Ka Makaainana, Volume VI, Number 23, 7 December 1896 — "HAEHAE KA MANU!" [ARTICLE]

"HAEHAE KA MANU!"

Malia uo ko ke Aliiaienoku hele ana i ka paina La Kuokoa ma ko L K. Kaulia. bale # e like me ka makou i hoike ai ma ka helu i hala, ua kuhihewaia ua hooikaika oia no ka moho i kohoia a puka. "Aohe uo he_ koho lalau a kuhihewa uku a koe mai.

Wahi oka K. Kaalia hoike mai ia makou, ina no aole . oia i koaoia, e malamaia aua no kela p/iina a me k.o ke Aiīiaiuioku hiki ae no iiaik, a pela 110 hoi me aa elele ka lahui. Ma ka oaakou maa hoi no ka miikamaka, he mea inau no ia u<»r.a, o koua hoomanao ia ia o ka aina i na makahiki a pau i hala ae. oko fce Alii konoia imia, he m iu la ia mamua aku o ka la o ka hau*. 0 kekahi hoi o ua hoopuaipuui loa i j»ak&ukau hele ia ae, o ia ka hoouuua o r<hkaapio e kii i kekahi mau elele a lawe aku iunua oke Alii. Ke aa aku uei Ka Makaainana i na elele i kiiia ma ia auo e.ku hoike ae ia lakou īho imua oke akea a me ua k*.hukaa pu o uu kaapio. Ina o J. Heleluhe, ka B£era o ke Alii, ka mea i manaoia, alalla, u« hili hewa no ka pahuuo. Oka makou e hoomaopopo nel, oia ka mea naua i waiho uku i ko R. W. Wilikoki iuoa i moho imua o ka Aha Elele, aole loa o kekahi mea okon «e. Ua law& loa ia no ke kiuai loa t»ua i ua oIa!o huhu a in&iua makehewa.

Eia uae hoi, i ka la o ke aiineku 1 holo ai ao KapaUkik<>, ua ike maopopo ia uiak&i oka uw*po, a pela pa ao hoi luka nei mahope iho, i ke anu kukulo a iowaloma o ua kauaka t a oia hoi ka kekahi o ua elele \ hoike mai ai ia nsakou— u Ua lulielub« na pekekeu oka maau." Na ks lehuiehu uo e koUo m«|i ka mea noa'k ke 6 keia.ae la.

Huoh&o uae hoi beāl** 3a lxoi ka mea o kaluheluhe 4U&? Aole ia t«€ oiakou, ak&» no i« me ki\ uieu i luheUhe. 0 ou* ko\i k&hi i haouisitopopo aku i ku lt-ha-oha.

1 itth«luhtt paha hoi i koua uioleiaaua aku» Pelapnha, Hookahi unea u;«nopopo io« 4 uii h&la aku U k© Alii uo k& tiut <; tue ka uiaopopo Uulaha ok t koe w*i« iu» o ktka? Ui po« kakaikalu ic*.

Nui ke kohokoho o na nupepa naiua o kakou nei, ska, ua koe ixiBi no k.e Kuokoa ru--03«, me ka enanaeia e hn<<iia i.q ana e ia ke atj<> a poe fee knmi o keia huakai ako Alii. E iike no me ko makou ike «>le, peia no me ia, oi&i, hookahi w&i o ka like no kn pono o ka aiua u-ei. Ua inaina ka Bnietinft no k a hoike mua ole ia aku, pela no me kaHoku a me kn ?i Ki Adavataisa. O ka inoa hope nae hoi ka oi aku, ua hooia aē oia i konn poē heluhelu he mea <le ke Aiii a aohe ano o kaua huakai. Ke pae aku i Kapakkiko, e hui ana me Akepoka, a hoea i Bosetona, loaa o Kapena Pama, ahe mau kakau palapala ina nupepa o laila V- ? . a p au ae la no, me ke kipa ike aka paua hoi i na pilikana o kana kane i make, tva makamaka a me na hoa'loha. loa paha he mea ole ke Alii, aoh® la hoi 1&kou e kamailio. oka mea maopopo loa, eia lakou a oau ke noho-rei me ka hopohopo loa.

īwaena o na nupepa naoau ekoiu i hoikeia oaalaua ae, o na inoa hope elua ka i maopopo mua no ka poai hoohuiaina laua, a o ka inoa mua hoi, iluua o kipapa p~āli kahi j■ kau bt. Ano hoi i nei wa.-wa'pukaainaka" loa aenei a hookahi ka haule like ana iloko o ke p<-hopcho lepo opilopilo. Ua* koe hookahi ke Kuokoa namu ma ko ka I&hui aoao. -*

Ole loa uo ka halnwni hoohuiaina akea i kalieMa riō ka po Poalima nei m.-iloko a ka balepaikau hao raa Haiiuoeipo, he 150 a oi iki a emi mai paha poe i hjki aku 'Iwaena* o na ili-uk.-ula, o D. Lima Naone wale no ka i ikeia aku a na ae. Ahea no ia lohe :skou nei ma ae, aole oia ka eiau au ; o ū a oiwi s e hei ai. Mai no kakou a hoopoina i na inoa a makou i h"ike.aku ai ma ka helu i hala, aka, e malama pono me ka hoomanao m&ti. He poe malihini loa kekahi i ikeia i ka po Poalima nei, e laa o 0, B. Riplej, Loio G a Dav.s, Loio J. T. De Bait, H. E. Waitj, hoahui ban»ko o Daroona, & me kahi poe lehulehu e akn. Hilahila ole nf> hoi keia poe inalihini la.

