Ka Makaainana, Volume VI, Number 2, 13 July 1896 — Page 3

Page PDF (839.41 KB)

This text was transcribed by:  Kt Olson
This work is dedicated to:  Awaiaulu

HONOLULU, OAHU, POAKAHI, IULAI 13, 1896  3

 

NA AINA MAMAO.

Mau Lono Huikau mai ke@a a me keia Wahi Like Ole

Powa ma na Kai o Kina.

            Ke hoopii la he heluna nui o na poe kalepa Pake a haole alakai i ke Aupuni o Kina e hoouna o Fusao a me Foamosa, i mea hoi e kinai pio loa ai i na hana powa a puni koko ma ka moana mawaena o ia mau kahua kalepa a elua.  Ano koke mai nei he 32 ka nui o na moku kalepa i piha me na waiwai i hopuia malalo o na kumu like ole, a mamua ae hoi o ka hiki ana i na luina o lakou ke hoomakaukauia no kue aku, ua piuana mei na powa ma na ao@o me he poe iole la, me na pahi ma ua niho kahi i paa ai.  Ua @aweia aku e lakou na wahine, hauhoa kaula ia na kane, a hooiliia aku na waiwai iluna o ko lakou mau moku.  A pau ia, ua hoomainoinoia kane e ua poe puni koko la @a hiki i ka make ana a me ka haawi pio aku hoi e hanaia mai e like la me na manao hiena o ua poe powa la o ka moana.  E oni koke ae ana ke Aupuni Pake, a ua manaoia hoi e loaa aku ua moku powa a pau a e paa hoi i ka hopuia, a e liia ae hoi ua poe powa la iluna o na i a, ka hoopai kupono loa hoi no ia ano poe hiena.

 

Ala Kipi Hou ma Kina.

            Ua puoho hou ae na poe Mahomeda, o ka lono ia i loheia mai Lanakou, ke kulanakauhale poo o Kanasu.  Ua manaoioia ua kinai pio loa ia ke ala kipi ana a na Mahomeda i ka makahiki i hala, aka, eia hou no na kipi me na mea kaua a me ka hoauhee aku hoi i na pualikoa Aupuni i hoounaia aku e kue ia lakou, ua aneane e 4,000 o na poe koa, mai loko ae o 6,000, i pau nui aku i ka make.  Elua mau Kiaaina i kanohaia e hoouna aku i na kokua ikaika loa no ka hoopio ana i keia poe Mahomeda Pake, a loaa no hoi kahi hana e hoouluhua ai ia Kina.

 

Nui ka Weliia ma Buluwaio.

            Ke mau la no ka lukuia o na poe ili keokeo ma Matabelelani, pela ka lono i loaa ae ma Nu loka mai Kapetaona i ka la 1 nei.  Aia na alii nui o ka mana ke hui aku la me @a poe kipi.  O ka la 10 iho nei, ka wa e puka ai o ka mahina hou, o ka manawa ia i manaoia ai no ka lele kam@ku aku e kaua ia Buluwaio.  Ua uuku mai na pono ai o laila.  Ua haalele iho na poe koa pualu pa@alaau maluna o na lio ia Kapetaona no Mata belelaui.  He manao k@ho k@ Kuhina S@piriga (Spriggs) @ e puoho kipi ae ana na poe paele o we ma ka panalaau.

 

Ohohiaia no o Cecil Rhodes.

            He oia aku ka ikaika o na manao kuloko ma Kapetaona ma ka aoao e kokua ana ia Kikila Roke, a ina paha he moho holo balota oia no laila a no kahi kikowaena Beritania @ ae paha, e lilo no iaia ka haa@eo maluna o na poe e ae a pau.  A ma kekahi hoouka kaua ana mai nei me na kipi, ua hahana ka na poe Matabele ki poka ana no 15 minuta, a imua pono nae hoi o ia hahana o Kikila Roke a me Kapena Mete@fa@e kue aku ana i ua poe kipi la.

 

Na Lonolono no Aferika Hema.

