Ka Makaainana, Volume V, Number 5, 3 February 1896 — Page 7

Page PDF (876.63 KB)

HONOLULU, OAHU, POAKAHI, FEBERUARI 3, 1896 7

ROMULA
-
Ke Duke Kuewa o
Farani.
-
[Helu 3.]

                    Iloko o keia manawa i kukala mai ai ka ilamuku o ka la e hoomaka na lealea e like me ka papakuhikuhi i hanaia. Ia manawa i nee ae ai na moho ma ke kahua mokomoko, a aia ke hekau la na manao hauoli iloko o kela a me keia o na poe makai kai, me ke kalele pau ana iho maluna o ka lakou mau moho e kakoo ana.
                    Aia hoi iloko o Selia a me Roselina na manao kaumaha no kela opio. O kana mau olelo i hoopuka ai imua o Roselina no kona ake loa e make, o ia no ka manao e hakukoi malie la iloko o Roselina iloko o ia mau minute o ka hakoko. A me he mea la ua komo aku la ke aloha iloko o Roselina no kela opio.
                    I ua mau moho la e noke ana i ka laua hana, ke hele la a ku ka ea o ka lepo iluna, aia hoi na leo hooho o na kanaka ke paiakuli la i ka lewa. A i ka meha ana iho o ka leo o na kanaka, ikeia aku la ke kanaka nona ke kino loihi e waiho mai ana iluna o ka honua a e kalele iho ana ko kanaka opio maluna iho o kona umauma, aole hiki iaia ke oni ae.
                    Paiakuli ae la ke kahua lealea i na leo huro o na kanaka, a pii malie ae la kekahi hae iluna o ka pahuhae a pulelo i ke ahe makani mai waena ae o na halelole e ku ana iloko o ke kahua. Ua lilo nae kela nae he mea hoopahaohao no ke anaina a pau.
                    A no ke Duke Ferederika hoi, ua piha Hauoli loa ia oia no ka lanakila ana o keia maluna o kona hoa paio; a ua makemake loa oia e maopopo iaia kona inoa a me kona wahi i hele mai ai. A o ia ka ua opio la i pane mai ai me keia mau olelo:
                    "O Oromela ko'u inoa, a o Sa Rolena de Bo ko'u makuakane."
                    I ka wa i lele pololei aku ai o keia mau olelo a pa pono i ua pepeiao o Ferederika, ua ninau ae la kona poo i kahi e a nana kuemaka nui aku la maluna o ka opio, a ia manawa i eu ae ai oia a haalele iho la i ke kahua lealea me kapiha huhu.
                    O Sa Rolena de Bo, oia kekahi o na hoa'loha oiaio o ke duke i kipakuia, Romula, eia nae ua make kahiko oia he mau makahiki loihi mamua aku. I kona wa e ola ana, oia kekahi o na kanaka ikaika o Farani iloko o kona mau la, a he pouhana maopopo no ka nohoalii. A o ia ka Ferederika i pane ae ai i kona wa i haalele iho ai i kona noho. -
                    "Mai oi loa aku ka pono ina he keiki kela na kekahi kanaka okoa aku. Ua pau ko'u manao ana aku nona i keia wa. E hoinoia kona mea nana i hoohua mai i keia ao."
                    A no Roselina hoi, i kona wa i lohe ai, o Oromela, he keiki ia na ka ho'aloha kahiko o kona makuakane, huli ae la oia a pane aku la ia Selia:
                    "Ua aloha ko'u makuakane ia Sa Rolena de Bo, a ina au i lohe mua o keia keiki opio nona na helehelena i kaili aku i ko'u puuwai he keiki nana, e hookulu no au i ko'u mau waimaka no ke aloha iaia mamua o kona haule ana i ka poino."
                    Ia manawa i ku ae ai ua mau lede la a hele aku la e lululima pu me ia, me ko laua hoopuka pu aku i na olelo hoolana manao imua ona, a mamua o ko laua haalele ana aku i ua opio la me kona hanohano nui, nana pololei aku la o Roselina maluna ona, alaila, wehe ae la oia i kona lei a-i i omauia me na pohaku momi kumukuai nui, a pane aku la me keia mau olelo:
                    "E ke keonimana, e lawe i keia me ka hoomanao mai ia'u. He manawa no ma keia mua aku e haawi aku ai au i kekahi makana i oi aku i keia."
                    Hopu mai la ua opio la i ka loi me ka minoaka pu ana iho, me he la ua maopopo aku la iaia ke kaona o na olelo a kela mea maikai e ku aku la imua ona. "E hoomauia ka pilipaa ana o ke aloha hoaloha mawaena o kaua," wahi a Oromela i pane mai ai.
                    I kekahi la, oiai keia mau kaikamahine e noho mehameha ana, e kamailio mau ana o Roselina no na mea e pili ana no Oromela, a ia wa i hoomaopopo iho ai o Selia ua komo ke aloha iloko o kona hoahanau no kela kanaka opio, a oia kana i kamailio aku ai.
                    "He oiaio anei ua komo kukonukonu aku ke aloha iloko o kou puuwai no kela kanaka opio?"
                    Pane mai la o Roselina: "O ka duke, ko'u makuakane i kipakuia, ua aloha oia i kona makuakane. Aole anei e pono ia'u ke aloha aku iaia e like me ke aloha ana o ko maua mau makua kekahi i kekahi?"

