Ka Makaainana, Volume V, Number 13, 30 March 1896 — Page 3

Page PDF (820.66 KB)

HONOLULU, OAHU, POAKAHI, MARAKI 30, 1896. 3

OLELOAO WAIWAI.

Kekahi Mau Hoaiai no na Mea
Kupono Ole ke Hanaia.

Mai hookiokio oe i ka wa e himeni ana o kekahi poe
               
Mai pane kikoola wale i ka wa e kamailio maikai ana o kekahi poe.
               
Mai kau kapakahi oe i kou papale ma kou poo, he hana hupo loa ia.
                Mai lulu lima oe me kekahi lede i ka wa e hoolaunaia ai. O ke kunou ana, ua lawa ia.
                Mai kiei aku mahope o ke kua o kekahi mea e heluhelu nupepa ana a kakau paha.
                Mai kaena wale i kou kulana maikai imua o kekahi poe. He mea ia nou e nemaia ai.
                Mai komo oe i na kamaa uwi. He hanakuli loa a hoohaunaele maoli no i ka noho'na maikai ana.
                Mai hoonuanua wale oe i na komolima gula, a pela aku, ma kou manamanalima uuku loa. Aohe kohu.
                Mai ohiuhiu i kou niho ma ka papaaina, pela no hoi iwaena o na anaina maikai. He hana rula ole ia.
                I kou wa e noho ana ma kekahi papa ahaaina, mai kamailio i na mea pili hoomana a pili
kalaiaina paha.
               
Mai wehe wale aku i ko hai ipuka hale me ke kikeke mua ole. He hana maikai ole ia o ke kulana keonimana ole.
               
Mai hele a ma na huina alanui e ku ai a kamailio ohumuhumu. He hoolilo ana ia i kou kulana maikai i mea ole.
               
Mai hoohenehene wale i kou hoa'loha ma kana mele ana, no ka mea, e ikeia ana no kou hawawa ke hamama ae kou waha.
               
E makaala loa oe i ke kau ana i poo-leta maluna o kau mau le ta. Ke nele ia mea, aole e hoounaia kau leta no kahi i makemakeia.
               
Iwaena o na anaina hoolaulea, ke komo mai kekahi lede, e haawi koke aku i noho nona, aole o ke kukulu aku iaia iluna me he kii la.

                I kou wa e haawi ai i kou ae no ka hele holoholo ana me kekahi lede, mai lohi loa oe, o molowa kela. E hiki aku oe i ka manawa i makemakeia.
               
Mai kamailio wale aku oe imua o kou poe hoa'loha wahine, he loaa mau ia oe na makana he nui i ke kau kupulau. E ohumu auanei kekahi o lakou a poino oe.
               
I kou wa e konoia ai e hele no ka hale o kou hoa'loha e hoonanea ai, mai nana hookuemaka nui oe i ka haku mea hale mamuli o kou ike ana i ka maikai o na helehelena o kana wahine, o lilo auanei ia he mea nou e kono hou ole ia ai e hele ae.
               
I kou kamailio ana, mai nau i kau olelo me he ke-omoomo la.
               
Mai hoowahawaha i kou mau hoa'loha, aka, e apo aku ia lakou me ka manao maikai.
               
Ina he lede opio oe, mai hele hookahi no ke keena pili oihana o kekahi keonimana. He hana maikai ole loa ia.
               
Mai hoolauna i na poe elemakule a luahine paha imua o na opio, aka, o na opio kau e hoolauna aku imua o na poe i hele a alu'a.
               
Mai hoohala oe i ka pane koke ana aku no kekahi palapala kono ke loaa mai ia oe. Ua makemakeia kau pane e loaa koke aku.
               
Mai hoohai wale oe i kekahi wahine ina aole oia i makemake mai ia oe, he mea ia nou e akaakaia ai e na poe e nana mai ana i kau hana.
               
Mai hooke oe i kou upe ma ka papaaina, he hana rula ole ia. A mai holoi no hoi i kou nuku me ka hainaka, aia no he mea i hookaawaleia no ia mea.
               
Mai hoopuka wale i ka huaolelo lede ina o ka huaolelo wahine ka i kupono ma ia wahi ---e laa ka "wahine maikai," "he wahine maemae," a pela aku. He io aia iloko o laila.
               
I kou hele ana i kakahiaka, mai poina i ka haawi ana i ke "aloha kakahiaka" i kou ohaha a me ka honi ana i kau wahine, pela pu no hoi i na manawa a pau o ka la a puni ka makahiki.

I ka wa e paina nui ana ma ka ahaaina mare o ka po Poaha, la 19, ma kahi o C. B. Maile, o ia paha ka wa o kekahi loio i eu ae ai mai kona noho ae (pela ko makou lohe) a hele aku la ma kahi o ko makou Puuku e noho ana, ia manawa koke no i haalele iho ai ka noho i kona pili a waiho ana laua ilalo o ka honua mauu. Hu no hoi ka aka o ka lehulehu malaila ia laua.
               
Aole he ekolu mau kaikamahine Hawaii i huli hoi mai ma ka Monowai o ka Poaono, la 14, a makou i hoike aku ai ma ka helu i hala, aka, he hookahi wale no, o Ane Gurube, ke kaikamahine i haki ai ka wawae i kona wa i lele kawa ai. He mau wahine Samoa kekahi a hoi loa aku no laua no ko laua aina. Maemae wale ke nana aku i kela mau Samoa, kohu Hawaii maoli no!
               
Ma ka la 7 nei, ua lilo aku la i ka aihueia he $40 na ke Kepani hana o Samu Damona o lalo o Moanalua. Ua haawi koke ia ka hana no ka noii ana i keia mea ma ka lima o ka oihana makai, a mahope o ka huli hele ana ua loaa aku la ke kolohe, oia o Maunakea, a ua hoopaaia ma kahi paa. I ka hookolokoloia ana imua o ka Aha Apana i ka pule i hala, ua hoihoi loa ia aku kona hihia no ke kau kiure.

