Ka Makaainana, Volume V, Number 5, 3 February 1896 — HEAHA KO KA PO? Hoike Mai ke Kiai i na Ouli Pahaohao. [ARTICLE]

HEAHA KO KA PO?

Hoike Mai ke Kiai i na Ouli Pahaohao.

[ Lloiv?naina ma» heiu *X.J He mea pa> i u no hoi ke nnoa hou *ia ka maiuo o aaa ift Kapeaa. O K.pena, ho wīhi auau ia, a<>le <> k; auan wj'e iho no ka i ikeia mniui!;», ,cka,o ka holoi i ka lepa o ke kiiio, a o na aahu kekahi mea i lioomaopopoia uia Kapeaa Ina ua pili i kf* Kana hohw )*-po f a uoloi ■. r > ■; >■ T ekr.eka pab.-; i :n--a e iieuem {c ni ka lahai mai r.a I'aua ekaeku i hooili wale i-i m-'-nia o I;j£ou me ko Iak:o;; M Vioir ; ' L \ alMhi, ke hoike :ca; iv i i *a -.īuia. o 11 Maemae," ua ir\np*r:ee k.M hhui, ai ole ia, e huloi Mia p*,hu o Amei'ika i \c-us e>;tek--< i ai; a k- li-.-A.: mr.i nei 'O o V.ūlmr.e a me Mr:u:sh. ( o ka iuoa Kapen,.», .* uo hoike ne ka lilo phh ka o pa<} aaa i ī Kuhioi. -»Sa-a, mu luvnx mai ii,; a maiia na ka lahui aua no puh «. e huoia «ku ia mea, s uln' wu'e ?iu> hoi Ra laki i ke a Kcauili.nr, he i J a ia no XCahoolawe, lie

O ka pii :u«ri " o ku huak.-i a Nawahi ae .;>aiuu j . o ka ilina A)ii; he L-'ike puliu ia o ka i:oea kok- ti,.J -• *N ku i-.bai ia hauoli nui, tr, k : »uar ='i 4 a'i ka-iakou ipo i lia 4 r <:, ?. i oje, o ka 3r nanu ka moe iua he ipo ki.au. 0 kg ike a*»jl :» k-". huakai i ka ilina Ahi, a e e i " IJia nv j i-:lo -a ae maiaiie». he ha.:«. a e heea im j ana. o iiina Alii, o Hooilina. Aiii no h\, u me he la oie pah:-: ik,e ma'īhini ia aku ana e ka tabiīi-f tr i o ka Moiwahine. no paha 0 ka hut.kjn iioa i .pii ina kahi o k.- " iii i pii ;> a: t <■- KSrh,j ko lakou .• t.ī.. me L.» n Uhj eleeie, a e p m :<i-a ; k > pi * a'a.,o, he ioie ēleek kc« Bē r mea pouo nana mua ia ka-. ; inoa "Kekry, }? a' ine koni "paa loie e'eeie," u ūje ka. " u hde eleele hae/' " * « No ka inon Kekoa, ke nei keia hn-a i au hana b ke ta aaka, lie koa ok, No ka s, pa?- J'»ie e'eele" i fcomoia e Kek' 1 *;, •< - roikr- nei oia iaia )ho. L-\ s :U-«Ka * i;: ' W'. i kona ola, i kon. - ... oh u w .., kona aina, kona Me i ti ■-t- ko-ia ;a?- ! ii. .0 ka •'pahuhao''' a lio 4 'ioie eleeie 5 ' ka "ik<?," ko koi md rud ka loie eieek hae, o ah L . ..ku i ke alakai ? ;:oa hoi, e :-Jou. i,i aku oia, a «■* :>. • • ■} : ;iku o-'i .u t ke ano he k >u o ;i fn* ul.it u i ! mauna i kom* <■; O keia huHsa.': ( o :* ' ..*o ■ ; , ] haawi i <o „ a0 lakou ohi n-> se t :.> . ;tv i n « uiii e moe la m.\ k \ ii,n 4 \lii, N O . laila, ua h\v •- ia \w naim i i huakai la, i -v poe ha aioa oiai«>, u ki i maī nr; hae ekeU\ i a » f h.u k i na ppe i uu'un. u. <o x,i w ) aa alii, 0 s: t i paa ana o ;vokoa

