Ka Makaainana, Volume V, Number 7, 17 February 1896 — Page 7
HONOLULU, OAHU, POAKAHI, FEBERUARI 17, 1896 7
HOIKE KAMAHAO.
-
Maumana no ka Manaolana no
ka Pono Ou e Hawaii.
Ma ke kakahiaka o ka la 8 o Ianuari, hora 4 a.m., aia ko'u uhane me Moi Kalakaua iloko o ka Halealii o Hulihee ma Kailua, Kona, Hawaii. Ke ike nei au i ka Kalakaua mau hana iloko o ka halealii, e noke ana oia i ka huli i na palapala, koe aku nae ia'u ka ike ana i ke ano o kana palapala i manao nui loa ai ana e huli nei. Ke ike nei no hoi au he pakaukau me kekahi noho e kau ana, a o kekahi noho malalo iho ia kahi i ku ai maluna o ka papahele mamua o ke pakaukau. Ike aku la ko'u uhane i kekahi manuwa Amerika e hookolo mai ana ma ka lae o Hiiakanoholae, a kaalo mai la mamua ae o Makaeo, kahi o Kamakaokahaku i liia ai. Aia ma ke kia mua o ua manuwa Amerika nei e kau ana kekahi hae Hawaii. I aku la ko'u uhane ia Kalakaua: "He manuwa Amerika ae hoi keia e hookomo mai nei me ka hae Hawaii ma ke kia mua." Pane mai la o Kalakaua, "O ke aliiwahine aku kena e hoi mai nei." Hookomo loa mai la no ua moku nei a hiki i ke awa a ku iho la. Ia wa ike aku la au i ka hookuuia ana iho o ka waapa i ke kai, a iho iho la na keiki hoe waapa a o Nalopi pu kekahi. A mahope, iho mai la ka Moiwahine Liliu, a o na wahine paa kahili mai. A ke hele aku nei hoi ko'u uhane no kahi e pae mai ai o ka waapa, a i ka pae ana mai o ka waapa, ua iho aku la ko'u lima no ka lalau ana aku i ka Moiwahine, a kai mai la iaia no kula, a kau mai la ia, a mahope mai na wahine paa kahili, a hoi aku la makou no ka halealii o Hulihee (a e heaia nei i keia wa o Keakealani ma ke kahua lepo o Honuaula). I ke komo ana o makou iloko o Hulihee, ua pii loa aku la no ka Moiwahine iluna o ke pakaukau a noho iho la iluna o ka noho, a o na wahine paa kahili hoi ke ku nei laua. I keia wa i pane mai ai ka Moiwahine imua o na makaainana e piha ana iloko o Hulihee: "Ma keia hope aku, maanei e hanaia ai na oihana a pau." I ko'u lohe ana i keia mau olelo, ua hele aku la au a kukala ma kela wahi keia wahi, a i ko'u hoomaopopo iho, me he la ua puni no o Hawaii ia'u i ka heleia. A puoho ae la au.
KAMALIIKANE.
Mau Wehewehe Kuliu.
No ka "huli ana o Kalakaua i na ope pepa," he hoike ia no ka loaa ana o kekahi manao ano nui e pili ana i ka ke alii hana, a malia o ka ke alii hana, e hoea mai ana ia me ka ikeia.
O ka noho ana o ka mea nana ka moe iloko o ka halealii o Hulihee me ka Moi Kalakaua," he hoike ia no kekahi hoopomaakai mai kahi poe kiekie mai i ka mea nana ka moe, koe wale iho no na hookuia iaia ma o ka ike ana aku ia Kalakaua, pela paha e loli ai keia hoike i ka mea nana ka moe.
No ka ike ana i ka "noho," he hoike ia no ke kali aoa no kahi mea, a ina ua noho ka mea nana ka moe iluna o kekahi noho, he hoike ia no ka pomaikai, koe wale iho no kela ike ana ia Kalakaua ka mea i make.
No ka ike ana i ke "pakaukau," he hoike ia no ka hauoli nui e hoea mai ana, koe wale iho no kela ike ana ia Kalakaua.
O ka ike ana o ka mea nana ka moe ia Kalakaua, he hoike ia no kekahi mau manao imihala, ke apuka a me ka hoomalimali mai paha A oiai, o Kalakaua hookahi wale iho no ka i ikeia i ka wa mua, he hoike ia no ke kala a hookuu ana aku i kahi poe imihala wale, a he konoia mai paha-no kahi hana lokomaikai ia mai. Ina e loaa keia moe i kahi mea ma'i, he hoike ia no kona poino.
