Ka Makaainana, Volume VI, Number 11, 14 September 1896 — "HAEHAE KA MANU!" [ARTICLE]

"HAEHAE KA MANU!"

r U&'hele no hoi a k**u ka pti;ia | i kn nok,«, booSuu ae nei ka ! PapīH.Oia i kana rnltr hooknpn i j %a kwaiaia 0 loko nei 0 ke awa. ! - 'Vi: ■ i Ola 110 hoi na kioi ī ooho hoo- | uiaaawaaui loihi ai i ua mea o ka haua ple. \V*ahi a ke Kuokoa—"Nui pioo 0 kskahi poe toa Kapa!ukiko no ka ike n\i\ ia aua 0 ua poe lioiaiiii malaila i keia mau la. Aia ilaiia i keia wa, o Kimo Karaabei:t, ke "Alii*' Wilimana, elua mau Nfakapolen«, | k« uiakamnka ,Toseph me Aberahama Fcruande7 H I lawa hoi a hoeu aku maknu, oi loa aku paha hoi ka pioo a ku-a-pioioke o kn makou moka'uaka I polol«i wale ai no ki mt»a & '

j na haole i olelo «i —- l, o ke kuko ] no ka luaui o ka inanao " ' muii paha hoi o ka holo 'āo'a >ku | nei o keia pne i o, uīu nei hft , mauao ī waeaa o ka paiii e o ua o i Kuokoa Laa aia he hann aa ka v poai:-Alii.fI.aihi.. kahi. e hoolal»ia ! iaai la, aohnlmakau honua e no lakon o hoea io mai ke "kai" p-ka-hinalii , ' a me ka mileaio, "pau pnlu, aohe lau kanu." Hn -K) hoi ka aka. ~ ] Pela uo makou i hoike ai ioa | kekahi helu mamua aku nei no i ka hoohuoiia no ka pau o keka- | hi poe o ka poai aloha aina a j aioha Alii i Kapalakiko, me ko | makou hoopaia m»i no ka lakou | haaa o ka pau nui ana i o. No j makt)u iho, aohe makou i ike, a | o lAou 1X0 ka i ijce; He hiki | ole ka paha hoi i kahi ke hele j uae ka nele o kon« hoohuoiia? | Me he la, pela ke ano, eia lakon nei ma ae ke haukeke e nei no ] ola honua. 0 ko na kolohe ano no ia, he makau hooua wale no i ke aka s k i lawa vpaha a ku io ae he mea io, auwe! pau nui i ka hiolo a helelei, a lilo nui imau inea e muu mokaki ai ma ke ala. E piii ana hoi no ka mea i pleloia e kekahi mea kakau o ka uupepa Bal6tina o Kapalakiko mai nel aku, a makou hoi i hd« ike aku'ai ma ka helu i hala, ug wioiaku kekahi mea kakau o ka uupepa Fi Ki Adavataisa e ninau ia Kuhina Wiiisi no ka oiaio o ka lono e pili ana uo ; kana hana o ka hoi hou ana | mai nei, Ina he mau ao niai j uei Vek&bl ia Ku'ainii"Wilisi,* he j mei maopopo !oa aole oia e ho- ! ike ae au« i kela ohua paleuio I olaula aia a waiho pili oihana ia i aku e ia īmua o na poo alakai ! A'apuni Wiiii ,ao hoi paha, kr» !iibkuu io mma i hookumu mua ia ohua i?oko 1S56. Pokole koke no ka noonoo o ! ua ohuii paleri)o la. He keu a ; ka nui o koua hoino ia Knhina

| Wiiisi, oia lu>i p mamua o'kona | bolo a»«a aku uei no Ainerika j ia iaia uo boi i o, a | uei wa bui, ua ioli ae a ke hoo« iwu me ka pelo pn aku, lua no noi i ae mai ke Kuhiuii, .a'aila, oin 'no paha hoi kahi 1 huo Hke tu> ka pekolo koko o k& nooooo. Malia o na ano hana no ia, r Hke me ka me* i noaaiM no itf>i ho,- - u waow»\i akn au i kou kon, \rantrau tv<? 5 oe i ko'n."* - Ke louMonoia nei eia ka ke j,Aupuui kv Uwo <i?Ki nei -me ke akahele i un lv»\k * kaua *u i ua Kiai Mskxainana (Citiaeu'a Guard) u me kahi auamo pu e we lua pela r\ akiU» o koia ke keehiua uaaiv«o mua loa mrt ko ke \tipuoi aoio

