Ka Makaainana, Volume VI, Number 8, 24 August 1896 — "HAEHAE KA MANU!" [ARTICLE]

"HAEHAE KA MANU!"

Pololei no e iikeme ka makou ma kn helu i h o P«-resi-(leuii Kole i hookip»:* akn e ka lahui, Y>ku, e na pot- ;».a oihaaa no. laif i pwe ai ' Kwhuiui, " eono poo Li.akai tia lakou oia i kookipa aku, a ui* Kaapuoi KUua, i k<»kuuiaeA. N. Kepoikai, Luuakauawki Kap,puni mua i pau. A h<>en no hoi īuka o Wailnkn, >na kahn.'i o ke kaatuah'i ; <-ha poe iuakai o laila i h'ookipu nkn. Jloomake * aka ro hoij eia aae, i> na ](nv.) no nei i ioaa mai \ na !a mua o ka pule i hala. Ua hoi a ku oi , m ah ope ih o o keia ano hookipa hanoliaao (?) i haawiia &ku a i loaa hoi ip.in, a kauhaleo Luuakauaw-ai Knapūni Kalua kahi o ka noho ana. 'iuo e no hoi paha ke poo o keia au hemo!elb o kona « ni )>i>.a a noho ma kahi o kela eneu o na ie, uo i hala koke aku, me ka hiki ole ke hoopoinaia im k&na i haua aku ai ia Lunakanawai Apana Helekunihi i make, Oia iio nae paha hoi ka i kuieaua i koua wahi e noho aii-eia nae, hiolo ka he o au o iakou ma Uei hana ana a ke poo kalaiama o ka R?pubalika Hawaii—kc vt kolopa naue ole', a kahi Ke Au Hou. Apiki uo paha lvoi ke Aupuui i haua ai i kela pauma mahu, i mea e pauma ai i ka wsi a hoomaha no ka hoomaemae aoa i ka ipuhao. Ho ke* h-§ iio la hoi i hana oie āi i elua ipuhao, lioomaemae hoi kahi ?. hoohana aku no hoi i kahi. lua peia e hauaia ai, aoKe wa e hao ai o ka wai ī na poe noho lehu'e.hu o lalo ilio o Puowaiua. 'Nlalia ua, makemake e hoolik> ae ia hnle a me ia kahua i kia hoomanao no nei au oehaa e hoehaa nei. Loaa hou no ua hohono n wahi Pake, no * Kahakaaulana m*! Ua hoike ae ka Oihana Dute i ke Keeua Pake o ka Oihana o ko na Aina E ua nalowale aku he eha o ua eemeku Pake a k$ Belegica i lawe mai ai a aohe i ioaa iki. Ma ka noii nowelo aua nae hei a ke Kuokoa ua hoomaopopoia he poe luna ua poe la ua Lau Kona « ui puka pono no ma ka puka hemo e hele loa ai mamuli o ka ike ole a hemahema maoli lon hoi o na kiai i hoounaia aku uu i ka i Halekoa. | Ke hoike nei keiai ka mau no ; o ko Lau Kona mana iwaena o • ua luna oihana, A pehoa la, ua j hooko auei hoi oia i ka hoopai a : kauoha a na Aha e piH ana i ka hookomo kue kauawai ana mai i ; n& Pake ? I ka nana aku, «ole j loa, Us oleloia ua emi malalo o

oO . "p -" o *eU helaua o 130 a Lau Koua i lawo ma'i ai i 131 ai i. k i ;i ;iaa uei, a ke' hele nei no ka hapanui ae i " k& loa a we k.a laul.a ■«.». Kapa>«." . 0ī no ka muale? o ka Pake is. Mainua uh naakaHa tos ia kein eke Aupuui a rae na poe aaahikō; aka 5 mni ka wa ;oai o keia RapupubaUka oehaa o k& au hou o Hawaii uei, u>v pahemoheaio aku ka hnomaluia aaa"., Ke piepieleia La k» na palapala :>e uo ko na Pake koiuo mai Luai ke $50 a. i ka $135 pakahi ma tionakong ; a 0 ka hope iho ka ka 'Lau Koua kumukuai. Hoea mai keia poe 1 o ka.Kou aei, kaka(i a kakau ole paha iua olelo aelike, ua holo ū hookahi ka hui pū ■amt afe.u ia.e na aluka aeahaukae maaaei.

