Ka Makaainana, Volume VI, Number 12, 21 September 1896 — Page 2

Page PDF (863.68 KB)

This text was transcribed by:  Megan Tipping
This work is dedicated to:  for the Tipping Family

Ka Makaainana.

HONOLULU, OAHU, POAKAHI, SEPATEMABA 21, 1896.

 

NA MOKUPUNI

Mau Lono o na Apana Like Ole

o keia Paeaina.

 

Hemo ka Mea i Pena ai i Kahi Hale Okoa aku --- Wahine Hele mai ka Moe Ma'i ka Po Poul.

 

            I ka noho ana iho nei o ka Aba Kaapuni ma ke kiure e hoolohe i ka hoopii koe aie a J. Kala, Lunakanawai Apana i pau, kue ia D. L. Kalawaia, he mea pena hale mai Honolulu mai, ua hoopau wale ia. A pela pu no hoi me kona hihia moekolohe me ka wahine no a ua o J. Kala, i hoik ia ai no ma kou kino la. Ua puka laelae like laua.

            U holo aku ka wahine a W. M. Kekoa i ka po pouli iloko no o kona hiamoe nui. Aole oia i ike eia oia ke laweia nei i ka po a komo iloko o ka h@le o kekahi hoa'loha, a i ka moe ana a ao ae ia koena po, akahi no a ike ae he hale okoa ka ia ana e moe nei. I ke ala ana ae i ke kakahiaka, ua hoihoiia aku la oia no ko laua hale ponoi me ka poino ole o ke ola. E waiho ana no i ka moe ma'i a hele ai.

            Ma ka noonooia aku, na ua eepa paha o ka po oia i lawe. Ina i laweia a kiloiia i ka pali, ina ua like me Kamali ka loaa ole a hiki i keia la a ka mea kakau @ hoike nei.

MANOKALIPO.

Koloa, Kauai, Sept. 12, 1896.

 

Lilo ia Opuu ma kela Kapa o Ka Muliwai Eleele.---Na Hana a Kona Luaui.

 

Ma Honuapo, Kau, Hawaii ma ka Poa'ua, la 8 o Sepatemaba nei, ua lawe aku la na lima menemene ole o ka make ia Kaiahua, ke kama milimili a William Kua a me Miliama Kua, i ka elua o kona mau ma kahiki a oi o ke ola ana. He kunu kalea ka ma'i a waiho aku la i ka opu o ka honua

            Eia ka'u mea minamina o ka makuakane o keia pua i waiho aku la i ka moe kau @ hooilo. Oia kekahi o na makai o ke Aupuni Repubalika o Hawaii, e hoomakaiu mau nei i ua kahuna lapaau hoopunipuni a me na poe hoopahu i'a. Eia n@@ ka mea kupaianaha, i ka wa i loaa ai o kana keiki i ka ma'i, o ia no kona wa i hoihoi koke aku ai i ua keiki nei i Kawa i lapaau ia ai e Kekua (@), he kahuna lapaau i hop@ mua ia iho @ei @o ka lapaau hoopunipuni, a hoopaiia no ia hewa a laweia i ke alanui o ka Lua o Pele e hoohanaia ai.

            Hookahi no mea n@i a keia makai @ hoomaopopo ai o ia ka piha mahina, lalau na lima huluhulu i ke $30, komo i ka pakeke, moe na make i na kahuna lapaau hoopunipuni a me na poe hoopahu i'a, e hoopahu mau nei malalo pono iho o kona mau pukaihu. Ua lawa paha ka'u mau  hoakaka au@ no keia ma kai opunui polaualelo, e kiai mau nei i na makahao kawelohea.

 

OPUKOA, SR.

Hoonau@ Olai a me na Lono e ae no Kohala mai.

 

            I ka wanaao Sabati nei, ua @@@@@@ ae he olai ikaika loa, a ua loihi no ka hoonaue ana. Ma kahi e aku paha ka ikaika ino loa.

            I keia Sabati iho nei no, ua @uka mai la ka lio heihei o He@ry Vida, mai Waimea mai a hiki i Puuhue Ranch, no ka heihei ana me ka lio o kekahi Kepani o Kohala nei, no $400 ka pili. O keia lio no kekahi i heihei ai ma Waimea i ka la 23 o Augate i hala aku la i hope.

