Ka Makaainana, Volume V, Number 7, 17 February 1896 — HOIKE KAMAHAO. Maumaua no ka Manaolana no ka Pono Ou e Hawaii. [ARTICLE]

HOIKE KAMAHAO.

Maumaua no ka Manaolana no ka Pono Ou e Hawaii.

M(i k 0 k h k;.11 iinl< >] f > e, lunufiri, ii.n'n 4 n ju., aia ko' uluhk' i\\*i Moi K-,Mir,iioku {> ka Halewiii <f K*>ih/j, kona, i iawa) 1 K«, ;ke nei au i ,'ka Knlnkaua mnu h.->na ih k-j o Ka haleaiii, e uoke aaa oia i k.i huli ina piiiapaia, k.w. ; h ku n-ie ia'u ka ik'» aua i ke ruo o k?mu .■■■'palapala i in-uii.o uui h»a ai ;inu e huli uei. Ke ike uei no hoi au hopaknukiiu «ne kekahi m«ho e kau atia, a o keknhi nouo uialalo iho ia ahi i ku ai j.naluua ■ ka papahelo mamua o ke pakaukau Ike akn la ko'u uhi Keknhi mauuwa Amerika e hookoino mai Kiia m-i ka h)@ o a kaalomai la ( ne o Makr>co, kahi o Ki lakaokiihii .u 1 liia ai. Aia ma kf kia mui!' oua ma<j j wa An ei Ika nei e kau af 1 a kr<. kahi bae Huwaii, I aku !a ko'u uhatie ia u Ho manuwa A nerika hoi ' kei.i e hookouio m•*i nei hie ka hae Hawaii ma ke kia mini" Pane U Q ke alii'wahioe aku kena e hoimai nei " Hookonin 1 <>a Tiihi i;\ no ua mi ku nei a hiki i ) e rwa a kn iho la wa ike aku 1 iiu i ka hookuu ia 6iia iho o ka waapa i ke kai,

a iho iho la nd keiki 'hoe wr,.ispa a o Nalopi pu kekahi. A auohope, ih'o_tWHi la Liiiw, a o qh ma-i'. A ke heie -aku r,f. i hoi ko'a uhaae uo kah! e pae mai ai' o ka .'.wan.p.a,. a ī %a. pjie aaa 'mai o ka waapa, 'ua iho aku lako'n liuia uo k<* ldUu ana i ka Moiwahiiie, a kai"ma.i !a i iis 110 k u 1 a / a k a u 03 a i la ī a, a ai a hope mai ua wahine paa kahiii, a hoi aku ia makou hq ka halealii 0 iiuhhee (a e heaia nei i Sceia wa o Keakealani ma ke kuhua lepo o Honu.nula), I Jce komo aua o makou 'iioko o Huli hee, ua pii -oa.aku la uo k& Moi'wahino iiuua 0 ke p ikankaa noho iho la ilana o ka uoho, a o na wahiae paa; kahīlL hoi ke ku nei laua. I keia wa i pane māi ai ka Moiwahioe imua 0 na makaainana e piha ana iloko 0 Hulihee- H Ma keia hope aku, maanei e hauaia ai oihanu a= pau," I ko'u ; lohe aua i keia mau olelo, ua ;he.le aku !a au a kukala 1 na kela waiii keia wahi, & i ko'u hoomaopopo iho, <ue he ! ia ua puni no 6 Hawaii ia'u i ka I heleia, A puoho ae la au, Kamaoikane. I : - - ' Mau Wehowehe Kuliu, No ka "huli ana 0 Kalakaua i na ope pepa," he lioike ia uo ka loas ana o kekahi naauao ano e.pili aaa i ka ke alii haoa., a uiaiia o ka ke aliī .haua, e hoea ūaai aua ia uie ka ikeia 0 ka "noho ana 0 ka mea nioe iloko o kt, halealii 0 Huhhee me ka Moi Kalakaua,"

