Ka Makaainana, Volume VI, Number 21, 23 November 1896 — Page 5
HONOLULU, OAHU, POAKAHI, NOVEMABA 23, 1896. 5
i hoouna mai nei ia Loio Poka e noi e hooloihi hou aku i ka manawa, eia no nae ma kona inoa ponoi, a no kona pi loa, ua waiho hoahu oia ma ke ano e malamaia nona maloko o ka Waihona.
-
A nolaila no hoi, aohe olelo ana i koe, ua hala ae keia puu a o kela ahua aku hoi koe, o ia ka ninau hoohuiaina a ka Ahahui Hoohuiaina i hoomoewaa loa ai. Mai oi loa aku ka pono ina i eueu ae ia hui oiai o Kuhina Poka i o kakou iho nei, i ike lea ai hoi paha i ke ano o na poe o ua hui la, oia hoi, he kakaikahi loa na poe o ka lahui (o na luna oihana Aupuni no ka hapanui) i makemake io ia kumuhana polopolona.
-
Ua heo aku nei hoi o Kuhina Poka, aohe waiwai o ke kamailio hou ana ae no ka mea pili no kekahi halawai makaainana, i hiki ai hoi i na oiwi ke hoike akea aku imua ona aole loa he kanaka makee lahui iwaena o lakou i makemake iki e haawi pio aku i ke kulana kuokoa o ko lakou aina. Ae hoi, he alu keia i hala aku la.
-
Eia nae hoi lakou nei ma ae ke eueu nei e hapai hou ae i na manao hooikaika no ka ninau hoohuiaina, a ke hoomaka nei hoi o Wile Kakela e kakau palapala ma ka ohua palemo alaula no ia mea. E noke nui wale no paha, aohe no e maliuia aku ana e na oiwi.
-
He lono ka i laweia mai i o makou nei ina ka e hoala hou io ia ae ana ka Ahahui Hoohuiaina, he mea pono hoi i ko kakou mau ahahui kalaiaina nui elua ke makaala. Ke ikaika kakou iloko o ka lokahi, malia o ku ae no he ahahui kue hoohuiaina mai waena ae o na haole e noho aloha pu nei me kakou. Ina pela, ea, o ko kakou wa neia no ka hana a me ka huki like.
-
Ke ike a ke hoomaopopo nei nae hoi makou i ka hawawa o ka hookeleia ana o ko kakou mau ahahui kalaiaina me waihonanele, a ke makemake a hapai ae i kahi hana, o ka makilo hele no ka mea e loaa ai. He pa na pepeiao ia ano hana, a no ka hele no nae paha hoi kahi iwaena o na haole kue mai ia kakou. Hilahila ole no hoi kakou la!
-
Aohe mea hiki ke hanaia ke nele me ke dala, aka, ke lako, aohe ui a makilo ana, o ka hapai ae no a hoohana aku. Nawai mai auanei ka kakou, eia keia mau ahahui ke ku nei me ka nele a me ka hune maopopo loa. O ke kumu mai no hoi paha o ia, no ke kupono ole o ke alakaiia ana.
-
Ua lono ae no hoi eia ka ko kakou poe haole ake hoohuiaina ke manao nei e hoouna hou aku i komisina o elima lala i Wasinetona, ma nei mua koke iho, no ke noi aku ia Makinile e hoohui mai ia Hawaii nei. Iwaena ka o ia poe, he mau oiwi ana ka kekahi. Owai ana la auanei?
-
Ina e oiaio ana nei lono, ke hoike nei no ko kakou hemahema mamuli o ka nele o ko kakou mau ahahui kalaiaina nui elua Aohe e like me kela aoao, ua nui "ke kumu mai o na hewa a pau." Ina i nui ia kakou, alaila, aohe olelo ana, hookahi ka hoouna like ana aku i komisina kue hoohuiaina.
-
Ke noonoo a hoomaopopo iho kokou, ina mai ka hoalaia ana o na ahahui a elua a i lulu na hoa ma ka hapaumi pakahi o ka malama, ina me neia ua nui ke dala no na hana a pau. E kala kahiko loa no KA MAKAAINANA nei i hoakaka a i hoeueu ai ia manao houluulu waihona hana, a i keia wa hoi ua mimino a ua olohaka kakou.