            He @ui ka wela o ka la ma Kohala nei i keia mau la, hoohaha na lua ia na kumu pepeiao, a  ke iliki mai kanono pono kela. Aole hoi e like me mamua ka makani a me ka ua. O ia lai pu wale iho la no a me kahi koaniani aheahe malie.

            He nui na hana mikiala ma Kohala nei, o ia ka mahiai o ka hoohuli ana i ka aoao mauu malalo a o ka aoao lepo maluna. Ina oe he kamahele, ia oe e hele ana a hoo@ i Puuhue Puu, a hele aku oe no ia wahi, e halawai ana no kou kiionohi me ia mau maia, o ia ka uwala kahiki, hoi maloko aku o ia mau wahi ululaau, aia no malaila ia mau mala nunuio na mea kanu ulu like ole. Mawaena o na oiwi o ka aina a me na keiki o ka aina pua o Kina, a me na keiki o ka la hiki o Iapana.  Aohe olelo ana no na kanaka o na aina e, aka, o na oiwi kekahi e mahiai nei i keia mau mea kanu i haiia maluna a@ nei.  He mea ia e hoohoihoi mai ai i ka manao.

            Ina hoi ma ia uka aku ma Pohakea, aia no malaila he mau mala kalo nunui, o ia ai kamaaina o ka aina, o ia ka poi uouo kohi i ka puu, e loaa no ke eke ai kalo ma@@@ he hapalua wale ne, e lawa ai no kekahi mau la. O ka ai hoi a ka Pake, ua hana ia a wali no 40 keneta a hiki i ke 60 keneta a me 80 keneta, a o ka ai la i he 50 keneta. Aia wale no iwaena o na poe kumakahiki e laweia ai a me kekahi poe no hoi mawah@ ae.

            A he mau oiwi @@ kekahi e kalewa ai nei, no na pali hookui kalewa ai nei, no @a pali hookui o Honokane a me Pakolea, e @mi ana i wahi e lilo ai ka ai, oiai, ua nui ino loa ka ai ma Kohala nei. O ka mahi uwali maoli no hoi kekahi. Ma kekahi mau wahi o Kohala nei, ua hauaia ka uwala no kekahi mau la, alaila. ai, ua  like me ke au kahiko mai na kupuna mai, oia ai hoouilani i ke kino a pii ae elua olelo a me ka haa ana o na pauku kiao i o a lanei, e hoo@ioi ai, me he keiki opi@pio la ka pii ae o na olelo elua i ka wa hookahi. Ua hiki no, he ai kamaaina no ka aioa.

GEO IHUANU.

Mahoko@@@, Septemaba 14, 1896.

 

MOOKUAUHAU ALII.

 

Na Iwikuamoo o Hawaii Nei Mai Kahiko Mai.

[Mai ka Helu 11 mai.]

 

            Mai ka papa i hoikeia ma ka helu i hala i loaa ai keia malalo iho:

            (a)  He kaikunane o Heulu no Kamakaimoku, a o ka lana mau pu aku, penei aku ko lakou mauhoonohonoho  ana:

            (e) He hoahanau  ponoi a Keaweaheulu k no Kalanikupuapaikalaninui Keoua k ma ke degere ekahi.

            (i) He hoahanau ponoi o Keohohiwa w no Kamehameha I. ma ke degere elua.

            (o) He hoahanau  nonoi o Aikanaka no na Kamehameha II. me III. me Kinau w pu ma ke degere ekolu.

            (u) He hoahanau o Keohokalole w no na Kamehameha IV. me V. ma ke degere elia.

            (h) He hoahanau ka Moi Kalakaua me ka Moiwahine  Liliuokalani no Ka Haku o Hawaii ma ke degere elima.

            Nolaila, ma keia papa kuauhau no, he kupunakane kualoa o Kamehameha  I. no ka Moiwahine Liliuokalani.