Eia nae, aohe aio.? » n>^ : .se Aop'uni ke hana ae, eio ke kinai aua i k«ia ano haua kue kanawai. Ua oieioia ae uae hoi v e koae ana ka ke Aupuni. Pela paha? Ke lona nae hoī he hoepii ana uo nei ano hihia, he lanakila olohaka ke loaa mai a>]a i ke Aupuni, no ka mea, e ko ana qo paha hoi ka inakemake o ke aka, e puka laelae aku aua no ka maaie>; oi aku o na Pake. Nui uo paha hoi ka nei.au. Nui ko ka Loio Kahina hooikaika e loaa he hoopai oluolu ia no keia Olelo £ i ki-pu ai i kooa hoa o ka puali hookahi, Komopani A, oiai, he wahine kana uae ehiku poe keiki liilii, 'aka, ra« kona āke oo nae hoi e hookoia ke kanawai. Ke mahalo nei makou uona. Ua olelo p.e ua haole la no ka ona mai ka ke kuinu o kela hana ana oiu pela. Aole ka ona he knmu no kekalii mea e pakele ai no koua haihai i ke kaiiawai, a uolaila no i kau a? ka hoopai oluolu a ke kanawai i ae ai. Pehea la ina i loli ae a he Hawaii ma ia wahi, aohe paha e hooloiiia ae ke kumu t boopii?

,4 Ua aikena i ke kali," wahi a kela huaelo oili hou. Pololei no. pokole koke no -kahi naau la. Ēia nae, aohe euea e akn i oi ke ake loa e ike i ka' hoea ko!u> mai o ka raea aua i aikena ai e like la me ka luikhooponopono o ua huaelo !a, a i ble ia, ohua palemo w r ale. No makou nei la. aohe i ikeia ia mea he ina no e mau auA ko uei kulann no ka wa i ike ole ia, ua hiki no ke hoomanawanui me ke kaiauhu apaupuuaho oie. O ka aa nae hoi a ka makamaka hou e hoike aku ka makou i ke kahua ep«!o ai, i loaa i'o ai ka he kumu e paio ai ; ua

hoilee euai i?» i ko iuieo:; a«-Ie i i ke ole o ka imauou aua*j ae ina ua lielu . mua. 4e no līoi i paha, nr- uiakou ka e huike b!.;u, ; aoh& no ke wiui aku a koe 'uiai. j Aia no ka hoi ka igo, uoke | iho a ukouko ka uuku. Infi iie». pololei. ole k;; ;iifvkou i k')ho ai iloko o ea makauiki akolu i hala, ulāila, o i ponopono no kahi i h&wle iloko oia auwaha like. Eia nae, uo makou iho, aol© loa i pio iki ka j uwiuwiki o ka maiamalaaia no ka hoihoi hnu i a mai ok« pono. Aia no a" "ike iho. lua ua halahu ka makou koho aai i na wa i hala ae, aole ia he msa .0.0 ma.kou e hewa ai, oiai, ona koao aua ao ia o kfr manao i ka wa e ulu ae ai, me ke koe j\o nae hoi oka hooiaio loa .:na aku.Ua ike ole makou i ko makou hala ma ia mau hnomaikeike aoa. Aole lon makou i "aiken-a ikekali."

Afca, o ka hailuku aoa mai 110

ka makou wuhine, he hoike ana mai ja 110 k.a oiaaao holoholona o ua luuahoopoaopoao 1» « makou i hoa pilikiuo oie aki: ai. Ina he taaiiao kaili kon« ; e iinao ae oq hoi, i ik« ana ka loaa. E noke wale no oia aohe e loaa, ua ino ka maunu, ua manumanu kahiko } ika hamu i keia a me keia. Aole ia o ka u paio ajīā" i paio -maikai." Nui no ka haakei o ka oielo ana ae (johe mea e hiki ke pai i kona poo. I ka hele oie mai' paha 3 na inakou e pai akn, ike koke i ka ninin.Oia bo ka oi mu ka haha kaili wahin© a koe no makou. Pelapela no hoi. Hilahila ole!