i ka pahuh v is- Uee r ( 1 >m j. « 4 kek;»lii iiani; i'iia; k< < ■-/ i<." ho>, nss ke aln!i;\ wale i • - f : 'u no i>:iha e 1 o.v ai Eii k\kuhi hoike o Kekoa mr.'. u koiia aahu la a no ki n i ha.'. i paa , h<- Uoike ia 110 ui'.i oU> i ki tnvn ?i i kanlkaiiia tt i .■oli.' i: ia. 0 ba 4, iaafc.a!ai" ii'ii i ikeia kaln o nr huakai i Uala aku. Ho J'ic3 pono ke ikeia a kn Hi>k,dni. Eia kana ha:vj., he mea huifc(& mM- ka -Uiakalai iw ka u.-- nit' ;c\ he • isi t i niki iiu.i ana, a h*< uh <• hiki ixi -i -!iuj f.-«a he ai:-;k; 1, Ai ikaika kt '8 t ū)<»i fir.a, Miai';i, e hoea oo r,uaiiei kyna han; toe ka he>; u m-.lu, a pela hoi i ka aa, C *. ule-ili keim o ua hu«kai elua i a« < .. Akn «iuc, o n . ī. ie-» ku-

p- ? i 3- a. oin k x pi!i :in;; o 1- - i i.i u:fl»ht o ka lui;ka!ai i k; w; i o Kin aok hoi j kahi M . t»-ui i- a Nokiia wr . \sw i.i, ~ i»f-ai]i>p he ! • -i, li',; - hoi, Ne-iwiia, he wi.'e uo ku mea 1-:.' ••'•lk' h- mo ke uei e lia.*' k« i-i o> ,po(-poe o luek: i s he - ioa hui paha, a p*..« « K L'". I krt in'hi-'e i-iha ne \ '■lu-k.-.l 'i f 1'm:: j»na elu« mah*M. 1—"1 ;.'' p i p,-,ha i i -uav k*u».p.u; u l'v»," piSi no hoi ia i- ! \ il, he i\o keia i-..- ' hooa m;-i una raa ia ano. ■2—oii: ke'io i ua niea ui, ■ i.. ;r; .-nea h\'A\ ke nko, e"i o-ai. j- «vpphi ;-ku; no-aiia, he jt:o i •:t> ia ka tuea o hoea r'ni f na, a e loaa au&nei kd in,oa ''I'inw:ni." oia hoi, he wa hi j.e uv»^r 4 h;% o ki.,o, e :L%e p:u n .De ka poiin kup;ipau. | A'? i.m •» ka h<:ptnao

n.i h "Kvi • ke *«lii. y k<_- ],cpena wai i-'iK- i i o k ; j;o:.-o, -hkiia, ua i' . ? k"' i ka iho aua o Kun : :< huaiN.Ui \ ku -a a; o Liā, 'iiai, h° »vi'i ki OLi'aiia ko -Kspena.*

