Ka Makaainana, Volume VI, Number 24, 14 December 1896 — Page 5
HONOLULU, OAHU, POAKAHI, DEKEMABA 14, 1896. 5
o kona hele auwana ana. O ka hele nae hoi a kahi mea i loaa kona hoailona, ia hele no a hoi kau hou no i ka lele. Ola no ua iwi!
-
Ua like loa na ohua palemo o ka aoao hoohuiaina e hoopukapuka mau nei i na manao ku i ka hoohuiaina mai na nupepa Amerika mai e like la me ka hapuku wale ae o kahi mea e piholo aku ana i ka hohonu i kahi opala i loaa e lana ana. O na hunahuna mai na nupepa mai na opala a o na poe hoohuiaina hoi na poe e pihole aku ana i ka hohonu.
-
Penei iho ka manao nui o na nupepa ma Wasinetona: "He mau hana e ae no ia e hoopoluluhi nei i ka ninau Hawaii ma Wasinetona nei."
-
Eia iho hoi ka Senatoa Megna olelo, he hoa'loha hoohuiaina no lakou nei ma ae (ke ole hoi oia i uku hoapaa ia ma ke ano kokua): "Ina au he makaainana no Hawaii, e oi aku no ko'u makemake i ke kulana kuokoa o kekahi aupuni kaawale." Pehea iho la ia?
-
O ka hapanui ae hoi o na poe kalaiaina koikoi o laila, ma ke ano nui o ko lakou manao a me ka lakou hoike, aohe he mea i noonoo a i kamailioia no Hawaii i na la mamua aku o ka la koho peresidena. He ole a he ole loa no, eia nae, ke nui makehewa nei ko lakou nei ma ae olioli lalau.
-
Wahi hoi a Frederick R. Condert, kekahi loio kaulana o Nu Ioka a he lala hoi no ke Komisina Venezuela: "Aohe o'u kokua i ko Hawaii hoohuiia mai. Ua kakau au ma ka aoao kue ia manao a ua kue mau no hoi au i na waa a pau"
-
A pela aku no na manao like ole a kinikini wale. O ka makou nae hoi ia e haohao nei i kahi mai o keia hauoli makehewa ana. Ua manao nae paha hoi keia poe mailuilu, o ka lakou mau kanikani ana me he auna kaka la, o ka mea ia e hooloheia mai ana ma o.
-
O ka kakou no nae hoi ia e nana aku, ina paha o ka lakou hana aihue a pakaha ke ikeia mai ana, a i ole ia, o ka lahui kumu paha hoi ke uiia mai ana. Heaha hoi ka hewa ke waihoia ae imua o ka pahu balota, a ilaila hoi kakou e nonoke ai.
-
He palapala kue hoohuiaina ka Lunakanawai C.F. Haka i hoopuka ae ma ka nupepa Hoku o ka Poakahi i hala; a ma ia oia i hoike ae ai mahope iho o kona noho ana ma Hawaii nei no aneane e kanalima makahiki a ua noho like hoi me Hakawela ma ka koho lunakanawai, ia Hakawela ma ka Aha Kiekie, ua noonoo ole ia ko na Hawaii manao makee aina a me ka manao hoi o kekahi poe lehulehu loa i kumu, kupu a kawowo na pulapula ma ko lepo o Hawaii nei.
-
Ua oiaio he kamaaina oia no Hawaii nei, i loaa he ohana oiwi nona ma ka aina nei a o ke kuai moopuna koe, eia nae, ua alunu no na poe pakaha me ka noonoo ole. O kana hoi la i hoike akea aenei aohe i ike a hoomaopopoia mai ko na oiwi manao makee aloha. Pololei!
