Ka Makaainana, Volume V, Number 4, 27 January 1896 — Page 2

Page PDF (912.71 KB)

2 HONOLULU, OAHU, POAKAHI, IANUARI 27, 1896.

HEAHA KO KA PO?
-
Hoike Mai ke Kiai o na Ouli
Pahaohao.

                     Ia'u maluna o kahi moe ma ka po Poaha a ao ae Poalima, Dekemaba 13, 1895, ua ike aku la au i kekahi mau haawina kupaianaha hoikeia mai e ka po, penei.
                     Oiai ko'u uhane e nanea ana i ka nana mai iwaho maloko mai o ka puka o ko makou hale, a me he la ma ka'u hoomaopopo iho, o kahi a ka hale e ku ana ma Maemae. Ia'u e nana nei iwaho ike aku la au ia Nawahi e paa ana he pahuhae, o ka hae he hae Hawaii, a maluna o ke poo o ka pahuhae ua omauia me elua lipina kanikau, a he huakai o na kanaka mahope aku e hahai ana. O kahi a Nawahi e pii nei, ma ke kahawai o Kapena e pii ana oia iuka i kahi o ka Moiwahine, aia oia ia wa i Hanaiakamalama ma kahi i noho ai. Pii aenei ua huakai nei o Nawahi ma a kaalo mamua pono o ka ilina alii ma Maunaala, a malaila aku pii pololei iuka. Ia wa haalele aku la ko'u nana ana ia lakou, a nana hou aku la au ma kahi a'u i ike mua ai ia lakou, a ike aku nei au he huakai hou e pii ana no ma kahi a Nawahi e pii nei. O Kekoa, oia ko lakou kanaka mua, he paa eleele kona lole, a e paa ana oia he pahuhae. O kana hae e lawe ana, he lole kanikau holookoa.
                     Pii aku nei keia huakai a kaalo mahope o ka ilina Alii, a pau aku la ka'u ike ana. Hoi hou ae nei ka'u nana ana i kahi mua, ike aku nei au he luakalai nui e ponaha mai ana ma kahi no a'u i ike mua ai i na huakai i hala aku la, aole nae hoi e like me ke ano mau o ke kau ana o ka luakalai i ka lani. O keia ua huli pono mai ke alo ma kahi a'u e nana aku nei, ua pili iho kona kihi i ke kahawai o Kapena a mawaenakonu o ua luakalai nei, he kahili eleele: o ka welau o ke kahili, ilalo; o ke kumu, iluna, e lewalewa mai ana. Ike aku nei au i ka nee ana aku nei o ua luakalai la ma kahi a na huakai mua i hala aku la, a mahope aku nei keia e pii aku la a kaalo ae la mamua o ka ilina Alii ma Maunaala. Pau aku la ka'u hoomaopopo ana.
                     Huli aku nei au e nana ma ka aoao komohana o ke awawa o Nuuanu, ike aku nei au ia Nawahi me kona huakai e iho ae ana, a ma kahi kokoke i ka hale a'u e noho ana, holo aku la au a olelo i na kauaka, "E haawi kakakou i ekolu huro ana no ka hae Hawaii," a hooho aku nei au, a huro like ae la makou no ekolu manawa. Ia makou e huro nei, ike iho la au e paaia ana ua hae Hawaii la e Pilipo Kumalae, o ka hae wale no, (o keia huro ana no ka hauoli i ka hae Hawaii,) aohe nae na lipine kanikani a'u i ike mua ai, a puoho ae la au.
                     Ma ka manaolana e lilo ana u mea ole i ke Kilokilo Dimerata, nana e wehe ae i na ouli pahaohao o ka po, a me na hoike ana hoi e pili ana i keia haawina.
KEAUILUNA.

Wehewehe Moe.

