Ka Makaainana, Volume V, Number 11, 16 March 1896 — KELA A ME KEIA. [ARTICLE]

KELA A ME KEIA.

Kuiii'ikuHi o fce kopaa he 4£ kenath tio ka paoua. Hohole a pauakaaka Ka Leo 0 ka Lahui. Wasa uiala nao ? Apopo' ka la b»oau 0 ka Moi Kamehameha 111, ka Loko ipaikai. Ua oi ae ko pBfllua D. Kellett oluolu i keia wa, koe nae hoi ka palekana. Iloko aenei paha o SBpatemaba e hoea mai ai ke Duk; v o loka i o kakou oei. Hora 4 o ke ahiahi Poaha iho la i huli hoi akia ai no lapana ka mokumahu Chiyoda Maru* M» kh Mioweia i huli hoi tnai ai 0 F. H, Rtdewada, kekahi o na poe kaiaiaiaa i kipaknia mai nei aku. I keia la e kapalulu mai ai ka | Auseter4lia mai ka Ipuka Gula. A i keia Poaono iho no e huli hoi aku ai. i He hotele hou ka mea e waj laauia uei e kukuluia ae ana ma ka pa mu Ewa ae o ka luakini K&iolika Homa. I keia la e noho ai ka Aha Kiekie e hoolohe i na.hihia i koe mai o ke kau kiure iho nei a me na hoohalahala. Ma Kalia, Hodolulu nei, i ka la II nei, māi ka puhaka mai 0 [ka wahine a J. K Kamauoulu, ' he kaikamahiue, j Ahiahi apopo e mareia ai o | Misi Miue Rose, he kaikamahi- ; ne na Mis Mele Akoui Rose, : ?ne W. H Cbarkck. !3rNo kuuakelu la wale uo, ' mai fea la 7 nei, ke kuleaua e i loaa ai o ka piono uani a inaikai j ma ko L. B Kerr halekuai.

Me kahi o 400 uiau Kepani paahana no ua mahik;o e hōea mei ana i keia mua koke ibo. Piha Kooani mai nei ka hoi kakou ! Ua loaa i ka puupuu ulalii kekahi PuKiki mauka o Makiki, aua make ika Poaha iho la. E akehele e na makua mea keiki i ka oukou mau pulapula. Ma na lono i loaa mai ia m&kou, aia Puali !Puhii>ha La hi)i ma ke kuiauakauh ile o Akaf rcM, Ohio, i keia manawa, Hookahi mea nawaliwali o lakou. Piha ke 86 makahiki o Pope Leo XIII. i kaja 2 nei. Oia uo hoi ka la o loaue Wesele i make ai ilok) o 1791, ka mea uaua i hookumu ka hoomana Weseleana, i heaia mahope ona. CJa huli hoi aku no lapana ma ka mokumahu Cijiyoda Marq ke Kakauolelo o ke keema KauuU keia lapana, Goro Narita, ao kona aiua hanau i ka Poaha iho ia, me ka ukaliia e kaua wahine. ] hoomauao ko makou poe makamaka he $2 50 e.lilo ai no na* mea kuai o ko L. B. Kerr holekuai, loaa he kuleaua e koho ai ika nui o na auoano oke kahi ipu pu uo kekahi piauo Na 'Ew^lani. O kekahi o ua hihia a ke kau kiure o Kauai ī uoho mai uei ma Lihue i hoolohe ai 1 keia uōho aaa mai uei, oiano ka hihia aihue i ka waiwai i Uaawiia e malama 00. L* Birito, Ua ka mm ioopiiia.

Ke pii malie se nei ko Paulo Numana oluoln, ua puka oia iwaho i keia inau la ibp ia 1 holohoio kdii. Ua pau ka haua bua o n» poe hana ma ke kahawaio Nuunoa 1 keia wa, uo ka mea, ua pau haawiua dala i hookaawaleia uo ia wahi. . Ma Hale ()iwi, be hapaUia wale no ko kukoi hele po, i kuaiia raa na haleknai e ae no ka papaiua iho oke i'umukoai a oi aku a eoai mai. Ua loaa .aku iuka o Tauatai>:sa ika Poakahi iho ia, i kekal.i keiki Pukiki he kuka, he papaie a me kii pahi ua hele a hauki.e i ke koko, e waiho ana iloko o.ka nahelehele Ma ka Moiiowai i huli hoi inai ai o Eimo Aileti a me Mei?ia Keaiakai, kekahi mau keiki o ka Puaii Puhiohe He ekoiu m»u kaikaiiiahine Hawaii i huii hoi pu mai nei, He anaina kaulima ke malamaia aua 1 keia La Pule ae, maloko o ka Luakini o Sana Anaru, i ka pule o ka hora 11 a. m M no ka hoolilo aea i kekahi poe i mau hoahauau. Ho kekahi o na hale iloko o ka pa o K. W Simida ka pauahi o ke ahiahi Poaha iho la, ma alanui Beritania, a ua pio koke no nae ika hoea ana aku o ke kaamahu aila. ua kapuahi, na lako pa, na *a pela aku, aia no ma ka Haie Oiwi e loaa ai ma na ano kumukuai like oie. Ua hiki ke wae a ko ka makemake. 0 ka Poaiua iho la ka po hope loa o ka hqi keaka lio i ha&wi ae ai ma Honolulu nei, a ī ke ahiahi Poaha uei i pau-nui aku ai maluna o ka mokumahu Kepani no lapan».

