Ka Makaainana, Volume VI, Number 5, 3 August 1896 — "HAEHAE KA MANU!" [ARTICLE]

"HAEHAE KA MANU!"

Noouuo ole no hoi pāha o Koie ma he la i ni k* i.a Hoi hoi Ea i ua wa . hala ae, he la hoi uo ka lahni e kuliia ai 110 ka hoihoi hon ia ma i o ke ea o ka aiiiii. inahope iho o ka Lo Keoki knili lin:uinui aua. Ina ua lakou ka i>oo manao aua ia 1« a ko Aupuui o BeriiaDia Nui i h»na m.ai āi i ka ui^ikai h Kupoao n x^ kona aoao, aole lot hoi ka luhui H.iiie uo hoa'lohii oiaio o Hawaii nei i poi/ia, Me lakou no pnba hni ka lieonoo "je ae a me ka hoopoina ibc, aka, no ku inhui i.oi, hiki ole iou ia ke an.niia ?vku ko lakou miu h a»«, u kakou hoi e hiki ole b\ kī hoo'naopopo iho i kahi o ko Amerika

Huipuia pelukua sina a hooko oleniai ai i ka hana hooko pono maoli' a kona 4 Peresideua i «ukala akea ae ai ;* putti ke f.o uei. E hoea hou tnai nolve wa ma nei mua iho e hoomanao a e kulaia hou ia oi o io. )a, 'a' 0 kahi la hou aku paha i hiio lika ka iiana me ko la. - Ua koho hou ia ibo;«ei no o Wile 0. Kauaika i Peresidena 110 ka Papa Ola, a psn , e 1.4 110 hoi 0 Kauka Emekons. hoike kana i waiho ae no k§na huakai imi i kft kulana 6 hoopoiopono ai i ka hoopakeleia e ko ka lahui ola mai 11 a ahulatf e oili uaan ana m* Kina, me Ia pana, (No ka loihi loa o ia hoike, ua hjki ple ia makou ge u'niihi aku, niahope 0 ka 'hooHihāia ana' iho oei na nnpepa namu; eia nae, ina e kauoha k-i Papa Oia e nnuhiia, ua makawkau makou'ē hōopuka aku me k& uku ole.) 0 kana mea ano nui o ka pai ana ra*i, 0 ia k© ano o ko Inpana puhi ahi aua i na kino knpapau, he mea p;ale aku ka ia i n'a hopena inoino o ke kino make a ui6 na ea ino. Ua makemake oia e hoaoia inaanei. No makou iho, he maikai io no paha hoi la, aka, pehea ana la ta hana 1 ke ka lehulehn manao. He hana nu 1: pahn ka heokomo ana mai ia ano hana maanei, koe wale no paha hoi a hookikinaia ma o ke kanawai !a, e like la ia i ka ma'i lepera a toe na mana linianni e ae 1 haawiia i i ka Papa Ola A ua hoike mai nei no hoi oia i koua maikai ia e ko Kioa a me ko īap na poe hano.

h«;u'-, .. <oe ke uke .ka o ks o e ike a e kuk,.)u!do. pu me i&. Pela paha! Ap.», hookahi tnt!K nui. « ka lah\n e ua oii 'iiku ai, o i loiu; !Uhi o ia iiiiio daia » lau» kor; i} > uknii (Dr W ,od — Knuka Wahie) i lu hele aku aei. Uoopnn koalaahi no hoi paha, a pala no h n pah?i e k ft m E ole u*.e boi ke Aupuni, iiee lauu ia mau ain- ine ko l&ua lilo ole. o\n\ hni, ua haln se la i<i hua kai .• ku:i, eia hou aku no koi pah« ua huākai poao hoii. Ke lolma snai nej no ke ola o ka

