aole m> k?t hanle. 01 \>> o kuhi, e hoo)*u\u aku i ke iao, a aole no hoi <'f> piiikia &oa o kahi,j> haawi ole ai hoi kahi i ke kok'ua. | ;īm.. I r;a o Peresidena Kole a | k .i; i 'kū lio 4 ua haawi oia i j '■\ t * ■ | *%a hooni&ikai sna, f. holo akd la j -:ne ue aDo lohak-ha. [ Ma ka hoe.'maipopo ana iho ] hoi i v::, olelo ko makon kilo-j--krloy --rzre- h'a i"s~ nu liof o keia j Eua oke poo'ka Ker 'br- ; iika, o iu ao ua ouli no k& "lele : ika pal;', pi-.v \m\n, aohe koe" | iie nei au o?-haa manei mua \ ih«-». polo.iei hoi ka ! makou koho ?:na. Owai ana o ; kako-i ka ;* ike aku, eia h*e, he 1 nookfihi fcea i Lalile | ka Peresiden=. kooa lio iho Ma ka akali aku tk> hoi paha e moepuu nona, o koua Anpum ! 110 ke pani, a he moalawa, moa | liane ulahiwa ioe ke kinaoa moa ) i panaiia hoi. me kb i» ula « me ka puu.?. pnkoa me lnw3, i,iaiJf» oia piikele, no ka mea. loaa k? mannlo a na hoi k& inaioa o na aaihipili. E like uo k& ho?. ;ao ka m&kou i oleio k>.Jiiko i'i no Wile Kake'a, pela no ia e loheloheia &'ai oei, eia nae, ua onou paakiki aku no ke Kalnhu Repubalika maiioiiu inoa no ka hookohuia mai i Kuhnia Nohu Hawaii ma | Wasmetona. m&i nei aohe oāa hoihoiia, no ka loihi loa o kona alelo e iike no me ko koaa muo, me Luaiii Kskina. I?)a no hoi paha o ka loihi wa'e no oke alelo, e aho no la hoi ia, aia hoi ua hele i ka loa a me ka laula o kons wah,i a pela okea iloko.

No :n haawiua kaeaahao i loaa i. na elele o ktia au oehao, ua iohpia na aku uel oia e ~ hoi m«i, e aho hoi ia oianaua ae o ka hoohala maniwa wale oia ' Bosetona a hoopiha ai i hū du- ■ pepa me na olelo opala ' puiu haalele loa. Eia ke \ aku nei e paiiiia aku ana oia e j Kiihina Huki, a e lilo ana hoi ' t *; | I ko Huki wahi ia|Luuakatvnvai > ! Kaapimi Kupa lVln mau iho ' la no paha hoi lakou nei h e j hooluaioleia ai a W* eie no kn ! i»ni hoohuiaiua o llukou ke noho ] inai ka jChabielo| o Amerika Hnipuia o Dl koniaha at\ | liooikaika uo pualikoa o | boik? ae i ko i koi;» J Iwa hoi, uia o keikuhi s--epu i ka Pup:, Oia j \i aku o Kauka \Veiso;ia (Way ; l ma k'" tcs!u\; leper, j o Kahhi, r?i ui»ko;\ <-'] ' kuhou ibo au* ' o m k ■*

hoi auanei eole, no ka mea, ma kela hnLiwai h.iib i ka Poako'u iho Ui, iia waihoia bku ua pala•l? a ' a ... _h.uQpij la i ke koōiite kankH q ka Papa, 0 kahi ku-. po ; )o aku £0 paha hoi ia, waiho loa akn % Mawaho ae o # na hana hanai ai n ka Ahahui Mae&w&lea Hawaii i pau iho i\ei, aole loa e hiki kt> oleloia &e ua pau ka pilikia iwaeaa oka leiiuiehu. Aia ka Kiukaako poe, aia Va lawaia ' ka hilīnai o ko lakoo ola, ua hiki , ole la lakou ke hooko aku ia l haaa, uo ka mea, aia ko kkou Wiiia iioko o ka palena ī papaia. oka poao iia ka Pape Ola ia poe e hānai. Pela iho ka hoi me ko Puuloa poe, kapu ka iawaiaaua, make liikou i kahi aaea e loaa ai oka ai; a ke loaa iioi kahi ai, | aohe i'a. Ua noonoo ole ka Papa Oia ia mea i ka wa i papa ai i ka iawaia ana, aole malaila wale, aka, ma kekahi mau wahi eae no &ahi. O kekahi kiimu o ka piiikia, aohe loaa o ka bipi ma īa mau v?ahi.' Noiaila, wahi mai s ko makou iohe» ua hoolohe oie ia. ka papa ana a ka Papa, a ua heloia no $ lawaia, i loaa ai hoi he inai e kohu pono iho ai o &ahi alaila, maaao ae ka poaopono a me ke ola. Laiau no paha ke Aupuni.