Ua makeia i ka auwiua la Poaha nei kela Pukiki elemakule e maau hele aoa ma na alaoui i ka la a po, ike 65 o koua mau makahiki. 0 Mauuela Pakoko koua iuoa. Ma k& iima o Koula i ualo ai oia malalo o na L welawe ana aE. A. Wiliama ika Poalima nei. Ua ku mai ka Monowai ika auwina la Poaono nei uiai Kapalakiko. Waaaao no koi o nehiaei iau loa aku ai no na Paualaan Hema. Hala aku uo hoi ia, hookomo mai ana ka Warimu mai na Eaualaau Hema mai, a i ka auwina la no o uehinei i haalele uiai ai i keia awa uo Vanekoufta» B. K. He huasai paoa ka kekahi poe makai i hoio nui ai iialo o Koolaupoko i kela pule aku nei uo ke kiai aua i w kekahi uioku opiuma, i lohelohe wate ia ae e ku ae ana paha ma ia wahi, a na «ekahi naoku kiakahi e aolooio ka opiuma mka nei o ka aiua. Luhi makehewa ua kiuo i ka luaiele wale ia uia o a maauei me he poe keiki liiiii la Kakahiaka Poaha nei i iawe &e ai*o Senatoa H, Linekona llolokeue i kona noho iioko t> ka Aha mahope iho o ka hoohiklia aua e ka Lun«kanavu\i luekie Alapakl Maīippe īho» ua ikeia ua/hookiki h«\\a ia oia īEoe ka hoohiki no na koho, uolaila, ua kii uou ia ka Luuakauawai Kiekio * ua heie u*ai a kala ae la i kaua hewa i haua ui a hoohiki i kupouo uo ua toa, Alua a Holoke. e Uooihi&i i ualiai i keia \v* # ehia la uiamua aku

He hale k-ipa ka Hale Oiwi uo kfi lahni, sobe kunu Jtunn no ka hoisr-ike «};•• i r, ;1 mea knai o lokn. E kōmo, e kip,ā a e ike no 1« i oiki Uu LGareia ma kalii noho o ke kuiaukLiila >• ke Koh*. Kamehameha i ka p" Ponha' uei o David LaHiiui, hope ku tau o Keoneuhi, mo Misl KauLa e Rev. H. W Pekb. Miukhi ka mare. .Hehohouo u'wwhi wak uo m e pu & e oili ae ana he hupepa puka la mai kn h.alepai ae o Aifuene Buki i keia mau l a iho na kekahi poe elekuh;. Ea, mai punihei mai ia lakou, he pauaka ! Auwina la Poaiua i halfi ihookoK»n inai ai a pili uaa ka uwapii Pakipika ka oiokumahu Mio wera uaai kr* Akau mai. Ma ke awakea ae o ka Poakoiu i hauleie mai ai i koia awa .no na Panalaau Beritama ma ka Hema. Ua m&hukaia i ka Poakoiu iho nei he elua tnau keiki o ka hui kenka lio, no laua na inoa o Kaehiel a me Taki, a aole ioa laua i loea a hiki wule no i ka hala aua aku o ka puali keaka iio no lapaua i k;ī Poaha nei. E hoo nanao ana na Pukiki i ka Poakoiu iuo no na lanakiia i .loau mai nei i ko lakou Aupuui ma Aferika Waeoa. He puie mesa ke malamaia ana me ka hoohiwahiwa a hooliihipeah o loko o ka lunkiui o Mali*o kamulu. 0 ka Poalua, is 10 uei, be ia hoomauBo hauaii ia uo ke Zn (Emeper.»B)o R sia, Nikoiaāa lII.' oia koua la haiiauia ai i kfe 1845. fa la like no hui i mflreia ai ke Keikiali o Wale m*e ke Kama'iiiwanine Alekahadera o i ka 1863, Ua hoikeia ae he $735 50 na ioaa o ka po keakaiho uei no ka pomuikai o iea Home Makue ine

Kapioiaui a uie ka Ahiihui Ha wau Opio. Mabope iho o ka la\veia aua ae o na hooliio, ua koe ito ao ka pooiaikai o keia «nau ehahui he $501.50, Nai kelu 1 Ma ka hoopii a H. A. Wiliina ua ia E. B Toaiasi» e pili ana i aa lako pai o ka Holomua a e hoohaneia ml e Eāleiioa maialo o ka hoo'izīialima t uii liaawiia ka poao ao ka mea hoopii he $1.800, k& waiwai iu o kela Aao lako a i *ka wa i kaaiia ai, a meslpoho.

Koikoi lua uo hoi ke ku&ua o kā atiwins la Poaliaia i)fi. o ka hele ka ia a laua hakukek ua alauui iloko o ka lOAuawa pokole, Ht> hoopoiululii wale uo i keawakeao ke auo hakuuaakuiua, ahe hauie hooma-u ko. ka auwiua ia. Kohu kahav*ai aa aiauui» E ole uae hoi īa, pau ka lepo a Ēkola mau keikx liiiii kuai i hopuia a kweia uo ka 'Halewai e hoopaa ai i ke ahiahi Peaouo nei, uo ke kuai i u» nupepa o Kaiepoui aiai uialoko uei o ke kuiauakauhale. Ua heie koke aku o Nieola o k& hui o Whi] v Kiohols Ma e bela ia iakou, a pau uoi i ka hookuuia mai, oiai, na iakou nupepa «a aiua e a kela poe keiki i iaw<? heie aie kuai. Ua iouo wale ia ae na Sopa ma i hoike i keU uiea i ka oihaua makau No i«iia, ma ia iu>p*"iU>, ua haaw; wale ia na nupepa uia ke au\ x ui&kaua i ua a imiu e Ueh 1 *ku aua.