ma'i lepera ma Parisa, Farani, e hewa r>fe n« inua ke bolo ilaiia e oo m malalo o ko 3Le Anpuni mau liio, oiai, o ia ae la boi ke ano har»a o keia & >*. Ua ao mn.i ■ nei paha hoi laua Knia a me lapaua no ke tein?a i ka ma J ) ahuku, aokeao ae Lioi uo k*> kiuai anu i ka uaa'i e luku akahele nei i kekaL i hapanui o ka i&hui ka mea poi»o h.a uo lauo. Ke hana lat a peia, ol& ua iwi. A oiai hoi, eia no ke loheia mai nei uo ka ola o ka Kiiuka Ooto a>au iw»etia o ko -Kapalakiko poe ma'i, oohe' nae hoi ia ano laau i hoihoi nni

ia e ko kakou poe maanei, h i hoolawa hookamaoaae wale ia no ka ma ke Kahua Ma'i Lepera. Ina o ka niHimo ia oka Papii Oif., hoonnfv hou aku ia Peresidenu Kamika i Pama. e iike me n& hoakakea !i;bluna oe. Uk o ole n o hoi pt h a n<v ha na hoopnu wale i ko ka iehu'ehu dal»

No kel'a hookipa uiaikai ia ana paha b oi Wile 0 Kaāiika a me kofuvkatika ukali ma īapana « me ko akenui loa hoi o ka Ef.ueperoa e kwkaknka olelo pu me -1®; oa m e ke Aupunrhe aha ike rke awakea Poa or|o aei ia Kouna Matssu. Ua ku ae elua pualikoa puahi, na Komopaai A a me « w e ka puali puhiolie, He pauai j>aha hoi keia uo kaS/Fujii hookipa ana ia laua ma o. Wahi no hoi o nx oleloie», i hoio hooliiolu mai nei ia Kou m i © k» ko n ra a kona hb o 1: m ko \ maoii iho no, a ao!e hoi o-a ko ano piii oihana A raa keia ike ana akn hoi o ka Peresiīl?na, na 1 I * , i maopopo loa he kn!an>\ luna oihana anpuni kona i o k;\kou nei. Malia he waln no hoi paba kana (N v akn no hoi kakon,) Nali V \ na kni o lakoii nei ma 'ae la! ! laa ua oiaio ua ake !oa ka! Emeperoa o launa Vamai!io pu : me Knmika, alailn, na loaa rmi nei paha ho? b** hoai!ona kea : i

b" »br.uohaao s;!u iaia. A in& j pela, i>u ,, .ve! e lapuia n,„ piha : auanoi hoi oū. Oia uo ua'- ' psha hiu, i?a litwe aku »u; ko ! Amerika Huipnia poe i n.-. iea > hoohaī.ahano iu.ii -jj Mvi - ::u - Hawiiii n«i, a rt be i kioU-ia ~iai, '• a e iike no p&ha hi>i m v ko | ake hanohaao, pek oo p.Ah<_i j hoi ine ko laaou nei :j. : . -r % w [ tf ; no i hemolele ha ;iui i. .mo be wa (?}. Hs hpopiiluiiiiui;,. wjūe no ka hoole ae. J Nawe mahea uiolohi ka al.a ; koa e haua nei. E ole nae hoi j keia, ike maopopo ;ea ia fcs ho:- I hoi ole loa ia ok© Kouela o j waho mai e ko lun* a ine kc lAe ! poe o lolani Hale. E \:i hi- | ko ao i oleloia ai. A ina koa i hoi, he hoenli t>o k&. tnsa'~i I

ma'keinakeia ao ia h&H 1 . Poloiei, pela io uft. Ai.n .no hoi il&ila ke poo kii. He hauoli ko i r n hoike ae:ke. -hooumem-ieiA uei ao n>\ alanui o kakou, a k*» kipi-pa pohaku ke al-anui N'-iimiu ma ka ihona mauka iho ■> ku huina o K&opuana, a he wahi 20 hoi ia i kali loihi loa oo ka hooae. Iloko nae 0 mau hoom&eni&e alanui, mawabo a6 o kahi i ae nei» 0 ha pauku al&uui wule lio e uoheia aua eūa haole ulakolako & me na luna Anpn u!,110 ka hapanui o oa milikaa ana. O aianui ■ Kuakini kekiih'i o na alenni in'o loa i ka w?i ua, iika f mai shuuii Nauauu aku h pau mai &o kahi o Pi Ki-Kenni, p>ui ae ia no-kahi i hoomaopopoia. 0 ko makou inanao, ina e hiki i ka. iehulehn ke ha&wi i nsa« apana aina mn m nlanai y oiki