O ka ike ana o ka manuwa Amerika e hookomo mai ana, he hoike ia no kekahi nu hou; a me he la, he nu hou pili alii no paha i like ai me ke kau ana o Liliu maluna o ua manuwa Amerika la, a i ole, he lono ano nui.
O ka ike ana i ka hae Hawaii, he hoike ana mai ia he Aupuni Hawaii a he lahui Hawaii ka mea i ikeia e like me ia e ikeia nei o ka mea nana ka moe.
O ka ike ana i ka manuwa Amerika, he hoike ana mai ia i ke ano o ke Aupuni me ka lahui Amerika. A na ia aupuni a me ia lahui no e hoihoi mai i na pono o Hawaii lahui a me Hawaii aupuni a me ka pono Moi Hawaii, i kulike ai me ka hoike a ka hae Hawaii a me ka Moiwahine e kau la iluna.
O ka ike ana i ka hookuuia ana o ka waapa me na keiki Hawaii a me na wahine paa kahili, a me ka Moiwahine pu, he hoike ana mai ia ua pau ka Amerika hana, ua hookuuia iho la iluna o ka waapa.
O ka noho ana o Liliu iluna o ka noho i kauia maluna o ka noho i hookiekieia ae maluna o ke pakaukau, o kona hiki hou ana ia i kona kulana me ka lanakila.
O ka olelo pane a ka Moiwahine - "Ma keia hope aku maanei e hanaia ai na oihana a pau." Eia paha ke ano o keia olelo, ua hanaia na mea a pau, oia hoi, ua hookoia.
Ma keia wahi, e hoakaka ana au i ko'u manao no na inoa o kekahi mau mea i ikeia ma keia moe.
1 - Hulihee, ina e maheleia keia inoa me ka pili mua ia a pili hope ia paha e kahi mau huaolelo, penei: (1) Hulihee; (2) Auhee. Ke hoike nei keia i ka hulihia a me ke auhee maluna owai? O keia ka mea nana aku.
Kalakaua, he inoa no ka hakaka me ka hookahe koko. O ia ana anei kekahi hiona e hoea mai ana?
Honuaula, ka inoa keia o kahi o ka halealii Hulihee, i ku ai. Ke hoike nei ka inoa Honuaula, me he la e uia ana ka honua i ke koko, o ia ana anei ka mea e hoea mai ana, a i ole, e ula ana i ke alii a ka wahine.
Makaea, ke hoike nei keia inoa i kahi i liia ai o Kamakaokahaku, e hooiaio mai ana i ke ano o ka make mana'ona'o. O ia ana anei kekahi hana e hoea mai ana? E hanaia ana anei kekahi hana puuwai eleele pela? Maluna owai? Maluna anei o Ka maka-o-kou-haku, a i ole no kahi aku paha.
Hiiaka-noho-lae. He wahine kiai makalae keia. A ina o Hiiaka kaikaina keia o Pele, alaila, he ahi aihonua, malia, ke nee mai nei paha, he aihonua ma ka uahi pauda, he aihonua ma ka mai ahulau, he aihonua ma ka hopuhopuia o ka lehulehu, he aihonua ma ka pakaha me ka hao wale.
No ka manuwa Amerika, he mokukaua keia, a o kana hana no ia i hoomakaukauia ai he kaua. A maluna mai ona ka Moiwahine i hoihoiia mai ai. Me he la, he hana kaua no paha ka ukali o ka hoihoi Moi ana, a i ole, e hoihoiia ana ka Moi malalo o ka mana o na mea kaua o Amerika. .
O keia iho la ka hope o na hoakaka ana a Hoopunipuni me kona mau pokii o Alapahi ma.
KILOKILO DIMERATA.
-
E hele i kahi o Makapolena Ma no na Waina maikai. Oluolu ka lakou kuai ana a piha pono no hoi ke ana.
Makehewa na kauoha Buke Mele Lahui ke ole e ukali pu ia mai e ke dala. Ke nele me ia mea, aohe no e hoomaopopoia aku na palapala.
Ua pau i ke kuaiia aku ka i na Pake mahi laiki kekahi mau pu raifela i pau nui ai i ka loaa o kela kaua huliamahi iho nei o ka 1895. Ua pau ka i ka inoino, a aohe kupono no ka hoohana ana.