«6 hoik<- i.t a-< keknhi hoopo maikiii mai kahi pne kiekie mai 1 i ka 'iinun:: kfi moe, koo wiile īho n<> w\ lionkuin iuia ;rn <> kn ik« «nii» nkn hi Kah\kr.up,, pel.« palia © ioii «i keia hoike i k • \y«n ,v ka aioe, So k-i ik.H i k-x ''aonj," ; he hoike j ;■ ko kali as>;-i ,io ( -■ iii me r >, h iini ua noho ka nft>» j UiniA ka inoe iinna o kekdhi .10 j ho, he hoikn ia no, ka poinaiki«i. j koe wale ihm tio kela īke am ia j K:JakHUR ka ine.j i mnke. i No ka ike »na i ke "pukau- : kn-i," h'? hoike ia no ka hauoli uu! •« hof;«\ jmi ana, koe wale iho oo keu ; k fi ana ia Kalakaua. 0 ka ike «ua 0 ka mea nana j kn moe ia Kahikuu*, he hoike ia ; xio keiiahi oian mauno )u:iihBja v j ke apnka 0 aie ka hoomalimaii | m i ii ptfha A oiai, o Kalakaua i hookahi walo i h<>* no k& i ikeia i ! k i , W'i «nua, he hoiee ia no ke j ka'ui a Kiokuu ana aku i knhi j pee i m'hāla v/ids, a he koooia | mii paha no kahi haiu lokom--ii-j kai ia mai. īna e loaa keia moe | i kahi mea nia'i, he hoike ia ao j kona poiuo. I 0 ka ike aua ; ka manuwa j Amerika e hookomo mai ana, he | hoike ia uo kekahi uu houi a me | ht-; ia, he nu hon pili elii no pahe i i iike ai me ke kau ana o LUiu J maiuaa 0 11 a manuwa ,4merīka l-la, a i ole, he louo auo nui, | 0 ka ike ana i ka ha# Hawaii, j. he hoike ana mai ia he Aupuni j Hawaii a he iahui Eawaii ka ! mea i ikei » iīke me ia eAkeia j nei e ka mea nana ka moe. 1 - 0 ka īke ana i kf maunwa Amerikf>, he hoike ana uiai ia i ke axio o ke Aupnni me ka bhui | Amerika A na ia aupuni a ne | la lahui no e hoihoi mai i na | pono 0 Hawaii lahui a me Ha- | waii anpuui a me ka pono iVfoi j Hnwaii, i kulike ai me ka hoike ( a ka hae H>;waii a me ka Moiwaj hiae e%au la iluoa. | O ka i ka | ana o ka waapa me na keiki Hatfa wahme paa kahili, a, me ka Moiwahine pu, ho hoike ana mai ia ua pau ka Amerika | liaaa, ua hookuuia iho * la iluna o ka waapa. 0 ka noho ana o Liliu iluna 0 £ ka noho i kauia maluua o ka noho i hookiekieia ae maluna o j ke pakaukau, o kona hiki hou -ana ia 3 kona kulana ine ka lanakila. 0 ka olelo pane a ka Moiwahine—."Ma keia h<|pe aku, maanei e nanaia ai na oihaua a pau. ,, ! Eia paha ke auo 0 keia olelo, ua hanaia na mea a pau, oia hoi, ua hookoia Ma keia wahi, e hoakaka ana au i mauao no ua inoa 0 kekahi mau 'aiea i ikeia ma i?eia | moe. , I I—Hulihee, iua e maheleia ! keia inoa ka pili mua ia a | pili hope' la paha e kahi mau f huaoielo, penei: (1) Hulihee; ! (2) Auhee. Ke hoike nei keia ' i ka hiihhia a me ke auh«e ma-

, ? f) itiii k-, j: n-aa;i akt f . . t KaliikHUii, he J!ioa uo ku ha- ! k-ika uje k& hookahe koko. U ia | anei kck)/i\x liiona t* iioea i mai inn) ? Honuau]», ka iiioa keia o kahi n iea iialeahi Hulihee i ku ai. Ke hoikf- nei ka noa HoniīaalH, iye. he ifi e uk at]« ka honua i ke koko, o ia. aun auei ka niea e hoea mai atia, ;i i ole, e ula aua | ) ke ahi n kf wahine. i ; Mak:ttic, ke hoike uei keia | inoa i k.Hhi i lUa ai 6 KamakaI okahflku, e hooiaio mai ar?a i ke

ano o ka ranke aiaaa-'ooa'o. 0 ia ana anei kekahi hana e hoi)a friai ana ? E hanaia ana unei ha?ia puuwai Mahma owai ? Maluna aaei o Ka maka-o kcu-h{ikr, a i oIe\ no kahi aku pah.i. Hiiaka-noho lae, He wahine kiai makalae keia. A ina o Hii aka kaikaiua kēia o Pele, alaila, hē ahi aihouua, malia, ke nee mai nei paha, he aihoaua ma ka uahi -pauda, he aihonu*} ma ka m« ; i tthu!au, he aihonua'ma ku hopuhopuia o ka lehalehu, he aihonua ma ka pakaha me ka wale. Mo ka manuwa Auienka, he keia, a o kana hana no ia i hoomakauk?īuia ai he kaua- A malnua mai oua ka Moiwahine i hoihoiia mai ai. Me he lā, he hana kana no paha ka ukali o ka hoihoi Moi ana, a i ole> e hoihoiia ana ka Moi m'a> lalo o ka maaa o na mea kaua o Amerika. 0 keia iho la ka hope o na hoakaka ana a Hoopunipuni me kona mau pokii o Alapahi ma. Kilokilo Dimerata.

E hele 1 kalii o Makapolena Ma no na Waina maikai. Oluolu ka lakou knai ana a piha pono no hoi ke ana. Makehewa na kauoha Buke Me'ie Lahui ke ole e ukali pu ia mai eke daia. Ke nele me ia mea, aohe noe hoomaopopoia aku na palapala. Ua pau i ke knaiia aku ka i na Pake mabi laiki kekahi mau pu raifela i pau nui ai i.ka loaa gt,kela kaua haliamahi iho nei o ka 1895. (Ja pau ka ika inoino, a aohe kapono no ka hoohana ana. Ona Waina oiaio maoli Makupolena Ma, aia wale no ke kuai ana ma ko lakou halekuai ma Alanui Kiuihumanu, a ma na hale inu rama o opuaua a me ka Nekina. Ua pau loa ae uei na hemaheiīaa o kā trioku kiakahi Kaiu)i iani i ka henaia Ai ke anaia au% |ho nei e ka uiea aua o Aupūui, ua ikeia he 10 oua iona a oi. 0 keia no kahi inoku i kapiliia me ka eleu e kekahi kanala Hawaii ma Nahiku, Maui, a laweia mai no- Hotiohil\; nei e hoopau pouo loa ai i kona uiau houiahema. I Maui aku uoi ua moku la a i ka Poakoln uei ke ku ana mai k o luuin\ ī £ku uol o M&kapoleua na Waina Katei>oni ma na kumukwalhaaha*. maomae !<:« hoi ka 1» k<ju i«au ano waina a aole hoi i paip&i,īa e like me na ;vno waiua lehulehu e ac o kiiaMa ne. wa keia makoke.