            Iune 24 i hoauheeia ai na poe Masona @e ka nui o na poino he 2,000 i make i ko N@tala pualikoa kokua kuikawa.

            Ua palekana o Saulebure, a ua loaa he maha ia laila, mamuli o ka hoa ana aku o kekahi pualikoa nuku o ke Aupuni Makua me kakahi pu Makima, na pu@raifela a me na lako.  Aia nae hoi na poe@ Masona kipi ke puhiahi a ke hao wale la ma na wahi a pau a lakou e hele la mawaho ae o Saulebure, a ke pepehi nui la hoi i na poe oiwi a pau i noho hana aku malalo o na ili-keokeo.  Ke ole e hiki ke kinai koke ia keia puoho hoohaunaele ana, alila, e palahalaha loa aku ana paha a puni o Masonalani.  Ua lonoia ua ala ae ua poe Masona a puni o Vitoria a ke hoopuuluulu nui la.

            Iune 25 e haalele aku ai o John Hays Hammond (Hamona), ka wilik@ Amerika, ia Kapetaona no kona home oiwi ma ka Hapa poepoe Komohana.

 

He Poka ko Kona Poo.

            Ma Berelina, Geremania, Iune 27, ua nanaia ko Li Hana Kana poo malalo o na noii ana a kela malamalama uwila hou no iwa kalua minute, a ua loaa aku kahi o kela poka iwaiho ai ona i k@ia ai e kela powa ma Iapana, aia iloko o ke poo malalo iho o kekahi o na maka.  Aole oia i makaukau no ka weheia ae o ua poka la, a e kakali ana paha hoi a hiki i kona wa e hoea aku ai i Parisa.  E loihi loa aua kona noho ana ma Europa mamua ae o ka mea i manaoia, a aole hoi @ holo mai aua no Amerika Huipuia aia a huli hoi aku o Peresidena Kalivilana i ka Hale Keokeo.  He palapala kana mai kona haku, ka Emeperoa, i ka Peresidena, a ua makemake hoi nana no e haawi ponoi ae.

 

Aelike Hakaka a ka Hopena.

            O ka hopena i oili ae o kela hakaka hookuku a@a mai nei mawaena o ke kaeaee Kobeta a me Sake, o ia ke kakauinoaia ana mai nei o kekahi olelo ae like mawaena o laua e hakaka palepale a hiki i ka hopena, malalo o na rula o ka Makuisa o Kuinibure, no ka oi o ke ao nei a me kekahi pili o $10,000 pakahi mawaena o laua iho.  He $2,500 ka laua i hoanu like ae me Daniela Mila, no ka @ohe o kahi, alaila, lilo wale, a he $2,500 hou e ukuia i Sepatemaba 1, a o ka $5,000 hope loa e ukuia he hookahi p@ mamua iho o ka ulele mokomoko ana.  Malalo o ka aelike, iloko o eono malama mai Iune 27 aku e hakaka ai, ma Amerika Huipuia a ma Mekiko paha imua o ka ahahui e haawi ana i ka uku makana oi ae.  E lilo na pili a laua a me ka makana holookoa i ka mea e eo ai.  Ua haawi ae ke Kalab@ Nationale (Lahui) o Kapalakiko, ka ahah@i malalo hoi o kona mau lawelawe ana laua i ulele mai nei, he makana o $20,000 no keia hakaka hou a laua, aka, ua manaoia e oi ae ana ka haawi a kahi ahahui okou ae.

 

Ko Enelani Kanawai Mare.

            O ka bila kanawai e hoomana ana i ka mare ana o kekahi me ke kaikuaana a kaikaina paha o kana wahine i make, a pela no hoi paha ma ko ka wahine aoao i ko kana kane, ua hooholoia mai nei e ka Hale o na Haku o Enelani i ka la 29 o Iune iho la.  No kahi wa loihi i hala ae ka hoao pinepine ia ana a akahi no a holo.  O ke Kama’l@i o Wale ka i hele aku e koho, a ua hooikaika aku no hoi iwaena o na Haku ma ka aoao kokua i ua bila la.  Ua loaa ke kue nui ia i na wa i hala ae mai na bi@opa mai o ka Ekalesia Anagalikana, he poe lala hoi no ia mahele kiekie o ka Ahaolelo.

