Ka Makaainana, Volume IV, Number 19, 4 November 1895 — KELA A ME KEIA. [ARTICLE]

KELA A ME KEIA.

\ keia U ka Warim"i inai na Paualanu Hema mai e ,ku ai. Aia -k&/ i kn La Pate;la 17 asn»i, e weheia ai ka luakf!ii 0 Kawaiahao. He 315 Pake a me 90 Kepani » ka mokumahn Kiua i lawe aku ai i ka Poakolu iho ln. He $30,000 oua boua oke Aupuni ka i lilo aku i ke kuaiia i Kapalakiko. Iloko paha o hookahi mahina e paa pau loa ai ka liale holoi kou makai o Iwilei. Ua hoopaneeia mai ka heihei kaa hehiwawae mai ka Poaono nei a keia Poaono iho I keia kakahiaka, hora 10, e iioho ai ke kau hookolokolo kiure 0 ka Aha Kaapuni. Ke hoopoluluhi mai ne-i na ao i keia kakahiaka, me ka heielei wahi Kilihune ua pu 00 - Eia do ke waiho noi me ka oawaliwali 0 Lunakannwai Kaa puni Waikina, aole i oluolu ae. Ua hooholo ka Ahaolelo Sena te o Berazila # huikalai;; o h.-;' merala Melo a me koua poe ukali a pau. Eiwa poe mai lep< ra i laweia 1 P u * e 1 hala v a eia nuPke hoomaluia nei ma ka Haleeaai 0 Kalihi. La 15 aenei e ku mai ai ka mokumahu Aaeluuaa mai Pota lana, Oregona, a kakae loa aku no Kina a me lokoha^a. Mai poiua lho hoi i ka heluhelu waie ae no ika olelo hoolaha a kekahi Pake kauka e oili aku nei ma keia helu. Mamuli 0 ke omaimai 0 ke Kanikela la'paua maanei, aole he launa ike piltojhana e malamaia ana 1 keia la. He olai ka i hoouaue e ae ia Hilo i ka hora 2 p. m. o ka Poalima, Okatoba 25, aole nae he mahuahua loa. I hookahi no ka puka aua o ka pane, oka pau no ia: Ika hana ole no paba a nui ka lanahu. Kamalii no hoi pakolekole ! He holoholo! mpkupea ka. mea e ike mau ia nei maloko o ke awa i keia la iho la, a e-lilo aku ana paha i mea ohohi%*uui. ia e ka lehulehu. E malamaia ana he mau lealea heihei, a pela aku, ma Ka hului, Maui, ma ka la 16 o keia mahina, la hanau o ka Moi KaKalakaua i make. Ua waiho ae o M. Laisona he noi imua o ka Aha Kiekie e hoo kohuia mai oia i lunahoopouopono no ka waiwai 0 kana keiki i make* Samuela Luisona. Ma ka mokumahu Kopatika e ku mai ana i ka Poakolu iho mai Kina mai £ holo aku no Ka palakiko e holo aku ai 0 Haki puu no Wasiu£toua. E kukuluia aku ana i mau halekula haole ma Wainiha, Kauai, a me Hawaii. Eia ka'Papa Hoona\uao ke hoolaha nei no na kohokoho. Nui ke emi 0 na lole 0 ka halekuai lole o Siui Loi ma ka hooinaka aua 0 ke kuai hotmi i ka Poaono nei, Hauoli loa no hoi oia i ka j)iha i na poe ake kuai lole.

