Ka Makaainana, Volume VI, Number 1, 6 July 1896 — "HAEHAE KA MANU!" [ARTICLE]

"HAEHAE KA MANU!"

! M&hae io no na poe lawaia no j ka mea pili i ka aua j i ka la Poa Kiulai, eia nae, o.na | poe i aihemu ai i kela la, ka la j kuokoa hoi o Amerika Huipuia, i ka hilahila ole. Ua hoike mai j ka lakou mau haaa i ko kkeu I huwawa, e hoike mai ana uo hoi j i ka ike ole no i ka lawaia aua. i He nlia hulahula ka na poe Amerika i haawi, ae i ka po mamua iho iwaho o Pawaa, me | ka hoouuaia o na palapala koi:o I i ka Mana Hooko o keia Aupuui I a me 'ia poe e ae mulalo ak i,eia I nae, aole loa he mea hookahi i hele aku. la no la, pahua Va ike o ke kiamanu, Aole loa * pela ka hana oluolu ai, ? mea ■ e !caa mai ai o ka wahawahaia ma kani Jioi o &a mahaloi'a. | * Ina o.ka hoohuiaina ka lakou ' i makemake ai e loaa mai» aole j ia o ka hana e loaa niai ai. Ke kuha aku ty?i uo lakou uei j ne i ke Aupuni a lakou i make- ! make ai e lawe aku ia Hawaii ! malalo o kona malumalu eheu, ! eia nae, aole loa no ia e loaa iki I ana. Aia no a ae kakou, alai.u/! ! lilo, aka, i mau no kakeu i ka | ole. lea! 0. ka uiaua ' 1 oi afeu ia i koe ia kakou. ! ! Wahi mai Kn a k* lioikfcia> ' nui ka pilikia o na poo e aoho ' nei ma Ewa ae o K&hak&aulana i na poka pu-raiula mai na poe e hoomaaiu i, mnu ue: i j feiki pu aiakai e hsih% o U ua j

mokfei komiiii a me ka hupla koa inakaainana. Oke ki ii io ]« >10 ka ia a paka la, aohe le.aa nn» o kuhi wa e ko-o aj, & k a> nok* -n&u. A.ia ka a po, alaiia, hno īho 1«. Oiai hoi, ein īuka nei ke ola 0 kela poe, auu ka ai » n_3 ka wai, iK»iaila, aia wale no ka i ka poeieele e o&uo ai ke kii mai, a i ole ' hoi ia, an loa aka m awaho q kaaau uw n i waa> a boe loa hoi a hm\ko:no raai i Kou uei. He pono anei hoi keia e hoopiiikia aku ai i na ola o kela . poo? E pouo o hooki koke ia, a i ole uo hoi ia, hoemi mai i ka wn kiKi pu. Hoomakaaka uo na haua kai liiiaK'pi o ki\ Poaoho ne?, a e ole nae hoi ia, loaa ka naea o leai®.-; a e hauoli ai kamalii o uku o Wuulani. Aohe olelo aua no ka luahele kai wp.wae o aā makai .kuuaau, loa-a. ka inea lahlali, a pela uo hoi me na koa, aka, aia nae.hoi iwaena o lakou oa inea e ha:iloulou ai kamalii i ke .iulo.u > aole hoi o ke kuluu ana a ka..lawfaia, aka.,o kulon ana a ku kamalii eu a piha kolohe a walia- : paa.

Ain u Konela Makaleua me na aohe mau pilali i hee ae, eia aae, ua hele lakou a iili a laau i ka ua mea o ka hoonaaa loa ia lakou iho. I ko IaIeoou: nae paha hoi? Ua hoike iuai hoi ko lakou ipau hiohiona like ole, e uoke wale 110 lakou i ka painuu ae i ko lakou Hupuui, aohe e kohu, uo ka mea, e ka'? kahiko i ualo ai ka hie mai ia lakou aku; e like la hoi uie ia i nalu ■ loa ai mai ia Eahulona uui. Okamakou uiea hooknlii i aloha sku, oia o Lima Naono. Lunahoomalu o ka Hale Luna makaaiuaua. Nana i paa ae pahuhae, e welo aaa jlio 4ioi k.; hae Hawaii, ua hele uo hoi o»a lili i ka piii pouo o koua uiau aaLu koa, k \ie pauhauauuu ?uaopopo ka olelo aua uoua, a o hiolo uiakawalu au& hoi ka wai tua o a maauai oua, Ua oui nc* kona ahouui e pai i ka la han?aihemu o ko lukou Aupuui oeha v Iwaeua aku hoi o ke aluka o koa o Keliipio, Maheloua, a nw kahi poo ohakulai o ae. Hai aiaiule okoa uae hoi m.v kou i ka ike &ja*ku ia I\owela kouu poo-iwi kamahao, laia wale, aka» i ua ewe 0 ae uo hoi kahi a tue ua p haoie hoopalaimaka wale ak.: r uo kahi mea e loaa uiai ana. K" kkou i ka hoomakeaka a e loulou ai uo paUa hol Wi pohuo o uka o Waolani - uue, kuuahihi o UoweU uu V, , s huluhulu auwae kohu *

