Ka Makaainana, Volume VI, Number 16, 19 October 1896 — HON. D. W. PUA. Haule ia Makua a Kakoo o ke Au Aloha Aina. [ARTICLE]

HON. D. W. PUA.

Haule ia Makua a Kakoo o ke Au Aloha Aina.

Hot>pui\yii a hoohikiieie ka lo*io p kftkHisi;ika uui Poalua iho h ua <• uiiu kolou«he aku fce aho u Wiliama Paa nie k« emoole loakoaawahi noho x ffi;' ka u K' j<«lrtn?a aeaei, \Ja liio keia -loi.o i mea hookahalia ioa i k i l'-hulehu, no ka ajfeaj «.oie i ioh"4a he ma'i liona o kan ;u a lial"a »kn 'la oia , -;v rl -pjiikna-a-K me, ke ala ! oaan hoi o ko ka hoaua oei, 1 ka ; hora 1:15 o ia waaaao. | Ika po mamua i io, e kanaa- | iiio lealea ana oo oia me | kaua keikikaoe hiapo, S. Kahoio- | okaiaoi Pua, a liiki i ku u hoi ; jiu fi moe mahope jici ibo paha I o k.5 hi>ra li me ke aoo e oi*s. i Aka, he maa ekn i.ikiieie oke | keiki i kt* kahea aia naai oka ! nuakup.hine e hele ak'i e nana ia j papa, a i kona heta ana aku, me | he la, wahi ana i k miailio mai ; <i\ ia uii*koa !ue kh iiiolo no o | s ua waimaka, © aiu ->.ua paha oia I i koua hauu hope 1 a Ua i oia a kauoha-ko-ke ) i o K<auka

1 1 ' ' . W#lu& ) <* aole at> k'«■ i u ibo t }. a-a iiiki ak» oia. 1 kn ke kauka j .&0020 aaa aku % nana, ua. pau j k.cj aiiO, ua iele ** a haLu :-«ku. I -WeLe ko kauka i . kaua pahi i oihaiii* a kaha iki ia iho raa i (iekuhi ;vjjo koko, ua maioo, a ho hoike inaopopo loa i hoi ia uo k.ona -make !oa. Mai • 'vNl>u.hi mea ■ i.oei o H i juhvakoi \ aku i iohe ai mak ?'-" i ka hoo- ] khhekith.-j w «i ao k i oia ia po, ; a e 15ao hoi me ka haohso o ; ia mea, pela no knhi poe lehui leiiu i ik'e'iaiu i k» 1 - n«\ i ka la ; muiuna i!io.- W' hi mai no o ko i makou Inhe, he lo)\e an? ka ka 1 wahinfc'i kc»u-.i ii i hu«uk*? alo ' !i he inHii nf nhawa ekola aua ka } lulikili wkn oia me ka : uiuau akii, a<-he ou;t paue leo ae, 0 ka phU jo?i :ie ia no ka ia aka--3 bea okoa ai i ke keiki. He oiwi oia uo ka Moknpuni : e Niihau, k%hi 000 i hanau ai ī he-:69.puha mak«lvki i hala ae. i lioko o 1867 oia i aiar<* āi me ■ Mele Nahakuelua, <aus | kaneuiake e nobo nei m* ka u i lihalihn nom», a mahope koke ih'VO ia i hoi iiin» ; i laūa a noho ; i HiU)olulu tu'i, I-io Hinkaukau •>ia n\u ka law.wn a oe k.i oiahini, -i he hookele k kokahi .a ana !'« m u makahiki . Aūui loa i hain A iuamvUi jk> h<-i o koaa ano r irki}\U haoa 1 k«na wa opK'pio \ iv.r ko ano h 10 s hooai» kaulii pu uo I hoi r.a iain he

wahi poaopouoa kuonoouo iki j ma nei noho ana. ' ;Ma kona manao kalaiaina, aia inau oia naa ka aoao oka leuulehu, oia, hoi, ka lahai, ama ia &oao nō oia ma ke ano aloha aina a makee Alii a hala wale aku la Ua loheia ka r leo uwe o kekahi wahine iaia uo e kau an* iluna i ke kaukau aua ae no ke Aliiaimokii: U E Liiiu e, hala neia kanaka ou, i kupaa !. ai hei mahope ou tio ke aloha i ka aina." Ae, hft naau oiaio : loa io uu ia nona. Ua holo baloia oia iloko o 1884 a liaule, aka, i ka mnkahiki 1890, oia kekahi ona moho Aiii Ah&olelo a ka Aoao Lahui i wae ai a ua kohoia oik no ke kau o eha ,makaliiki. Nolaila, ua noho ōia ma ke ano he 'Alii Ahaolelo i kohoia e ka iahui i na kau Ahioielo o 1890 a tne 1892. I kooa kau hope i noho pu «ku »-i- kana keikik-.pe hiapo ma ke ano ho Jjuuamaka»inaua. Oia kek«hi lak o ke kooiite o k* Hui KaUiaioa i hele ai e uoi i ke A'ii-. aiQ|ōkii e haawi mai \ Kamukanawai hou, ma kela la 14 poiua