aku i aUnui Liliha i kekahi poe luna Aupuni, ke m.eu kaualua ole e haiia koke ia no auauei ua a»amii la. Pau io» ke!;i poe kclohe Pake o alaaui Lihhu i ka hookmua i kn iho la, me ka o ko lakon hoopai e Lunakon,:wai Anana Wili£oki: Eia nae, k no a fcemo a ia auwiaa la ibo no, u& kolohe aui hou no 1 kekahi IV ke uia la kaliua ma:; umu ni> o ka lukou haua, lakou i aua a i low?, aka, ?.ia 110 ko ia> kou ike a hoouna U\4 la i Kawa V : e kuapau n'.ii m *aa k v h hsna ooloa. Ua hoike e ia nmi nei la a\akou c hoouluhuaia aku i>aa v ka lahui i kekahi o koia m*u la iho oio kekohi nr,jn i |>a hon ma ka olelo Hawaii, nupepa..kt ia.e kakoo aua i ')p Aupuūi. Mai kanalua c;<? uaakon uio ka holomua uno, aku o oiakāuiaka hou t o o!t' Wiiie tu» k niskou !ohe ana ma o k>: mea uana o pailak*

aku tiiifi Le k»ijaka ia i maa ika hoolilo i kona kuu i alo. Aōle no-hoi o h wa;e, aks, l-.e rjia]isā (aloha alii) naaopopo ioa oja, a e lalau paha £UBiiei hoi']« i i-'ii. i ka i ;•* :;&hu htwii i K.e aielo. Ua akaka e uo ia inakou kahi e heluheluia ai o i& pepa, ke puks io ae Loi. Nui : nh o tia uupepa Aupuui Tka ha'uhā'u no bz huhu i ka hooiloilo o kahi nupepa &uokoa uole ka e loaa ka puu dala u Pi Kī Keoni 3 hele aku aut> e sif% no suku . aua i ko kßkou aie iahai. Oi uiimi uui iiīai uei ī ka i jaiaa a "holiii&*'.okoa i ka mkai e hopu i k« lunah«->opoo.o-.;>ouo. o ke Kuokoa niiip n e hoopaa isi& ika halepp.ahao. Hokai uo hoi ua hoopapn s-aaialii, he uwe wale. A b?i aku nei ka pupuhi iua o Pi Ki Keoui uoa ka moku mahu Pe.ru o ke .ahiahi nei, iua iiope iho hoi o ka pau o kftiia hooponopono ana no ke «eahua hanai iioiohōlona o Lanai.

Oxa ka th ageua maopopo loa no ke Aupuni i hookohu pono ia iho nei, wahi ooa hoike a na ohua palemo a i elua, 0 ka loaa oka ia e uaua aku. Ke )*}hb hoi> akiU, maha lo eku i kona noeeu, ioea & piha ike ma ka pelo ame ka hoopalaimaka uhiuhi ian mamane. Aohe o m&koa kaikuahine ma ■Molokai o Mrs, Liki ka iuea He okoa oo kona iaoa. Aole no ! hoi i hke mai ko i ia aui me ko makou, a ua eleu l;:i ma kfc kau l;o- Ea* olalnu kuhihewa *loa kahi huuona e A. P t Psehs ole o Halawa, oiai, usnt mai nei ua hoike la i ka nni>epa Pi Ki Ada* vataisa a hoopukain ae i ka Poak>ihi i hala.