Ka Makaainana, Volume V, Number 6, 10 February 1896 — Page 4

Page PDF (864.27 KB)

This text was transcribed by:  Ku'uipo Thomson
This work is dedicated to:  Charles Kealo Hanohano & Rose Paupeapea Waiki

Ka Makaainana.

HE NUPEPA OILI PULE.

 

W. H. KAPU,

On a, Luna Nui a Lunahooponopono. Wahi noho, ma Honolulu.

F. J. TESTA (Hoke),

Puuku.

KEENA: Helu 327.  Alanui Moi, ma Waialeale, kokoke i Alanui Konia.

 

UKU O KA NUPEPA.

No ke Kope Hookahi        ---        $.10

No Hookahi Malama                      .25

No Ekolu Malama                          .75

No Eono Malama                          1.25

No Hookahi Makahiki                  2.25

 

Ina e hookaa mua ia, penei iho ka auhau ana:

No Ekolu Malama             ---      $50

No Eono Malama                        $1.00

No Hookahi Makahiki                 $2.00

 

UKU O NA LUNA NUPEPA

No 5 Inoa                               --- 15 ken.

No 10 Inoa                                   20  "

Maluna aku o 10 Inoa                              25  "

Me ka p@uku wale no na hookaa d@da ana, aole i kahi mea e ae.

 

POAKAHI, FEBERUARI 10, 1896.

Aohe hilinai o KA MAKAAINANA nei o ka huikela hapu ana ae i ke Aliiaimoku, he mea ia e hooi loa ia aku ai o ka hookokoke ana mai i ka manawa e laulea pu ai o ka lahui oiwi me lakou nei ma ae.  Hele pela; aole loa ia e loaa ana pela a ma ia ano hana hookamaemae

 

OIAI hoi, ua oluolu loa ia keia Aupuni e huikala ae i na poe pio kalaiaina a pau, no keaha la hoi i oluolu ole ai e hookuu ae i na hookapu ana i na poe i kipa kaia e hoi hou mai i ka aina nei? Ke ole makou e kuhihewa, he makau no ko lakou nei ma ae ia lakou la kakaikahi ma. O ia maoli no paha hoi ke ano. Pololei!

 

PALENA ole ko makou mahalo i ko ka lahui apo ana mai i ka makou noi, no ka uku mua ia mai o ke ola o keia nupepa no nei makahiki, e like no hoi me ka mea e hiki ana.  He hoike maopopo keia no ke @k@ia e hooko pono i ka makou rula i kau ai no nei makahiki.  Aia no ilaila ka pono a me ke ola e mau ai o ka hana a ka oiwi.

 

MAHALO i ke Aupuni no ka huikala hou ana ae i ke Aliiaimoku, oiai, ua hanaia mai ia hoi neia hana i nei wa me ke koi a hookikina ole ia aku e ko waho nei poe, e like la hoi me ko na poe pio kalaiaina i paa ai ma Kawa e hana oolea ai.  Ua ano hapa pu no nae hoi keia huikala ana, no ka mea, aole ke Alii i aeia e haalele mai ia Oahu nei aia a loaa mua mai ka aeia, e hoike mai ana no hoi aohe no i pau ae ko lakou makou nona @ no kona lahui e noho nei me ke kupaa mau mahope on a.  Ma ia wahi la, aohe o makou mahalo iki aku i nei hana.  Ua lohe mai nae hoi makou ua hauole ke Alii nona iho.

 

KELA KUEE MA KA AINA E.

Ke hoopuka pau loa aku nei makou i kekahi palapala i kakauia mai e R. Wi@e Ai@eti, ma ka aoao elua ka hoomaka ana a pau pono loa a piha ka aoao ekolu o keia helu, e hoakaka piha loa ana i na kumu i @L2 @ i ai o keia pa@e mawaena on a a me kona mau hoa @uhi he o ka Puali Pu@@@ e Lahui a loaa ai hoi he mokuanana iwaena o lakou ma ka aina e.  Ua oi loa aku ka pi@@ o keia mau hoaiai a ka mea a ke @@@@@@ i @oino ai, mamuli @@@@ @@@ @ @ kuhihewa a me ka @@@@@ ni@ow@ni a pokole koke o ka @@@@, mamua ae o kaua palapala @@u a makou i ho@@@@ @@ @@ @@kou helu 3 o @@@@ @@ 20 i laila, oiai no oia @@@@@@@@@.  A oiai hoi, ua hoea hou @@@ i ka aina nei a ke @@@@@@@@@ @ lakou, au ae makou i @@@@@@@@@ aku i ko makou mau kolamu nona a no k@@a hoakaka nona mea i hanaia.