                     He inoa aina o Maemae. Ina o ka haina keia e hoea mai ana, he maemae no ka aina, no luna mai ia, alaila, he hauoli ka hope.
                     "A ia'u e nana nei iwaho, ike aku la au ia Nawahi e paa ana he pahuhae, o ka hae, he hae Hawaii."
                     O ka paa ana o Nawahi i ka pahuhae, me he la, he hoike ia no ko Nawahi pii ana aku i kahi kulana a alakai paha no ka lahui, e like no me ia i hoikeia ai ma ka moe
                     O na lipine kanikau elua i kauia ma ke poo o ka pahuhae He mea pono no ke imiia ke ano na "Lipine Kanikau," a eia ke ano, he mea hoike i ke aloha. A oiai, ua kau kela mau aloha elua maluna o ka pahuhae Hawaii, a malia ua alohaia o Hawaii (e elua Hale Ahaolelo paha, a i ole, e elua Aupuni paha, he mea nae keia i koho wale ia aku la.) a ma ka hoomaopopo aku, ua komo pu ke alohaia i ke kanaka aloha aina e paa la i ka pahuhae a me ka huakai holookoa, a malia o ka lahui no ua huakai la.
                     O ka "huakai nui o na kanaka," he hoike ia no ka hauoli me ka pomaikai, a he laki paha no ka mea nana ka moe (ke laki io ma kana mau hana). Aka hoi, ina he huakai aloha aina ko ka po, a he huakai lokoino ko ke ao, o ia ae la no.
                     O ko Nawahi ma alahele ma ke kahawai no ia o Kapena e pii ana i kahi o ke Alii ka Moiwahine i Hanaiakamalama. He ekolu inoa ano nui ma keia mahele: (1) Nawahi, o ia paha ka puolo, pahu, a i ole, wahi leta me ka palapala maloko; (2) Kapena, oia ka hookele o kekahi moku, mokuaina, a aupuni paha; mai keia kapena mai kela wahileta me ka olelo maloko, a eia ke laweia aku nei e haawi aku i ka Hanai a Kamalama, oia ka Moiwahine.
                     Eia kekahi hoike no ka inoa Nawahi, he kanaka aloha aina oiaio oia a aloha alii. Nolaila, ua loaa ka haina ma ka hooholo loa ana aku a pau pono ka inoa Nawahiokalani, oia no na pahu o na 'lii. A i ka hoohui ana i ke "aloha alii" me "pahu o na alii," ua loaa ka haina, "Aloha na Pahu o na iwi alii."

(Aole i pau.)
-

                     E nana ae i ka Makapolena Ma hoolaha ma keia helu e pili ana i na Waina Kaleponi ma na kumukuai i hoemi loa ia.
                     He hoonaue olai ko ka wanaao Poaha iho la, hora 2:45. Aole nae he ikaika loa.

PUALI PUHIOHE LAHUI
-
Kekahi Mau Lono e Pili ana
no Lakou.

                     O ka palapala malalo iho, ua loaa mai ia i Honolulu nei, i kakauia mai e L Kimo Aileti i kona pokii, ia R. Wile Aileti, me ka maanao paha ua hoea loa mai oia i ka aina nei. Aka, mamuli o ka loaa ana i ka ohana maanei, ua haawiia mai na makou e hoolaha ae i ke akea. Eia ua palapala la malalo iho:
KALIVILANA, OHIO,
IANUARI 1, 1896
I KUU POKII;
                     ALOHA OE: Eia no makou ianei i keia hora a'u e kakou nei e kali ana o ke kii mai o ke kaamahu e huki ia makou i keia la. A no na hihia elua, o ko na ohe me ke kaa, ua ko iho nei maua, ua haalele wale mai hoi kela mau loio i ka lakou hihia Nolaila, e hoihoi ana no maua i na mea a pau i Kikako, ilaila paha makou e noho ai.
                     Ke koi mai nei no na haole e kokua nei i na keiki, e haawi aku i na ohe. He ae no au ke ae mai i ko'u makemake, oia hoi, e hele pu no au me na ohe a e haawi mua mai i kuleana no'u e hiki ai i Kaleponi, ke pau ko lakou makemake ana i na ohe. Oai, he kanalua loa au i ko lakou hiki pono no ka hele ana imua aku nei, nolaila au i manao ai ina lakou e ae i ko'u manao, alaila au noho, ina aole, e hoao ana no au e hoi me na ohe ke hiki. Aohe makou i lohe mai i kahi mea e pili ana ia lakou.
                     O na ohe a Liberati, aohe lawa, he 20 wale no. O na trombone slide (iloko iwaho e huki ai), aohe hiki i na keiki ke puhi, ua ike no oe. Aohe ae o Liberati e wehe, aia a uku mua ia he $300 me ka uku pu he $50 o ka pule a hiki i ka lawa ana o na dala he $1,300, ke kumukuai o na ohe. Ina e hui aku me na lilo maa mau, aneane hiki ole no e lawa no ko lakou hele ana imua. O na ohe a lakou e hele la, he kupono ole a aohe no he lawa kupono no lakou a pau. Lohe mai au ua uwe maoli o Libonio i Massillon, no ka pilikia. Olelo mai oia ia'u, aohe o'u kuleana e kaki aku ai ia lakou no na ohe. Olelo mai la na lakou ponoi no ia ohe, na ka lehulehu o Honolulu ke dala. Ua olelo aku au e huli i kona pono ma ke kanawai.
                     I keia la ua loaa mai ka lohe ia makou no na keiki, ua paa hou ia aku nei lakou e H.B. Thearle Esq., no kekahi mau kumu i maopopo ole ia'u. Ua kau leta aku nei au ia Joe Aea, e hai mai no ko lakou noho ana. I Kikako iho nei o Libonio e kuai ohe ai, aohe loaa. O ka pilikia ai o na keiki ka'u e noonoo nui nei. E nui loa ana ka pilikia ma keia mua aku. He ano pohihihi no hoi ko makou noho ana, mai kaumaha no nae no'u me na ohe.
L.J. AYLETT.
                     Hele i o Makapolena Ma no na Waina maikai loa, a lakou hoi e haawi nei no na kumukuai haahaa loa.
                     Makehewa na kauoha Buke Mele Lahui ke ole e ukali pu ia mai e ke dala. Ke nele me ia mea, aohe no e hoomaopopoia aku na palapala.

