Ka Makaainana, Volume V, Number 7, 17 February 1896 — "HAEHAE KA MANU!" [ARTICLE]

"HAEHAE KA MANU!"

. Eia o Kakina ke opa nei ma na ano a pau e na hoikeike ana a ka nupepa Kuokoa namu, e pili ana no kela hoike hilahila ole at\a e kue ana ia Kuhioa Nui Geresehama i make, Ke hoao nei na nupepa ohufi palemo e pale ae i koua mau hala, oiai oia e noho Kuhina Ha waii ana lua o, ejn aehe ia e nalo, a ole loa hoi kona pakele, Ua hooiaio loa ia ae nei e fce kakanolelo pilikmo n ke Kuhina Nui i make ua loaa pono o Kakina e kakau ana i na'manuo kue i ke Aupuni Amerika a haa wi aku i ko laiīa poe kakau nnl epa, Pehea 110 e nalo ai, ua like oia me kekahi manu ban«ino i kona punana ponoi iho. Ae ole t\i>o hoi keia mau hoike manao ana a Kakina ia Misi

K F:- .1 i !ii . i a F;ikj f oiai oia e iiuho Kalnna ai m no k' na Aina E, ka i kakau i kela unu.i • palapaKi kue i ke Anpr ui <o\e- ' rikfc ? a hoouuaia iu Kakin.-i, a naua aku hoi k« hoojjalahaliihr' loa aua akn ma o iwaen& onh ] poe kakau nupopa. He ■ ho'ike ] keia no ka hooliloia o ko Hawaii ! nei keena oihaoa ma o i keeaa i hoiao a hoolaha manao rio na nupepa, a mawaho ae hoi keia o na hana hoikeike kii Lna o Pele a ua Kuhiim Noho Hawaii la ina o Hilahila ole nohoi paha, Paikano aenei hoi ka ohua ■palemo līula, ka Hoku, o kekshi loauao a Misita Kolo i kamailio ai me Misi Kfctp Fiia a i hoolahaia ma kono nr<pepa ma Kika ko, ua h'ooponopono hou ia ia manao e ka Aha Kuhina -maanei mamua ae hoi o ka hooun» loa ia ana io e hoopuka ai. Ano' e no paha hoi keia poe

Ua painuu it,e ka.nupepa Aha:-lono-Manawa o Kikako, mamuli oko Kuhina Kupa kakau palapala ana aku no keia kukai kamailio pu ana me Kole a aponoia ai mahope ilio e ka Aha Kuhiua. Ma ka manao paha hoi o ia nupepa, ua lilo ka i ko lakou mea kakau komo palekoki, Pela io no paha hoi ma ko lakou manao ana.

Wahi no o na hoakaka ana a i« nupepa, Jhe maoao keia no keia Aupuni i ka Peresidena, Aha Senate a me ka lahui Amerika, a no Misi Pila hoi ka iima nana i hana a i hoouna aku, Ua maikai iiō paha hoi ia ia lakou nei ma aē. Mai oi loa no nae paha lioi ka pono ina e hoounaia aku keia mea komo palekoki i Kuhina Hawaii ma Wasinetona, a e kipaku mai hoi ia Haki e hoi mai, oiai, ua pau kona hie a me kona hilinaiia. Oia, i palekoki hoi paha ko kakou ma o !

Ina he ake ko Alapaki Kauka, Nui, e heluhelu nui ia kana haiolelo i heluhelu ai he mau pule i hala ae imua o kekahi pao kakaikahi, he umikumamalua paha a keu, maloko oka hale o ka Ahahui Opiopio haole, aole loa' o ke Kuokoa kahi e hiki ai ke e ka haj>aiiui

0 ka iahui, E like no me ka lioi : iioi ole ia ena poe © koua poai, mahope īho o ka hoolahaia tna ma na nupep\ \ tla no e hoihoi ole ia ai ma ke Kuokoa. Va li ke a hke 110 ke moia o kahi a me kahi, a e aho tnai no i Ka Makaainana nei, a i ole ia, i na wahaolelo lahui e ae, flna o Alap\ki 1 nnuhi a haawi mai īa makou, hoopukaia p makou me kona lilo ole.l v Puiwa a puoho na koa Aupuni Ika wanaao roalima nei, hota 1:30, eia uao un oleloia ma ■ " i i ■ . 1 . :: 1 3

