Ka Makaainana, Volume VI, Number 11, 14 September 1896 — Page 1

Page PDF (904.93 KB)

This text was transcribed by:  Kate Motoyama
This work is dedicated to:  with deepest respect to aunty maiki aiu lake

Ka Makaainana.

BUKE VI--Ano Hou  Honolulu, Oahu, Sepatemaba 14, 1896.         HELU 11

 

Hui Opio Hawaii.

            Ma ka po Poalima, la 4 nei, i kohoia ai na luna nui o ka hui maluna ae.  Ua koho hou ia uo o Charles Wilikoki i Peresidena; a o G. L. Desha i Hope Peresidena; E. J. Crawford i Kakakuolelo Hoopaa Moolelo; W. J. Coelho i Kakauolelo Palapala; J. L Holt i Kakauolelo Malama Buke; N. Fernandez i Puuku; J. A. Baka i Ilamuku.  Komite Hooko: G. L. Desha, C B. Dwight, J. M. Kea, S. Meheula a me C. A. Long.  Komite Ninaninau; N. Fernandez, J. A. Baka a me W. J. Coelho.  A i keia ahiahi Poaha iho e haawi ai lakou i anaina hoolaulea maloko o ko lakou keena halawai mau no ka hookuene pono ana iho i na luna i koho hou ia  E hookipa laulea uku ana ka lakou i ko lakou mau hoa'loha e kipa aku ana.

--

Kela Ki Pu o Pauoa.

            Mahope koke iho o ka make ana o kela Pukiki a Kaapuni i ki ai, i hoike piha ia aku no hoi ma kela helu aku nei, ua waeia ae he poe kiure e ka Hope Ilamuku, ke Koronero, he poe haole wale uo, no lakou na inoa mahope iho; Manuel Reis, Capt. Shepherd, F.C Rhodes, L Marx, J. F Scott a me J. Radin.  Kakahiaka La Pule i noho mua ai ka Aha Koronero a hoopanee, noho hou i ka auwina la Poakahi a laweia na olelo ike.  Eia iho ka olelo hooholo i loaa, "ua make o J. C. Paebec@ ma ka la 5 o Sepatemaba, 1896, ma Honolulu, Mokupuni o Oahu, ma muli o ke kili ana a me ka p@ pehiia ana e Kaapuni; a o ia pepehi ana (lawe @ua i ke ola) ua hoomamopopoia e kela kiure, aole i aponoia."

            I kakahiaka Poalua ae, ua laweia ae o Kaapuni imua o ka Aha Apana, no ka hewa pepehikanaka ma ke degere ekahi, oiai, ua hanaia ua hina la eia me ka manao ino e mamua.  Ua kapaeia ka hooloheia ana o na olelo hoike, a ua waiho loa ia aku imua o ka Aha Kaapuni i keia kau kiure ae. O kona hewa no ia i paa aimamua a kalaia e ke Aupuni Kuikawa.

--

            Ke wawaia mai nei ke holo papa loa aku nei ka na hana ki pa mauka o Kauluwela, e hoopoaipuui ana i kahi @ Akane mai ka Niu Kukahi@ kahewai o Makaaho, a mai alanui Liliha a mahope aku o ke Kulanui o Sana Lui ma Aala aenei  I aha ai no la hoi ka hoomau ana i nei hana hoopalaleha a hoopau koalaala, oiai, aohe no he @opena e loaa mai ana.  Aia la ka hoi inea na "kaiko."

Hale Pohaku Hou.

            E kukuluia aku ana e Misita W. G. Iwini he hala uinihepa hou me ke alo pohaku ma kona wahi ma Aienui a@uei, alanui Nuuanu, ma ke kahua o ko Kulana halekuai kahiko, mawaena o ko Poka hale ninihepa a me ko Lopikana hale ma ke kihi hema aenei, a C Afooa i malama halekuai ai.  Kakahiaka Poaono, la 5 nei, i weheia ai ua kohokoho ana e like me ia malalo iho:

Sinclair & Walker . . .  $ 17,052

Ouderkirk . . .                            19,325

Paizie . . .                        20,940

Fred Harrison . . .           21,000

Lucas Bros. . . .              21,195

Arthur Harrison . . .       22,458

Redward . . .                  22,475

            O ke koho haahaa loa ka i aeia, a e hoomakaia aku ana ka hana ana i keia mau la.  Ua pau na hale laau kahiko i ka hooliloia, a o ka hale makai iho o ko Kulana hale kahiko, ua lilo i ka Hui Alahao Hawaii.  Pomaikai no kakou i ka pii ae o na hale pohaku o ko kakou poe ulakolako.