I 111 icup.iiii.h_a loa, | :"■» i,ia e ..e i iK<..ir, iioko o | £*• t a raaaele ekoiu, oia hoi ( ka !».».,;;&] '.KUa, ki huakui eiua, j: .■«i' 1 k.- liu > Wā .« vj iu, k<:lai, iie bo b": w ile uo o iakou alaLeio, k . inu.i, o -Nawahi, ina Dia ko ,o pahu o \ ,\ok it:. k' n o-ke k .ni K a'v.i kv. koh]/o Alii, ma ko o se :caiim. H.ooku:ri v.;.ie . ' v ~i:o -h(;iaa vi keia mn»i me,; Os lu o itiua A;u f il.'ii,;, wale ui ka -. - •». i o u i iko aua a ka nua imu;v k.i ;m I\*> iiai uei ke ;-t- \i.<\ t loto o ka :<iua,'cia pah'. kc iu opu ~ri, i hakaiia p\ !& i 1;,. iono ,Ak t tmi, ina ho ili U'i k\> K,a IK?, ; aiaha hoiau l , "iii \t» kt j ao, ke ol<? <? iua» v> I\<.toao, Eia la, hē lua uui, I »■ 'i.-» e koiuo ai kel.i u IU6 ».) K i ī.J Kia ■.o : k-> o kc\ iuaka , ( i a vi.;o k ho hoik<j pil.ahi- •>.. i : .* „1.,. nie ko kv.hiii, & iiv, j,vji ke kuliiLiā o ka

t } i ri ;i' : kul-.^U ,n u i o iiis»r . uu i'xeia ]( * iUua noi; be Moike :a no ka bof/loliia o ku!;in« pil) .iniip, o na ?aii a i k« knl-r.a hou ao mai ko wnilio lq i;i. ans. Ok i hrol"i ia •» k f " kahili niHlmia ££- a», a nialalo ke poo f h'' hoike ia no i<; o ua ohi a mō k:i hnoa lokoiw) ifl No ke u k'ihili ēleele" iloko o ka iuakniai, h.e hoailona ke kah:h no mi a)ii, aka, oka uu'a kt pin hi ? o kā loii oka woiau ilalo, a o ko kuoiu >iuua o ;ew:,--k/Wii ana i k;v lewa. A iiln i"a pi;i keia loli fiua i ke ku»nu i wellli na k: ; - ano hooh-li kuia {ia, a 'ioololi £slii pah«, ae.le i-i i ke knuiika, aia walo do in niea i ke, . Mnaa o na Maua, al<ib, e l:: ■■>inaikjt ;; -Oia Akn īi?e, lir inea kuuniaha 110 ke ku ī ke Af?i ; t aaiia pouo ..".<u uo

He mea oiaio uo ua*- hw, o ko o-fee k«UiU knHi hiki i kn li-.iiu o ke ke pna, < v if\ iw iioi kahi in-ih.lo, uku. ei« nae fca Kupiuiaha, kn ke ka ;r,(.ka paa ana 1 k« kumu •'» ke LnU'li, ua luiopaMia. Aua kaiii tku \a īw Maiiō kiekie io.-i i krkunui o k'.- hnnoliano aiii »iia l\\u s lim'j, a ke hi oiaioko r 'i.. iu ■ /L-. i..ī, ;» u.-i b loīeia Vm ko ku'iaki». *N<>lailfi, o ka i»oalii i,u;t aoie loa ia mea i ke kanaku, aki;. i ke Akui wjlc no iā metr e hiki ai. ' A ke lawe nei &a luy-ka!--i 8 kukuiu aku i ka ilina o iiu slii i i>h kahili la, oia :>o pah* C * * li* i o.© lt>- Ud ■ IjH i) i.'' Aka iioi, ma o ka loii a.id o -e kuinu o ke knhiii n :r,e k a welau, ina ua makemake ke kui ko ka welau wahi, tole ia inea e hiki i;i« he sino h»»okiihi ki; i.nu, aLiila. aole !,o e loli Al:' īl , o k.\ ;jjea maopupo, oia iio kn "iu-iioi i),. jsi.»h> i hooloHia. He Moi uo ma kn i o 1 ,, !;c i Alii ni> ma k.iui ;> ke Ahi.

