Ka Makaainana, Volume IV, Number 25, 16 December 1895 — Page 1

Page PDF (922.37 KB)

Ka Makaainana.
BUKE IV - Ano Hou. Honolulu, Oahu, Dekemaba 16, 1895. HELU 25

HALA MA KELA AO.
-
Imi Aku la i ke Ala Polikua-a-Kane Mai Nei Ao.
MRS ELIZABETH MEEK CRABBE.

                    Aumoe o ka po Poakahi i hala i aili ae ai hoi ke aho hope loa o Peke Papai, wahine a H G. Papai, ma ko laua wahi noho mauka o Peleula, mamuli o ka nawaliwali o ka puuwai a hooki okoa mai kana hana, mahope o ka waiho mai ana no kahi wa loihi i hala ae. Ua piha iaia ke 54 makahiki, 5 malama a me 29 la ma ke ola ana ma nei ao hopokole aho. Oia ke kaikamahine hookahi i koe a Kapena Keoni Miki a pau loa aku la hoi ia ohana, a ola nae hoi i ka Peke mau keiki a me na moopuna lehulehu. Auwina la Poalua ae i maneleia aku ai kona kino wailua a nalo pu me na makua a me na hoahanau i hala mua i ka make ma ka pa ilina Ewa o uka o Maemae, malalo o na lawelawe haipule ana a ka Rev. H.H. Paleka. Ua lehulehu no na poe i ukali aku ma kana huakai hope. O ke kane, na keiki ekolu (elua kane a me hookahi wahine) a me ua moopuna, a pela ae no hoi me ka ohana, ia e noho u aku nei nona Aloha no ia makuahine Hawaii.

RICHARD FREDERICK BICKERTON.

                    No kahi wa i hala ae ka waiho ma'i ana o ka mea nona ka inoa maluna ae, oia o Beketona ia kakou, ke Kokua Lunakanawai Kiekie Mua. Ua ano oluolu iki ae hoi oia, a iho mai la no kona keena no hookahi wale no la, a waiho hou ana oia ma kona wahi moe a hiki i ke aili loa ana o kona aho i ka hora 10:45 o ka po Poalua iho la. He haole oia i aloha i kona aina hookama, a noho loa ianei a waiho iho la i na iwi. He numonia kona ma'i i make ai.
                    Ma kona hanauia ana, he kanaka Pelekane oia, a ma Greenwich, Ladana, i ike mua loa ai oia i ka malamalama o keia ao mauleule i ka malama o Aperila, 1844. A nolaila, ua piha iaia na makahiki he 51 a make iho la oia. Na kona poohina koke ana ka mea e kuhihewaia ai ua aoo loa oia. I ka wa opiopio loa no, hiki oia a me kona mau makua i Auseteralia, a iloko o 1863, haalele oia ia Melebona me kekahi hui keaka, a mahope o ka hele ana ma na paemoku lehulehu o ka Pakipika nei, ua hoohiki loa oia i Victoria, Beritania Kolumebia, kahi ana i noho ai no kahi manawa. He puni nana na ano hana keaka a pau, a e ike mau ia no oia ma na aha keaka a pau e haawiia ana maanei. Mai laila mai oia i hoea mai ai ianei iloko o 1864. Oiai oia maanei, ua kamaaina oia me W.L. Kerina, a mai iaia mai i loaa ai kana hana ma ka mahiko o Kaalaea, Koolaupoko. No ka holopono ole o ia mahiko, ua hoopauia.
                    Ua hoi mai oia iluna nei iloko o 1872 a komo i ke ao kanawai ma ke keena o ka Aeko, a loaa kona palapala loio piha iloko o 1875. Kohoia i lunamakaainana no Hamakua Hawaii, iloko o 1878, a iloko o 1882, hookohuia i Lunakanawai Hoomalu no Honolulu nei. Iloko o 1886, hookohuia oia e ka Moi Kalakaua i Lunakanawai Kokua Ekolu no ka Aha Kiekie. Mamuli o ka make ana o Lunakanawai Peresetona, ua pani aku oia i kona makalua Kokua Lunakanawai Elua, a i Kokua Mua i ko Lunakanawai Makale make ana he makahiki mahope mai. Na ka Moi Liliuokalani ola i hookohu i lala no ka Ahakuka Malu.
                    Elua ona mare ana a ke ola nei he mau keiki. Na kana wahine mua i make, i ai nui loa i kekahi laaumake, ekolu keiki e ola nei, elua kane a hookahi wahine. Aia na keikikane ma Tacoma, Wasinetona, kahi i imi ai i ka naauao, a aia no hoi ke kaikamahine ilaila, o ka mare koke ana mai nei no ia. O ka lua o kana mau wahine, oia ke kaikamahine a Pakana (F. Spencer) o Waimea, Hawaii, a ke ola nei no me ka laua keiki opio hookahi.
                    Ua hapa ae na hae Aupuni me ko na luna o na aina e nona, a paniia hoi na keena oihana Aupuni a pau, i ka Poakolu a me ka Poalima nei. Auwana la Poalima nei i hoolewaia ai kona kino mako mai kona wahi noho hope loa iwaho o Waikiki, a iloko no o ka ua ka laweia ana mai. I ka hoea ana mai o ka huakai mawaho pono iho o ka puka pa makai o Iolani Hale, ua komo alakai huakai ae ma makai, ka puali puhiohe a me na koa Aupuni, a ma ka pa ilina Waikiki o uka o Maemae oia i nalo ai, malalo o na lawelawe haipule ana a Rev. A. Makinikoki. Ua haawi ae ke Aupuni i na hoohanohano ana a pau e like me ke kulana hanohano i loaa iaia. Eia iho na hapai pahu: na Lunakanawai Waikina me Makuna, A.S. Hakawela, Kikila Balaunu, Hanale Kamika, S.K. Kane, F.A. Sefa, W.F. Alani, H.A. Wilimana, Keoki Rose, Kuhina Kupa a me L.A. Kakina.

