Ka Makaainana, Volume V, Number 7, 17 February 1896 — Page 8

Page PDF (958.24 KB)

8 HONOLULU, OAHU, POAKAHI, FEBERUARI 17, 1896.

Ko Kakou Oiwi Hana Pohaku.

                     Aia ma kahi okoa ae o keia helu ka hoolaha oihana a Kale Kuaika, a ma ia hoi e ikeia iho ai ua makaukau oia ma na hana a pau e pili ana i ka pohaku. Nana no hoi e hana nei kekahimau hana pohaku maikai no ka paepae ana i na he kupapau. Ua makaukau loa hoi oia e kukulu i na kia pohaku mabala a ano pohaku e ae paha, e like me ka mea e makemakeia ana.
                     Ma ka mea hoi e pili ana i na he kupapau a me na kia hoomanao, e olelo ae hoi makou o ke dala e hooliloia ana no ia mau mea, aole ia he mea kiola wale a ua poho ole no hoi, no ka mea, he hoike ana ia no ka hoomanaoia o ka mea nona na iwi i kanuia malalo, i hele paha hoi a lehu a kua-a lepo. A ina hoi he mea ia nana i huli na pono ma keia ao a me keia noho ana, o ka hoomaemae a hoomaopopo ana i kona wahi hope loa ma keia ao, he hana pono ia na kela a me keia o kona ohana e hana ai, a ua poho ole no, hoi ia mau dala i luia nona, oiai, ua waiho iho paha hoi oia i ka hapanui mahope nei. O kekahi no hoi, e mau loa ana ia mau hana hoomanao ana no ka wa mau loa.

-
Mea Ohi Dala Limalima.

                     Ma kela helu aku nei, ua hoike aku makou no ka hoao ana o ka haole ohi dala o ka Hui Gazete e mahuka maluna o ka waa a me ke ko ole ana o kona makemake. Ua paa oia i ka hopuia i keia wa a eia ke noho nei i ke puhi. Penei iho kahi moolelo pokole e pili ana i kana huakai mahuka:
                     Ua kau aku la oia maluna o kahi moku kiakahi Ehukai a holo aku la malalo o ka hookele ana a Kapena Cutisa a hiki i Kalaeloa, me ka manao ilaila e noho ai e kali a hiki i ka wa e holo ai kekahi moku mai Honolulu nei no na aina e, alaila, alualu ae a loaa a kau aku oia ma ia moku a holo aku I ka po Poakahi a Poalua paha, ua ili pinepine lakou ilalo o Puuloa a me ka hana nui i hemo ai. Mai Puuloa aku ua holo loa no lalo o Waianae e kuai ai i mau mea-ai e lawa ai ka noho ana no kekahi mau la. I ka po Poakolu ua hoe ae la no uka kekahi haole, o F. Alani ka inoa, maluna o ka waapa e kuai ai i mau mea-ai a oia ka haole i paa mua i ka hopuia a nana i hoike ae i ko lakou nui o luna o ka moku, a me kana hana i holo ai iuka. Ua hoopaaia oia ma ka halepaahao, a i ke ao ana ae o ka Poaha na telepona koke ia mai i Honolulu nei e hoike ana no ka hopuia ana o kekahi haole malalo o ka hoohuoi, a me ka haole ma huka iluna o ka moku. Ua uku aku o Redepata, ka haole e hoao ana e mahuka he $100 ia Kapena Cutisa a me kona mau kana ka, he uku no lakou.
                     Ua, hoounaia aku ka Eleu i ka Poaha ae me ka Hope Ilamuku a me kekahi mau makai no Waianae, a ua ahiahi loa o ia la i huli hoi mai ai me ka lawehala me ke kolo pu ana mai i kahi kiakahi no Honolulu nei.
                     Ua laweia ae ka lawehala imua o ka Aha Apana i ka Poalima nei e hookolokolo, no ka lawe aihue ana i ka waiwai i haawiia iaia e malama, oia hoi, he $650, a ua hoomoeia mai a keia Poaha iho e hooloheia a O Paulo Numana a me Kale Kalaitona kona mau loio.