NA PALAPALA

[Aole maluna iho o makou ke koikoi o na hala a me na hewa no na manao i hoopukaia malalo o keia poo, aka aia no maluna iho o na poe na lakou i kau mai.]

Ua Kapaeia ka Oiaio.

[Hoomauia.]

Ua hoomaka ka hakaka ana o na haole me na kanaka, a ua nui ka hoehaia o na haole mamuli o ke kauoha a Kekuanaoa, ke kiaaina o Oahu nei ia wa, a ua koe no ke ola. Ua pau na haole hoohaunaele i ka hopuhopuia a hoopaaia maloko o ka papu kahiko, a ua hiki aku paha i ka 300 a keu na haole i hoopaaia. O keia ka hookahuli aupuni mua a na mikanele i upu ai e hoohui aku ia Hawaii nei me Amerika, pela ka haiolelo a Kakela makua i Amerika i ka makahiki 1868. Ua olelo pu ae no hoi oia ma ke ano wanana, "Aole e moe kona maka a ike oia ia Hawaii nei ua hui me Amerika."
               
O kela hihia hoohaunaele i hanaia e na kanaka Amerika maanei, ua lawe loa ia aku imua o ke Aupuni o Amerika Huipuia ma ke ano hoopii poho a na kapena moku, e kue ana i ke Aupuni Hawaii no ka pepehi hoomainoinoia o na kanaka Amerika. A eia iho ka pane a ke Kuhina Nui i loaa mai ma ke ku ana mai o ka mokukaua:
               
"O na kanaka Amerika uhaki wale i ko oukou mau kanawai, ua uhaki pu lakou i na kanawai hoomalu o Amerika, a na ke kaulike e haawi i ka hopena, ina no ka hoopai a hookuu paha. Ua lohe maopopo mai makou, ua hana na kanaka Amerika i kekahi hana hilahila maluna o ka lahui Hawaii, a makou hoi i makemake ole ai e loaa na ikemaka ana no ka hoopai ia poe uhaki kanawai ke ku ka hewa ia lakou."
               
Ua lilo kela pane he mea hilahila loa no na poe i hoopii aku i Amerika, a o ka wa ka ia i ikeia ai ka hilahila o ua poe mikanele la, i keia wa nae hoi, aahu nui mai nei i na hana hilahila ole. Ua ano like no hoi kela pane a ke Kuhina mua o Amerika me ka Peresidena Kalivilana pane imua o ka Hale Makaainana.
               
"Ua kaumaha loa ia au no ka hewa i hanaia e ko kakou Kuhina Noho, Kiwini, ma na paemoku o Hawaii. Ua akenaia ko kakou Aupuni he imi i ke kaulike me ka nana ole i ka nawaliwali a me ka ikaika o na poe kaana pu. Ua kuhihewaia paha au no na makaainana Amerika, malia he hana punahele na lakou na ano hana hoopono ole, a i hookahi kanawai o ka lahui ikaika a me na poe palupalu, a pela no hoi e hoopai ole ia ai ina he mana ikaika kekahi e powa, pakaha, hao, a limanui wale ana i kekahi mokuaina a paemoku paha o ka mea nawaliwali. Nolaila, hookahi wale no kumu kupono e pau ai keia hana hewa a Amerika i kela lahuikanaka nawaliwali a me ko lakou Moi, e hoihoiia ko lakou pono kumu."
                Ua loaa mai no ia lakou nei keia pane a ka Peresidena ma o ke Kuhina Wilisi la, a ua hooleia aku.

(Aole i pau.)

C. B. DWIGHT
[KALE KUAIKA.]

Mea Hana Pohaku Kaekae Alanui, na He Kupapau a me na Kia Hoomanao Mabala.

E loaa no oia ma kona wahi noho ma Koiuiu, Honolulu nei. Telepona Helu
833. feb 17-1mk

J. K. KAHOOKANO.
LOIO he Kokua ma ke Kanawai.
KEENA HANA : Alanui Kaahumanu
Honolulu. ian 8, '94 1mk

E. M. NAKUINA.
KOMISINA O NA ALA LIILII A ME
NA PONO WAI.

No tari Lehulehu, a he Agena Haawi Palapala Ae Mare no Honolulu nei.
               
KEENA HANA: Helu 303, Alanui
Kalepa. dk---1m

F. J. TESTA, (Hoke).

MEA OHI A KOI AIE

Mea Huli Moolelo Aina a Waiwai e ae paha.
               
Mea Unuhi a Mahele Olelo Hawaii a Enelani paha.
               
Mea Hana Palapala Kanawai o na Ano a pau.
                Mea Kuai Mikini Humuhumu Lole.
                Mea Hoolimalima a Hoolilo Aina
                Mea Kuai Waiwai no ka Uku Komisina Haahaa.

               
Ua makaukau mau oia e lawelawe i na hana a pau e haawiia mai ana iaia. He kuike ka rula.
               
E loaa no oia ma keia keena. apr 8-1mk

HELE HOOLUOLU.

O. R. L. Co.

MA NA POAONO A ME NA LA PULE.

E haalele mai no na Kaamahu i na hora 9:15 A.M. a me 1:45 P.M., a hoea hou mai i Honolulu nei ma na hora 3:11 a me 5:55 P.M.

Na Palapala Uku Puni.

Papa 1. Papa 2.
Manana - - - $ .75 $ .50
Mahiko o Ewa - - - 1 00 .75
Waianae - - - 1 50 1 25

F. C. Smith,
Agena Ohua a Palapala Nui
feb 10 tf