N<> ka h.u', mis> o Hīki:-u 1 ko. kabi bipi wain « me ka ainmuli paha o ka pi ui iuMLia, ua kopi niai ka Ahn Apann i«ia he $20 1 ka Poaono »f-i. Ua h'io k. 4 i L'i Pule ma ka apnna o Hana ī uaee ole, he- U heno no ia no dh poe kumakahidi t.' i'i' lai!» luahiko. He īke aku iH' nu mukai, u« , U-nkehe papa aku Ua hala hoi ka Beiiii>etoab no Hilo, a uia ke Kuokoa n"r»o hoi eia iloko nei o Kou kalu i mo-ku ni, a i ka Poaono nei ka i hoea aku ai i Hilo,- Pehea hoi keia? Maloko o ka hiMkir\i o Kau makapili i ka'po nei kela ksh? - uapule kaulan» i ka oia o R->v. C H lakamuna, kahi i huioielo hoohuUhuli ai i>nua o kekahi anaiiih nui o tia IL»waii wale uo, L'a hookiekieia ae'..i o- L io J. A. M;guna i LuiK.kMiawni Ka»>pti]ii k;.hi o Lu-na ain - wai H, Ē Kup* e liM ana i Kuhiu no ko na A2ll n E. 1 ke 1 & ia e not)o luhi ai oia i kanu jo ka Aha Kiure. Maiuna mai okp kīimnahu i boiuo i« .uai ai mu Waianae mai ao e 01rhr E n<» k:i Haukipila ns muli o k ke ku o kona limn kau ii i;. iho ; oiai oia e'kiki manu an,» i ne iiinei. Ua aeia ke noi a Re\\ Makua Conor. di e haaiole i ke kiihua ma'i le.pera 0 KLaiaup'-.pa,- M«»]o kai, a lioi uai, e k>< P-p.. O! . 0 na wahi opeope .k.upom> wale no kana e !4we m*i, n e pv]lvi kukaepele ia.

Ein ke h-oohaiiaia iU!-luko 0 ka Halep-ai Kekake kekaai mikini hoonoh'. bu-i hou i ik<> in;ih ole ia m* Huwaii nei LTa ni ka Holo o ki ; h;-ina nn \ n ke.':i mikini mum ua Ona keik[ aoe.noho hua elima. U» kain hewa aku kn pu r i fela a keAa'-v. kor e ki-ii i k<kahawai oNuuauii i ka Poiiiua īho r \a\ oiai oia e mihkaa wale aaa 110 i ke kiuo a h-.ou aku la ka po<a. Laki loh, aoie he toea i f> o uo. Ua iiku <uawubo oMa kaweii'ka (iioKUtuaDu Kum iivai uei aku )ka po Po ikolu aei, uae ) ku īiaiia e īike eue ka hoike & ■ ui» ;QUpē.pa aamu e ia we aku i kekahi heluua Pake e manao ana e holo no na, E iiuii hoi tuai ana pahi f V V AkepoKh uaa k* Ausetera lia ke. oie oia e uaWaHwali. A pela pu uo hoi ~-tu* C W Akepoka, ka mea nana ke koi pobo 1 ke Aupuui no ke kiai pooo au« 1 Jka laun ko. poho. Ke hoolala uei kekahi poe ha ole no ka ipalannaa o'oa, lealea heihei ,!io m<» Kapiolaui P >ka i ka !a 1 aēnei o IB9G Ke hooinaKa uei ke kakoluiele aua o kekahi uun; iio uo ke komo aua iloko o ua lea'ea o ia la. ī ks po PoH'li'Ua 'iho !a, uia hope iho ka o ka par apa " ka iuu aua o keka'ni p< e aia Pt o ulai alauiii Nuuauu, ua uiu ae he iiakaka mawaeua o kokahi kau-e a me kaua wah in\ a ua rokeia ka wahlne i kh pepeiii a eha. W»»hi a k.«» lu-k'ii lohe maii uo ka uooi ka o jvu wahiue u?e kekahi nie^

Akahi n-') * nuiopnpn • ae la ie nVak i>v 't 6i'a ae k*i i>i J. N. K Keok 'ka hoeuli »* k.i Kr:okoa i keia manawa, f< K uihi no pnliii- feft hele'na i kji uk i <» Pana." 6ka makamiika, o pa auanei i ka pohaku. Pakele mai iii kr. mokupw» Lnuni Pifte, iaia i hoao ai e hoopuka m*i HniiAmanlu, Kauat7'a hoU) uku tio Kai'ai-ikikn ) ka Lk Pul* i h,nla, E ole o Kimo M»ki i luuwi aku i na kokua «ua, pukt-ie ai lOai kau i kula. Ua hala aku no Hilu i kn Poaha lu-i ka Bemnetoua. Auu kau aku uimluu» oua im ka hoo hah- aaa i kekahi mau la ma Hilo" Kuhina' AwnKa me kaua wahiue. E li»li aua he umikumauaalinm m.Mi' ],i j ka Boniuetou3 ma 11iī-> mamua o ka huli hoi ana mai. Aoie i aeia ke noi a ke Kumu poo o ko kula o Puui'hun e ho>pauia ka hoomuai* a i> ;i oka \v;ii v inu oua hau.'ii'»n:i kana kula o k:i Papa Ola. A u **<? uoi h<ti a kekahi >v<ihine ha;>'r o pj!i ana uo k na ueia mai e hoi i Molokui e'neho ai iwaeua o mu'i lepera, ua haoleia uo, .