(Aole i pau.)
-

                    Nui ke kuaiia o na Buke Mele Lahui a ko makou Puuku, a ma ke kuike e loaa ai, he hapaha wale no.
                    Mai ia D. Kanealii o Hanalei, Kauai, i loaa mai ai he lono ia makou e hoike ana no na hana hilahila ole a Leialoha (w) iwaena o kekahi anaina maikai. Ua hana ka oia a hala mawaho o ka palena kupono o ke ano kulana wahine maikai. E ao kanaka mai no hoi paha oe e kela wahine.

NA PALAPALA

                    (Aole maluna iho o makou ke koikoi o na hala a me na hewa no na manao i hoopukaia malalo o keia poo, aka aia no maluna iho o na poe na lakou i kakau mai.]

-
Ua Kapaeia ka Oiaio.
[Hoomauia.]

                    Ma ka nana ana i ka hoike a ka Baibala no na kanaka loihi o ke ola ana, o Abela ke kanaka mua a ke Akua i apono a i oluolu ai no kana mohai ana aku i ke Akua. No loko mai o Abela na poe ola loihi, no ka mea, na oluolu mai ke Akua i kana mohai, a pela ke Akua i hoopomaikai mai ai i kana mau mamo, ola hoi, he 912 makahiki o ko Sera ola ana, 915 o Enosa, 910 o Kainana, 895 o Mahalele, 962 o Iareda, 962 o Enoka, 969 o Metusela, 775 o Lameka, 500 o Noa a nana mai na keikikane a me na kaikamahine
                    Ke manaoio nei kakou he oiaio no keia moolelo, a ke kapa nei kakou he hoopunipuni ka moolelo Hawali, aka, ua like no ma kau wahi.
                    E nana aku ma kahi i koe mai o ka pule hoomaikai a ke kahuna a me ke alii nui.
                    I ka pau ana o ka hoolaa pule ana a ke kahuna nui a me ke alii, ia wa hooho ae la elua kanaka lawelawe o ke kuahu me ka leo nui, "Ua malu ka aha, he aha keia nou e Ku, e Kumakaiki, e Kumakanui, he malu, aohe kanaka hele, aole waa holo, aole manu e lele, aole pueo keu, aole alae kani, aole ilio aoa, aole puaa alala, aole pakana e kulu, he malu no Ku, no Kukailimoku, Kunuiakea.
                    A pau ke kahoahoa ana a ia kanaka ma ka inoa o Ku, alaila, pii ae a ka lua o ke kanaka ma ka aoao hema o ka anuu, a kahea ae la ma inoa o Lono, e like no hoi me ke kahea ana a kela kanaka mua ma ka inoa o Ku. Ia wa na alii a me na kahuna, na kakaolelo, na kilokilo, na kuhikuhipuuone, na kane me na wahine, kuku like ae la lakou a pau iluna a hoomana aku la i Akua, a kahea aku la i na aumakua a me na aumakua alii, no ke ola o ke alii nui a me na alii, a me na makaainana, na kane me na wahine, na pulapula a lakou, mai ke nui a ka mea hanau hou, na i'a o ke kai, na mea ola o kela a me keia ano. A kai iho la ka aha a lele wale no na waa ekolu, a i ka pau ana o ke kai huakai ana o ka aha, alaila, kahea ae la ke alii nui, "ua maikai ka aha." Kulou like na na mea a pau imua o ke kuahu, a pau la lawe mai la na kahuna i ka puaa hea a waiho imua o ke alii nui, alaila, lawe ae la ke alii i kekahi wahi o ka puaa, ina paha o ka ihu, ka manea, ka huelo, a me ke ake niau. Aia a ai mua oia a inu i ka apu awa, me ka pule no i ke akua, ia Kane, no kona ola a no kona mau alii, kona mau kanaka koa, no kona lanakila maluna o kona mau enemi a me na poe kipi iaia, e make lakou. A pau ka ke kahuna hoolaa ana i ka puaa hea, alaila, o na aliikane koe, na aliiwahine, na kakaolelo, na kahuna a me na poe koikoi a pau o ka aina, a mahope ai like lakou i ka puaa a inu i ka awa o ka heiau, a hoomaikai aku la i ke akua.
                    Nolaila, o na poe ai i ka puaahea ma ka heiau, aole lakou e ola ke kipi i ke alii nui, no ka mea, ua ai lakou i ka puaa hea i alanaia e ke kahuna nui i ke akua Mahope o ka pau ana o na hana o ka heiau, hoi na alii a me na mea a pau a koe ke kahuna nui a me ke alii nui, no ka hooponopono ana i na mea o ka heiau a hiki i ka po o Muku. Alaila, pau na hana, noa ke Sabati.
                    Ua maopopo ae la paha i na poe heluhelu o KA MAKAAINANA na hana haipule, a me na hana i hanaia e na poe o ke au kahiko, e like me ka hoike a ka moolelo Hawaii a ka mea kakau e hoopuka nei no ka pomaikai o na poe heluhelu.

