Ka Makaainana, Volume IV, Number 23, 2 December 1895 — Page 4
4 HONOLULU, OAHU, POAKAHI, DEKEMABA 2, 1895.
KA MAKAAINANA,
HE NUPEPA OILI PULE.
-
W.H. KAPU,
Ona, Luna Nui a Lunahooponopono.
Wahi noho, ma Honolulu.
F.J. TESTA (Hoke),
Puuku.
Me ka puuku wale no na hookaa dala kua, aole i kahi mea e ae.
KEENA. Helu 327, Alanui Moi, kokoke i Aanui Konia.
-
UKU O KA NUPEPA.
No Ekolu Malama - $.50
No Eono Malama - - 1.00
No Hookahi Makahiki - - 2.00
-
POAKAHI, DEKEMABA 2, 1895.
-
OWAI, a i ole ia, auhea na alakai a ka lahui? wahi a ka ninau a ka Leo o ka Lahui he wa i hala a e . Hiki ole ia makou ke pane, ua oolea loa mai la nei ninau. Aia no ka makou haina i ka ka lahui e hooholo ai
-
ONI mau no na koi poho a ko Beritan ia poe, a ua lilo hoi ia mau koi i mea na k e Aupuni e noonoo nui ai ma ka hapuku ana i na ano opala a pau, i loaa ai paha hoi he hookanaaho a na a he wahi paha e pakele ai. E uku ana, aohe ia e hala.
-
UA lilo i mea hoohauoli mau ia makou, i kela a me keia helu mua o ka malama, ka hoike ana aku he oia mau no ka maikai o ke ola kino o ke Aliiaimoku. A e like hoi me ia maikai mau o kona ola, pela mau no hoi kakou e hopohopo ole ai nona.
-
MAI no ko makou poe makamaka heluhelu a hoopoina i ke kilohi ae i ka m akou mau r ula e hoolaha aku nei no keia makahiki ae o keia nupepa. Ke ike pono, alaila, e hoomaopopo lea iho e hooko pololei ia aku ana e like me ia mau rula, a a ole loa he alo a he paweo ana ae e pakele. Ua makemake hoi makou i na poe lawe a pau e hana pololei mai ia makou, e like la hoi me makou ma ko makou aoao aku a ku no nae i ka hoka.
-
INA o ka hookaawale loa ka mea i manaoia no na poe i loaa i ka mai lepera, alaila, ma ko makou manao ana aohe waiwai nui e loaa mai ana mamuli o ka huakai hapalua makahiki mau a ka Papa Ola i ke Kahua Mai Lepera. Mawaho ae hoi o na pomaikai i manaoia e loaa mai ana mamuli o keia hui a launa pu ana, eia ke lilo loa aku nei ia mau huakai i mea hoikeike i na poe malihini, e hoohalike ana paha hoi i kela poe me he mau holoholona la i kupono no ka hoikeike a makaikaiia, a ua lilo hoi ka pomaikai i manaoia i mea ole.
HAKINA HOU NO KA PUU.
-
Ua manaolana hoi makou e pau loa m ai ana na pio kalaiaina i koe i ka huikalaia, eia ka auanei hoi e hakina hou ana no ka wahi ana o ka puu pepa, a i ole ia, o ka hoohee ana i na pohaku o ka papakonane He ehiku poe i hemo mai i ka Poaha iho la, elima Hawaii a me elua haole, a koe aku la hoi he ewalu poe i koe, elima Hawaii a me ekolu haole.
O ka pau loa no ka makou i manaolana ai, aka nae hoi, ua hakina mai la no hoi ia la kou ma ae, a e aho no hoi ia mamua ae o ka ole loa. He hoike keia no ka manao maikai o ko ke Aupuni aoao, ai hewa wale no i ka pahu pu ana. O kekahi no hoi, ua ko ka iini o ka aoao hookuu, ma ke ano hapa, a ua ahona no hoi ia mamua ae o ka nele loa; a o ka aoao hoi e kue ana i ka hookuuia, ua puhili a ku i ka hoka, a me he la no hoi ua makau loa ia poai. Heaha la ka lakou i makau ai?
