Ka Makaainana, Volume VI, Number 22, 30 November 1896 — "HAEHAE KA MANU" [ARTICLE]

"HAEHAE KA MANU"

I lawa 110 ka hoi a makv ka Moi Kalakana a houhloloia ka nohoalii o kona kaikuah : ne mahope mai nna, pau ka hoomanaoia ana nona, ka mea nana i īmi aku i pono no lakoa nei ma ae e knonoooo ai , a i ae> ]akou nei iia lakou 110 i imi iho i ko lakoe pono. Kupaianaha no paha hoi , keia ao, ko nulo ae no ka na makn, o ka poiaa koke iho 1a no ka is. Oiai, ua pBii. iho la keia k/iu kiure o ka uoho aua iho nei o ka Aha Kaapuui, e hewa ole paha hoi mak.ou ke hoike ae, i ka la mua loa no o keia kau iho la, ua hoopau. ae Ilamuku i kela luakai ana i kaua. ai naai ka hoopauia ana akn e. ke Kapena Poo. I hew i paha hoi ia makou. He ma'i. kona nui o ka hoopauia ana. Kupaianaha no nei kumu. Eia nae, wahi ako makou hoikeia mai, ua hooma no aku ka ko ke Kapeaa Poo koi ana e hoopauia kela makai a ] hiki wMe no i ka wa i ko ai koaa i iini a na iho la pahc> hoi ka inaina. I inaina la oia i keeha? Ua hoikeia mai no hoi ia ma kou ina ka i ae ole ka liatnu*u i kona makemake e koopauia kela makai, ina ka oia ke waiho aku i k-a hana. Ia no ka la, nawaliwali na kuli o kallamuku opio a opaipai ae la na au, a ae aku la i ka makemake o koua Kapena Poo. Pela iho la ka i p©la ai ke alelo o ua Ilamuku la, aaa ikeia o kona paalalo loa iho ka mea oi aku o ka mana* i ko ko»a poo ae. No makoi? iho, ina i apo aku ka Ilanauku ī ka ua Kapena la, ina paha ua ku maopopo loa oia i ka hoka a noho koaa ohana nui rae ka hiki ole ke i kona moraki e noho aie nei. Heaha no auauei kahi hana e aku e loaa ai, koe walo no paha oka hoi hou e hoohei liipi Ke hoooaaopopo nei makou he hewa ino loa ka hoa' ao kekahi naakai, oia hoi, oka loi;a mau i ka ma*i. AkaUi no &u i ikea ai he hewa poiuo loa ia. Ka iuo iioi paha he.popilikia hiki ole ia i kalii mea k« alo ae, eia uae hoi, i ueia au, ua ku ka ika hewa loa, Hoouaakeak uo hoi p&ha.

laa p&ha he keiki hoohei hipi ua makai la a lifee <u« ke kapeua & k«.luUu«]a o. ka wati elue, iua paUa ao»e e pau f uo ka uioa, aiaia poe ka hoihoi loa ia e ua Kapena Poo h, oia hoi* i poe hawawa a auo hupo, hiki ole ke haopihapiha ae i kekahi palapala hf»pw, a ola loa aku ue hoi i ka iks kakau maeuiae. He uieu

kohu no ke pauiolo bipi e noho ma kekaKi oihfH&s kulana kiekie ae. Aole qo hoi i hoopau ko'&e ia a6 kel'A inakai mahope koke iho oka makou hoomaikeik© aoa aku, ajka, ua waihoia mai a ka U mua loa o ke kau kiure i pau iho la e hoopauia ai. 0 ka mea 1 hoopauia, he kauaka oia i hilinaiia oo ka oUu a me ka makaukau iaa kt hooko pono aiia i kana hana. Ua hoikeia-mai nae hoi ia makou, ua nui loa koaa hewa maniuli oka huaiia aua aku e makou me kft pololei loa, me ka mapaoia iho ka paha e nalo ana na hana o loko o na poepoo. H« hoomaopopo ole no ka paha hoi aia Ka Makaainana nei uaa ua kuono oihana a pr>u kahi i hoopu ai me ka hakilo pono loa, a uolaila no i nalo ol« ai. Mai no a hoao hou ae ia ano hōna poopoo, no ka D3ea, aohe no s ualo ana. Oleole mau mai nei ka hoi ke Knnkoa-a-Poepne no ka . ninau hoohuiama mai ka loaa ana o ka lono no ko Maleinile kohoia i per«iidena no nei kau hou ae ima A 'nenka Huipuia Ina oka moeuhane ia a ke hoa e kaulona aku nei na inaka o ka loaa mai, aohe no he palaualelo aku a koe no ka mea, e kala uo i ino ai ka maunu, pela no hoi 1 ino «i ka Umiamfita i'a, {, he okea 0 Luhi uiakehewa ka oiwi ina o ke kumuhana ia e nai ai malalo o Wile Kake'a, no ka wea, he kumuhaoa hopena ole e nalo loa aku ai o ke kulana kanaka oiwi nona ka aina nei. Malia nae paha hoi,aia ka hilinai maluna o na eiele oiwieliaia e Uoounaia ai ma kekahi komisina hoohuiaina i Wasiuttjua, e like la hoi me ia * Ioh«lohe I?u--ahea ia nei.