Oi@ hookahi no keia e naku aku nei ma kona aoao, oiai hoi, aia ka hap@@@@ o na palapala kue a @@ @@@@ o na palapala kue a ho hewa iaia ma ka aoao mai hoi o kona @@@@ hoahele a hoahan@ pu.  Aole wale no hoi o na nupepa e ae o kakou ka i hoopuka aku ia mau palapala, aka, o makou no kahi a na makou hoi ka palapala mua loa i hoopuka aku mahope koke iho o ka @@@@@@@@ mai no ko lakou pilikia @@@@ o ka mokuanana.  Eia nae, ua loaa mai nei he mau k@@@ kokua no R Wile Aileti, hooka@i.  eia me makou mai kona k@ikoaana mai, a i keia helu ae paha hoi e  hoopuka aku ai; a o ke@@ni, mai ia Keoni Wilisona mai, keiki a Kale Wilsona, a ua hoopukaia iho nei hoi kana mau hoakaka palapala maloko o ke K@@k@a @amu o ka Poakolu iho la @@@@ ke ano nui ua like loa no kana mau hoakaka ana me k@ R. W I Aileti a makou e hoopuka aku nei.

@@@@@@@ hewa @@@ ka hoopuka ana aku i na aoao a i elua, eia nae, ua kuhiia mai makou e kekahi poe noonoo pokole i ko makou ho@pilimeaai wale mahope o R W Aileti, ka mea a ka hapanui i heiao makawelawela @@@@@.  Aohe hoi makou e hookikina aku ana i ka lahui e hilinai mai e like me ko makou hilinai, aka, no kela a me keia no e @@@@@@@ a e koho iho.  No makou iho no nae hoi, e like no me ka makou i olelo mua ai, aia no ko @@kou kalele a hilinai piha @@ mahope o ka mea a makou i @ @@@@ i kamaaina ai no kou @@@@@@@ @@@@ @@@ a pau.  aohe me@ e @@@@ @@ hooh@@@@@ ia hilinai @ makou, aia wale no a ua hiki ke hoikeia mai me na hooia kupuno a maopopo loa no kona kolohe a "aihue." e like la hoi me ka mea i oleloia a i kuhiia nona.  O ko makou hoomaopopo nae hoi no na hoa ma ka aoao o ka hapanui, ua komoia lakou e kekahi alopeka a mamuli o ia i ulu mai ai ka manao e hoomokuai@ana; aole hoi o ia wale, he poe lakou i nele ka hoomaopopo ana no na mea e pono ai a e holomua ai o ka lakou hana, koe wale no ko lakou ike ha@a, ai a maona, haule e hooluolu.  Mai manaoia mai nae hoi ua kue makou ia lakou; aole loa pela, aka, he hoaʻloha oiaio makou no lakou i na wa  a ma na ano no a pau.  Na keia mua aku no paha hoi e hoike mai owai la o lakou ka i pono a pololei a owai la hoi iwaena o makou poe hoopuka nupepa ka i hilinai pono. 

 

E AKAHELE MAI KAKOU.

Ua hoike a hoomaopopoia mai ia makou eia ka ke paulele loa aku nei na kanaka maoli i ka inu ana i ke "sake," ka waiona Kepani.  A oiai hoi, ua ano emi mai ko kakou heluna lahui, ua manao makou he mea pono ke ao aku ia kakou e akahele ai, no ka mea, he hopena ino no ko ka mea e hoolilo loa ana iaia inoo ma ka inu waiona, oia hoi, he hoolapuwale, hoohaahaa a hoohilahila iaia iho, e hoolilo ana hoi i ke kulana kanaka i hanaia mai ai e ke Akua a like me Kona ano me he kulana la no na holoholona malalo o ko ke kanaka kulana ku i ke Akua.

