Ka Makaainana, Volume VI, Number 4, 27 July 1896 — KE KULANA HAWAII. Hoike Oiaio no ka Puana a ka Moe a Hoea Mai. [ARTICLE]

KE KULANA HAWAII.

Hoike Oiaio no ka Puana a ka Moe a Hoea Mai.

Ke uiiiihi a ke hoopuk« fku u ei makou i ke Koena o kela palapala a GI a ren ce E Ed *ror<U (Kalaiena Edewoda), a mhk'.ui no'hō'i',;i iiuuhi mua ai i. hekehi maa pwoku a hoopuk;ji?i tna ka Helu 2 '■> kela Buke VI. k« ta l'R he'i'. • t).-na wahi o -. ,ua hoai--loua ooku i hookomoi», o ua

wahi ia i pau " naua ia umko ). Peneia iho ka hoomaka nna o kahi i o ua p&lapala .!*■ ♦'Ua hpohalahala nui loa

lakou. "0 keia ka hoailona e loaa aua īka mea naea.'"akahele e kamailio ana me na poe kakoo o ke Aupuni o ko Hawiii Paeaiua e ku ia. u Mē he la ua aWe loa lakou e '•%uo!tsiu .mai;nial«ha ou "k utB. nso kuio he ea (ooho'Li ) alaiaioa maikai ft inaluoii) h īū. Aoie oe i e hooko aku i kau jioouoo ponoi ana iho f ;nka, ua oleloia msi oe ,me ke ano pelo (kohu waipahe a hoomalioaaii) aole oe i ike i kaiimea e kamni lio ai ke hoao aku oe e hoike ae i kekahi manao i kue i ka mea i oleloia o la maoli ka i.nea oiaio 1 hookumuia, o 0 ia nae paha hoi, aole hēwa e hiki ke loaa no ia auo lawelawe hana ana, "0 ke kahi mahele no ia o nn hāba kalaiaina. Ua makemake 1 ikou e loaa kekahi mau ano kulapa a ua nui loa toi ka" noi, a o ka hopena ua hoepakau ne no iu Pi Gi ia lakou iho. He .-'wahi mea ano hoaauo loa ne. paha hoi no kahi mea i hoohela he hookahi wale no uialaiua mfi fca repnbalika puemoku kehanwi ae i kekahi manao "e'pili ana no ke kulana kalaiaina io m&.oli. o k > paemoku, aka, *he nui loa na olelo ike i hiki ke loaa' ua lilo i mea maalnhi loa ka hoomeopopo ana ae i kekahi man«o e like la

me ia, ina no paha boi oa kue ia i ka iini o na poe 6 la i keia wa i ka oiona o ke Aupuni. **0 ka malihini e kipa aku ann i Honoluiu, ua aoo etu koke ae oia ine be la oa hoopuniia oia e kekahi noho'na o ka malia ole. Ua maopopo lea ka loina o im mea a pau ftole no i laoloa loa e like me ia ka nana ana aku, Aia hoi kekahi iiiea i hiki lea ole ko hoekakaia iloko o ke ea nana hoi i hoolilo ao i kekahi e pono e kiui ois naaluna aku o kona poohiwi. Kahi o ka hoea «oa mai o keift hoemaopopo ana, he uiea pohilnhi loa ia i ka olelo ae, aka, iun oe e kamailio no aa mea pil? kalai aiua no elima minulē me ke kahi mm ua hiki ole

Of kf i, i i,{. ] h>'t<Mriftopop«; ak\i i ka lj<.'Unkoih iho o ka ieo, i ke .kiui aiokaaln l>a ia o na ['oe .ne, «{ i h\ t ike «uo asahele ]gīi, me he la ka hoi aia hq iiopohopo aiau aua do na poe kin. Aoie waie no hoi i nootum>pop/»ia ke kumailio me na p' 1 <' uka aoao alii. Pela like ho ke «uo makaa 1 a a aij o aka hele loa o na pae kakoe- oka EepihalikM. il I ka nana aku, iue he la ua hopoliopo Ukou oo kekahi loli ae oke Aupuni a uie he suea la hoi o malamaia ka lakou mau hoike mbuao ana i.a:ea e kueia aku m iiiko.u "Eia nae, ke patkiki la no iia poe a me na nup?pa ma ka lakou mau kukala leo uui aohe wa ioi aku ai oka maluhia o ii& paemoku mamua ne o keia wa. ''iMaUa paha ua oiaio no keia, eia nae } ina aole.ke Aupuui e ku \& aia ke uoho la Laeiuna iho o kc.kshi ahi pele k'alaiaiua hopipi, niaiīa, ua lalau na onli, ■a ua nele olo.■ uo hoi ko keia' Au-

