Ka Makaainana, Volume IV, Number 19, 4 November 1895 — PUALI PUHIOHE LAHUI Nui ke Ohohiaia ma na Wahi a Pau a Lakou e Hele la. [ARTICLE]

PUALI PUHIOHE LAHUI

Nui ke Ohohiaia ma na Wahi a Pau a Lakou e Hele la.

[Hoopau ana.J Eia na olelo a kekahi mau haole i kaapuni hoolohe mea kani: "Owai la o kein poe bana Oilimoa. Sousa, Marine ka bana o \Vasinetona),, a me ka bana Hawaii ka oi? l 7 vi oieloia o kela mau bana ekohi maluna ae o lakou na helu ekahi, aka, i ka hiki ana mai nei o ka Hawaiian Band, ua komo oia ma ka papa helu ekahi a ua ike makou iko lakou maikai. Aka, i keia manawa a makou e kam?. ilio nei, me he mea la, your band ka oi aku mamua o lakou "A ninau mai ouk<}•o, !, wahi a iakou y "pehea i oi ai oukou ? Eia: Aole i loheia ko lakou himeni ana maloko o na anaina puhiohe e like me ka oukou e hana nei i ka mea oiaio maloko o ka oukou mau pepa (music), nolaila, o oukou ka helu ekahi, pela ka makou ike oiaio maoli. Ua makepono ko makou hele &na mai nei, oiai, he mau haneri mile me ka nui o na Hlo ma \ ua like me ka Liberati olelo, aia makou ma ka papa ekahi o na inea kani, ka haole kaulana o ke ao nei ma" ke puhi oho koneta. E komo mai ana oia me makou ke hiki aku v Tekasa,' Nolaila, o ka himeni oiā kekahi'laau hana aloha i ko onei poe, a puni paha auanei ke ao no ia mea, eia no o Havvaii Imiloa ke lawe nei i ka hanoha-

qo o ko kskou aina makaftfeiiaje a na ke Aku& § k' kua mai ia kakpu. Ke hooikaike nei no e nui na oi ana raaraua o na ains\ puni ole o ka |oaua * &ei, ke ole na kuia. He maikai no makop a pm loa, a elua mea nia o Dan Kaleikoa, o kon;i nfai m&u no he rumeftika ma ke kiili f a ua oluolu iki i keia mau la; o John Aiu, oiā 'ko makou raea 1 papaia e ke kauka/oiai makou i Kikako a hiki mai la iaiiei nei, ua like me hoōkahi mahina a 01 konsi noho wale aoa no ke k'upono ole ka ke noho i keia oiua 0 makou a peu loa, oia mau do, Eia no makou i ka Paka «M, ua like me 7 a oi mile ke mai ke kulanakauhale mai, ma luna wale no makou o ke kaa uwila e iho mai ai a me ka i.oi ana, me kk aeia o oiakou e holo ka uku ole ma ke ka«oß:tt a Qft poo nui o ke alehao o Khnasasa nel. Ke hoomaka māi nei ka helelei o ka lau o na laau a me ka uhukiia o na mea keuu a hoihoi iloko o na liale auiaui, a ke hoomaka mal nei ke anu ke aīa ae o kakahiaka Eia no inakou īloko o ko makou kaa ahi kahi e noho ai # ai »na f na mda no a pau, Ile kaa ani maoli uo keia. He 40 ko

iiaKwu uui i'.oiio uel iiok'» o keia kaa a oi nku. Ke bana nei makou i keia mau po i ka Fire Work (hoolele uhi). Alinoa po o makon ilaila, nui aa mea a na maka e nana ai i na hana kaua o ka wa kahiko, oiai o Amerika Akau a me Amenka Hema e kaua ana, me na hwolele kao ahi o kela a nie keia ano i hiki ole ke hoomaopopo, a pela aku. Ua laki i'uakou i ka loaa ana