-
KELA A ME KEIA.
-

                     Poakolu iho e wehe ai ke kau Ahaolelo mau o ka Repubalika
                     I ke ahiahi o keia Poalima iho e kapalulu mai ai ka Auseteralia mai Kapalakiko
                     I ka Poaha nei, ua hanau mai la ma Kamanuwai he keikikane ma Kalaniumi (w)
                     Ua kokoke e makapo loa o Iosepa Kuke, ka haole i haiolelo ai ma ka la 4 o Iulai o ka makahiki i hala.
                     Ua hookuuia e ke kiure o Keliihaleole no ka hewa ona i hoopiiia ai no ka lapaau ana me ka laikini ole.
                     E nana ae i ka Makapolena Ma hoolaha ma keia helu e pili ana i na Waina Kaleponi ma na kumukuai i hoemi loa ia.
                     Maluna o ka mokumahu Kepani Gai Seu Malu e kau aku ai ka puali keaka lio a holo no Iapana.
                     I ka Poaono nei i pau aku ai i ka laweia no Kalawao na poe ma'i lepera o ke kahua hoomalu o Kalihi ma ka Lehua.
                     E kuai kudala ia aku ana ma ka la 20 o keia malama na pono a pau o ka Hui Kaa Kalabu ma ke kauoha a ka Aha Kiekie.
                     Eia o Kauka Makalelena ke waiho nei iloko o ka nawaliwali a ka ma'i. Ekolu poe kauka e lawelawe lapaau nei iaia.
                     Auwina la o nehinei i ku mai ai ka Miowera mai ka Hema mai, a i ke aumoe ae no hoi i holo loa aku ai oia no ka Akau.
                     I keia Poakahi ae, la 24, e kapalulu mai ai ka mokumoku Kina mai Honokona a me Iokohama a holo loa aku no Kapalakiko.
                     Ua hooleia mai e ka Papa Ola ke noi a Kahookane (k) a me Kanui (w), no ka hele pu ana me ka laua mau ma'i no Kalawao, Molokai.
                     Ua ku mai i kakahiaka nui Poalima nei ka Mariposa mai Kapalakiko mai. Hora 7 o ia ahiahi i holo loa aku ai oia no na Panalaau Hema.
                     Ua lilo ia Waila Ma ka hoolimalima o na apana elua makai o Ainahou ma ke kuai kudala ia ana i ka Poaha nei no $360 pakahi no ka makahiki.
                     Ua makeia ke keiki opio o 1 makahiki me 7 la a Keoni Apio, i ka Poaono, la 8 nei. A ua nalo no i ka La Pule ae mauka no o Nuuanu, malalo o na lawelawe ana a Ede A. Wiliama.
                     Ua hooleia e ka Aha Kaapuni ka hoopii koi aie a Misasa Ema Kipili i ka waiwai o ke Kauka Palani no ke kumu ua haule hope loa ka manawa i waihoia aku ai o ka hoohalahala mai ka wa mai o ke koi mua i hooleia ai. O ka aie e koiia nei, he $2,937 me 10 pa-keneta no eiwa mahina.
                     Ua oleloia ae he kanahakumamalima ka nui o na poe koa Geremania e noho ana ma Honolulu nei i loaa mai nei na kauoha ia lakou e noho me ka makaukau no ka hoike aku ia lakou imua o ko lakou aupuni ke kauohaia mai lakou e hoi, no ke komo ana iloko o ko lakou mau pualikoa iho.
                     Ua wawaia ae i ka Poaono nei, ua mahuka aku kekahi o na ma'i lepera mai ka pa hoomalu aku o Kalihi i ka po Poakahi i hala, a ua nalowale loa. Eia oia ke huliia nei.
                     Hele i o Makapolena Ma no na Waina maikai loa, a lakou hoi e haawi nei no na kumukuai haahaa loa.
                     O ka Poakolu iho, la 19, ka Poakolu Lehu, a o ka la mua hoi ia o ke Kau Hookeai. E hoomanaoia ana ia la me na anaina pule kupono ma na luakini o Sana Anaru a me Malieokamalu.
                     He kaa maauaua o na mea ulu no kekahi Pake ka i pau i ke okaoka ma alanui Papu i kakahiaka Poaha iho la. Ua holo aku ka lio me ka pukalaki me ka haalele iho i kona hookapuhi mahope.
                     Ua haawi ae ka ona o kela haleaina e ku nei ma ka huina o na alanui Nuuanu me Kalepa he paina manawalea i na kapena, na lutanela a me kekahi mau makai i ka Poakolu iho la Ua haupa iho ua poe makai la a puu na nuku.
                     Piha makolukolu no ka ahamele a na kaikamahine o ke Kula Kamehameha i malama ai ma ka Paka Kuokoa i ka po Poaono nei. Ua kokua pu ka bana Aupuni ma na mea kani. He ahamele kokua keia no ke kula kaikamahine o Kohala.
                     Ma ka halawai ana o na hoahanau Hawaii o ka Ekalesia o Sana Anaru i ke ahiahi Poaha nei, maloko o ka luakini kahiko iloko o ka pa ekalesia, ua koho lokahi ia o A. St. C. Piianaia i mea nana e malama ko lakou anaina pule ma ke ano kokua aku, oiai, aohe o lakou kahuna i poniia.