Ma ke ku ana <n-*i •• ki Malulaui y i ka Poalima iho J»* f na hua -u:-i jfj. ka lono no 01 :)ouia ana o w<.hine Kil'pnh o Pahh!a e k'kaii kai>e sviiipati 0 1 iila no, i k?> Po.ikolu iho la. 1 ka ike o ka hou pahi r kahe mai o koko, ua holo 1« oia a na'owale i ke kuahiwi.

He Pake mai Kauai mai ka i ! oike ae uo kona pilikia me Kuna w&hine a me ka kua mau k'eiki i ka ua mea o ka pololi. k< le he loaa oka ha;ia i»ia, 110 t;a me:,, he kue loa k>i aapanui o koua lahyi iai*. Ua.kauohaia aku oia * e he!e i ka Ahahui Manawalea a na Pake.

.Ua ae iho nei ka Alui Kiekie i k« hoopii a Madame E G Taruao o Paris,a kue i na luuahooko knnoha o ka waiwni o ke Kauka Piiani (G:po P Tronsseau), 110 ka haina o $27,331 16 no kekahi aelike i hanaia mawaeaa o ka mea hoopii a me ki mea i make niknaua o ko laua hookaawaleia i-nn. He hihia ken i laweia uaai ka Aha Kaapuui mai, Ua holoia e Nika lakeaoua i ka Poabu iho la mai Houolula aku uei a hiki i Ewa a aoi mai, iioko o ekolu hora uie elua nii nute -ma kua hehihehi wawae. A, oiai, he elua wale no miuuie ka paswa 6 ka manawa i kaupaleua ia mai ai © koua hoa'l >ha, nolaila, ua kweia aku la oia a hoohaiou kope i kahi o Hanale Nolete. Eeo una kela mauawa hoio i kekahi o ko maiou mau liuiahaun, oiai, eia oia ke hoomaamaa mau uei i ka ikaika kapmi o kom* mau w&wa^.

Ma ka po o ta 31 o Okatoba ilio la, ua.kele aku o J Kapah e lioonniaiiauH i iio nona e hoi ai ilhio o MoHual.ua ia F ivaraika, ka haole uoua k< kahi mau kaa bi»Birt e holo nei i Moauaha, a ioan mai la. A ma k>\hi o koua • >oi po*oM i kōna wu\i ua Uek Hkit \w ok"V iuti ā 6t.il , kau ae la m»\ k> )w n "hov>uiaka aku la o holouui hookui ke kaa o kekuhi uia ka huiua o ua Nua i:ra a nje Moi a huli pu aku !i ke kaa. Ua hopuia •»i Aj.no kii oua a hoop.;ii& iiuua o k. Aha Ap.ina i ka Poaliuia nei he > uh poiao o fcns kaa ua h oopoifopouoi a luawaho.

E heluhelu iho i ka C E Wili. ama ..& Keiki olelo hoolaha e oili aku la ma keia h/-ln. Parke)e kekuai wa'it koiki Pukiki o p,iba ri3afcahiki mai pi;> eke kaU hapaumi uia ala uui heritaaiii i kakahiaka Poa kolu iho !a. E hele īnalie aiia no na hoki a hookui ai ke kaa me ke kf-iki a hina ilalo, a loauiua o ka hoomnka ana aku o ke kaa e a'e naaluna ona, ua paa koke iho la ko peleki a' pakele ko keiki. '

Aia raa ka mokuama o Colo. rado, Aiuerika liuipuia, kekahi haole e kaulana - mai nei no ka lona ana iaia o kekahi haawina kupaiana'ha oia lioi, ka hiki ana iaia ke )la ina ma'i 1010, oopa, mak i , a pelu aku. Ua nui na poe . \ olaia eia a ua lilo i ui«a kahaha loa ia. Wahi a kahi oleloia, he elua uiakahiki aenei i hala, ua hele aku oia iloko 6ka waouīihele e hookeai ai ro kanah" la ame kanaha po, a iloko oia mauawa loihi ana i noliō ai me tca hookeai ua loaa mai la iaia kela haawina o'ka hoola ana ins poe m?/i. 0 kaua huaolelo wale no, C 'E manaoio mai a e hoolaia no oe '- Kupai anaha maoli keia kauaka.