A iaa ilaila _ ka hilinai ana* aohe no he lalau. aku a koe mai, no ka inea, aoke ia h« hale i ku a paa ilnua o ka pohaku» aka» aiawale no ilana o ka pue oao, Ina he ake oiaio keia c ka luaknra*ka a me kenapoe, o kela ohan£v a Knkela a me na ewe © iho, ho ae kakou 1 ka ninau i *'ka nni manu o ke knla" aim»H pono o ka pahu halola. Aia ilaila ke akaka !oa» a e iio hoi Ka Makaaiman'A nei iho malalo o ka puaua e hoikeia ae aua, , l«a ai% iiuQ& o ke «hua k«hi 1 hihaai ai me ke kalele aui aaa, e Uke la me ka ka avao Kdpubalika i haaa mai nei nia a«i kh> peresideaa aua piai nel h* $25,000,0001 houluulualoia ; e i iwaeaa o ka khulehu, ke hoike I iiou aku nei ue aiakou he hiMI aai a he kal«k u;o€WAa ia. Aia ko k* lahui huiuu, ke kuhi-

bewa ole M-.akou, muluoa o k* aloha oiaio i kukuiri paa lea ia iloko lilo loa aku 'o ka waihona,01 a hoi, Lnaloko o ka u-uauiaa o kf*la a rne keia. Wahi a ka Loio Kuhina ({l6n. T. J. Byrnes) o Kuinilani, Aj'seteralia, i iioea mai-ai i o kakou nei mamna iki nku oia ke kahi haiolelo ana i haaw-i oju aei e pili ana 5a Hawaii aei, ua " olelo aku oia, o like'hoi me ka meāi haikeia: "0 ka oehu pueho kalaiaina ann m*i aei mnhila, a me ke knlana i anamoia ae e na aoao kalaiaioa Atrerika Huipuin, ua hooi loa wni h i ka oi loa aku oke kupono e hoomauia eku oH« wa ; ima ke ?u o he A.npuni ku i ka wa:"' Pela io no hoi paha ka pololei'loa. Aole i kela umi wahi oit!o ano nui wale ao la no o:a i hooki ai ikonatn&na o, ak», ua w^i»n a ae no hol oi« e iiio aku ana o Hawaii nei, me kn mam.io loa ole aku oka manawn, i kahna no kekahi mau hor::i hoeueu a hooulu ano nui a hoea mtii. Me he lo ua ano pololei no oia, no ka mea, ke pii ae la, a hoea ae, a oili l'oa, alaiia, kiei a halo, ake ku naai hoi imua o na maka, oia ia, ua hiki mai—eia aku, eia r>?, eia mai, a eia īho ! Oiai hoi lakou nei ma ae e hoeneu mai aaa no ka hoohniaina, mai no kakou a pnni wale aku ika lakou palu mei, aka, e hoike mau aku no i ko kakou kupaa mnu i na wa a pau ama na ano. iio hoi b pau. A mai no hoi kakou & iki i na hoa'loha haole- o kakou, no kn mea, ua aaakaukau loa lakou e eueu pu ae a kakoo mai ia kekou ma ke kue like aua aku i na poe hoopalaimaka mni,' he poe hoa'loha lakou no kakou. Pehea ana ka Ahahui Aloha Aina a me ka Hui KaiaiAina Hawaii e u noho n?i iloko 0 ka hune, ka ueie a nane ka oluhaka ona waihona? E mieu ae no ka pono ma nei hpna, i loua ai he oiaio e hoohana ai, a e kapae loa hoi 1 ka makilo heie Oiai, eia ke loheia nei he elima poe elele Hawaii, aele o na haole, ke hoounaia aku ana i o e lakou nei ma ae e noi ai ho ka hoohui aina. Ke hanaiaaku,"u:* lak > a ua makaukau, a o kakou hoi ua neie loa. lua ko k«kou ma ahahui i lako, hookahi ka hoouna a me ka haele like ann. He nui no na tnpa o na hanao ka Aha Eieie o ka Ahahui Aloha Aina e hiki ai ke nēūoma, aka, he mao mea ole wal? no i#»_, oiai, ua ko ka hopena i mwkemakein iloko o ke akahele a me kn malie, a naalalo hoī o na ahikai a ttie Uā lawelawe uaaiiao ia ana e na poe ike, U» oia kakoa aua ola pu no me kā ain« a ka lahui.