--

Ulia Hookui ma ke Alaloa.

            I kekahi poe wahine ekolu i lele iho ai mai ke k@a panee ma Kawaihao i ke ahiahi Poaono, la 5 nei, me na huihui pua a me ua lei, a e hele aku ana no ka pa ilina, ua holo aku nei kekahi kanaka nona ka io @ o Kahale-pohaku ma kona kaa hehihehiwawae a hookui kona pauku kino i kekahi poohiwi o Misi Ema A. Hapsi, o kona wa no ia i hina aku ai ilalo e kam@m@ ke poo i ka honua a o na kanaka la, maluna iho.  Ua hapaiia ae oia me ke poniuniu a hookauia ma kekahi kaa a hoihoiia no kauhale o Misasa J. Kalana, @uka o Kapalama, kona wahi noho no hoi.  Ua waiho oia me ke ano pipilikia a ua ekolu kauka i lawelawe, okiia o hope o ke poo i akaka ai kahi a me ke ano o ka eha, a ua ikeia aohe i naha ke poo, eia nae, ua emi iho.  Ke pii nei ka oluolu o ka mea i eha a na pau ka hopohopoia.  Ikauhale aku no ua kanaka la i ka no iho oke ulia a pela no ka mahope mai a pehea ana la, nana ana paha e uku ua lilo kauka o ka mea i eha?  O kona pono ia, alaila, maemae oia a he keonimana kona olelo ana.

--

            E pono e kiai makaala loa ia o Alika Kamika, no ka mea, na hooleleia ae mai luna mai o ka mokukuna Luka he pukuniahi keleawe kahiko, a aia ma ke alo iho o kona hala hana waapa ma Ulakoheo kahi i ku ai.  Auwe no ka hoi e, weliweli!  He keu no paha hoi a ka hoolana.

--

Alualu Wahi Oihana Paha.

            Ua ike iho makou ia S. W. Kaai o Hana, o ka ukali ana mai nei mahope o ka huakai a ka Peresidena o lakou.  Pelukua hou aku nei no hope a oili mai ana me J.K. Iosepa, ka Lunakanawai Apana hou i hookohuia aku nei ma ko J. H. S Kaleo wahi i pau ae ka manawa.  He alualu oihana paha ke ano.  Ua ike no paha hoi he minamina oihana, no keaha no la i hoohiki ole ai mamua; aole, hoike ae ana he @a aina.  Ea, ino no ka maunu la.  Haalele aku la nae hoi o Iosepa i na dala oi ae no na dala emi iho.  Kupaianaha no. Malia o ka ka hoa iho hoi ia o ka maau ana mai la.

--

Hewa no ke Kuai Waiona.

            Kakahiaka La Pule, Augate 30, i hopuia ai o Keoki Hapakela no ke kuai waiona me ka laikini ole ma ke kahua o ka Be Hosi.  A mahope iho nei hoi o na hoopaneenee pinepine ana, ua hookolokoloia oia imua o ka Aha Apana i ka Poalima nei.  Ua kohu hale inu rama o loko o ke keena hookolokolo i ke kuku o na pahu a me na omole.  Lehulehu ua hoike i nienieleia, a o ka hopena mai o ia, ua ahewaia oia a ua hoopaiia e uku i $250 a me na koina.  Ua hoohalahalaia aku i ka Aha Kaapuni, a na kekahi kiure ia e hooholo i keia kau ae.  Elua on a mau kumu hoopii e ae no ia ano hewa like no a ua hewa mai malalo o $750 a me $250 bela pakahi.

--

Hopuia no ka Aihue Wati.