• a ke. mftha!n afen nei hei maleou. 0 fc«h? iaf-si BpVt\ h"i ; ina : e lou aku aiie* po a tD« ! ua. poka owili, bef!»a iho aoa j hoi ua mea paahana a oa poe j koo la e'luku aka a.i kalii | ; kfihi? | _ Ua hoike ae ke Kaokoa o j keia palapaia mai Hoaolulu.aku ' oei i ka nnpepa Buletiua o Kahoopuk&ia aku ai t < makon oun ka helu i hala, o kekahi ka ia o "ua loho oiaio ole" Pela paha, aole makou 5 r >aop.opo.ia uaea, kee wale.no aohe i hooleia mai ka makou i hoike aku ai ika lima nsua ua palapaia la i kak?iu. Ao ua poohiua la a naākou i kuhi ai naua i kak*u, oia k& ItyV. S E Bihopa, i koua ike aua ka ia Keoui Polokamu tuakai aku nei o alanui Moiwahiue ua one, ua oielo ae ka oia aia ke kaikaiua o Kalak«ua a he kaikunaoe hoi uo kela wahiue, uo Liliuokalaui. Ke iuo a me ka Ippuwale Ua ike aua oaaopopo pono go Hnei ia mea īaia ? Lawa ole iho !a ka oia me ia olelō. kikoola ana ma ia »wahi, ua hele luai la oia a hui | rae kahi 00 o lakou, ka huuoua i kaae a Makua Kuke i inake, a | olelo hpu aku la ka iaia uie ke | kuhikuhi ana o ka lima i ua kaj naka la. Akaka no hoi ka awa- | hua o ka naau o keia poohina e | uhi oei ine ka aahu o ka pono | ka Haku, aka, tia ka la uo Ln». | hope aku nei oīa e ike mai a i kana mau hana ekaeka» hilahila | ole, hailiili a piha kuauuu&H)u, j I»a no paha e holoii* koua w«ha | me ka palaki a me ke kopa, Hoh# | qo e pau ke ino, no ka mea, ea i kutnu.

Eia ka na kauka Aupuni ke

komo nei e naua i na ltaomstiti o na kula, ina paba be roa v i boohuoiia kiihi a aole j»aha. Hookahi ka kuia i heleia akn t oja ke kuia Aupuai ma kela huli »ku o Puoahou, « ua k<iuobaia na haueuapa e wehe i oa aabu imuA o a me keia. He haaa pono bt>i keiu ? Eae aqa at,ei kakou i k* kakon miM kaikamahine e hauaia mai pela ? No makou iho, ioa, ke oia o makou pa kekahi, Pela t>o hoi makou e ua*n£o >.ku aei i ko ua m&kua a pau hana aku pela, iea be makee kahi o lakou i ki «Qaiubia o ua pulapu'a, 0 ha olelo ana os* hv;\ a ki ohua va »k\) ua iiHuniaon yua kula U t k* u,i ua puka-aniani, \ ka w* e u.*iiaia o kahi pee k* kuuka uo ki-. makem ke oU ka i ko iakou o-i:», aobe Kahna kt oiaio, pe'?! kn hoike ake poo Hrla ka w>mi ( oks

liooaiaa Hi.a »*U'i i nn h>" ( )'p. - oani iia > ole ? E a n-*?, k i m * ! » īa i<-<k'ui :i si(e ia poai. Ke ao maī nei ke KuokO:i i k i ka lahui Uwa ae iki Apu ;'a ri 3 hoohiki, i koin'» ai hoi i ke Va puai 0 ka Lani; a ke ola nu e. ho )kiki< aohe e.ioaa na n > 10 a m e u d po ia ai ka i o k o 1 a!i j a Aupuai lileiile a ouka oi aka hoi o kā~m« i&āt a H )w~āi i - uyi i '-) ai." I aha ai hoi k \ hoihiki anA, hookuu ake.i ae no h>i i ka iahui oiwi e like »ae ia Ileaha 110 hoi ka wllw vi 0 k \ hoohiki aaa ? Ua paa no hoi o Kole, Alapaki, Kupa, Kair'fca. a p«la aku a lehulehu wale i. va hoohiki mamua, ak *, i k-ilake'ui oke kipi «na, pau ia heohiki aua a lakou i kiol iia. Oia, ho hou mai ua ekaeka hou ! He palapala unai kekahi niea raBTraTlmfirtka a i kekāhi inea Uiaaaei ka i hoopukiia ae e kīi ohua palemo alau'a ell ke ke ano ote kekauli maia na ma 1 , e lioike mai ana no ka naanao o kela pauku e pili uia is« Hmvv, ii nei iloko o ke kahna ulak&i hana oka poai • ■■ oka maoao ka 0 ia mahele, ina kohoia aoa o Makieele i peresi(lena, maopopo loa ko Hawaii nei hoohuiia aku. Ul*, uhu no hoi ka pilu. loaa aoa-uo ia. Aohe auo e aku a kob ir,i i o ka olelo hooh 010 a kela kiure koronero i hooholo ai uo kela ki pu 0 hka o Pauoa, uo manaoino euo ka e yJCaapnoi i kela Pukiki mamua aef o kōna Ki an& i kana pu Pehea Ta e liik: ai iaia ke ' e uiamua iaa ua aluia ftku oia ? E hana hoi pah.i oia i kahi tnen nona e. pakele ai, o ka, meapino ia w\ koua aoao, eia nae t ua ki oia n e ka "ap<jno oie ia Hku," N wai ia e apooo aku ? O koaa'ki «ua 'ipe Jka p:t, qk« inakou ia i epouo o\e r a btwa ao' ke Aupu ii ! ka hoolako i 'koiia poe kaiiwa lawelawe eee na pvi, e like no m<- k< txit»kou <• t>U 1» piaepif|e n>au uti i ka pono ole oia an<v hana Eia uae 4 i keia poe !iO"UGO ae ].<, ua k«- ka he*a pepehikaaaka m* ke d g : re ek&hi ibi&. Pehea ana la ka m>i»ao o kekahi kiure Hawaii uo ia oaea i haq&ia ?