Ka Makaainana, Volume V, Number 26, 29 June 1896 — NA OULI O KA PO. Ulaaia na Mea Pohihihi o ka Nane. [ARTICLE]

NA OULI O KA PO.

Ulaaia na Mea Pohihihi o ka Nane.

(Hoopau aia.) i Ma keia haiua a Kpalohaaim., ; ua lohh he elu* i«aheif noi, (1) 1 •i ka pono ok a Unii; (2) o ka 1 noiu) oke aapun?. Aole nae i loaa he pane mai ka wahioe o ke kai no keia hwina» ua mr7~ nn) ! .c oia, a me !k> fa e. iioonoo au.i paha. Ak>j, lio pone no nae ke nanaia ka l)oohal}ih;J:i ak« o ke k?)i, Eia la \he<i «e kahua o kana hoohalahala kahi i ku ai a i uane mai ai oia nm kana oleh». Ēia nane: "Mai ku inai, aole au i hoaw>tnrtf»u mai e ka Nuu." v;:' ; Eia paha ka haiiia. Mai *uu hiki hope ana iho nei me k/.u niuii ki>ler,v, aoie nu i hoomanao a iiAiiaia e ua poe nuu-loaa, ai'naa, ua inu, ua ai, a hoopoina mai lakou iu'n. "Aoie e k& qi>mm iua.'' Eja paha kahaina: Ao'e paha au .i uauaia mai e ua ooe manao iolelua a kanalpn, iut hooiualokaia au. ''Aole eka inana ko'm." Eia paha ka: hainn: Aok f.vi i nanaia mai ;'se Vka mak.;;n koJu pepeekue o na poe auwana. / ';Aole e; £a Amene." • Eia paha ke aiu>: - Aole uo au e hooiuanaoia ana ke i ice 1 akou j ;ka 'hookoia ana. M H<&aha- kaū kuwilo ia'u ?" Eia paha ka h&iua- ina'i ahulau. A 6m ke noi a Kealohaaiūa/ "O ka pouo o \v> lahui a rae ke aupuui.-' He nipa pono uanaia ka lokomaikai 6 ka „wahii<e <> ke kai ia KealohiHaioa, Ke kuh - kuhi uei oia ia Kealo-liaa'iuu i ka'. uiea i.; no lahui u me ke aupuui, penei: 4 E ao aku <"« i na poe e kokoke mai a?ia ih kaua.'e kau kelii a me keia i ua lole keokeo « ulaula uia ka pa. A o ka lima, e mihi kela a me keia nona iho; Kai-okia •• ko'u kaua* wai, owai au ia oe I>? ' 0 keia ae ) »•■ ka lokowaikai o ka wahine oke kui no na- . nuu-loaa, ai-hoonuu, pake::»«i,' a pela aku, A pela i na poe manao lolehia, lanwili, a pela aku. A pela i na'poe ma kolnkolu pepeekue o k:\ waua. A pek i na po'e e ike maoli aua i kn lioea nna mai. O keia ae 1« ka pnno o ka lahui i kulike mo k,> n nna m Kealohaaiua i noi aku ai. 0 w , j>ono o ke aupuni ke noi i k-K o ka haiua. "Kai-okia ko'u kHnawai."' Bia • paha ke ano, he kaupalo, he hookaawale aku. Mahopo iho nka mihi ana 3 e hookoia «i keh\ kai okia kauawai» ala?h-*. p au ka haua a ianakila, puka asu i ke ao uialauialaaia a paWkana uo