Eia nae hoi, ma ka aoao o na poe i hemo mai, aohe a makou olelo ana, ua hemo mai la hoi lakou, a ua koe mai no nae hoi me makou ka makou i olelo mua ai no ka hoolaulea aku. Aka, no makou iho no nae hoi, ke haawi aku nei KA MAKAAINANA i na ma halo ana i ke Aupuni no ka mea i hanaia i kela poe pio i hemo mai la a loaa hou ia lakou ka noho'na lanakila mawaho nei me ko lakou mau ohana.
-
NA HANA N O KA HUIKALA.
-
Ke lawe mai nei makou i ke ano o ka huikalaia ana o na pio ehiku i hemo mai ai i ka Poaha nei i mea na makou e kuekaa ae ai i ke ano o na mea i hanaia. Iloko o ka ikaika o ka ka lehulehu mau palapala hoopii, i kokuaia hoi e kekahi mau ahahui a me na nupepa, ua hoike mai ko ke Aupuni aoao aole i pau ko lakou hopo, weli a makau ana i na pio kalaiaina kakaikahi i koe, me ka manaoia paha hoi ina e pau loa mai ana ia poe i ka hemo i ka wa hookahi, e ala hou ae ana no he hoohaunaele ana e hookahulihia i ke Aupuni i ku ae mamuli no o ke kipi. Ina pela io ka mea i manaoia, aohe olalau aku a koe mai.
He kumu kupono no e haohao ai no ko ke Aupuni kumu o ka hookuu ana mai i na haole elua, he mau kanaka Be ritania laua ma ka hanau ana, a hookoeia aku na haole ekolu, he poe kanaka Ame r ika l akou a pau. I ka hoomaopopo iho, me he la o na kokoia ana paha hoi ia o ke au o ka manawa e kamoe nei no ka pahuhopu o ka pono, ke loaa io hoi ka pono , ma ko ka lahui aoao, a ina hoi, ua kuhihewa makou, alaila, na ke au no auanei hoi o ka manawa e hoike mai i ka puana a ka moe.
Ma kekahi aoao ae hoi, ua makemake ke Aupuni e noi maoli ae no na poe pio no ko lakou huikalaia ma ke kakau palapala ana, e like hoi me ia i hanaia iho nei e kekahi o na poe i hemo, he mea hoi i hana ole ia mamua aku nei. Eia nae, ua hemo mai kahi poe i hana pela, a ua hemo ole mai hoi kahi. Kupaianaha no! O ke ano paha hoi o keia i ka makou koho aku, he hookikina maoli a ku no i na poe noho inea o ke alanui ia e hana ai, ma ka mihi maoli ana aku, e loaa ai o ka huikalaia. Ina he hana ehaeha ia i kahi poe, e pono ia poe e noho malie; aka, ina ua hiki ia hana ehaeha ke uumiia, alaila, e hana aku no i mea e hemo ai. E hewa anei hoi ia? Ua oleloia - "E kokua no ke Akua i na poe e kokua ana ia lakou iho." Ae, pela io no. Ina ua hiki ole i kahi ke hana i mea nona e hemo ai, alaila, ua hala ole na hooikaika ana a na hoa mawaho nei; aka hoi, ina no e hana a hemo ole, alaila, ua hewa ole no ia mea, no ka mea, ua hoao a ua puhili hoi ka manaolana, e like me kahi poe pio i koe a e paa nui mai nei no.