HUAKAI IMI KOLOHE.
-
Hookalakupua na Hana a Puhili na Mokukaua Aupui.

                    Ua hoi mai ka Eleu a pili ma kona wahi mau i ka hora 4 o ka wanaao Poakahi i hala mai kana huakai huli moku opiuma aku nei. Iaia i haalele mai ai i ke awa nei, ua holo kaapuni aku la ia Oahu nei a kamoe pololei aku la no Kauai. Ku i Eleele i ka hora 9 a.m. o ka Paaono, a liuliu iki ua haalele iho ia laila a holo ae la ma kekahi aoao o ka aina e hanuhanu ai no ua moku lawe opiuma la a ku i Nawiliwili i ka La Pule. Aole hookahi wahi moali i ike a i loaa ia lakou. Ua molehulehu loa no hoi o ka La Pule i huli hoi mai ai.
                    No ka pau ole no o ke ano hopohopoia o kela mea hohono nui wale, ua hoopiha lanahu hou iho la oia ia la a me ona lako ai e lawa ai na la ekolu, a mahope iho o ka hora 8 no o ia po Poakahi i au hou aku ai oia ma kanahuakai imi opiuma.
                    Ma ke ku ana mai hoi o Kimo Maki i ka po Poalima iho la, ua loaa mai la ka lono no ka ikeia ana o ua wahi mokukuna hookalakupua la malalo aku o Kauai, a e kolili ana ka iluna o ka ilikai ka'uwahi opiuma. Aia ka Eleu ma kahi mamao mai Hauamaulu i kona wa i haalele aku ai ia awa i kakahiaka Poalima iho la.
                    Ma ka Malulani mai hoi o ka Poalima iho la, ua loaa mai la kekahi mau hoike e pili ana no ka ikeia ana o kekahi mokukuna kupaianaha e ka mokumahu Hawaii i kahi manawa o ka Poakahi i hala, e hoike hoailona ana malalo aku o Lanai. I ka hookomo ana aku o Hawaii i Maalaea, ua hoike koke ia aku la ka lohe i ka Makai Nui o Maui, a ua hoouna koke ia he waapa hueloboti me kekahi mau kanaka o luna e alualu i ua mokukuna kupaianaha la, a me na Luna Makai Balauwina a me F. Carter. Aole i loaa aku ka moku me ka opiuma.
                    Ma ka hora 6 o ke kakahiaka Poaono nei i huli hoi mai ai ka mokukaua Hawaii huli opiuma a mahope o ke kaawale ana no eha la ma ke kaapuni ana i ka mokupuni o Kauai. Ua pau na poe o luna i ke poluea i ka ua mea o ka nui o ka ino o ka moana ma keia huakai aku nei.