j o":ē o laauan", X893, a oia ao boi i lala o k& £ot.cjte o h J Ahahui Aloha A.ioa i' hete ai | imua o Komisiaa Balftuuu . uia ] kokilaliui aoao. j He kānaka oia i uaabaloia no | kona hoopouo ma kaua mau lawe J lawehana ana. laia iloko okā ; Ahaplelo, ua paumaeie o]« koaa [ inoa a iia hawahawa ole koua • mau lima hana ekaeka o j kekahi poe i pauuaaele .ii i [ maea. Ua'hoikeia mai ia ma- ; j kou e kekahl haole nona, ua uie ' I nui oia i ke dala oiai ua haolp !a J | me kona haawi uota ola a i ke- ' j kahi mea hoopaa e ae pi-.ha, eiu j nae, ua hoihoi p.ololei aku no oia ' i koia aie a pau. Ana hoike | mai no hoi oia i koua ano hoo- ! pono kekīihi ioau pno * >.e

ana no " i iawelawe ai uo kalii ' poe e ae a no ka U-hulehn, No makou iho, b.e mokua a ho hoa'loh i oiaio oia, la i 1 hapai mns ai i nei oihaua iloko o Kovemaba, ISB7, a i kn la ; elima mahope iho o ko raakon hoopuka ana akn i Ka Maka a: xasa muA (puk ; lajt»,uji''hoopina.; makou e V. V. Akepoka no ka . laihila, a 5 ke k i ana o ka hihu . imua % o ka Al») Iloomaln, a ! no 60 kav 4 'kirre 4 oi,\ ku : 1 ku hookalu uo i.uakoii, 1 TTa Hlo ia mau io#sksia.JM' ■ i mea poi«a «A» no mukou iuin ; la makou knm.i'ii hoi e a <» hookau nka ai Hia, n he mea huhu no h«n * kahi w 5, ua U'o 1 i uo imua oiu

Aloha »o oia i ka ike aaa j kana kanaenae i kakau ai no kana moopnua, i hoopukaia aku ma ka helu ī hala oKa Makaainana nei, i kona īke ole ana iho ia mea anfi i haku ai uo b aloha moopuna. Eia no kona luaui ke ola aei a nana no i malam* a haalele iho la mahope uei i kana mau keiki eha, oia o Sam®ela K. a me Wiiiama K. Pua, na keikikane, | ame elua kaikaoiahine,, na Mij sasa Kanio Vivischaryes a me s Susana Nye, ame na moopuna lehulehu. He luaui makee keiki oia Aole kana keiki muli i ike iaia a nalo aku la, no ka m«a, i j Molok.ai aku nei oia, a i kaka- | hiaka Poaono nei ka hoi ana | mai, o kona loaa ana aku nei i i ka loao ame ka elele palapala. j Ke noho nei kana wahine kane> j make ine ka u nona, a pela no j hoi eae.na keiki, na moopuna a jme kona ohana lehulehu. 0 j makou kalii e komo pu aku aei I )a haawina o iuuluu a « me ke kaumaha i Ia atrwma la iho no i hoo-

iew*ia mai ai kona kino wailua a koou pi3aiiUdna a ka hiakiai o |'-M-alieekĀb/&}u« a mhi «ka & i ualo mn ka i]iaa o KoaU. U* | uhiia ka pahu loe ka bae H&- | waii, ana bo i hooniakauknu ai Ino koo» I» hauoli, Eia iho nm s poe hapai pahu t, ka hele ana I maaaūa o ke kaa kupapau maluI na o oa kaapio: R. W. Wil koki, I Tome Luka, J. W. Eipikaue, C. ! B, Maile» J. K. Kauuamano, I Keoni Bola,D. W. Kahu«k a i, h • Lilikoi ame R. Palau. He po« i hoa Ahaole'o pu me ia na poe ji moa aiua ehm#. Ua makeoiake ! kekahi poe e wailioia a kahi la I ae, albi * s hoolew'a, aka» ua okoa j ka mea i hoooiakaukauiH uo ka I hooQf»lo aūa aku iaia Na ka ? Bihopa o Pauopoliia i lawelawe i ke auaiua pu'n 01 a k* loaklui, i ahi kunika" ia no hoi 0 lnka, a oa ka Rev Maku , Leoleue uia 1 ka ilioa, a ua E A. Wiliaaaa boi ; # i ka Ca f. haaleleia aku koua kiuo 0 e h« 0 - maha iloko o fea maluhi* " i nio ka 0 eu» 1 1 ka Kepuiw'ika u:* f na maka hien* oka hobo Alii ' i kaoi uuiua ooaki pu kohu ; pukuniahi i ke Poalima ; iUo la» ka la hauau o ke Kitn«- . luwa,hiue K&iulaui, kuh:hewA r.a homo U »0 k« ho,-~ • manao i ka lah&n.<«s> Sak - laai kei\ uuin kani' pukuuiahi, '1 w* h* mau hoopahupahu i imud» uo k*U hait? >»ou o Aieuul Kumu u 1 *W j r r _