o na kapa mahaua manoanoa, iuau paleili manoanoa, inikilima no ka hele ana aku o keia laua aku, no ka mea, ke hoomaka mai nei ke auu. oka lilo no keia mau mea a uiakou i kuai ai, he $661 30, o ka aver:ga lilo 0 kela a me keia pule kokoke e $200 a oi. He nui no ka loaa, aka, nui no ka lilo. He $40 o ia ko makou lilo i kela a me keia pule no ke kaa o makou e noho nei, me elua kuke $12 50 110 ka pule, me na lilo iiilii e ae, oia hoi, kamai», a peJa aku. He $5 uo na pooleta e hoounaia nei i Honolulu 1 keia la aku la. 0 kau )eta a'u e kakau nei, o ia ka hope loa. Maiia o loaa hou lie manawa, e kBkau;hou- aku no au i leia nau. Pehea la ke ola kiuo o Lsai a kaua' 7 E haawi ike alohs nui loa ma na wawae o ka Lani Alii, a na ke Akua e kokua mai a e w<:he mai i kona mau pilikia ana poe maneo ino, lapuwale, hao wale, a pela aku. E haawi i ke aloha i ikh }>oe a pau ioa o Wasinetoiia Hale a m«3 Makipine Hale, a o oukou no a pau loa, koe hookahi ole, J. Aea. Kulanakauhale o Kanasasa, Misouri, Oi<. S, 1895.

I kuu Ka Maraaixaxa; Welina 'pu kaua: 'Ue loau pouo mai ii.a helu a pau o kau milimili o ka mahiuM o i'uh.i, a ua ike uo hoi i iu. enoai o kuu iina u*eau, He oiaio, m« kela leta mua akn nei a'u ia oe, e kuu Makaainana, uh hoike ><ku au e waihoohaaluluia aoa e makou na kaoaka o Kikako a me ka Baua Olelo E o onei. He oiaio, pela io no, A e like hoi me ka ? u mea i olelo aku ai ia oe, he laau hana ka makou j mau himeuiHawaii i ua kauaka j o keia kulauakauhale, pela io no,; Aole wale hoi i nei kulanak*>u ; hale, aka, i iia wahi no a pau a makou i kipa aku a\, Nolaila,; e kuu aloha, ko hoike uei au ia oe i oa iiiea ; $ uili aua i ka tuukoojniua ma ■ keia kulanakauhale. v | He elua pule a makou i pauui; ai u?a Liaekoua Paka AokaL'l • * mai Iul&i 20 a hiki i Aug.-ite 2, a! mamuli ka makoolai iuai: no o kekaM o uu koiki lalawui o keia kulanakauhale i fca inakou ; paani ana, ua hoopaa e mai la! piaia mnk-ui e p*ani w* v oaa| paka, mamua 3 ko wakon ! ana i kokahi poe waiw..

ae, m,;h.?pe iho r> kri pau aua o iia pule elu>v, Oiai makou e paahi ana ua ka Linekona Paka i ke ahiahi o ka Poakahi, lulai 20, a mahope iho o "ka pau ana o na leo niele oka mBhele mnn, ua lohe soko aku 1 a m-akou i kek ah Ile -> me na huaoleli Hawaii, i ka i ana m-ai—- <s Heaha la. ia i na keiki Hawaii !" E kuu Ka Makaainana, he oiaio, ua hoi kahahaia makou i ko makou lohe una i kekahi mapuna leo Hawaii i o'.li oiai, mai loko mai o ke anaina o na haole e nonoho ana iluna o na noho, a oiai ma feou e kaul-ono pono ana mn kahi o ka leo i pa-e mai ai, ua hoohakuiia mai ko makou puu wai me ka hauoli i ka ike ana aku in W. W. 11010 e hele mni ana me kona kokoolua.» o Mr. Kaiaka,-k-eiKī-a R v. Ciark, ka hunapule o Kawaiah 10 i na la 1 hala Ua lulu lima pu iho la makou a pau me ke oholiia nui no ia oiwi ou e Hawaii. A e like me kela lei gula i kiponaia iloko o kou puuwaii, e Ilawaii, o ,ke "aloha,'' pela i hekau iho ai ia haawiaa maluna o makou a

pau. Ua pale ae Lnakou i na epanao pili kalaiaiai mai ko makou man puuwai ae, a noho ali-i iho lu ke aloha o ke Akua iloko o makou ia inau muiiii* o ka lualai pu ana, a hiki i ka pau ana ona hana oia po. Ua Inlu linaa pu iho la mpk.ni, hui no Uoi kela, a hoi mai la makou no ko makou home. Ua hoomau aku la wakou i ka makou paani maloko o keia paka, a i kukuluia hoi ma kae o ka Loko o Mikikana, me ka piha mau i nu la u pau a makou e paani ai, koe ua la ua. A oiai, he elua manawa o makou e paani fti o ka la, i ka hora 3 p.m. a pau ika hcra t> p.m M a r»ai ka hB p.m. a p»u i ka hora 11 pm. Pela iho la makou i hana ai iloko ona pule raa kela paka, me ke ohohia aai ia e na kanaka.