 

Mau Lonolono pili ia Cuba.

            He haiolelo ikaika a waipahe ka Ilamuku Camaposo iloko o ka Aha Senate i keia la, pela kekahi lono o Maderida o Iulai 1 nei i loaa ae ma Nu @oka, e kakoo ana no i kana kahua alakai hana i lawelawe ai ma Cuba a e paio ana hoi no na kukai ana e loaa ai o ka maluhia.

            A ma ka la 1 uei no, mai Havana mai, ua hoomaopopoia aia ka hooilina alii Sepania, Dona Anatonio, ke ake la o loaa he kulana nona maloko o kekahi puali kaualio no ka hana ma Cuba.  Hosan@ no ka hoi!  Aia ma ka mahele Komo@ana kana wahi i koi aku, a ina ana pe@a, alaila, e halawai a e ulele pu aku ana paha hoi oia me ko Maceo pualikaua paele.  Ua hoonana no.

            E hia ana o Gauerala Beremude@a, wahi a kekahi @ona o Havana o ka la 1 nei, ma ke kauoha a Generala Maceo.  He panai paha Loi keia hana a ia alakai kipi no na hana a na poo Sepania.

 

Na Hunahuna Laulaha.

            He omaimai kuonukonu loa ka ko ka wahine a Peresidena Karuga.

            E hoohanohano @ita ia ana paha hoi e Kuhina Nui Lauria o Kanada e ka Moi mamua ae o kona noho ana aka imua o ka Ahaolelo ma kona kulana hou.

            He kanaha ka nui o na poe i hopuhopuia mai nei ma Frankfort-on-the-Main iloko o ekolu la no ka hoopuka i na olelo i ka Emeperoa Geremania.

            Ua uku ae o Kina i na koi poho no na hana hoohaunaele o ka makahiki i hala i pau ai kekahi poe misionari i ka lukuia.  He $150,000 ka i loaa @na misionari Amerika.

            He palapala hoopii nui hewahewa ka na poe o Kolumebia Beritania e hoouna aku ai i ke Aupuni Panalaau, e noi ana e hoopiiia ae ka a@hau poo o na Pake e komo aku a@a ilaila mai ke $50 a ka $500.

            No Sinapoa ka lono i loaa aku ma Ladana e olelo ana ua haawi aku o Iapana i na pono komo awa oi ae i na moku Pake ma ka mokupuni o Foamosa, a mamuli hoi o ia ua hoopilikia loa ia ka oihana hali o na mokumahu Beritania.

            Ua lanakila na poe Holani maluna o na poe Akinese, ma na I@ia Hikina, ma kekahi hooili kaua ana mai nei.  He 112 i make o na Akinese, a he 9 o ne Holani i make a me 29 i eha.  Ua lilo mai kekahi papu me ke kue nui ole ia.

            E imi aku ana ke Aupuni Liberala o Kanada, i loaa hoi ka ma@a ma ke koho balota koke a@a mai nei , i na pomaikai o ka launa a kukai panailike ana me Amerika Huipaia a e hoao aku ana e loaa ona agena noho ma Wasinetona.

            Ke kuk@ia la he kuikahi mawaena o Iapana a me Berazila no ka hoouna ana he 20,000 poe Kepani limahana no na mala kope o Berazila.  E loae ana ia lakou ka uku o $7 50 o ka malama, me ka loaa o na mea a pau e pono ai ke ola a me k@ @o ana@ malalo o kekahi @elike hana no elima makahiki.

 

E. M. NAKUINA.

KOMISINA O NA ALA LIILII A ME NA PONO WAI.

            Notari Lehulehu, a he Agena Haawi Palapala A@ Mare no H@na@ nei.

            Keena Hana: Helu 303, Alanui Kalepa.  dk—@m