Ka Makaainana, Volume VI, Number 9, 31 August 1896 — O KAIULANI I MOI. [ARTICLE]

O KAIULANI I MOI.

; *Navyai e u >o)jiolo ke Aup\i >i Kepahali Hiiwaīi? " wahi »» kn u kahi £ - .uokaiaaiia, '' (auwe, hewa ka hoi uaakon laik,) nupepa oiii hoa K« Au Hou, '< ; k' 3 . pvk:" n . ; naka Io:t *ae, eia ka he h'inelo Piha haaoo nei :sei huaeio a omak i hou.

Eia L»iai uae iioi ka haiua a ko makou f< Na Kimo Kakela, e akaka ai: 'Ke loaa ole aku ka huohuiaiua me Auaerika» c hoi hou cu« ke Aupuni i Aupuni Ali*, o Ksiulani (aole) kn Moi, oia ka naaa aku.' Ake hooiaio aku

nei uiakon i ka Kim"> Kak«la, aole i k-i ; Ka Iwi Hou/ No ka mes, ikoaa a ko u hou lu ul u&11 a i fea i r.toa Kaiulaui—aole, ua ike ibo la eaakoii us piha ka liuiua o -12 hi-apalwpala, lawa piha o ka inoa i mana mua maluna o ke kumukauawai, a he msa oiaio. oia sku «na 110 ka Moi. Ua lawa aku la oe ,i keia haina, fsa. AMe iho la, anei ia o ka mea nana' e i ke Aupuni Repiilsiuik?.? I ke alo iho la 110 a iiinau nof Apikino hoi. He keū nopaha aoi a ke kupaianaha. Amone."

Pahea, o keia io &e la no-paha hoi ka haiua pololei no keh. ninau t Oka makou nae hoi ia i hoomaopopo ae, i ko ke Kuokoa namn olelo ana ae 1 ke ahi ahi Fpakoiu iho la uo so Kama J iii KamUiui walaauia e hoiuoiia ae ana oia ma ki aohoalii o H«waii hei i hooh;oloi a z i ena pakaha, oiai, eia ia kumuh&na ke nei, ua oili ae na ohma palemo alaula me liula a " kue aiai la eie na manao welawela o ka inaina.

Ua eaaena like niai laua a elua, oka oi loa aka nae hoi, o . ohua palemo alaula a ka ohana iakela, me ka olelo ae ī«a ka e hoea iaai ana ia wa, e .iialuwai ana iia poe e hoao ae aaa ia liana me 2,000 ,poe i inakaukau me ud pu-raifela, Ae paha, } ahi. 0 ka makou ike'a e hoomaopopo nei, ua hala ko lakou ma ao hie iwaeua no o lakou iho, a he uku paha ka loaa o ka lio ikahi-hapalua o ia heluoa, a i ole ia, aohe no e loaa ka hookahiliapaha.

Nui loa kvi lakou uei ma inoia, wahi o ka loheia, iwaeaa iho no nae hoi o ko lakou pohai ka oi loa, aohe i malele aku. tnn pala e noho ;iku aaa kukou h:\bt re he eoao malauia hou .A-n, Kieo loa lakou tue ua pae oh\c? r\ 11 ii 130 ai i m\ pu milela. T ao ao e loaa miu kā 3,000 a ka 5,000 auamo pu,

iu ; >10 u-hoi ua kokoke aku lakou i kau wahl o ka oiaio, ika holke ana ae 4 2,000 '<& me:.i niki ke ioao ia hikon, haule iuo lo,i a akaku koke n ka nele ha.ilele loa rue na poe kokua-

H« hele uui ole no hoi paha i na halawai aun oka Ligi Am©nka t i uei, 6 lohe :-ii la hoi i ivsu hoike tnaaao aua a kuhi' poe haiolelo. \fi kekahi o ua ,

h«1 aw a i hopelo a a o -1 ih o ne i o ia ahahni, ua ku ae kek*bi poe kamailio & hoike ue la, o]«i hoi, o ka hoohuiaina ka hkou mea nui i makemake ai, a ke ioaa olf ia, alaila, o kekahi kulana Aupuui e hooponopenoia aoa me ka maikai, ma uo mahilo o ke kulana Moi me Kaiulani ma kh nohoalii* aohe nana ano. 0 ka losa mai oke Aupuni maikai, o ia ka mea nui i anoiia.