Ma ka hoakakaia mai e na poe ike, ua oi loa aku ke ino a me ka lapuwale o ka waiona sake mamua ae o kekahi mau ano waiona okoa ae.  A e like no me ia ino, he ino aku no hoi ka hopena e loaa mai ana.  Nolaila, ina e makemake kekahi me e mau kona maikai, e kii no a ka mea maikai, alaila, ai iho no me ka maikai a me ke akahele, aole hoi o "ka pakela ai a me ka pakela inu"  O ka mea ai ino a inu nui, he hopena awahua no kona e pilikia ai ka noho an@ a me ke ola ana, a aole no hoi kakou i malihini ia ano kulana.  Nolaila, o ka hana no me ke akahele a me ka noonoo kanaka maikai ka mea e pono ai o kela a me keia, aole loa hoi o ke kuulala loa aku i ka lapuwale.

Oiai, aohe no hoi o makou makemake loa i ka waiona, a ua makemake ole hoi e oleloia mai e ao aku ana makou i ka lehulehu e inu waiona, i ka makua mai hoi o na hana lapuwale a pau, aka, ua makemake nae hoi makou e ao aku o na mea maikai ka mea pono, nolaila, e kii no a na mea maikai, oia paha hoi na waina Kaleponi, ua oi aku ia mamua o ke sake, a me na waiona maikai e ae.  A oiai hoi, ua weheia ae nei he mau halekuai no na waiona Pake a me Kepani, ke ao aku nei makou mai no a hele ia mau wahi e kuai ai, aka, e hele ae no ma na hale o na haole, a ma ia mau wahi e loaa ai na mea maikai o na ano a pau.  Mai manao no ka emi ka mea i maikai ai. Aole loa pela.  Ke pii no ke kumukuai o kekahi mea, pii pu no me ka maikai, a na ike no hoi kakou a pau ia mea.  A maluna ae nae hoi o na mea a pau loa, e hana kakou me ke akahele loa a me ka noonoo pono, oiai na la ma keia ola ana.

 

OLALAU KA MAʻI O KE HOA

He maʻi olalau paha hoi ka i loaa i Ka Leo o ka Lahui, ma kaua kualehelehe ana ae no ka Puali Puhiohe Lahui i na la i hala iho la; a ua kokoke e aimakaia o R Wile Aileti no ka mea pili i ua ohe, no ka mea ka, ma ko lakou manao ana na ka lehulehu i lulu na dala no kela mau ohe.  E lalau! Ehia ka nui o ia mau dala a ka lehulehu i lulu ai; ehia mai na oiwi, a ehia mai na hoaʻloha haole? No makou iho, ua maopopo ia makou na mea i hanaia no ia mau ohe, a aole o kekahi mau haneri dala helu wale no ka mea e loaa ai o na ohe i hiki aku ka waiwai io ma kahi o na tausani dala elua a oi aku a emi mai paha.  Eia nae, o ka ka makamaka ia e helu nei na ka lahui na dala i lulu a loaa ai kela mau ohe, me ka maopopo ole o ka mea o ke kamailio ana.  He mea akahele no paha ma ke kamailio ana, a i ole no hoi ia, huli mua i ka mea oiaio mamua ae o ka lele kamoko ana ma ke ano kikaho me ka maopopo ole o kahi e haule aku ai.

 

"HAEHAE KA MANU!"

Ma ka halawai ana o ka Papa Ola i ka auwina la Poakolu iho la, ua hooleia ke noi o kekahi palapala hoopii a ka lehulehu, a me ka Keoni Kolopana a me kona poe hoahui, e aeia ke kuai ana i ka ia hou m@ kekahi wahi a mau wahi okoa ae paha o ke kulanakauhale nei mai ka Makeke Aupuni mai.  Nolaila, ua make paha hoi ia manao no ka manawa. 

Aohe kanawai e papa ana i ke kukuluia ae o kekahi makeke hou i okoa mai ko ke Aupuni mai, wahi o ka Peresidena Kamika hoike imua o kela halawai @aa o ka Papa Ola.  He oiaio