-
Opu Bipi! Opu Bipi!!

                     Aole ko'u pakaukau kuai opu bipi makai o ka Makeke Hou, aka, aia no ia i nei wa ma Alanui Maunakea, makai aku o ka Huina-a-Kale, ma kekahi keena ma ka aoao ma Ewa e kokoke ana i ke Alanui Moiwahine, i ke kikee ana maluna ae e huli aku ai i Ulakoheo.
G.W. KUALAKU.

ian 20-4pl.
-
Mau Lio Nalowale a Hele
Auwana Paha.

                     Elua mau Lio i nalowale a ua hele auwana wale aku no paha mai ko'u kula aku, Hookahi Lio Lokia kane, ua kuniia m ka a-i, lae keokeo; Hookahi Lio Eleele wahine, ua kuniia ma ka uha hema hope, he kiko keokeo ma ka lae. O ka mea e loaa ai a hoihoi ae ma ko'u wahi, e loaa no he uku makana kupono, a ina hoi ma Honolulu, e lawe ae ia Mr. Ho Fona, o ka Hale Nupepa Pake, Helu 341, Alanui Moi.
WONG YOU.
Waiahole, Koolau, Ianuari 13, 1896.

ian 20-4pl.
-
HALEKUAI LAHUI KALAHIKI.

Helu 405, Alanui Moi, ma Waikiki aku o Alanui Nuuanu, ma ka aoao mauka, ke keena mua o ka "Hawaii Holomua."
Ma ia halekuai o na oiwi e loaa ai na anoi a me na paihi o na ano hou loa, e laa
Na Kalakoa, Na Keokeo,
Na Makalena, Na Kinamu,
Na Huluhulu, Na Lihilihi,
                     Na Kamaa o na Kane, Wahine me Keiki, a pela aku.
                     Oluolu no ke kuai ana. Aohe hewa ke kipa mai e ikemaka, a aohe no hoi he kunukunuia no ka hoikeike ana i na mea kuai.
M. PALAU, Luna Nui.

ok 14-tf
-
HOOLAHA KAI LAWAIA.

                     E ike auanei na mea a pau loa, o maua o na mea no laua na inoa malalo iho, ke papa a hookapu loa aku nei maua i na kanaka o kela a me keia ano i loaa ole ke kuleana mai a maua aku, aole e hele wale e lawaia ma na kai lawaia o ka aina o Nanakuli a me Lualualei a me na Nukuwai, iloko o ua mau aina la. O ka mea kue a hoolohe ole i keia, e hanaia no ia e like me na kanawai o ka aina.
D.N. POINALO,
M.K. LELEO,
                     Na ona o ke kai lawaia o Nanakuli a me Lualualei.
Waianae, Oahu, Ianuari 8, 1896.

ian 13-4*
-
Ua Makemakeia
Ma ka
HALE INU RAMA LUVERA
(o ka Hale Meli mamua,)
Helu 91, Alanui Nuuanu.

5,000 Kanaka i na La a pau, no ka inu ana i ka
BIA KAULANA O KEOMOLEWA,
Ua Hele a Huihui i ka Hau.
EDUADA & HARE.
Telepona 589. Pahu Leta 475.

okt 28-tf
-
Waihona Buke Hawaii.

                     E loaa no na buke ma ka olelo makuahine no ke kuai ma ke keena o ko makou Puuku. Penei iho kekahi o ia mau buke:
Laieikawai - - - $1 00
Gaberiela Lenoa - - - 75
R.W. Wilikoki - - - - 50
Hookahuli Aupuni o 1895 – 50

a pela aku, a pela aku.

                     O na buke e ae no hoi kekahi, e laa na buke kanawai, a me kahi mau ano e ae, ke ninau pololei ia mai ia
F.J. TEST (Hoke),
ok 28-tf 327 Alanui Moi.

-
Hale Inu Rama o Kaopuaua
(COMMERCIAL SALOON)
Kihi Hikina o na Alanui Beritania me Nuuanu.
WAINA KALEPONI EMI LOA,
Kanakolu Keneta no ka Omole, a
Hookahi Dala no ke Galani,

aia malaila e loaa ai, a o ia no hoi ke ano Waina maikai loa a Van Bergen & Kohler, he hale i kamaainaia no ka maikai o ka lakou Waina, a o Makapoena Ma na agena. Ina o ka mea maikai ka i makemakeia, e pono e hele ilaila, i loaa ai hoi ka mea maikai.

dek 23-mhp.