Ka Makaainana, Volume V, Number 17, 27 April 1896 — Page 7

Page PDF (862.44 KB)

This text was transcribed by:  Lehualani Concepcion
This work is dedicated to:  Mahalo to all my O'hana

Ka Makaainana.

 

HONOLULU, OAHU, POAKAHI, APERILA 27, 1896

 

NA AINA MAMO

Mau Lono-Huikau mai kela a me keia Wahi Like Ole.

 

Na Lono no sepania ma Cuba.

No Havana, Cuba, ka lono i hoopukaia ae  na maderida, Sepania, i Maraki 31, e olelo ana he kumu kahi e manaoioia ai ua noi aku o Kapena Generala Weila no 40,000 poe k@a hou aku a ua apono ke Kuhina Kaua’i kela noi.

            He loao e ae no hoi kahi ua hoauheeia e no Sepania na poe kipi malalo o Maceo, a make he 72  me 100 i eha.  Ke mau la no ka haawi pio aku o na kipi.  Aka nae hoi, ma kekahi mau loao e ae aia uo na kipi ke noke la i a hoopuhili i na Sepania me ke akaka ole o ka hopeua.  He keu paha keia o ke kaua  kipi akaka ole.

            Eia iho kekahi o ia mau lono akaka ole o Marki 21, oia hoi, ua hoopuhiliiia ke Aupuni ma kekahi mau wahi o Pina dele Rio, a ua hanle pahu loa hoi na hoao ana e akeakea aku i ka nee ana o ka Maceo mau poali no ke komohana.  Poakolu ua hakaka aku o Konela Francis me 1,200 koa ia maceo iwaena o na puu lehu o Caiahaboso.  He mau pukuniahi ko Maceo.  Ua akaka ole na mea oiaio no keia kaua.  ua hoouna aku ke Aupun i na kaa haleinai me ewalu kaa i piha me na koa no e kokua ana ia Francis, Lucian a me Lianres, i hoaahee ino ia:

            Me ka nui o ka eha o Konela Francis i hoihoiia aku ai i Havana.  Eha kapena a me ehiku lutanela i make.  He 200 i inake, eha a nalowale o  na Sepania.  ua oleloia ua lilo aku i nakipu he tausani a oi pu raifela.  Palena ole ko Generala Wela hoo kaumahaia e keia mau lono maomuli o keia haule hope o na haa kaua ma kekahi aoao a me na hana hiena e lawelaweia ana ma kekahi aoao.  E haalele aku ana paha hoi oia i kona kulana.  ma na ano a pau, ua haule ino o Generala Weila ma kana mau lawelawe ana.  No ke ano hoi o na mea e hanaia la, ke oi loa aku la ka mahuahua o ka aoao kipi, a ua hoohoihoi a hooikaika loa ia hoi na manaolana ana o pa poe Kuha.

Ke Kulana ma Aferika Hema.

 

            Mamuli o ke auo kupilikii loa o ke kulana ma Aferika Hema, o ka lono ia o Landana, Aperila 1, ka lawelawe la ke Aupuni o Beritania Nui i na keehina no ka hoouna aku i 5,000 koa i ka Lae o ka Manaolana Maikai.  Na na luna hooko o ka Ahahui Beritania i noi aku i ko ke.  Aupuni hoouaa koke aku i 500 o na koa kumau mai Kape Taona a i Buluwaio.  Ua telegrapa aku hoi ke Aupuni o ke Taraua vaala i kona Kauikela-Kenerala ma Ladana ina i makemake o Beritania,  Nu i ke kokuaia aku ma ka hoopakele ana i na wahine a me na keiki ana.  Matablelani, ua makaumaku loa ia Aupuni e hooko aku.

            No Parisa ae hoi kekahi lono palapala i kekahi o na nupepa alakai o Lanada, e hoike aku ana he kainu no e manaoioia ai ua loaa he aelike mawaena o Farani a me Beritania Nui, e pili ana i ko laua mau pono like ma Donogola, me ka hoomaopopia o na kuleana o kela a me keia, a i kahi la mai paha hoi e hoikeia aku ai imua o ko Farani Aha Elele.