O na Waina oiaio maoli a Makapolena Ma, aia wale no ke kuai ana ma ko lakou halekuai ma Alanui Kaahumanu, a ma na hale inu rama o Kaopuaua a me ka Nekina.
Ua pau loa ae nei na hemahema o ka moku kiakahi Kaimilani i ka hanaia. A i ke anaia ana iho nei e ka mea ana o ke Aupuni, ua ikeia he 10 ona tona a oi. O keia no kahi moku i kapiliia me ka eleu e kekahi kanaka Hawaii ma Nahiku, Maui, a laweia mai no Honolulu nei e hoopau pono loa ai i kona mau hemahema. I Maui aku nei ua moku la a i ka Poakolu nei ke ku ana mai
Ke haawi aku nei o Makapolena Ma i na Waina Kaleponi ma ka kumukuai haahaa. Ua maemae loa hoi ka lakou mau ano waina a aole hoi i paipaiia e like me na ano waina lehulehu e ae e kuaiia nei ma keia makeke.
Kuai Hoemi
Aia ma ko'u Halekuai ma Alanui Moiwahine he Pakaukau Kaokoa, a aia malaila he mau Waiwai i hookaawaleia, aole i inoino a popopo, aka, me ia mau no o ka maikai. O ia mau waiwai a pau, e kuai hoemi ia aku ana me ka emi, he haule loa malalo iho o ke kumulilo o kinohi.
Mai hoopoina, aka, e hele nui mai no e ike no oukou iho.
J.T. WATERHOUSE
(KEONI WALAKAHAUKI),
Alanui Moiwahine.
ian 27-4mnw
-
Na Waina Kaleponi
HOEMIIA KUMUKUAI
-MA KAHI O-
MAKAPOLENA MA,
Alanui Kaahumanu.
-
Ke hoolilo aku nei makou i na WAINA MADEIRA, POTA, ANAGELICA a me TOKE, ma na
Kumukuai Emi Loa,
A no ka Maemae a me ka Mikomiko, o keia ae la na Waina maikai loa i haawiia ma keia mau Paemoku.
Ano no hoi o Mr. E.C. Makapolena i huli hoi mai nei mai Kaleponi a ua loaa aku nei hoi na launa a me na kukai ana me ka Halekuai Waina i ike lea ia o KOHLER & VAN BERGEN, no laua hoi na inoa i ikeia a puni o Amerika Huipuia no ka laua mau
Waina Maemae Maoli No.
Eia wale no ke kuai ana o keia mau waina ma keia Paeaina ma ko makou halekuai ma Alanui Kaahumanu, a ma ka HALE INU WAIONA O KAOPUAUA, kihi hikina o na Alanui Beritania me Nuuanu, a ma ka NEKINA, kihi hema o na Alanui Hotele me Nuuanu.
E HOOMANAO O NA
WAINA MAEMAE WALE NO
Ka makou e kuai nei a me ka haawi aku i ke ana piha.
Macfarlane & Co.,
Alanui Kaahumanu, makai iho o ko Bihopa ma Banako.
dek 9-mp
-
HALEKUAI LAHUI KALAHIKI.
Helu 405, Alanui Moi, ma Waikiki aku o Alanui Nuuanu, ma ka aoao mauka, ke keena mua o ka "Hawaii Holomua."
Ma ia halekuai o na oiwi e loaa ai na anoi a me na paihi o na ano hou loa, e laa
Na Kalakoa, Na Keokeo,
Na Makalena, Na Kinamu,
Na Huluhulu, Na Lihilihi,
Na Kamaa o na Kane, Wahine me Keiki, a pela aku.
Oluolu no ke kuai ana. Aohe hewa ke kipa mai e ikemaka, a aohe no hoi he kunukunuia no ka hoikeike ana i na mea kuai.
M. PALAU, Luna Nui.
ok 14-tf
-
HOOLAHA.
Ma keia a mahope aku o keia la ke kauohaia aku nei na poe a pau e paa ana i ko'u mau Aina iloko o keia Aupuni ma ka hoolimalima e uku koke mai i ko lakou auhau hoolimalima, ina ua hiki i ka manawa e hookaa ai, ia Prince David Kawananakoa, ma Honuakaha, Honolulu, Oahu.
KAPIOLANI.
Honolulu, Ianuari 23, 1896.
ian 27-3ml