A, o kuu Ka o kela bana Olelo E o 32 ka uui, a i hoi pia.Kikako nei he helu 1, ua.kauia lakou ina ka ole o Ladaua, ahe kakaiapola lupe ia noa e Hawaii pouoi, a'u e kaena iho ai, o 1 Hawaii no e ka oi. M Ke kakau nei au iloko p»o--noi o Suuny Side Paka nei, a malalo lioi o ka uialumaln o koua unu\ luu laau, kahi hoi a uiakou e ptuu\i uel i keia mauawa uo elua puU?. Ua hooaiKka ko uiakou pauui aua ma koia paka ik* lu | 3 o AugUe a h\ki i kn lu 9>- a oiai he hookuhi pule o m>,Vou 1 make uiukeia ai o paaui muuuei, a ma ku lu 10 v ae ua ku(vae la uiakou ma uo k* kulunukuuhale o Miliwauki, lio S0 mi3j.e ka kauiii Kikako aku uei. Haa!ele ia Kikuko nei hora 5.15 a.|ui. o ka hiki 1 Miliwaiiki i ka hora 11 15 oiū la no. | Oe hookahi pule a euakou i uoho

ilaila, a hoaumoe no iluna o ke kaa ahi iloso o ia pule holookoa, oiai, he kaa moe uo ko luakou o kn papa ekahi,»nH makou no i hoolimalin'a, he raaai koke, he rumi ai., a he mau keena moe i hookaawaleia no kela a ine keia, he kohu home maoli no nr> ka oiwi ka l&ko i na mea a pau e oluolu ai ke kino, A uoa kahi hoolulu o na kaa ahi i noho iho ai makou iloko o ko makou kaa. 0 keia kulanakauhale, he nani ka waiho ana inai oa o, a he uaiii no hoi na alaiu i me na uwapo uwai» a ,he ane oluolu niKikai no ka noho ana o keia wahi ia Kikako. E holo ana na kaa uwila malana o na usvapo uwai, oiai ka muliwai iloko loa o ke kulonakauhale, a eia no hoi

iloko o keia kulauakaukale lie mau hale haaa b'a nunui ai noho onrtia e Scblitz, Pbbst, a me Btatz. A mai a nei aku na omole bia e lioounaia nei i Hawaii nona kela in.oa tnawabo o ka: oenole —Milwpukee Beer t Ua makaikai noakou ia loko o keia iU6U. bale, a ua ike i ke ano o kahi e hanaia ai o ka bia me na lima hana he mau hanen ko lakou heluna. He okoa na poe hana i ka bia a awaawa, he okoa hoi na poe hana i ka oroole,ahe okoa n\ poe hoopiha, pela hoi me ka heloi ana a ke pani ana i ka umoki o ka omole, he o"koa na kapili iho i ka pepa mawaho o ka omole, a he okoa" hoi na poe nana holoi omole. He mau wahine kekahi iloko o kekahi o keia mau hana like ole, e iaa me ke kapili pepa ana mawaho o ka omole, pani ana 1 ka omole me ka umoki, ka übi ana i kela waha o ka omole me ka piula hinuhinn, a he nui wale aku o na ka.no me aa wahiae e hauu pu ana iloko o keia uiau hale hnun bia Uk hookipa ia makou e ka Luua Nui me ka maikai a jia hoomukaikaiia uo hoi ma kela a me keia keena liko ole» kahi o hanaia ai ka bia. Ua haawi wale ia mai no hoi ia makou e iuu e like me ko mafcou makemake, nka, uo <> ko makou makee i ka hanohano o ka oihana a me ka inoa aala ou, e ĪUwaii, ua lawe ae la nia kou malalo o rula keouimana no ka hanohauo o Hawaii alohaUa hana auikon i ka bana me ke ohohia nui ia ma keia kulaoakanhale a hiki 1 k<s b<ia lele ana aku i ka la 1£ o no Kikako aei, a eia uaakou ke psum «<?i maloko o §uau^' Park, i keiu uiau Ia # e hoopau ana hoi i ke kooua o ka makou hana maloko o keia Pa e pau ftiu\ i ka la 15 o Sep&teuiab*, a mai t\ei t\ku makou e liolo bou as īio ke kulanakauhale o Kanasasa 4 ejike ino pau ole & ko lakou oholiia ia makou # pe'a lakou i kono heu mai ai ia kou e holo bou aku Ilaila uo elua pnle, ke ole he mau kuia, A e kuu Ka *e