-
Malia nae paha hoi ua hilinaiia ko kakou ikaika iloko o ko kakou ilihune. Ina pela io, he hilinai kuhihewa ana ia. Aia ko kakou oolea iloko o ke kue ole a me ke kupaa mau iloko o ka lokahi o ka manao, me ka nui hoi o ke dala mahope aku e onou ai i ka hana imua, hele okoa loa kakou a loaa he hoopapa pu ana me lakou nei ma ae.
-
No ka ohua palemo alaula ka makemake no ka hoounaia aku ona komisina i Wasinetona. Ua awiwi loa paha hoi keia makemake, aohe o Makinile i hoi a noho ma ka Hale Keokeo.
-
Ke paipai nei hoi ka ohua palemo liula ko ka Aoao Uniona Amerika hoeueu ae no ka ninau hoohuiaina, oiai, o ka pouhana hoi ia o keia Aupuni e ku nei. A ke paipai nei hoi ka ohua palemo alaula no ka hoala hou ia ae o ka Ahahui Hoohuiaina i moe a make loa. Ua lilo keia i mea no ia mau ohua e kue loa ai kahi i kahi. Aia mai no ia ia lakou, aohe a kakou hana aku.
-
Ua loaa mai nei hoi i ka ohua palemo alaula he kakoo mai ia W.N. Limaikaika no ka hoohuiaina. A pehea ana la o loaa ai keia moeuhane palaualele o lakou ke ole o ka lahui pu kahi me lakou. Kokua aku nei hoi o Wile Kakela, ma ka pane kue aku ia Paulo Isenebega, no ko Paulo hoike ana aole loa ia mea e hiki ke loaa. O ka makou hoi, e pono o Wile Kakela e huli aku i kona mau pokii ma ka aina e, a hookahi ka noho like ana aku ilaila.
-
He huakai malu mai nei ka ka Kuhina Poka o ka holo ana mai nei i Hawaii nei, ma ka aoao o ka ninau hoohuiaina, wahi a ka hoike a kekahi nupepa Pelekane alakai o Okatoba 21, a e aku ana ka o Peresidena Kalivilana i ka Ahaolelo iloko o Ianuari ae no ia mea. A ia wa like no ka hoi oia e noi pu aku ai no ka ikeia aku o Kuba. E hoolilo ana ka oia i na malama hope loa o kona kau noho poo alakai ana me na loina hoohikilele lehulehu loa.
-
Ua nele loa keia lona ae la me kau wahi lihi iki o ka oiaio, no ka mea, ua hoomaopopoia iho nei aole loa o ka ninau hoohuiaina ka Kuhina Poka kumuhana o ka holo a imi ana mai nei, aka, o ka pono uweaolelo moana kaokoa no Polena ma kona ano loio. A nele iho nei no, hoi koke aku nei. He mea ole kona kulana Kuhina Nui mamua, aole oia ka mea e loaa koke ai o ka hoohuiaina. Owai la oia i ko makou manao.
-
Welowelo ka hoi ka huelo dala ulaula o Pi Keoni i hoi mai nei, ku ke ahua a hana ka haawe. Ano, ua hoi mai nei oia, a aole ka e hoi ana ilalo o Kualoa e kanu kapaki ai. E hoomau aku ana no oia ma ka oihana hoohuihuli a me ka piepiele hoopukapuka dala ma Honolulu nei.
-
O ka Welowelo paha ia la o ka mea ulaula, iaia i iho mai ai ma ke alapii o ka Auseteralia me kekahi paiki-li-makue ma kona lima, he elelu, a i ole ia, he papai keleawe ke kau ana ma kahi epaepa o kona kuka. Aole, he papai aku la, he mea hoikeike ka na ko Amerika Huipuia i ko lakou kakou i ke gula. Eia nae, ua pili pono no i kona "maunu ekaeka, he papai ka i'a e hoi ai," a akaka loa no hoi ka "hokai o ua lawaia paoa." Pololei KA MAKAAINANA.