(Aole i pau.)

                    Hele i o Makapolena Ma no na Waina maikai loa, a lakou hoi e haawi nei no na kumukuai haahaa loa.
                    Poaono iho e hoohiki mai ai ka Miowera mai na Panalaau Hema.
                    Makehewa na kauoha-Buke Mele Lahui ke ole e ukali pu ia mai e ko dala. Ke nele me ia mea, aohe no o hoomaopopoia aku na palapala.
                    Ua pau ka hora 10 o ka po Poakahi i hala i ku mai ai ka Auseteralia mai Kapalakiko mai Maluna mai ona i huli hoi mai ai o H A. Wilimana, W.G.Jwini me kekahi poe e iho.

-
HOOLAHA KAI LAWAIA.

                    E ike auanei na mea a pau loa, o maua o na mea no laua na inoa malalo iho, ke papa a hookapu loa aku nei maua i na kanaka o kela a me keia ano i loaa ole ke kuleana mai a maua aku, aole e hele wale e lawaia ma na kai lawaia o ka aina o Nanakuli a me Lualualei a me na Nukuwai, iloko o ua mau aina la. O ka mea kue a hoolohe ole i keia, e hanaia no ia e like me na kanawai o ka aina.
D.N. POINALO.,
M.K. LELEO,
                    Na ona o ke kai lawaia o Nankuli a me Lualualei.
Waianae, Oahu, Ianuari 8, 1896.

ian 13-4*
-
Ua Makemakeia
Ma ka
HALE INU RAMA LUVERA
(o ka Hale Meli mamua,)
Helu 91, Alanui Nuuanu.

5,000 Kanaka i na La a pau, no ka inu ana i ka

BIA KAULANA O KEOMOLEWA,

Ua Hele a Huihui i ka Hau.
EDUADA & HARE.
Telepona 589. Pahu Leta 475.

okt 28-tf
-
Waihona Buke Hawaii.

                    E loaa no na buke ma ka olelo makuahine no ke kuai ma ke keena o ko makou Puuku. Penei iho kekahi o ia mau buke:
Laieikawai - - - $1 00
Gaberiela Lenoa - - - 75
R.W. Wilikoki - - - - 50
Hookahuli Aupuni o 1895 – 50

a pela aku, a pela aku.

                    O na buke e ae no hoi kekahi, e laa na buke kanawai, a me kahi mau ano e ae, ke ninau pololei ia mai ia
F.J. TEST (Hoke),
ok 28-tf 327 Alanui Moi.