Ka Makaainana, Volume VI, Number 21, 23 November 1896 — NA HOOKO MOEUHANE. No ka Nane a ke Kanaka Loihi Eiwa Kapuai. [ARTICLE]

NA HOOKO MOEUHANE.

No ka Nane a ke Kanaka Loihi Eiwa Kapuai.

[Mni ka Helu 20 ] Kane 4.—He maile ko'u, ala i ka wao. Haiua—Maliimaile, 1 Makawao, Maui, he kahua-aina no na alii, no lakou ka Ua' Ukiukiu. He la kamahao nou e Hawaii, he la hoohiehie e kahiko ai oe me na wehi 0 ka wao, he lei maile ma kou r 4 -i, he ohu no ke kaiJ3kfi maikai, ua hihi } ua kolo, ua pii ae i ka wekiu. Haliknaile i Honolulu, he ain« 1 nehoia e na Lani Alii, ho panepoo do Hawaii, ua ikea a puni ke ao. Ua hookoia keia. 0 ka mail«, he wahi laau hihi keia a hoohihia i na laau e ae, 0 ia ka owi liia aaa o ke kanaka mako i ka huluhulu a hookoaioia iloko o ka pahu kupapan, a o ka ohana 1 hoi, ua owiliia aku lakou ma na i lima o ke Anpnui, {n'inou'i o ka paumaole i ka ehu o ka o>ea i i loAa i k« koIera, a k.-iihuluhuhiia aku Ia.no Kakaako m iloua 0 na ; kaa ukaua rae he hol 'holona lo, 1 a hanaiahuhuia e A.upuni. ; A ua hoike pu i b uia 11 e i ka pau ole o kana hauii kahihi j enalana o «a e ne, n a ia ! hana kahihi a ka e | nrfai ana ia maluna 0 na a-i f | k«u Me ia e ka" maile i keia wa, 1 & 0 ia auanei ka ohu o ia poe a : hoea 'uaai. 0 ka lei ia, pupule i na h.iua a olala'u' its noonoo. 0 ka lei in'aiie ia i hiu palaka ia ai 0 Go<3>fere, pakele . mai moepuu na ke -kolt ; ra f koe i ke ta a me ka hulumanu, koe ao'e ke eke. Nane 5—Ke p'i «e la, ke holo ae la. , - Makawao, Maui. He kupw, he kamaaina i ka (Ja Ulalena, he aiaa krfhiko iei aAOeauei he hoailona kapa alii, he onohi no na , _kki. Ke pii aku nei, aia ke hoio ae la he auhee O na poe i pii aku ma na kul&na kipkie, ke pau aku la i ke auhep; aia lā, lee holo la 1 Ma ka haiua 0 keia nane, ke hoea mai nei ka mea like, a 0 ia iho keia; O Kuhina Kupa, ua pii ae oia a k«u 1 ke kulana Kuhina o ko n.a Aina E, a i ka la 29 0 Okatoba i holo aku ai oia no na aina e, a me he mea !a, e hoeko ana oia i ka haina o keia naiie, ,c ke pau aku 1» 1 ke Buhee f aia la, ke holola!" " I 0 Hati hoi kekahi e lonoi» inai uei, e huli hoi 16« aku ana ka oia no Maine * haalele iho 1 koaa kulana Kuhinp, Mana Nui ! no Hawaii uei loa pela, na haki ka paha ke i»u 1 Moanalua; "aia la, ke hol® U P A aku l.a auanei ka hope aku o na uo« auhee? 1 OPi Ki Keoai hoi f he komi 1

siQa huii dala oia, ua holo aku nei o:z no ka ineii ana i ka po-maik-ai o na bona Aupuoi, eo ka hua o kana hana i loaa, ke auhee mai nei, holo aku la, aia la ke hoi oaai nei, "ua haaleleiai i Pana e na hoa'Ioha." Ua hookoia keia nane. Okatoba 1895, ua hoopuiwaia ka , lehulehu mamuli o ka lono ua pae mai la na kipi me na Jako kaua ma Puuhale, a e hooukaia ana kekahi hoouka kaua weiiweli. Mamuli 0 keia lono,- ua hooupaia 0 Kapena Secota me 4 inak&i, a mama aku Ia i ka holo i kai 0 Puuhaie e nana ai. A ko iho la ka hama o ka nane, <{ ke hplo la." Mahope iho no 0 ia wa, ua kauoha ae la o Iiamuku Baraunu i waapa hueio-boti, a kau aku la oia me na oiakai a mama aku la i ka holo, a ko īho Ia no ka haina 0 ka nan«, <l ke holo la." A i ka hora 6 a 9 paha, ua holo hou aku la no ka Ilamuku me na makai no lalo o Puuloa e hakilo ai i na kipi, . a he hoaa ka mea 1 loaa aku. I ka u pii' ) ana mai 0 ka waapa, i ka "hole" ana i.o a ianei,i loaa ai k« puana "Piiholo " "Pii" na kiu ma na kualapa, f halo" ma o a maanei, iho ma na owawa, hoea j □aa na aekai, aohe kipl i ikeia, j koe iho ao 0 j Nana 6—He hale ko ? u, aia j iloko ona ka malamalama. i Eaina—'Haleakala, aia i Maui Ua hoea mai kou naui, a ua ikeia kou panepoo, a ua kahiko mai oe i kou aahu nani. Halekauia laakunoe, Kilaue», Hawaii. He h&le i nohoia e ke ahi a ka Wahine, ina iho la be aihumuhumu, nanaia aku! Ua hookoia keia. I ka hiki ana mai o ke ko!era, ua aihumuhumu iho la oia i kekahi hapa 0 ka lahui, a niahope 0 kana hana ana, ua aihumuhumu mai la ke Aupuni a puhi ae la i na hale o na poe i loaa i ke koIera a ikeia aku la ka malamalama o kela hale keia hale. A 0 ia ka puana ana mai a keia nane, ,f he hale ko'u, aia iloko >na ka malamalama," he hale ko'11 ua pau aku la i ke ahi. Aohe i pau ka aihumuhumu; iaa aka n<\ he | haawe kaumaha nae e hanaīiee | ai ke kikala, ina aku a 0 ka hoea f mai koe. # | A pela auanei 0 Haleakala e | ikeia aku ai 4 ua kahikoia oia 0 | ka aani, a ua olino mai 11 a ku1 kuna oliuo 0 ka la iluua ona, | Aole i pau. | He kuai hoemi uui ko ka Halekuai Kalahiki ko hiki afcu i ka Peakahi, la 30 0 Noremaba 4 ] a e hoomauia aku ana a hik\ ■ 1 ka po 0 ka la 24 0 Dekeroaba, 1896, i ua waiwai 0 kela a ene ( | keia ano. Eia ka w*, e hole nui t ae, a e iakakon oiwi nonoi 1 iho, ♦ 1