h'" O kr> ikeia .uw; La hoi u he pono no ke aupnni He u'.ea pono ke uanaia. ke ,I «'* keia hufio]eio— lf okia," ua ILke ia me "okiia 4 ' ','Kanawai," ua ii&e rui ia tue Ao kona olelo ana ae, <f okiia kanawai■ 0 ke kunawaī hen !a kei& e ukiia aaa ? He mea pono ke holiia Uokn o ka o]eioao a ka wahine o ktj kai, peuei: ■'E kau kela me keia i lole keokeo a ulaula paha ma xa pa " He t li uia mauele o keia oao kau• ,oha a ka wahine o ;ai: 1 kau. 2 —lole e»r,8—lofe ulaula, 4—pa,"s—-iepa. Eia.paha na haina: I—kau, ua like 3ta me ka olelo ana a e kau ka iima;" 2—lole keo.keo, o ia o pao.-ī keokeo; 3—loīe u!auia,o ia o inika ulanla; 4--pa, o ia 6 hoopa ana, pili ana a me kaomi ana o ka lima; s—lepa, o ia o hoailona; 6—kai-okia kanawai, °»a o kaupale aku, kaawale, pau. ua loaa ka haina. pau ke "kanawai hoailona 'manama-na-lima nui." 0 ka pono keia o ka ]«hui a me ke aupnni, i kulīko me ka naina « Kealohaaina. K e n i n a u n e i k a w a h i n e o k e kai i koiip, inoa ia Kealohaain*, "Owai au ia oe ?" A 'ke pane aku nei o Kealohaaina, u 0 Ka-lamakn-oe-o ka-uoeau." -• Eia paua ke ano, o ' ka iamaku oe o ka ike i ua mea pohihihi." ' 4 Aia oe i ka pun-kualua." Eia paha ke ano, oole oe i ke abea h e m a k « u i. '' A ole oe i k a pua-kuakniu a :)ie ka mneae-a Eia paha ke ano, aole oe i ka heleuluu'iu a me ka hoikf maoh. akp, aia oe iioko o ka naue. - Ka ixe anM o Kealohaaina i ka papaiuoa o lehova mauka o ka hale; o Kane makai /» ka h*ie: -o i,< r>o ma ka hikiua o «v paie; o Kuwsh,-.ro r.\ i ke komohana o ka haīe. He eiia keia mau inoa, heaha ia l?o- [akMi mau haina ? N'«hi thi, tie taen■ pono no ke Hnii.' ko lakou huiiia. - <No lehova, o koaa h»iaa, e waiho,. Penei e loaa ai kela ha-i-Da ae ia: E va-I-ho—iike Jehova. Ninau, e waiho i ke alui? (E nnn'a i ka haiua n ka naiie "Moo ka mooioa.") No Kane, he la'a po ia; Kane-i-ka-wsi-oirt. , Loao, he po a he 1r ia: Lono-i-ka leo, Lono-i Ua-hawiJ nawann, Lonoolelo, lono wawa, num\ uuhou, lou. 1 p;ihaoh;io. !o.\o :,U0 e, ho< a uuo e ae, lono pakaawili, lono luutvi h, ]or,.' pnahiohio, k n .o oian». Ku w:\hitiio, k» ilnniuku o kit Luaalii nio kr. hsī.'-paahfto, lie po i) he ao. "Waha," he haawo ma ke kin , hw waha wah.' waba ai>!oaa. 'MW hr ni \kUv., make, Uala ulauln lua o ka]v\eia o <4 \saha." e h»aa ana*ka haina kuailo. oia hoi, he kua puka, o eo aua no sa i!o Akti, e koi msi kuaile 1

hftir!u t k eīa 'ka haiija f .i. Inaa iloko o ua luoa eha: E waiho iloko o iia 1« o Ku, o Kaae, o Lono, oia h i, e haalele ih-'». Make ke kanewai kuui naaQa>lifua ia Kuwahailo,iioko o na la o Ku--'Kuiua»" a iuah'ika ao na foe o ka haie halau ia ahiahi ia Knpau. E naua hou aku i ua Ku mauka. malia ina aku no )ie a e nana aku i ua la o Kme a me Lono, i na ia 6 me 7 o Liona. l E nana aku i ka Lae o ke Ahi I kona boea oaai. Ua uiuau ak j ka wahine o ke kai ia Kealohaaina, f, Owai o keia mau inea kau i koho i?" Ua pa neu k u o Kea lohaa i n a i ka haina. o Kane, Ku hou ka ninau a kā wa hine - u ke kai, "'Pehea ka hoi i kahuli ;;i ke auputAi? v lohe | haina a Kealohaaina no ia ninau, nolaila, ua paa no kona manao o Kane no kana inea i hilinai ai, a nie he mea la ua hooholo paha o Kealohaaina aia ilo,ko o Kas)e e ike ai oia i ka hopena, n e maopopa ai i»ia o Kane i ka-wai'Ola ke oili ocsai ana. I nei wa, ua haawi mai la ua wahiae la i ke aloha, a kauoha mai la e huli' aku i kona inoa, i oiea e ola ai ka lahui, O ka mea knpaianaha keio, u& loaa h<>i kona inoa o Ka-lamaku-o ka noeau, a ke kauoha hon mni nei e huli aku ka i mea e ola ai ka lahui, Heaha !a ke ano o kauoha hnli inoa ? Nolailp;, ke k»pa nei au i kona ino.i, o Hoolohe. Aia a Ik<olohein a hookōia kaoa ixiau U3ea