                     O kekahi o na paoahi o luna o ka Auseteralia i hopuia iho nei mamuli o ka hoohuoi wale ia ua komo pu oia me kela mau wahine Mekiko ma ka hoao ana e hoopae malu mai i ka opiuma iuka nei, ua hoopaiia imua o ka Aha Apana i ka Poaha iho la he $700, hookahi mahina hoopaahao a me $5.20 koina
                     Poakolu iho la i ahewaia ai o Pahio (k) e ke kiure no ke kii ana iho no e hana paka i kana kaikamahine ponoi i imi ai a loaa, a i ka Poaono nei i hoopaiia ai e Lunakanawai Kaapuni Kaaka e hoopaahaoia no eono makahiki ma ka hana oolea a e uku i $250 a me na koina. Na J. Mahiai Kaneakua oia i pale.
                     Ua kapiliia iho nei a paa e W.J Ball (Bolo), he moku kiakahi heihei no Kalalena Makapolena, a i ka Poaha iho la i hoolanaia ai iloko o ke awa nei. Ua heaia aku ka inoa o ua wahi moku heihei la o "Ukulele" O kona loa he 20 kapuai me 15 kapuai wai. E komo pu ana keia wahi moku iloko o na heihei e malamaia ana ma nei mua iho, ke malama io ia hoi.
                     Ma ka mokumahu Kauai i huli hoi mai ai ka puaii keaka lio i ka Poakahi i hala mai Waimea, Kauai mai. Ia lakou i Lihue, he eha o lakou mau po i hoikeike ai malaila, a hookahi i Waimea. I Lihue, ua makana aku o Wili Laiki he lio keiki ia Muriela Wita, ke kaikamahine hololio, he puaa ka i kekahi, a he lio puiwa hoi ka kahi. I ke kauia ana o ua lio la, mahope iho o ka hawanawana malie wale ana no ma kahi eeiao, aohe wahi mea a puiwa iki, ua hele a laka.
                     Ua lilo aku i ke kuaiia ka mokumahu Arawa i holoholo iho nei ma ke ano pani ma kahi o ka Miowera a me ka Monowai mamua aku nei, i ka laina mokumahu o Sepania, a e hooholoia aku ana oia ma ke ano mokumahu o Sepania, a e hooholoia aku ana oia ma ke ano moku lawe koa mai Sepania mai no Kuba.
                     Ua holo pukaka ae ka lio kaa o Mekia Sewada i ka Poaha iho la ma alanui Kalepa. A na kekahi Pukiki i alualu a hopu ma ka pepeiao a paa ka lio. Laki loa aole mea i poino. I puiwa ka lio mamuli o kekahi apana pepa i lele ae ma kona alo, a o ka hoomaka no ia o ke pi o ka ihu o ka lio a holo aku la.
                     Poalima nei i hopuia ai o Juno Davis no ka hoao ana e pue i ka wahine Pukiki a Manuela Roderigo, hapa Pukiki, o uka o Kalihi. I ka La Konohi nei keia hoao ana ona ia hana oiai oia ua ona. Ua haalele oia i ka manao hookolokolo imua o ka Aha Apana, nolaila, ua waihoia aku no ka Aha Kaapuni. Eia oia i Kawa e paaia nei ma ke ano hoomalu.
                     He Pukiki ka i hina i kekahi kaapio i ka auwina la Poalima nei mauka o Waipilopilo, me ka holo loa aku no o ua kaa la, aohe ku iho. Na na lima kokua ua Pukiki la i hapai ae, ua hele a poniuniu, a hookauia ma kekahi kaapio okoa ae a laweia no ka Halewai, a mai laila aku hoi i hoihoi loa ia ai no kona wahi mauka o Auwaiolimu. Aole no i kukonukonu loa kona mau palapu.
                     I ka Poaha iho la, oiai kekahi poe wahine e malama ana i ko lakou la hauoli konohi me kekahi papaaina i luluu i na mea-ai ono, a i ka wa paha i iho mai ai ka noe a ke samasu, o ia ka wa i komo aku ai o kekahi eu a muki ma na papalina o kekahi wahine i kahiohio, he punua no paha nana. Iloko o ia wa i pii ae ai ke kai o ka nui wahine iho e nonoho ana, a uluaoa ae la a lilo i hana nui. Aole ka he makemake o keia poe wahine e honiia kela wahine o lakou e kela eueu. Hu no hoi ka aka.
                     Ua ike mau ia kekahi Pake ma ke alo o ka Halewai i i kela mau la aku nei ua hele a nawaliwali. I ka po Poaha iho la ua moe iho la oia ma ke alo iho o ka Halewai, a i kona wa i ninauia aku ai, ua pane ae la o ia "Ua pololi au." Aole wahi e moe ai o keia Pake a o na kapa alanui kona wahi e noho ai mai ka la a po. Ua lawe ka makai iaia i ka haleaina a ua hanaiia a maona. He keiki no kana aia i Hawaii, aole nae he kokua mai iaia. Eia oia ke malamaia nei e ka Ahahui Kokua a na Pake. He 73 ka nui o kona mau makahiki.

-
C.B. DWIGHT
[KALE KUAIKA.]

Mea Hana Pohaku Kaekae Alanui, na He Kupapau a me na Kia Hoomanao Mabala.

-

                     E loaa no oia ma kona whai noho ma Koiuiu, Honolulu nei. Telepona Helu 833. feb 17-1mk

-
Olelo Hoolaha.

                     Ke kauohaia nei na poe a pau loa e hoolimalima ana i ko'u mau aian a pau iloko o na Mokupuni o ko Hawaii Paeaina e hookaa pololei ae i na uku hoolimalima a pau i kuu wahine mare, ia Luka Paaluhi (w), ke hiki mai i ka manawa hookaa. Aole o'u kuleana i koe no na mea e pili ana ma ia mea.
Owau no, J. PAALUHI.
feb 17-1ml