-

                    Ma ka Auseteralia i hoea mai nei kekahi kaikuahine o Kauka Berodi i make, no ka ike ana i na hoa'loha o kona kaikunane a e haawi pilikino hoi i na hoomaikai ana mai iaia ponoi a me ka ohana.

Kuleana Koho Piano.

                    Mai no ko makou poe makamaka heluhelu a hoopoina i ka pomaikai nui o ke kuai ana ma ka halekuai o L B. Kerr (Ka). Ke kuai a piha na dala elima, e loaa no he hookahi kuleana e koho ai i na hua o loko o kekahi ipu pu, a ma ka la pau o keia malama a me nei makahiki e okiia ai imua o ke akea. Ua waeia ae ke komite, he eha lala mai na poe kakau nupepa, a na lakou e helu ka nui o na hua. Eia iho ko lakou mau inoa: F.J. Testa (Hoke) o KA MAKAAINANA nei, E. Nore o ke Kuokoa namu, F.L. Huga o ka Hoku, a me C.S. Baradafoda o ka Pi Ki Adavataisa. Ua hapalua like keia malama, nolaila, ua liuliu loa no na la i koe e loaa ai o ke kuleana e lilo mai ai o kela piano nani o $350 ka waiwai io.

-
Nalowale a Loaa Hou No.

                    I kahi manawa i kakahiaka Poalima nei, ia Ane Akona a me kahi poe wahine e ae o uka aenei o Leleo i hele nui ai e hookaa auhauia kau nui ma ke kaa panee. Ua hookomo o Ane he $30 ma ka pepa Aupuni a me kekahi mau dala maoli iloko o kona hainaka a paa no nae hoi i ka lima, a i ka lele nui ana i Aliiolani Hale a komo nui e hookaa, i wehe ae ka hana i ka hainaka, aohe na dala pepa. Nui ke kaumaha, kau koko ma kekahi kaapio, a holo hele e imi ma ke ala ukelekele o ke kaa, a he ole nae hoi ka mea i loaa. Eia nae, o kahi o ka laki, i ke kaalo hou ana mai o ke kaa panee a lakou i kau ai ma ke ala palua o Aliiolani a me Iolani Hale, ua kau hou aku oia a ninau i ko kahukaa, a ua hooleia mai, a iaia nae hoi i komo aku ai iloko a noho ma kahi ana i noho mua ai, a i alawa iho ka ka hana ilalo, e waiho ana ua mau dala pepa la, he umi a he iwakalua, ua holo nae a pulu a haukae i ka lepo o ka hehihehiia ana o ia la ua. Ua hooho hauoli koke ae oia a lele hou ana iwaho, a e ole ia kaa kona auhau, a pau no hoi ko kaumaha ana o kahi manao. O kahi no o ka laki, ua holo ke kaa a Waikiki a hoi hou mai.

-

                    He mau la aenei i hala, ua aeia aku la ka laikini kuai waiona i na Pake. Ma keia aeia ana, aole waiona e ae, aka, o na rama Pake wale no. Eia nae, ua hoao iho la kekahi Pake e kuai rama o kolehao i kekahi poe, a i ka hakiloia ana ua loaa pono aku la oia, a ua hopuia iho la i ka po Poalima nei a hoopaaia ma ka Halewai. Ua hookuuia mai oia malalo o $1,000 bela.