            Ua hoomana aku ke Kiaaina o ka Panalaau Lae i ka hoalaia ae o kekahi puali o 500 kanaka ma Mafekina, iloko ao o ia Panalaau a ma na palena o ke Teranavaaia, no ka hoohanaia aku ma Rodesia.  E kaa aku ana ia poe malalo o ke alakai ana o na aliikoa Aupuni, a aole hoi e ko ka Hui poe.  Ua paa na uwea telegrapa ma Buluwaio i ka hana hou ia, a ua telegrapa aku o Kikila Roke, i hopohopoia hoi ua poino oia, mai Saulebure ua palekana o Guwelo a ua malaelae ke alahele.

Na Beritania ma Aigupita

 

            No Kairo mai ko loao o ka la 6 nei no ka nui o ka hopohopoia malaila iwaena o na poai pili oihana ole no ka hopena i loaa i ka mahele mua o na pualikoa Aigupita i hele kue aku i na poe Derevise.  o na uwea telegarapa hoi keia mawaena o Korosoko a me na Luawai Murat, ua oki hou ia e na Derevise, a ua lonoia mai hoi aia he mahele ikaika o lakou ma kahi kokoke ia Asuana.  A ma ke alanui Beba, ua lonoia ae ua ikaika loa ka enemi Mawaho ae o Murata, aia na Derevise ke hooweliweli la ia Papu Helaiba, ma ka aekai Aigupita o ke Kai Ulaula.  ua hoikeia ae no hoi ua hiki ae na Derevise ma Kokorebe he kanalima mile ma ke komohana aku o Suakima.

            He bataliona hou ka i hoounaia aku no Suakima e hoopui pui ai i kolaila papu.  ua manaoia e lele kaua mai no ua Derevise i na kahua hoomoana o na koa Aigupita.  Ua hoikeia ae no hoi ua haalele aku na Derevise i ka manao e kaua aku ia Kasala, me ke kuemi hope aku no Beba a me na Luawai Murata.  Ua lonoia no hoi ua haalele aku ka elele o Abesinia ia laila (Kairo) me kekahi palapala na Haku Karoma, ka agena Beritania a Kuhina mana Keikei i ka Negusa o Abesinia.

 

Kunana Sepania ia Amerika Huipuia

 

            Imua o ka Hale Lunamaka ainana o Amerika Huipuia i ka la 6 nei i hooholoia ai na olelo hooholo no ka ikeia aku o ka aoao kipi o Kuba a me ke komo keakea aku i ke kaua e noke la, ma o kekahi koho ana a 244 kue ia 27.  O na poe i koho ma ka hoole he 18 Repubalika a he 9 Demokarata.  Ua hooholo na mahele Ahaolelo a elua i keia mau olelo hooholo, a ma ka la 7 ae hoi e hoikeia aku ai i ka Peresidena e ke kakauolelo o ka Aha Senate.  ma ka mahele hope loa o na olelo hooholo, ua oleloia “e haawiia aku na lawelawe makamaka ana a Amerika Huipuia e ka Peresidena i ke Aupuni o sepania uo ka ikeia mai o ko Kuba kuokoa.”  Nolaila, ma ia  mea aia no ka hana i ka Peresidena a i kana mea e manao ai e hooko aku.

            Ma ko Sepania aoao hoi, aia oia ke ku makaukaua.  ua hoike ae o Adimeral Ocana e hoomalu ana i kahi hoohulu o na mokukaua ma Ferola, ma ka aekai akau komohana loa, ua makaukau loa oia no ka hoouna aku he eha mau mokukaua o ka papa ekahi, elua o ka papa elua, hookahi moku hoopoino topido a me ehiku waapa-topido holo loa.  He 6,000 ka nui o  na kanaka maluna o keia mau moku umikumamaha.

            O ka Poalua, la 7 nei, ko lakou ia e haalele aku ai no ka holo hoomaamaa kiki pu ana, me ka makaukau loa e holo aku no Havana i ke manawa a ka Aha Kuhina e mano ai ua kupono e holo aku no na paemoku o na Inia Komohana.  Ua olelo moakaka ae hoi na nupepa o Maderida aia no ka maopopo loa o ka holo o ia mau moku kaua a akaka ae ka Peresidena Kaivilana hana e pili ana i ua olelo hooholo i hooholoia.  Eono mau mokumahu Atelanika nunui i hooliloia ae i poe mokukaua holo loa a e makaukau ana i na la hope o Aperila nei.

