Ka Makaainana, Volume IV, Number 19, 4 November 1895 — Page 7
HONOLULU, OAHU, POAKAHI, NOVEMABA 4, 1895
kakau nei au i keia ia oe me ka hoike aku, ua miko i ka paakai hana aloha a ka Hawaii na kanaka o keia wahi, a no ka ono loa o ka makou mau mele i ko lakou mau puu ke moni, ua hoopaa aelike mai la kekahi haole waiwai o keia kulanakauhale ia makou no ka manawa o eono mahina e hoomaka ana i ka la 28 o Okatoba a e pau ana i ka la 28 o Aperila, 1896. Ua pau keia aelike mawaena o na aoao a elua, a maloko no hoi o keia aelike e hele ana makou ma na wahi like ole o Amerika nei, no ka uku he 80 keneta o kela a me keia dala e loaa ana ma kela a me keia wahi a makou e hana ai, a ke hiki makou i ke kulanakauhale o Wasinetona e haawi ana makou he ekolu la paani i mua o Peresidena Kalivilana, a e lulu lima pu hoi me ia, me ka hoike pu aku hoi ia oe e Hawaii aloha, he lahuikanaka oi kelakela o ka naauao a ko ke Akua lokomaikai i haawi mai ai. Aole wale no na hana maikai au e kuu lahui oiwi, aka, na kona aloha wale mai no, no ka mea, -he aloha ke Akua.
Nolaila, e ala e ka I, e hume i ka malo o ka manaolana e ka Mahi, e hawele i ko oukou mau puhaka me ka pahikaua o ka hauoli e ka Palena, e aahu iho i ka aahu o ka hoomanawanui e ka Palalaui. A e kuu lahui aloha, mai Hawaii a Kauai, e hauoli ka manaolana, e hoomanawanui i ka popilikia, e hoomau ma ka pule ana no ka pono o kou aina, ka lahui, a me ka nohoalii o Hawaii. E pule hooki ole no kou mau pono i lawe wale ia, e hui ua makua me na keiki ma keia hana me ka hoonani ana aku i ke Akua no kou aina hanau kou lahui, a me ka nohoalii o Hawaii. A oiai makou ma keia aina malihini, a imua o na kanaka naauao, na poe hoi na lakou e kau na kanawai o Amerika nei, ke kikeke nei makou i ko lakou, mau puuwai pakahi e hoihoi hou mai i ka pono o kuu lahui aloha, a pela ke Akua e aloha mai ai i ka lahui Hawaii, kona aina, a me kona nohoalii.
S.K. KAMAKAIA.
Kulanakauhale o Kanasasa,
Misouri, Sep. 24, 1895.
-
No ka piliwaiwai kipa, ua hoopaiia imua o ka Aha Apana i ka Poaha iho la o Misasa Paaluhi a me Kauhane he $50 pakahi me na koina.
Ua papa loa ia ka holoiia o na moku e ku nei iloko nei o ke awa me ka wai kai, a ke holoiia noi me ka wai maoli mai loko aku o na paipu me ka uku ole.
I ke kiaha rama mua, he koloa ka hoa like o ke kanaka; i ke kiaha elua, me he liona la e uwo ana; a i ke kiaha ekolu e pii mai ana a kauaheahe, ua like me ka puaa e eku ana iloko o ka lepo.
He wahi wahine paele uuku o ko ano mukeko ma Kapuukolo aenei, ke kumukula o na olelo pelapela. E na kaiko, pehea hoi keia? Ma na poe ki pa wale no ka e hopuhopu ai aole hoi ho he hopu ae i keia eepa?
NA PALAPALA
[Aole maluna iho o makou ke koikoi o na hala a me na hewa no na manao i hoopukaia malalo o keia poo, aka aia no maluna iho o na poe na lakou kakau mai.]
-
Ua Kapaeia ka Oiaio.
[Hoomauia.]