■•ina'pilli' M':» 110l k'il ,jJi; i 1( > luea fiu(lo loihi la a luihi poriikoakn inai i oielo «i —-> k« k'unui tnai ia o ke kn:.;s;c.< Kia iho paaa na Huwaii i nisnaoia o lakou na ;ilnkai o ka laliiii i waeif. i poe lala no m koiiiiie like ole: 0 Piehn lankea, Keoui Ina S. K. Kune, KahiU-na Papai, Keoki Mooheau Eekele, Keoni Kea, W. ' H-aalilio Jf»rret,t, W, J. Koeio a oie D. L Naone. Mmu loa no hv>i o ka aele. Mawuho :ie o lakou liei a me < hvi i lilo i poe koa, na makai a me na koa ka■uaiio pualu, ua luainao loa akū ua Hawaii mai ia lakon 0 kahi inea uae hoi i ehaeha ioa ui o ko makou mauuo, o ka hului pau ia-ana ae o na kaikamahino o ke Kula Kaikamahiiie o \awaiaoao Lualuiia o kekahi huiau i kauia iho maluna o ke kahi kaa kikane. Ke ole makou g kuhihewa, na Liiim Naone no paha nei hana, i men paha e hilinaiia ai & kona kupaa. Ua maopopoloaua-lawel-awei.ii kela haua..me ka ae ole o na inakūa o ia poe keiki. eia nae, i ka nana aku ia lakou, ua nui no ko lak: u hauoli i ka lawe aluka ia ae ine he poe hipa lu e ls weia ana e pepehi. 0 ka mana paha hoi keia o ii-a kumuao! Ua palena oie ko makou ehaeha a ua oi loa ;iku hoi ko makou hilahila no ia hana. 0 na ■Hfiwa.ii > ka pah'a hoi ia a.na nupepa narhtl kakoo Aupuni i ku ae ai ka ehu o kaena. Ina o lakou wale ae la.oo a me ka puali puhiohe o ke Kula Kamehaineha kane } aohe hilahila aku a'koe mai'o >keia n Aupuni'" maikai loa a Hawaii nei i ike ai." Ua 'hoike mai no nei hio■ hiona aole loa ,no i makili aku ko.ka lahui laulea aha me la.kou - nei ma ae. * \ , liaanui ae hoi ka ohua paiemo liula (Hoku) ua hooholo ke Krlabu R«pubalika Hawaii, ma kekaki halawai ana mamua nk u o ka la 4 nei s e hele ahikn lakou e ike ia Peresidena Kole ke'hoea mai ka'la e ike ai. Aohe i lawa na lala i hiki ae no ka "hana, he eha wale no ke huiia me ka peresidena, a o ia kauna iho la ka paha hoi ka hapauui o la aliahui o na oiwi paa oihana. Hoopailua! . Ina no hoi paha na ilihune na lnna oihaua Aupuni i ke daln ole e uku ai i waapa no ka holo ana e haawi i na hoomaikai pili oihana iluna o na mokukaua like ole i ku inai i keia matt la aola, alaila, i aha ai no hoi ka holo ana, noho i!io no iuka nei ka pono loa, 0 ko Kuhiua o ko ua Ainu Ē a me Konela Makal*-

'■ o na k.i i hKU -i ae īa aIIO hana, a kauoha i /ka waapamahu o ka mokukaua Adamu e luvvq ia laua. lle wa okoa no ko kahi a me kahi i liolo ai Inu ■ pah v hoi ua maopopo mua e lilo ana o Hawaii nei i ka hoohuiiā e Amerika Huipuia, alailu, »ohe olelo ana . Hoike okoa pi, ka makilo, ka aihemu a me lsa hilahila ole, ahe mea hoohaahaa hoi keia i ko ke Aupuui i kulana i ike 010 ia oiamua. | Lui aku hoi aeia ano l hoohiiahila a haohaahaa a keia mau luua oihau-a e ohi nui nei i ko ke Aupuai dala me ko na Kuhina hele ole i kela aha hulahula a na Amerika i ka po Poaiima nei, papalua na hana hawawa uo ka hoomamao loa ana aku i ke ake hoohuiaina mai o lakou nei ma aku. 0 ka oiaio maoli no nae hoi ia o ko lakou ma ae manao, aohe he makemake io i ka hoohuiaina, aka, he pulakaumaka waie no ia 0 hoopuia ai i na maka o na poe puai wale a "hapala ke kea. } na ka eie ka #i" a lakou e ai haaheo ai. He k©n no paha hoi a ka piha- maaleaNauki makou no'" ke ano i manaoia ma kela kaa hoomaikeike i puka aku mai ko Timi : Mare hale hana ka-e i ka Poaono ! nei a komo ai i ka huakai hookahakaha. (Aia ka hoakaka piha malaio o na hunahuna M Kela a me Keia" 0 na hana 0 ia la ma ka aoao ekahi.) Elua a makou manao i koho, 0 ka mua, aia 0 Ilawaii nei inalalo o ka hoomalu ana a Amerika Huipuia a me kona k'aua, a o ka iua, ho pio kakou nana a me kona ikaika kaua. 0 keaha ia 0 keia mau manao elua ka mea pololei, eia nae, he mea hoonaukiuki no kela ia kakou.