            Ma ko Kekuiapoiwa w aoao mai e loaa ai keia iho:

            1. Mahi k noho ia Umi@wiula w, loaa o Kauauanui-a-Mahi k

            2. Kauauanui-a-Mahi k noho ia Kalanikauleleiaiwi w, loaa o Alapainui k rae Haae k.

            3. Haae k pio ia Kekelaokalani w, loaa o Kekuiapoiwa w.

            4. Kekuiapoiwa w noho ia Kalanikupuapaikalaninui  Keoua k, loaa o Kamehameha I.

            5. (e nana aku i ke koena i koe ma ka papa mua aenei.)

            Mai keia papa mai e loaa ai keia iho:

            (a) He kaik@@a@e o Kauauanui-a-Mahi no Ik@aa@a.

            (e) He hoahauau ponoi o Haae k no Keaweaheulu k ma ke degere ekahi.

            (i) He hoahanau  ponoi o Kekuiapoiwa w ao Keohohiwa w ma ke degere elua.

            (o) He hoahanau ponoi o Kamehameha I. no Aikanaka k ma ke degere ekolu.

            (u) He hoshanau ponoi ua Kamehameha II. me III a me Kinau w pu no Keohokalole ma ke degere eha.

            (h) He hoaahanau ponoi ua Kamehameha IV. me V. no ka Moiwahine Liliaokalani ma ke degere elima.

            Nolaila, ma keia papa kuauhau hou no, he kupanakaue o Kamehameha I. no ka Moiwahine Lilikuokalani.

            KO KA MOIWAHINE KANEMAKE KAPIOLANI PILI I NA KA MEHAMEHA

1. Kalanikeeaumoku a noho Kailakauoa w, loaa o Kanekoa k.

2. Kalanikeeaumoku k uoho ia Kamakaimoku w, loaa o Kalanikupuapaikalaninui  Keona k.

3. Kanekoa k noho ia Kalanikauleleiaiwi w II., loaa, o Poomaikelani w.

4. Poomaikelani w noho ia Laakea k, loaa o Kuhio k

5. Kuhio k noho ia Kinoiki w, loaa ka Moiwahine Kanemake Kapiolani a me kona mau pokii.

            Mai keia papa mai e loaa ai keia iho:

            (a) He kaikuaana o Kalanikupuapaikalaninui Keona no Kanekoa k.

            (e) He hoahanau ponoi o Kamehameha I. no Poomaikelani w ma ke degere ekahi.

            (i) He hoahanau ponoi na Kamehameha II. me III. me Kinau w pu no Kuhio k ma ke degere elua.

            (o) He hoahanau o Kamehameha IV. me V. no ka Moiwahine Kanemake Kapiolani  ma ke degere ekolu.

            Nolaila, he kupunakane o Kamehameha  I. no ka Moiwahine Kanemake Kapiolani.

 

Aole i pau. 

 

            Peha la ke Kuokoa, oluolu iki paha kahi manao, no ka mea, o Kauka Hebeta aku nei kahi i holo ma ka Au@eteralia oia a me kan@ wahine. E ukali ana paha  oia ma na meheu o kela po@ roialisa  kolohe e apaapa mai nei i o.

 

F. J. TEST, (Hoke).

 

            MEA OHI A KOI AIE Mea Hulia Moolelo Aina @ Waiwai e ae paha.

 

            Mea Unnhi a Mahele Olelo Hawaii a Enelani paha.

 

            Mea Hana Palapala Kanawai o na Ano a pau.

 

            Mea Kuai Mikini  Humohumo  Lole.

 

            Mea Kuai Waiwai no ka Uk@ Komisina Haahaa.

 

            Ua wakaukau mau @@@ e lawelawe i na haha a pau e haawiia mai @@@ iaia. He kuike ka rula.

 

            E Loaa no oia wa keia Keena

Apr. 8, 1@@

 

 

Hui Papa a Kukuluhale Oahu.

 

            OAHU LUMBER & BUILDING CO. Leleo, Alanui Moi, kokoe i ke kahua o ka Hui Alahao & Aina Oahu.

 

            Poe Kalepa  Laau, Hana Aelike a me Kukulu Hale. Poe Hookomo Mai a Hoolilo aku i na Puka, Olepalepe, Kui, Pepa, Pena, Aila, Na Pono Kamaua, A pela aku a pela aku. Telephone 53.  Paha Leta  222