O kekahi mahele o kela puu dala i aieia aku ai no na hana hooulu waiwai a hoopomaikai i ka aina, a ma ia mea e loaa mai ai i kela a i keia kanaka ke kuonoono, na home nani, a pela aku i manaoia ai e puka ka lahui mai ka noho hune ana a hiki i ke kulana o ka lako; mailoko mai keia pomaikai o na dala i aieia aku ai, o ko ke Aupuni po maikai hoi o ke komo ana o ka lahui i ka aie ma ka uku panee, a o ka lua, o ke kau ana o ka auhau dute maluna o kela a me keia honua aina bipi, lio, kaa i loaa mai i ke kanaka mamuli o na dala ana i aie aku ai i ke Aupuni, a ke Aupuni i aie aku ai i na poe mea dala, a he nui aku no paha na pomaikai. Aka, o ka'u keia i hoomanao ai iloko o neia mau wehewehe kalaiaina naauao a ka Moi i Hoolaha akea ia no ka pomaikai o kona lahui a me ke Aupuni, eia nae, aole i hoao iki na kuhina, na alakai Aupuni i ko lakou ike kalaiaina, he kumu okoa ka lakou a me ka Ahaolelo i kukulu ai no ka hooulu a hoola lahui, oia hoi keia, e hoihoiia ka hooulu a hoola lahui ma ka hookomo ana mai o na limahana mai Asia mai, a mai na paemoku mai o ka Hema, a lu iho la i na anoano o kela o keia ano ma'i i ka lepo ou e Hawaii a ulu a lau kela a me keia ano ma'i maluna o ka lepo o Hawaii, a hookahi ka ulu pu ana me ke kalo, a me ka laiki a na Pake e kulapa mai nei i na aina mahakea o na poe mea aina nunui.
He nui na olelo hoonuinui a kekahi poe kalaiolelo e kue ana i keia kumuhana i manaoia e ka Moi no ke ola o kona lahui, a no na pomaikai o ke Aupuni ma na haiolelo akea ma Kau makapili a ma na wahi e ae a na poe hui malu e keakea ana a e hounuinui olelo ana i na poe haiki o ka noonoo, e olelo ana ina ka e aie ko Aupuni i na poe mea dala, alaila, e lilo ana ke Aupuni i ke kudalaia, a e pilikia ana na kanaka, a e kipakuia ana na kanaka i kuahiwi. He nui na olelo kualehelehe e hiolo ana mai na lehelehe mai o na poe kalaiolelo hoomakaulii aina a na hui malu e kila pao ana, e kaihi i ka nohoalii a me ko Aupuni i puuhonua no na hana haihai maluhia o ka oihana Karistiano, a Alapaki e painuu nei i ka hemolele, i ka maemae o ka oihana a na makua mikanele o lakou i lu iho ai i na hua awaawa o ka manao lili a hoino i na alii hanau o ka aina, a me kona lahui aloha.
Eia hou no keia mau manao ke hoopukaia mai nei a ke hooweliweliia mai nei no kakou, he haunaele a he kipi ma keia hope aku ke hoi ae ka Moi ma ka nohoalii i ku pono no ke Aupuni ma keia hope aku. Aka, e lawe anei kakou i keia mau hiohiona e hio nei me he aka la no na mea e hiki mai ana a no na kaua kuloko me ka weliweli i kokuaia e na poe manao inoino me ka lima ikaika, e ohumu malu ana e lawe i ke ola o ka Moiwahine a me ka hoonalowale ana i ke kuokoa o ko kakou aina? Aka, e manao ae kakou, o keia mau ekemu hoouluulu kipikipi a lakou, he hoike ana mai ia i ke ano inoino o ka lolo a me ka noonoo o kekahi poe i piha i ka manao ino, e hoopuka ana ma ke akea i na olelo eleele o na poe no lakou ka noonoo i paumaele i na manao haukae, e manao ana e powa i ke ola o na aliiaimoku a me ke ola o ka lahui Hawaii, a ka lahui e noho ekemu ole aku nei i na hana hookaumaha a na mikanele malalo o ke alakai ana a ko lakou kumukanawai a me na kanawai hookoikoi, e koikoi maoli mai ana i na kanaka Hawaii e haalele i ke aloha i ko lakou mau alii a me ko lakou aina hanau, a e kokua a pailani aku i na mikanele, e hoolilo ana i na Hawaii a i ka lakou mau mamo aku i poe holoi kalepa no na wahine a lakou, a no na bepe i hoohanau kamehai ia mai. Ke mau keia ano kulana ma keia hope aku, alaila, e hele loa aku ana kakou e kokoke i ka pahu hopu o ka hopena e nalo awiwi aku ai keia lahui, e like me ka mea i hookaulanaia, "aole e hala he kanalima makahiki, alaila, e pau ana keia lahui i ka make." He olelo oiaio keia a lakou e ike nei i na ouli o ka manawa e hiki mai ana maluna o ka lahui Hawaii, oiai, ke noho nanea nei kakou me ka hauli ole ae o ka noonoo, he hopena e hoea koke mai ana maluna o ka lahui, ke mau keia noho palaka ana o kakou, a ke mau ko kakou manao kuhihewa i na alakai lalau a na noe e kapa nei ia lakou he poe Karistiano a he poe aloha i keia lahui.