puei. ?.^a. \ keia loipa oiaio. A ua nele ole uo'hoi kona hoom'akfiukau e ? n ; i kekahi wahi palupaln e huu'e &ku ai mahope iho o ke pahu'ana . ae. ; ; •;■;;.;I "Heaha la keia wahi palupah.? j M Ke hiki i kek>)hi kauaka o , ka noho aoa aka wa ea.pe moku no ■ nm\ *va!e no ke hoopuka ae i ka olelo kukala akeii u kekaM : Aupuri'r hou, 'uh' holomua īa kukal »k a, no ka mei, na keakēi" s ku e ke Kuhioa Am(rika aie ka kati. oha a apooo oie i'a, a' 1 kokua aku hoi i na poe kipi me ka ikaika o kekabi mokukaua Am& rika a uie ke kakoo kaua moana o Huipuio, Ua kipaku• ia o Liliuokalani raai ka nohoalii aku a kukalaia ae ka Kepuh-I.ka (o ke Aupuni Ku ikawa ka polo'!ei ma ke-ia tJs kukalaia ae i ke ao un holo le,i keia hoololi i ka hapanui ]oa o ka iahui o na paeiooku r a« o ka hookahuaia aua a* o kekahi Rep'ub:iHka hou ma ka Pakipika, na laula a loa ia na na v oiwi o ka aina i hane. i ike hoi i ka hoomalu ana ia īakou iho. "Ēia nae, he paakiki loa iio oa kumu ofaio ikahi wa t>a!e Hka hoi i'na olelo hoike wahahee ««Aia, ma na hnahelu pih» maopop<» toa, he hookahi hanī? ri faus.tni na kan«£a « Hawaii Paeama He ta«saui na kanaka maot*; kanakohi tansani Pake « me Kepani, eiwa taosani PokikUa he umikūmaotßkahi tarsani ili.keokeo o na Mh«i ē a©, ' I

ka, w oua poe lakou i huoKahu i ke Aupuui Kqika wa_ ī 'uhaki ai i ka Ukou hoeliiki a hookuene ae lioi ia lakou iho ma kahi o ka man i hooko, ua houuele aku iakou ika pono koho b>lota i ka lahoi a pau a koe wale uo ua ili-keokeo. E olelo no auanei h-ni iakou ia oe ona poe Kepani a rtie Fake wale no ka i hooneleia i ka p >no kolio ba!oti, eia n.a* J tiva. ka hookuenuia ana o kekahi* hoohiki oolea loa e kakoo aku i ke aupuni hou ua hoooele iike aku lakou i na oiwi kekahi, no mefl, aia uo na oiwi ke hoomau la ika \aa ana i kekahi koena o kona hanohaao i loaa mai kahiko loa mai e paa iaia iho ma kana mea i hoohiki a a ua hiki ole hoi iaia ke hoohiki aku ao;e loa oia e hoao e hoihoi mai i kekahi mea ona i kuleana ai ma ka poiio io iD£o'i. ■'Aole e- na oiwi.-wale uo ma keia manao kue a hoihoi ole i ke aupuoi--.. Lehulehu ona haoie iii keokeo i noho ma na paeuioku no kekahi aia ma kahiki loihi e ike .la ike ano o ka hoopoiooia o ko lakou aina mauiLili o Xeia mau akeakea kumu a kupono ole ia, a o lakou pu ne. hoi kahi e noho pouo ole ia. Ua ike na Pukiki ona poe

kakaikahi wale ne e lawelawe la i na oiliaaa ka i bcoponnaik&iia oiaiiHili o keia hoololi,- a ua raakaukau hoi lakon e haawi aka i aa kokua ana e loaa tnai ai o o kekahi hooioli (nou) ana. »** * * * " Me hii\i aole p*hn he wh]/.ne ioi akū ka nianiaiH e īike la me ka Moi. Mainun aku o kona hor*:ahu)ihiaia ana t na uniia ae ko?>a kulana maemr.e a