i ii:uie mui ai a* me kuna oleloao, aiaila, loaa ke ola i ka lahui; a iaa no e hor-lolie oie ia f)ise m«ke■ ana no ka lahui Eia ka oielo hoopau a ua wa^virve la o ke, k«i, ''Mai tnatiao <>c o ka olelo. •.ola* i ka p(,>, he 'uiake* ike :i"o; aole puii," Eia p c iba ke ano o keia "ielo, o ke olh , e ola no ia; oka -i'.ike, he int.ke no . ia. Nolaiin, in» e hooiohe ana, he oia ia; aole ia e loii ae aiia i make, Ina e hooknli ana, he make ia; aole ia e ioii ae ar*a i oia, E?a ka nane uope ioa a oa wahine la o ko kai: 4i EKola pua o ke kunīu h<;okshi, o ka'u nmpim ka hoi ia io'ne" Heaha la ke an'p o na pua ekohi a nie ke kumu hookuhi? Eia paha ku i)aitn\: Ola, Ekohi i«, na Hke v >\ iue ekohi pua, au.a, a i o!o, aupuni. Hfti!in piiia, "01 aka ain«," ,l 0 kaVamene k i hoi ia ih oc." Eia paha ke ano, ua hookoia. A oiai, iole kn wahine o ke kfii i ikeia eka mea t hei, e hiki ai ke hai aku i kd& haina, ina pr.ha a palu\; a ni;Utv Ui 3tr»iia £» hlai» : a Shea ia nei wahiue e loau ai, Nolaiia, he mea pono ke waiho t\ku i .n«n haina !ion, a ia keh -

1. u Eko!u piW «a Uk* k me h\Mpaī«fi*l9 "Mo\ " f,Ku-

mu hookahi," na like ia aie u Aupani" Haiua piUa—'Moi Aupani. 2. "Pua/' iuai akn i koua s pili f be alii; hoohui ae ia laua a pili, ioa ue Pua'iii; hui aku uie ekolu, loaa ka haiuu, Ekolu Pua'lii, kumu hookahi, Āupuai. Haina piha—Ekolu Pua'lii {o ke) Aupuni. Heaha ka pua naua e hoike mai ke a)ii ? Ha-iUa-^Piia'lii-poe. 3. ' Ekolu pua," ua iike ia me , ekolu huapalapaia "Ahi." "KuI iou hookahi. , ' ua like ia me I fs Ai-humuhuttiu." Haina piha —Ahi ai-huLnuhumu, (Hookabi ia .hele'na, koe opaia oie.) j 4. "Ekolu pua," ua like ia me j ekolu_kuiana o "ke kanaka, Q.) wa opiopio, (2) kanakamakua, (3) elemakuie. ■ "Kumu hookahi," Kino. .. Haina piha— Kiuo opiopio, kino kanakama* kua r kino elemakule. Ka ui a ka wahine o ke kai. "A i kamailioia mai ia oe,ea, c hai aku oe, o Ka lamaku-au-o-ka noeau." Penei paha ka ano o keia oielo, a i ninauia mai oe, ea, e hai aku oe na ka "loea ike o ke kai mai." He wahi ano kaena paha keia. Oka hope iho !a keia o na kualehelehe ana. Nolaiia, o ka wahahee o na wahahee, pau loa na mea a pau i ka akaakaia. Heie pela, VI:4. E nana aku ma Hoopuukahua 11. :3—5. Kilokilo Dimerata. , t • ~ J Ua hiki i ka $5,000,000 ka waiwai o ka Puaii Hoola mi j Amerika Huipuia ma ka waiwii j paa.