kāk;fu nei tu.i. i koin i;> oe ix»e ka hoike aku. uh ibho i s<a paakai hana aloha a ka Hawaii na ka naka o keia wahi, a uo ka ono loa o uiau uaele i ko lakon mau puu k« moni, uahoo paa aelike mai la kekahi haole waiwai o keia kulanakauhale ia makou no ka īnanawa o eono mahina e hooniaka ana i ka la 28 p-Ok.utoba a e pao ana i ka la 28 o Apenla, 1800. \Ja pua keia aelike mawaena-o na aoao u elua, a maloko no hoi o keia ae' iike e hele ana makou ma ua wahi like o)e o Amenka nei, no ka uku he 80 keneta o kela a me keia <lala e loaa ati8 f ma kela a me keia wahi a mnkou e hana ai, a ke hiki makou i ke knlaiia kauhale o Wasineton.-i e hniiwi aoa makou he ekolu lu paani i mua o Peresidena Khlivilana, a e lulu lima pu hoi jue u., me ka hoike pu aku hoi ia oe e Howaii aloha, he Jhhuikanaka oi kelakela o ka neauao a ko ke Akua lokomaikai i lw.awi mai ai, Aoie wale no na hana maikai au e kuu lahui oiwi, aka, in kona aloha wale mai no ; n< kn mea, - ti« aloha ke^Akua. e ka ī, e hum€ i ka malo o ka mana<tlana e ka Mah)j e hawele i ko oukou mau puhaka me ka pahikaua o ka hauoii e ka Palena, e aa'au iho i ka aahu oka hoonihuawanui e ka Palalaui. A e kuu lahui aloha, inai Hawaii ā Kauai, e hauoli ka manaolaiia, e iiooma nawanui i ka popilikia, e hoomau ma ka pnle ana no ka pono o kou aina, ka lalmi, a mē ka nohoalii o Hewaii'' E pulie hooki ole no kou mau poho i lawe walo iay e hui na makua me na keiki ma keia hatiā me&a hoona ii ana aku \ ko Akua no kdu hauau, kou 1 ihur, ame ka nehoalii o Hawnii. A oiai makou ma keia aina mMihini, a imua o nā kanaka naA-uao, nrf poe hoi na lakou e kau na kanawai o Amerika nei, ke kikeke nei makou i ko lakou man piiuwai pakahi e 'Hoihoi Kou mai i ka pono o kuu lahui aloha, a pela ke Akua e aloha mai ai i ka Jahui Hawaii, kona aina, a me kona nohoalii, ; S. K. KAMAKAIA. Kulanakauhale o Kanasasa, Misouri, Sept 24, 1895. No ka piliwaiwai kipa, ua hoopaiia imua o ka Aha Apana i ka Poaha iho la o Misasa Paaluhi a me Kauhane he fSG pakahi me na koina, * Ūa papa loa ia ka holoiia ona moku e ku nei iloko nei oke awa nve ;ka wai kai, a ke holoiia nei me ka wai maoli mai loko aku o na paipu me ka uku ele, I ke kiaha raraa mua, he koloa ka hoa like o ke kanaka; i fce kiaha elua, me he liona la e uwo ana; a i ke kiaha ekolu e pii mai ana a kauaheahe, ua like me ka puaa e eku ana iloko o ka lepo. He wabi wahine paele uuku o ke ano mukeko ma Kapuukolo aeuei, ke kumukula o na olelo pelapela. E na kniko, pehea hoi keia ? Mh na poe ki pa wale n0 ks e hopuhopu ai aole hoi he he hopu ae i kei» eepa ?