Lehulehu wale na lono liko ole e lu hele ia nei no ke kumu o ke koena aku i koe i hemo ole mai ai, eia nae, ua hiki ole loa ia makou ke hilinai aku ia mau lauahea wale ana. O ka makou nae hoi e hoomaopopo nei, he mau uluhaku paakai nui ka kekahi poe o waho nei i alapoho ai, ma ke kakauinoa ana i na palapala hoopii, ua hoohokaia mai nae hoi lakou mamuli o ke ko hapa ana o ka mea i anoiia, o ka hemo mai no a pau loa, aohe mea hookahi e koe aku. A mamuli hoi o na hoopaakiki ana a kekahi poe pio maloko, ua hoopuhiliia no ua manao la i anoi nui ia, o ko lakou hemo mai a pau loa. O ka oi loa aku nae pana hoi o keia mau hana ano hoopuhili, o ia ka mea i hoikeia aku e kekahi mea i na poe ia lakou ke kuleana huikala o keia au, ua kakauinoa ka ka hapanui i na palapala hoopii me ka manao ina e hemo mai kela poe pio (o na haole paha ka i manaoia), aole lakou e aeia e noho iho maanei, aka, e kipaku ia lakou mawaho aku o na pale na a me na kaiaulu o Hawaii nei.
No keaha hoi keia k ipaku ? Heaha la ka lakou eha i koe? Aole anei hoi ua lawa ko lakou kipakuia ana maloko o kahi paa, a aole no anei hoi i lawa ko lakou eha ana malaila? I ko makou koho iho, he mau olelo kahamaha wale aku no paha hoi nei. Ua hui a ua launa kamakamailio pu makou me kekahi o kela poe i kakauinoa ai, a ua hoikeia mai aole loa pela ka mea i manaoia a i makemakeia, a aole loa no hoi pela ka mea i iiniia. Me he la ka hoi ua makau ka hoa'loha i ka hoa'loha, a o ke kaawale loa aku ka mea pono. Ina ka pela ka mea i manaoia, aole loa kekahi o ia poe e ae iki e kakauinoa, Pela io no, no ka mea, owai no hoi ke kakauinoa malalo o ia kumu e kipaku loa aku ka i na hoa i noho e hoomanawanui i na inea o na hana kapulu a kamalii i lawelawe lalau ai malalo o ke alakai lalau ia. E kipaku ka! Aole loa o makou hilinai iki ua komo ia mea iloko o na noonoo ana o na poe i kakauinoa. E kipaku hoi no keaha? Aohe a lakou makau ana i koe i kela poe i noho pio, oiai, he poe hoa'loha wale no, a pela iho la ka e hana aku ai ka hoa'loha i ka hoa'loha a no ka hoa'loha. Ua lawa kakou no nei wa.
-
"MALOO NA IWI I KA LA."
-
Mahope iho nei o ka ike ana o ka ohua palemo oili alaula, ka Pi Ki Adavataisa, aohe i ko kona iini no ka huikala ole ia o na pio kalaiaina, ua loli ae nei kona alelo a olelo ae la aohe no e hewa ke hookuuia na poe i koe i keia la, mamua ae hoi o ka waiho ana aku a no kahi wa mahope aku. O ka pono ia, e ka hoahanau namu, a e lululima pu hoi kakou m a ia manao hookahi.
-
Aohe ia he mea hewa o ka hoihoi mai o ke kaunu ana a i "hookahi wai o ka like" ma ia kumuhana. A pehea hoi ke Kuokoa? E huikalaia na pio a pau loa, o ka makou pule mau ia, a o ka makou noke iho la no hoi ia, e kikeke ai i ka waihona o ke aloha, ina hoi he waihona kahi iloko o na puuwai o na poe ia lakou ka mana, a hiki i ka hemo pau loa ana mai o na poe pio i koe aku.
-
Ua lilo ka Ahahui Paahana a Hoolako o na Poe Mahiko i mea no ke au i hala. I keia mau la iho la i malamaia ai ka halawai makahiki mau. Ua pau ka ahahui kahiko, a ua kukuluia ae he ahahui hou maluna o kona opala i lu mokaki ia aku la, a ua kapaia ae o ka Ahahui o na Poe Mahiai Hawaii. Aohe mau hana pili kalaiaina a keia ahahui hou e like la me ka