            Po a ao ae ka Poalua, la 1 nei, u akomo aihue ia ka hale noho o J. F Hak@fil@ ma Puowaina, a ua lilo aku he wati  A i ka Poaono mai, paa o Kailipaka i ka hopuia e Makaikiu Kaapa, a ua ae aku no nana i aihue.  Ua kuhikuhi aku oia i kahi o ke Kepani @ hoolilo aku ai, a ua loaa io aku ua.  Kakahiaka Poakahi ae hoi, ua mihi hou aku oia no kekahi wati gala okoa ana i aihue ai mai ia Misasa J.D. Robinesona, a ua hooliloia no i kekahi Kepani no $10. Ua loaa ke Kepani a loaa pu no me ia wati a pau elua i ke kiu.  Imua o ka Aha Apana i ka Poaono nei, ua ahewaia oia, a oiai, ua @hewa mua ia no oia no ia ano hewa like, ua hoopaiia ma e hoopaa haoia ma ka hima @ no ekolu makahiki a e uku i na koina.  A ike hou no ua kolohe ia Kawa, kahi e noho ai ma ka hana uku ole, aka, me ka loaa wule nae hoi o na aahu, kahi e mae ai a me ka paa mau o na manawa ai.  Ola no ua kolohe!

--

Lilo ma ke Kuai Kudala.

            Awakea Poalua, la 1 nei, i hookoia ai ke kuai kudala ana i ka Hui Kopaa Pauailike ma ko Kimo Mogana keena kudala, mamuli hoi o kela hoopii ma ke kaulike a makou no i hoike a i hoakaka ai mamua aku.  Ua hoomaka ke koho ana i ke $30,000, na E. F. Bihopa ia koho ma ke ano hope no ka hui kalepa o C. Burua Ma, a oiai hoi, aohe koho hou ae i loaa, ua lilo iaia.

            Ma keia kuai ana, ua pau na pono a me na waiwai a pau o ua hui la ma ka apana o Hana, Maui, oia hoi, he 600 paha eka aina i kuaiia a he 2500 eka, oi aku a emi mai paha, malalo o ka hoolimalima  Ua pau pu me ka hale wili, na ko ulu, na holoholona a me na mea e ae a pau loa.  He kuai keia e hooko ana i kekahi kauoha a ka Aina Kaapuni, eia nae, aohe i lawa kela kumukuai no ka hoolawa ana i ka huina o ka aie ia C. burua Ma.  Ua ku ae nei he hui hou ma kahi o ia hui mua i pau ae la, a ua kapaia o ka Hui Kopaa Hamoa.

--

Puali Puhiohe Lahui.

            Ma na loon hope loa i loaa mai nei, aia no lakou ma ke Kulanakauhale o Kanasasa, Moku aina o Misouri, a e nee nui mai ana a hiki i ke Kulanakauhale o Loko Paakai a huli hoi loa mai.  Ua loaa ae nae hoi he kauoha ia lakou i na la hope i ho la o Augate no ka oi hou aku no Nu Ioka, aia nae hoi ko lakou ae a leaa aku ka lakou i makemake ai me ka ukuia o na lilo kaahele a pau o ka hele ana aku a me ka hoi ana ae a Kapalakiko.   He maikai no ko lakou ola, a hookahi no o lakou mea ma'i, oia o Ioela, aohe nae hoi he aeia e komo iloko o kekahi halemai o laila.  No ka hauliuli paha.  O ke ano iho la no ia ma Amerika, he nanaia ka ili.

            Mamuli paha hoi o ka maopopo e huli hoi mai ana lakou ma keia mua koke iho, eia kekahi poe wahine ke noi hele nei i na kokua no ka hookipa hiwahiwa ana mai ia lakou i ka aina nei ma ka haawi ana i ahaaina, pela ka loheia mai.  Aohe no ia he mea hewa, aka, e pono no e hookipaia mai lakou me ke ohaoha no ke kupaa mau e like la no hoi me ko ka lahui kulana e paa maa nei.

--

            Ua pio Ka Pueo a o Ka Hoonanaea i nei wa.  I ka Poaono nei i puka ae ai kona helu mua ma lalo o kela inoa hou  Aea @ auwana no la.