nn uup?« i" u-'i ijr :> o ana ka i a i ko iakou mak*ukau ;> hana Ae pah-.i, o ia p.»h>t, a pela paha ? Ua lohe nh.e hoi makou, i hoalaia kā k n Jak o u hiam o e oj amu 1 i o k a iono, ma ke p*hs, pao 10ai na poo kspi kuwaW a aia Mui iwhiio o Pawaa kahi i nee mai ai, llu uo ka aka i keia LiHiUa o ua poe la, uo Ka mea, wahi mai uo o ka hoikeia i*> makou, ua kuhihewaia paha ka hai na hoomaam&a himeni a na kai i kamahiue o ke Kala Kameha- | meha iwaho o laila, eia nae, ua I pa« mua lakou i ka hoi i ka j bora 11 p. m, aku, Nolaila, wa I aka kuloko iho niakon no keia louo hoomakeak;i. - he wahapaa paha hoi na kekahi kolohe.

ka aoao hoi o na koa, nui ko lakou nanki 1 ka hooluhi wale ia aaa i ka po a hoalaia hoi ko lakou hiamoe ana ua nauea, no ka raefi, ia lakou ka i hoea aku ai iwaho o Pawaa, he pouliuli wale no, n he mau bipi a me ua lio ko loko o ka Paka Kuokoa. Wahi uaai' 110 hoi oko makou ina ka i ike io aku na koa i kekahi poe kiuo kanuka e hele mai ana me na lako kaua, ina la ua pelu hou ae lakou i hope a hoi loa mai no loko nei e like la ine ka uaama a ko lakou mau kapuai w.awae e lawe mai as ia lakou. Akaaka io no ia !" Auwe hoi ka maeele e !!

Ma ka hoike hoi a ka oupepa Kamaiho Kaoua (Town T«Ik) o Kapalakiko, ua hoohalikeia aa hana i hookahuliia ai oke Aupuiii Moi iloko o IS9$ me na hana mai uei a keia poe haole kipi pakaha ma ke Taranavaala. 0 kahi waie uo o ka like ole ana, ma ka maaao o ia nupepa alakai iwaena o na poe koikoi, na kekahi luna Aupuni o Amenka Huipuia i loaa ka hoomanaia i ko* kua i ko nei poe hana hewa, a hooleleia mai hoi na koa malalo o ke alakai ana a kekahi aUi e aahu ana i'ka aahu koa moana

o ia Aupuni, a pau pu uo a me na k ua hoomaluia hoi ke Anpnni i ku ae ka hae o ia Aupuni, mamuli o ke kanoha'a kela elele, a hala ho maii matama ma ia nno o ka ana me ke kii kia\ mau o na koa malina ma ka haie oihana poo : Aupuni, 0 kahi hoi o ka like 010 ana ' t j v i iue ua haua uih ke TarHnavaA]a 4 aole keia poe i hoounaia o ke Aupuui Rerit«uia, aole no hoi i kokuuia liia na ano a pau e Berilauia Nui, ole loa lun e kou» P&ualaau e pili kokoke ana ma ia wahi. A i ka lohe ana hoi o ke Aupuni Makua, uk awiwi e hoole aku i ke!a nana' kipi

p*>kjiba i aiakaiia e kekahi ldh kiuiuana ona, a be poe maka . ain.an.a ao hoi aona-ka Lapanui o s i* poe ma ia buak<n p&laualelo rt bopena waiwai ole. Eia nae, i o kakou aei hoi, i ka wa oke poo oke Aupuni o Ar.nfrika Hnipuia i makeuīake ai e hi-naia ka pono i ka Moi a o>e ka lahui, ma ka hoihoi hou aua *ie hoi ike Aupuui kumu a koaa kulana uaua, ua kueia aku ia mauao hooko a haaa pono e na poe kalaiaina lua ka aoao e kokua ana i na hana kipi pakaua i lawelaweia maanei Mamuii hoi oia hane, ke n>au uei ka noho pilipe ana o ka i&hui oiwi uaalalo ona poe &ia Aupuni makamaka i kokua ai I m& o kona mau luna kiekie la.

He keu no paha koi a ka hila» hila ole o kela poe i haua ai e pili ana ia Hawuii oei, eia nae, ke nan'ui oei na waha i na hana a tia makaainana o kahi auponi okoa aku i hana ai me ke kokua ole ia e ko lakon aupuoi, O ia nae paha hoi, ua okoa ia mai ia lakou aku. Aia no a ku pono ibo ia lakou, alaila, loli ae ke alelo a me ka eueu ana o ua lehelehe hana lokoino,