-
Like loa keia palapala a ka Lunakanawai me he poka pahu la i haule iho iwaena o ka pohai o na poe hoohuiaina, a he mau pane ano pilikino a kupono ole ka i loaa aku mai ka ohua palemo alaula. Ua oleloia aku nawai la i poke kona mau pono? Ka i no hoi a ka poai a ia ohua e kakoo nei ma o ka hoohiki la. Ina aole kela apu auhuhu koheoheo, ina la aohe olelo ana
-
O ka hoohiki aku no ka lakou nei ma ao maunau i makemake ai e pipili aku na poe a pau. Aia no ka a hoohiki aku, alaila, manao ae ke ola; eia nae, aohe noonoo nui iho heaha la ka waiwai o ia mea ina ua hiki wale no ke kiolaia ma kuono me he mea paani la na kamalii. Pala no hoi ka maia!
-
Akahi wale no nae hoi wa o ka ikeia o ka pukaamaka ae o ua poe koikoi a kuonoono iwaena o na ona mahiko. Ma ka pane ana hoi i ko W.R. Kakela manao hoohuiaina, ua hoopuka ae ka nupepa Buletina Ahiahi i ka Poalua iho la he palapala na Paulo Isenebega, e hoike moakaka ae ana i kona kumu i kue ai i ka hoohuiaina, oia hoi, e like no me ka mea makou i hoike pinepine ai, o poino na mahiko i na paahana ole.
-
Ua hou pono ae oia ia Kakela no ka Kakela i olelo ai no kona auamo ole ana i ka pu. Malia he hoomana ole no paha o Paulo ka mea nana na olelo ao ma kela halawai makaainana poina ole ma Manamana i Iune 30, 1887, e hana lakou me ke akahele a ma na ala ku i ke kanawai, aole hoi i na hana kue kahawai. No ia mau olelo ana, ua kueia aku oia me ka hoolohe ole ia aku. Eia nae hoi ua o Kakela ke uwe nei no Paulo.
-
Ke mahalo nei makou i nei hoa'loha o ka aina no kona kokua ole i ka manao hoohuiaina, ma o kona hoike oiaio ana ae no i ka mea nona e pono ole ai a e poino loa ai hoi o kona mau pomaikai a pau ma o kakou nei. Aole oia i holopee mahope o ke kua, aka, ua hou mai oia a puka pono imua a i ke akea.
-
Ua ike o W.R. Kakela he mea pono nona ke pane i ka Paulo Isenebega palapala, a ua puka hou ae he pane hou nana, e hoike ana i kona aloha loa i ka lahui oiwi. Ae no hoi paha. Malia aia kona aloha i na moraki aina ana e noke nei, mai ka 9 a 24 paha pa keneta no ke dala, a no ka hookaa ole ia, ke pau nei i ke panikuia. Nui io no ka hoi kona aloha.
-
Pehea la, iaia e ao ana i kana papa Kula Sabati ma Kawaiahao, aohe paha ona noonoo ae no kana mau hana piepiele. Malia, ua peepoli oia ia mea, no kona aloha i ka lahui Hawaii.
-
Me kela halawai hoohuiaina hoihoi ole ia a Hakawela ma, ua hoike ae oia ma ke ano paikano oia ka mea nana i kakau keia palapala haalele kuleana nohoalii o ke Aliiaimoku a kakauinoaia ai oiai ke Alii e paa pio ana. Ua poina paha oia i ka mea i oleloai - o na poe e akaaka hope loa ana, o lakou aku ana ke akaaka loihi loa.
-
O ka Rev. S.E. Bihopa no hoi kahi i hoike ae ina e hoohulia o Hawaii nei e Amerika Huipuia, ola ka lahui a me ka aina pu, a he hana aloha ka hoi keia a lakou e makemake nei i ka lahui e apo aku ia lakou mikanele iloko o ka pohai o ke aloha. Malia, aia no kona aloha, no ka pau aku o kona mau apana aina o lalao o Ewa i ka lilo ma na kumukuai nunui. Hoomakeaka no hoi ke aloha (ole wale) o keia poe welo.