-
Kupaianaha no hoi paha ke kuahana a ka Peesidena e hookaawale ana i ka Poaha iho i la e hoomaikai aku ai i ke Akua. A wahi ana ma ka hoomaka ana: "Ke kahea mai nei ka makahiki maluhia a holomua e alanaia ae na hoomaikai ana i ka Mea Manamana e hoomalu nei i na lahuikanaka." Ua pono ia. Aka, ua olelo hou ae oia, "ua hoohua mai na wa maikai he nui i na oihana kuloko."
-
Ae, ke maikai wale la no keia, eia nae, "mamuli o keia mau pomaikai a me na pomaikai e ae i hiki ole ke heluia ae, i papahiia iho maluna o kakou," e ike ai hoi kakou i kahi o ka apiki a me ke kupaianaha o keia ano hoomaikai hoopalaimaka. O na poe wale no anei i hoopomaikai a i hoowaiwaiia ka i kupono e hoomaikai aku, a pehea ka hoi na poe e ae e noho ana iloko o ka hune a me ka popilikia? No makou iho hoi, ua kupono ka hoomaikai ana aku i Akua ma na poe a pau loa, aole hoi mai kahi hakina wale aku no e hele hoopalaimaka ai ma na luakini no na pomaikai i loaa nui mai ia lakou.
-
Eia ae no ke Aliiaimoku, ua kupono oia e hoomaikai aku no kona palekaua loa ana mai na hookauhihi wale ia aku no o ka hewa maluna ona mamua ae o lakou nei ma ae. He mea oiaio loa, o ka makou kohoia, ua oi aku kona oluolu a me ka maha ma ka naau mamua ae o ko na poe i pakaha ai iaia, i kona hanohano a i kona pono a me ko kona lahui. Na ke au o ka manawa ia e hoike mai.
-
Make Emoole Loa.
I kahi manawa o ke aumoe Poalua iho la, a i ole ia, o ka wanaao Poakolu mai i make emoole ai o Daniela Awaawa, malalo o kekahi kumu kiawe ma ke alo mai o kahi noho o Awaawa, kona makuakane, mauka aku o Puowaina a maluna ae o ka pa ilina Pake ma Pauoa, ma ke alanui e holo loa la iuka o kuahiwi. Oia hookahi o na kipi o Laeahi ka i pakele mai ka hopeia no kela oehu ana iloko o Ianuari, 1895, ma kona holo mahuka ana maluna o kekahi waapa huelo-boti a pae i Molakai. He hookele kaapio iho nei kana hana, a he ohua wahine haole kana o ka hoihoi ana ia po i kauhale a u moe pu ai waho. I kakahiaka nui ae ka ike ana iho o ua wahine haole la ua make kona kokoolua uhaiaholo o ia po.
Ua hoikeia ae ka lohe i ka Halewai a ua kiia aku kona kino make a laweia mai. Hora 11 ae paha i noho ai he aha koronero me keia poe kiure, J. Kuaana, A. Kaulia, S. H. Manuela Esepina a me Mahoe. Ua okiia kapu, J.W. Bibikane, Manuela Esepina a me Mahoe. Ua okiia oia e na kauka a ua ikeia iho he ma'i ma ka puuwai ke kumu o ka make ana, i hoawiwiia hoi mamuli o ka inu paa ana he ekolu kiaha waikeke ia po, a ua ikeia iho no hoi aoha ai o kona opu. A e like me kela hoike a na kauka, pela ka olelo hooholo a ke kiure.
He ma'i kahiko no ka kona, he eha ma ka umauma, a ua papa loa ia hoi kona inu nui i na waiona. Ua kamaaina no kona ohana i keia omaimai ona. A ma ka ike iho hoi a na kauka, aohe no he wahi i koe o kona puuwai. He koena omole waikeke no ka i loaa aku me ia.
O ka wahine haole no ka hoike ano nui, a me ka hana nui i huliia ai oia a paa ae. He wahine haole keia o ke ano haahaa loa, ua kipakuia mai nei aku mamua a holo no Kapalakiko, aka, ua hoi hou mai no ianei. No Auseteralia mai oia i hiki mua mai ai. Ua manaoia ua hala hou aku oia no Kapalakiko maluna o ke kiapa Aladene Bese i ke awakea o nehinei.