!Jkolu no poe haioielo ano nui, oia i Hakawelo, Pi Ki Keoiii a me W. O. Kamika, Ilaila rto o Kakiaa, aohe oae hoi tia poe ona mahiko, aa p >e Piikiki, na Hawai!, ame poe Araerika eae i kaenaia ai mawna īOiia t»usani ka otJi. Ihea ka hoi lakon 9

fle cdbuuu ekao ;a \-ahiko loa uo hoi o ILakiua. Isia a lāae

Keoai me K.&mi ka, poino ia aoao, oaea, e uoke nui waie uo i ksr haiolelo, iqa noo ka Euanelio ia, «ohe iio ia be uq6a © puniia &ku ui. EJkala kahiko 110 i t?ka oka ai ka mauau. O ka hapanui o' na poe hoohuiaiua, he ole ka ikeia, koe wale no o Hakaweia, k«i mea rne ka poao kaokoa uweaolelo looana īloko o kona ekeeke, Keoni o ka huakai iuai ; dala pakalaki, a me Kakina o ke kii hoik<iike o ka Lua-o-Pele. . Ua kakooia aku hoi lakpu e na poe e ae mawaho, he poe malihini kuleana ole hoi kahi Q lakou, « me na Euea e ae i hoikeia maoaua ae.

No Kamika nae hoi, ka mea uae na hookohu Kuhina lehulehu, he keu a konawini okaolelo ana "ua m&opopo i na lala o ke Aupuni na manao kupaa a hoopono oiaiookalahui," oiai, okok« Aupuai kahua ka ia e ku nei, o ka hoohuiaina.. Ika wa hea la oia i hooinanaia fii © kamailio no ka "lahui" o Hawaii ? E ike a e lohe oia, aohe hoihoi a makemake o ka lahui ia maunu kspu!6 ekaeka. -

Ua hiki, hookuu &ku no ia lakou epuhi i ka lakeu o-le a hiki i ka wa e hoouaa nui aku ai i na ©Ip-Ie a lakoa. Auwe,o ia ka hoi! Ua loke mai_ makou he eono ka nui o na Ip.ia o kela komite hoo huiaina e hoounaia an&, eoao ka iii-keokeo a hookahi ka hoi ili-ulaula.

Eia iho na inoa o ua haole i manaoia, pela ka hoikeia eaai ia makou: W. R Kakel*, J. B. Atetona, E. D. Tene, Alika Lopikana ame G. W. Kamika. Ke noouooia uei ka na oiwi iwaena o ekolu poe: Maka Lopikana, J. L Kaulukon a me S. K, Kane. Mawaho ae o keia, he nui na lonoloao lauahea mak'ani wale.

Ua manao a ua hillnai uiakou .ua malamaia ke koho ana a na elele Aloha Aina makeaio malu, eia ka auanel he ine a hoike vsrale ia no ike «kea. Na B. W,„Wilikoki i hoike i ka Hoku a ma kana nupepa ooaaka hou no hoi o ka hoopuka ponoi ana iho nei. Eia iho na iuoa o na poe he 12 i koho iaia: H. N. B iker, D. K. Napuunoa, T. Clark t S. E. Kaiue» C. W. Apione, L K, Nahofowaa» M. Kealoha, D. N, Kaaikala, Kamakele, S Kukaulalii, H. K&uaihilo a me D. Knehi<knkoLu.

Kupaiauaha 110 auo haua. lua uae hoi e uauaia ae ana luu ka Uoolalia ff llo«>k«)hu PaWi Ueua Nui H $ puka aku uei uia kahi okoa ae <> ksia helu, u» pipili kepau i ka hapanui ln« o lakou,« koike luai ana i ko lakou manao maikai e a * npo i ka hana a k» hapamii* o?a hoi,

6 hoomau ma ka lokahi like, a e i kue loa hoi i ka manao e hop- | mahae, Ae, o ka pono maoli no ia. t B ole ka makou hou ana i ka Kal.ainin», oili ae nei ka moolelo o iia hana aia ahahui, i manao ai paha hoi. e peepoli loa 1 ka peopoo, ma na kolamu o Ke Aloha Aiaa. Ua hiki, oiai, o ka pouo m&oli iho la ia, no ka ! mea, he hana no ka lehu3ebu.