Aka, r,a ole)o mau ia ka luak>Jai m-\ kekabi ano, be hoike ia uo kn tn i'i wi, kaua, aiii make. Ina »io paha peki;, alia, e uauu aku uo. ■ Ke "uwuwa o Nuuauu," he mea pouo 110 iioi ke oleio v;ale ae uc> ka meia pili ia Nuaanu. he auu, ii« maeele i ktiu pik >, O ho $wiiwn i* i ht«o kahei»_ ni ke. koko aiiiwaeu< s o me u,i *;oa ō Oahu tu s i, a iua he haua ke<ahi o ano e hooa uiai ana, ala:;», ro!« pah.i e neie ka u* - a *u & luea. Noh>ihj, © aau;, i\ku up uei mua aku. 0 ka haau-i miu i au * ! l<sy huro ekolu"-no kn hauoii i ,ka xjL;W;)ii, 11 v imhu ia uo ua hooho a wawa pahw, ? piii a»a m» Eawaii .juei," a > oW r hf unau leo hooho';l i «aa, e t4 ola 9 Hawaii,** a 1 ok ; ia, m«iU iso ucv hilahiia hu 1 ?ia poe uke* nui ia Hawan uo lukou. Aka hoi, he hauoli ko ku p v i, ** kauuiaha ko *c uo, a i o ie, 1 . i

n-u:n'ji<? -e k< hakauu, o na mt*.i ».iana ..ku >•.; m wai auanei k;t i-in w*i ia aoanei kāh'.'iAiiu? <f O kii ike ana e pt?aia ana Im* Pi'ip » Ku ealae/' o ir» k* r' i aim t»o <> ka iianu o IlawAĪi mai- ka Wa hi t?0 i p»a maii Aa ia Pilipo, o)a p&ha o Pilipo ih», t< aae Pilipoli. Oia paha keia, ua pili oiai ka pouo i ko poli, a iua alelo laa keia liain.l i kn'ulia aua, oia ae 1a no hoi; e :.ho uo au e iho, a ae. Oka Liiilowi.le aua o ua <(lipinek<mik;u/; okfkan"wale aua i;\ o kf\ manuo aioha luu'luu no Hawaii. he Hawaii oe, he Hawaii au, hookahi no n kaua k .Ip-'liil. E h')OJiianuo w«le oe no hoi \ "?eo buro ekolu " Maiia pah.., he manawa leo k-in iumu leo huro ekolh. O ekbi-i leo huro» oia paha o j,uic, ektltt anahulu. Nol/īn« le uiea pouo ke uanaia ua

i' i :iL», ru? haaw ,wa, aa kahoaka hoea, a :jie na iriea ano e iloko u ka i.iu.'i a me ko waho inai. Uh i ih keiauioe ikala 13 nei mahin i (Dekemaba), alai!f*,o i:< U;nd iuhi keia la 13 ;i k'u kl3 l:;!itiKri, 1896, alniia, īkeia kn iiiuaa i ke kiii, "Heaiia «o Ka Po ?" Ae, e naua iua la o Kone, LOll9, Mauli. OKa nf-, ho akna iu; akua oa hau&, lapu n>\ ha *a. M) Luuo, o Lou< - p.»,® »• L »nnfio; hf»oio.'ioia i ka po, hooloooia ike ao. O Mauli, uit»uiiftw«, lele . ona hoopuuipuui a n>e ua oihlau a pnu, ain wale uo ia maluna o ke Kilokilo Dimerata. [E kala kah.ikr i loaa mai ai •■-eia uioe a lūe wehewehe a ke Kilokīlo i;i makou, a ua miuamiua ioa hoi. makoa i ka boopuka iiiua oie aua nku. lua kakou e hoomaopopo lea iho ana i ua wehewehe a ko makou Kiiokuo, ua feobo pololei oia 1 kaia e hoeue.ia ai o n* mau īwi Alii f «fcike aka lahui. Ua hoomakaia ua hai.a hoeueu uia ka Poakahi, laauun 13, a i kahi la ae i hookaawaleiū aku ai a huuaiceiy ia. Ma ia walii, ua kg ka uioe, a koe aku uo ua mahele *e ae : , ua kakou uo hoi ia e uaua aku, L, H.]

w K i ka Mak&pglcu« M* hooUha ma koiahelu i UA AYaina Kalepoui nia uo, kumuku&i i ia.