            He @15,000.000 ko Sepania lilo i keia wa no kela kaua kipi ma Kuba, a e papalua iho ana paha a keu aku mamua ae o ka pau ana.  Nui ke kueia ma Sepania o ka hoomania o keia kaua, uo ka mea, ua manaoia no ka pomaikai wale no o na ona mahiko a me na poe waiwai.

 

C. B. DWIGHT

Mea Hana Pohaku Kaekae Alanui, na He Kupapau a me ka Kia Hoomanao Mabala.

F E loaa no oia ma kona wahi noho ma Kaiuiu, Honolulu nei.  Telepona Hela 833.  @@@@lmk.

 

 

Moolelo Pokole no L. Mitchell.

 

            Ma ko makou aelu 14 i hoike pokole aku ai makou no ka make ana o Leonada Mikila, paele.  He mea ua kamaaina kahiko loa i o kakou nei, a eia iho kahi moolelo nona:  ua hanauia oia ma Taunetona, Masakuseta, A.H., i Iune 1, 1797.  Ma Bosetona kona hanaiia ana a hoea mai i Honolulu nei maluna o ka mokukaua Amerika Kuokoa i Aperila, 1820.  Oia pu kekahi me Kapena Miki ma ka aekai o Mekiko, a ua hoi aku no ka home ma ka Hikina i ka 1841.  I kona mau la opiopio loa, ua noho oia ma Kemakaole, Kailua, Kona, Hawaii.  No Bosetona kana wahine mua, a he elua keikikane me ia – o Wiliama, hanau i 1819, a o Heneri, hanau i 1820.  Make mai ia wahine iloko o 1825 paha, a ua lone hope loa mai oia mai na keiki mai iloko o 1854, he hanai fholoholona ka laua hana i Kaleponi aenei no.  Iaia i hiki mai ai ianei a mahope iho, ua lilo nui oia i kaholo moku.  Oia kekahi o na lala mua loa o ko Kamehameha III, puali puhiohe.  Eha ana mau keiki e ola nei mekana wahine Hawaii, ,me Keimokulei, e ola nei no, o lakou o Kealalaina, Miliama a me na Kaikamahine, a o Mikila-liilii ke keikikane hookahi, aka, ua lehulehu loa aku hoi ia lakou.   Ke u nei lakou a pau nona.

 

Robert Napunako Boyd

(Italia)

He Ana-aina a he kokua no hoi ma kahooponopono ana i na waiwai paa, huli ana paha i na Buke o ke Aupuni, a pela aku.

Keena Hana: Mauka iho o ka Hale Leta, maluna ae o ka haleaina Pake, Alanui Betela.                                                                                                                                           apl 13 – mp

 

J.K. KAHOOKANO,

LOIO a he Kokua ma ke Kanawai.  KEENA HANA: Alanui Kaahumanu Honolulu

ian 8, ’94 lmk

 

E. M. NAKUINA

KOMISINA O NA ALA LIILII A M@ NA PONO WAI.

Notari Lehulehu, a he Agena Haawi Palapala Ae Mare no Honolulu nei

KEENA HANA; Helu 303, Alanui Kalepa   dk-lm

 

 

F.J. TESTA, (Hoke).

MEA OHI A KOI AIE

Mea Huli Moolelo aina a Wai wai e ae paha.

Mea Unuhi a Mahele Olelo Hawaii a Enelani paha.

Mea Hana Palapla Kauawai o na Ano a pau.

Mea Kuai Mikini Humuhumu Lole.

Mea Hoolimalima a Hoolilo A@@a

Mea Kuai Waiwai no ka Uku Komisina Haahaa.

Ua makaukau mau oia e lawelawe i na hana a pau e haawiia mai ana iaia.  He kuike ka rula.

 

E loaa no oia ma keia keena.               apr S. lmk