-
Halahu no hoi ka hoolei'na pua a ia makamaka o ka hou ana mai ia makou ma ka Wililikoki nupepa puka la o kahi o na la i hala koke iho la. Malia no ka holo loa o nei Samuela a haule ma kela huli o ka lani i ike ole ia aku, a puai ae ai ka leo o ua o "pua-kauhi" (o puakauwahi paha ka pololei loa) e ku e paio i ke akea. O ka hana no neia a kamalii i nawaliwali na au. Pehea iho la ka hoi ke kahua kalaimanao nupepa, aole anei hoi ia i akea, laula a palahalaha pono no na makemake ona a pau loa?
-
Mamuli hoi o ko KA MAKAAINANA nei piha me na manao waiwai o ka manawa ma na helu i hala i pane a hoomaopopo ole aku ai makou ia W.H. Kapu, o ka hou ana mai ma ka helu hope loa iho nei o kana ohakulai i mauliawa Ano nae hoi, ua loaa ia makou he wa, a eia mai.
-
E ole io no o Kapu, ola o Hoke; a e ole io no o Kapu, ola KA MAKAAINANA nei. He keu no a ka piha haakei o keia ino o ka pane kikoola ana mai ma ka helu hope loa iho nei o kana ohakulai. Ina paha oia i hoololi ae a olelo iho, - e ole o Hoke, ola o Kapu, a e ole o Hoke, kaa kona auhau, a e ole o Hoke, pakele oia mai ka halepaahao, ina la ua pololei loa oia.
-
Ina o Kapu i hana pono mai, aohe oia e hele kapakahi ae me ke ano paweo. Ianei iho nei no o S.T. Piihonua, kakahi luna o KA MAKAAINANA nei ana i lawe kolohe aku ai i kekahi mau dala me ka hoike ole mai ia makou. Aohe i hele ae me ia makamaka e hooponopono ai, oiai, e koi ana no makou i ka luna no ia mau dala i aihueia. He lehulehu aku no na poe i koe i hana kolohe ia e ia, a e hanaia aku ana no na ano hana like e makou maluna o ia poe i apukaia. Nui no ka poino o ia poe.
-
Ua kuhi mai oia no ko makou haliliili aku iaia. O keaha la ka hailiili iaia - o ka hoike aku anei i kona ano oiaio maoli? Ina paha i kuamuamuia aku, alaila, pili io no ka hailiili ia makou, aka, o ka hoike ana aku i na mea oiaio ana i hana kolohe mai ai ia makou, aole loa ia he hailiili.
-
Ina makou i kapa aku iaia he wawae puhe pilau a he waha pilau a ekaeka o na niho me ka piha i ka pala, alaila, he hailiili ia me ke kuamuamu pu. Eia nae, ua hemolele loa makou mai ia ano hookauhihi wale ia mai no. O ka hoike oiaio ko makou kahua, a pela mau i na wa a pau. (Oiai hoi, aohe a Kapu nupepa ponoi e hiki ai ke pane mai ia makou, ke kuu akea aku nei makou i na kolamu o KA MAKAAIANA nei i wahi nona e kipehi mai ai ia makou, o oleloia mai paha hoi auanei makou i ka hilahila ole, i ke kipehi wale aku no i kahi kanaka mahope iho o kona haule ana.)
-
O ka oi loa aku paha hoi o ka haakei o ua ino la a makou ihoomaopopo iho ai, o kona kaena ana iho o ka pii mau ka o na poe heluhelu i kana apana welu a me ka pau aku hoi o ko makou poe heluhelu ike alualu aku i kana maunu maeaea a mahanahana. Ae no hoi paha, e puni ana no makou ia ano olelo; he malihini la hoi makou i nei oihana. Aohe ko makou poe heluhelu e pau aku a e emi iho. Ma kahi o ka pau aku a emi iho, eia na poe lawe ke pii akahele mau nei, o ke kumu, no ka hilinaiia a no ka nui o na mea hou
-
[E nana ma ka aoao ewalu.