'haawina m*ikai a ko i ke aouli e na poe i hoonele ole i kabi wa no lakou e hailiili ai. iaia iloko o ka menaolann he mea ia e pae pae ae ai i ko lakou 'aoaeponoi iho. Ua huikeia sk» ko Ame* r-ka Hnipuia poe \ ua aao mooielo hoinoino a paii e piH ana no' ka nolio'oa kaokoa o ka Moi t a ua hooinaikeikeia akn oia wanine i so o!e ia,i hoonaauao ole ia, ano katbaniba kuoaiiiA, a o kona «ke hookahi w.-le no ma keia ola ana, o ia konā piiikino iho. 110 mea okoa loa ae hoi mai ka' oiaio mai He wahiue uaaiuo n milioi 03^ s he Moi na iaiha a p,uv ma k<? v kaasailio,ka nanaina a me l so ano O kona i ole hoi me na kn ona i hoolahaia, «a hoike taa| i* i uoonoo kokonuko\>« k $ <ne'k.\ 01 kelakeU W, Aia k* ikaika ma kela a me keia loina 0 ia hioiin, r, o kona noho*o!\ hoi i keta a me keia la, he Uke ia no '<a « ikeia aku aua ou U oiwi (a

h'iohiou' )-. He ho&u&nau bai qp . ■ka--.ĒkaUsid Epis< c he Kar..'itiano haipule hkahui a.oiaio oia, aole hoi aia oa lehe-lehe wale oo ka hana, aka, ua hookō fiku oia I uoho ana a ku« like mo aa loi'ua o ka manaoio» oia hoomaoa. O knna auoi o ka holomua akn c kooa lahui a loan hoi na liakwiua o ka poniaikai Btamuli r» na kulaua loaa kauiah.iio.o iva.paeuioku,a e ohi uaai hoi i ua poiiiaīkai o ia hooi aaa ae i ke ■V , iiaaa. I keia wa hoi. m >mi I •ko lakou hoohaahaaia 'malalo :u oka hoomaln ana a ko waLo poe (ua hanle)., ua hiki o!e loa ia, oibi, oka ke Aupuui kahua a.Ukai haaa ka hoonele aku 1 ua oiwi mai ua wahi aku e loaa. ai o ka ponoaikai. •Ua hiki ole loa ke hoike moaka'ia. ia ae ka manao oaa «aaaka oiwi mamua ae oka hoopuka hou aua aku i kekahi mookio I hoikeia mai ia'u e keksbi hou'lohama Hoaolulur "0 ke Anpnoi, īloko o kona makapo i ka pono o na psemoku, uh hoo'uana ae i kekahi inau rula a b.copouopoao kauawai ajja i lilo lioi i mea ino.loa ia f! -na poe maikai a pau. Iwueua o keia mau hooponopono k*nawrti aaa he hookahi mea e kauoha . ana i a me keia aie.i o na p ieiuoku e kau aku i ka hoēilooa o.kona maua-mana-lima. nui maluna o ke k:ahi pee j mahope iho o ke ano B.ctiiona o ka hoomaopopo ana i na poe haua hewa karaima, U» 1 uinauia aku kokahi kauaka oiwi l elemakule iua ua hoopāa oia | iaia iko. Aolo. E hoopaa ana i anei oia? Aoie. Alaila, e !ora | oia ika pihkia. Heaha ia pili- |: kik? E hoopaiia no o:a. Aohe 1 ana, <1 j * Alaila, e hoihoiia uo oia no i ka ha\epaahao. Hoomalo ae la | oia iaia iho a oklo Le la: i €< *He hookahi manao o makou | a pau, Aohe i lawa na haleppej hao no ka hookomo ana aku ia | uiakou a pau a aohe hei i lawa | ka ke Aupuni «lila o hanai ai ia ! makoa a pui iuā makou e hoi j aku aua m ka halepaahao.' j U E hoopauia aku aua keia | heopouopoao kaunwai msua. | maua-lima nui* Aole loa e hiki | ke hookoia aku, ow no hoi, ua j like ka p ; !i ina poe holo Qibk*i- | kai a kipa akn e Uke k uie ia 1 j ua poe iioho-" I ,"Ci*ißi<Nex E I makou iho no u» oklo i ! hookomoh maloko oke apo, I ! ai'ea e hooi loa nku ai i ka 5 moakaka o ka manae.] 1 ka li 11 n«i i hoike ai ke } kula uoho pna o MaluLi■v uue, iauia o uui o ua makaikiii