Aia k, pe-iea ia? OkeAupmi laaikai ka i makemakeia, ina no ho Aupum Moi ia. Ina pela, ea. alaila, ua ike e no neia poe boohuiuiuu i ke ino o ke Aupuai a iakou i kokua a* a e kokua nei ao lioi, uo ka l "ua ino ka i'a a U ammaka, he okea o i0k0. ,? Aole< koi». u« makou wale iho no, aka, ua lakou ia ma mai no i huai ae a -.ahuwale.

Wahi a ka ohua palemo alaula i hoopuka ae ai i kekahi mamalaolelo i kuluma iwaeua o lakou haole, mamuii o kela pahuu* •« ke Kuokoa naaau i hoaiai ae ai, — <{ ua lilo ke kuko i lua-ui uo ka manao.". Pek paha? Nolaila ao 1 pololei ai ka ke Kilokiio — no Kioao Kakela. Ose Kuokoa ka mea aaaa i hooia loa ae, a Ka Mak \ainana nei no hoi i hoike mua aku ai. Poino paha a h&uie pahu no kela ninau d ka huaelo omaka hoj o ka paikauo ana ae, a me he la no hoi pnha ua ike. Aole i lawa !

Nolaila no hoi 1 poloiei ai ka makon i olelo mua ai—aola na waho mai © lioohioio aua ke Aupuoi Kepuhalika Hawaii, aka, uo loko uei ae no, a mai waeoa mai 110 hoi o lakpu uei ma ae. A ohe a ka lahui haiia e eu«u a&u ai i aei wa, o ka makou koho u, aoie uo hoi.o Kaiulaui, aka, i» Lihuokalaii} ana uo, ke kuhihe\va ole nae hoi ka uiakoa koho ana \ a \ ouli o kc av, hou-e aee nei imua.

> I kewa ao uae hoi i ke Kuokua oiwi a Toepoe o hoopouopouo aei i ka .hoopu-a atuv ae i mau 01010 a Kimo Kakoia iliu pi i waiaau ai uia Kap&iakiko * o. aoke U no Uei i ke kaiuaiiio, uo KauiianL Eia uac, waUaa unpepp, uua hoi e uoho maan ;vi ualuuu o ka hapauui o

he'e kulenna o ksi ' ia ma« waiwai, ke ku makaukau nei kr, he 2,000 el*u pu e„ kue aku i ko Kaiulani ae roa kn nohonlii a i *ahi wala&uia ae paha hoi p.onp.

Aohe no he haakei a*cu a koe uaai, a © l ; ke r,o hoi me na pane aaa mamua ae no aa okua paleaao, pela 110 hoi ia i pili ai .i nei hoa oiwi o mako», oiai, ua hookahi o lak©u amwaka e puu ai i ka hiolo » hookahi ka uuomr>e arta. Aia no kakou aike ih§.

Moiaila hoi, aole ko ka lahui aoao i hewa no nei auo okio e piii a»a i® Kaiulani. Aia no kn ka iahu! hilinai ana ia Liliuoka lani a iaia hookahi wale no e oa ai ko ka Lihui mauao uluku a leaa iie maha ika aina Maho pe aku oūu, aia no ika mea e pii ae aua.

0 na oielo nae hoi i lcheja eia ka na poe nka poai Amerika o kekou nei ke ake nei ia Kekaaniau. Ina pela io, aohe kalahui iiailn, a aole no boi iii man&o © hiki ana ke kn, e like no paha hoi iae ka-hiki ole ke ko ma o Kaiulani O ka. k* eaakou Kilokiio 130 paha hoi ka poIu!«i loa, a o ia ka kakou e aana aku &?.

A iua hoi aa' Liliuokaiani e haalele aku,- mahope koke iuo paha u $>na hoihoiia t»na, ina ia'inea e io mai aaa, ao Kaiulaai ke kau ae, aohe a oiakou olelo aaa. Ke hauaia pela, oka eiiea oaaikai uaaoli no ia, pau koke ka nuae a malu .ka aina, a e loaa no . t auaner oiakou aia ilaiia. lua iho!