Eia iho ka papa hoonohonoho o ka hopena o keia lahui o keia mua aku i kohoia e nalo aku ai ka lahui e like me ka mea i hoikeia ma keia moolelo, i hiki i na poe heluhelu ke alawa a iko koke iho i ke ano o na mea e hoikeia aku noi, e hoomaka ana mai ka makahiki 1880 a hiki i ka makahiki 1952: -
1880. 47,508 4,023
1886. 43 482 4,023
1892. 39,459 4,023
1898. 35,435, 4,023
1904. 31,413 4,023
1910. 27,390 4,023
1916. 23,367 4,023
1922. 19,344 4,023
1928. 15,321 4,023
1934. 11,298 4,023
1940. 7,275 4,023
1946. 3,250 4,023
1952. ...... ......
[Aole i pau.]
-
HALEKUAI LAHUI KALAHIKI.
Helu 405, Alanui Moi, ma Waikiki aku o Alanui Nuuanu, ma ka aoao mauka, ke keena mua o ka "Hawaii Holomua."
Ma ia halekuai o na oiwi e loaa ai na anoi a me na paihi o na ano hou loa, e laa
Na Kalakoa, Na Keokeo,
Na Makalena, Na Kinamu,
Na Huluhulu, Na Lihilihi,
Na Kamaa o na Kane, Wahine me Keiki, a pela aku.
Oluolu no ke kuai ana. Aohe hewa ke kipa mai e ikemaka, a aohe no hoi he kunukunuia no ka hoikeike ana i na mea kuai.
M. PALAU, Luna Nui.
ok 14-tf
-
HUI KAMAA O NA POE
HANA.
POE KALEPA NUI A LIILII I NA
ANO KAMAA A PAU LOA.
Helu 516, Alanui Papu, ma Kauhale Hou o Burua.
Honolulu, P.H.
iul 15-tf
-
NO WAIANAE
O R. & L. CO.
MA NA POAONO A ME NA LA PULE.
E haalele no na Kaamahu ia Honolulu nei ma na hora 9:15 A.M. a me 1:45 P.M. Ke huli hoi mai, e hoea ana i Honolulu nei ma na hora 3:11 a me 5:26 P.M.
Ma na La Pule, e haalele ana ke Kaamahu ma ka hora 9:15A.M. E hoea hou mai ana i ka hora 5:26 P.M.
NA PALAPALA UKU PUNI:
Papa Ekahi, - - - - - - - $1 75
Papa Elua, - - - - - - - - - 1 25
F.C. SMITH,
Agena Ohua a Palapala Nui.
ok 21-tf
-
Kuai Emi Loa! Kuai Hoopau!!
Aia ma ka Halekuai o
KU KIMA;
Helu 411, Alanui Nuuanu, ma ka aoao ma Ewa a helu 59 maluna.
E hoomaka ana mai keia la aku no eha pule wale no.
Na Kalakoa o na waihooluu like ole, he emi loa.
Na Papa-mu nani, he 40 keneta no ka i-a.
Pela me ko na kane mau lole maikai. emi loa ke kumukuai.
Na paa lole kamalii, oluolu ka auhau.
E hele mai i ikemaka, aole lohe pepeiao.
ok 14-2mh
-
J K KAHOOKANO
LOIO a he Kokua ma ke Kanawai.
KEENA HANA: Alanui Kaahumanu,
Honolulu. jan 8, '94-1mk
-
E.M. NAKUINA.
KOMISINA O NA ALA LIILII A ME
NA PONO WAI.
Notari Lehulehu, a he Agena Haawi Palapala Ae Mare no Honolulu nei.
KEENA HANA: Helu 308, Alanui Kalepa. dk 3-1mk.